Historisch Archief 1877-1940
l Sept. 23. - No. 2410
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND
CHARIVARI A
Mocht nog vader Willem leven, en be
leven dezen stond !" Aldus besloot Dr.
Boutens zijn rede bij de opening van de tentoon
stelling van Letterkunde. Toen wij hem dat
hoorden zeggen, kwamen ons als vanzelve
de woorden op de lippen: Mocht nog vader
Willem leven, en beleven dezen stond !"
De koninklijke familie heeft er niet over
te klagen dat zij te hooghartig wordt bejegend.
De koninklijke familie wordt aan verschil
lende 4eiders der padvinders voorgesteld,"
schrijft het Panorama.
Jeutfchlanb. 2>eutfcbfanb ueber 2llle3!
Volzomer." (Auto-leven)
Het hoogseizoen dreigde een mis
lukking te worden." (Tel.)
De in ombouw zijnde bruggen."
(N. R. C.)
De Berliner lllustrierte bracht de
vorige week twee straatbeelden."
Aanpasselijkheden
Aangepast aan gewijzigde biolo
gische kennis is dit vraagstuk ter hand
genomen." (Gr.)
Past men zich niet aan, dan raakt
men achteraf." (O. H. C.)
De koning heeft zich aangepast
aan den volksaard." (N. C.)
Dit getuigt van een zich aanpassen
aan den ingegrodden gang van za
ken." (O. H. C.)
Op de glibberige paden
Op commercieel gebied was hij
breed. En van dat breede bracht hij
een stuk mee naar het politieke
tournooiveld." (Stand).
Wat toen moest verzwegen om
zijn kieschheid te ontzien, dat mag nu
gezegd." (HU.)
....kan gedrukt, zal gelezen en moet mooi
gevonden.
Er moet daar gelezen: Even wei
nig moet teruggedeinsd." (N. K. C)
Maar 't moest daar niet geschreven.
Want vlieger Vincke, een flinke,
jonge Duitsche kwam ons reeds tege
moet, met een brandende cigaret in
den mond." (O. H. C.)
In Duitschland schijnen ze die dingen dus
niet te pruimen.
Verrassende mededeelingen
Medewerking van welbekende
kunstschilders, die teekeningen zullen
maken ten koste van het steuncomit
voor beeldende kunstenaars."
(Adv. E. M. I. T.)
1CORN1
VANÓLU/6
DER
GEHEELE WQDN
INRICHTING
DEN HAAG
NGORDEINDE I62
Nodorl. Munt
Hollmntlm bomto IO canto 9lg»ar
CORRESPONDENTIE
H. te H. Ik zag met genoegen, dat gij
Laurillard's versje, waaruit blijkt, dat hij u is
voorgegaan in uw strijd tegen fnaf, hebt ge
plaatst. Dat gij ook in uw vechten tegen ger
manismen een beroemden voorganger hebt
gehad, blijkt uit het volgende versje van
Beets, 1848.
Gij hebt mij, lieve Buren,
Uw toonstuk niet te sturen,
Ik zing niet gaarne op Duitsch,
Houdt, daar gij mij door 't oor boort
Met Uw afgrijselijk voorwoord,
Uw liedertafels thuis,
Verlost mij van de daadzaak,
Waarover ik mij kwaadmaak,
Gewis niet zonder grond !
En wijs, om mij te grieven,
Niet heen naar de omloopsbrieven,
Die gij mij onlangs zondt,
Och, dat de Nederlanden,
Toch sporeloos verbanden,
Wat voortgaat uit Uw huis,
In plaats van door te voeren,
Wat burgeren en boeren,
Tot schande strekt en kruis,
Ons Neerduitsch was welluidend,
Zoo lang gij 't niet beduidend,
Met valsche klanken schondt,
Ons Neerduitsch was verstandig,
Zoo lang men 't niet onhandig,
Verplooide naar Uw mond,
Ons Neerduitsch zal slechts leven;
Zoo lang wij 't niet vergeven,
Met vruchten van Uw grond.
TAALVERWOESTING
13. ANGSTVERTROKKEN HANDQEKNOOPT
Het deelwoord, dat een handeling uitdrukt,
sluit door middel van een voorzetsel bij den
veroorzaker van de handeling aan: Jan heeft
Piet met een stok geslagen. Klaas is
een door den drank verongelukt
mensch.
In dezen regel wordt de natuur der taal
door bijna gén schrijver, groot of klein, meer
geëerbiedigd. Zij goochelen het voorzetsel
weg, rijgen het restant van de woordgroep
aaneen en gelooven dan met hun product
recht te hebben op een kushandje van heel
mooi" in plaats van op een duw van ben
je bezeten !"
Zoo kregen wij dan van Coenen de
zweetglimmenden, de driftroodenden, de angstver
trokkenen; van Wagen voort de goudgekroonde
lijsten, de zijde-ruischende dames (Iet op het
armzalige fatsoenstreepje) en de
diamantschitterende boezems, die hij als voorbijganger
een poosje aandachlverloren gadesloeg; van
Querido of Heijermans de zondoorstoofde
muren, de bloedbeloopen oogen en de
drankverhitte gezichten. Een ander laat een
liefdegedrenkt paartje handgeknoopt zitten, het
geen ten eeuwigen dage getuigen zal van de
nattigheid en van de knoopjes-handschoenen
des jaars 1923. Zoo schildert de heer
Portielje ons met een penseelstok zonder kwast
de rietomwomde eilandjes, de
kruiden-omwoekerde steenkleuren en het blocmenomzoomde
water van zijn Artis. Zoo.... maar waarom
nog meer staaltjes van deze taalversteening.
Het ware veel eenvoudiger de keeren te tellen,
dat de dames en heeren, jakkeraars met de
pen, zich nog werkelijk aan zoo'n zielig
voorzetseltje iets gelegen lieten zijn.
De gewone schrijftaal alsook de spreektaal
zijn gelukkig niet erg gewillig om aan dezen
vorm van taalverstomping mee te doen. In
dit geval is de natuur de aanstellen] nog de
baas gebleven.
Het is alsof Schopenhauers bitter woord
ook de bedrijvers van deze taaischennis zou
raken: Die Elenden zahlen wahrhaftig die
Buchstaben und nehmen keinen Anstand
ein Wort zu verkrüppeln, sobald nur zwei
TABAK
noig altijd de beste.
Buchstabcn dabei zu iukrieren sind Wer
keinen neuen Oedanken fahig ist, will
wenigstens neue Wort; zu Markte bringen, und
jeder Tintenklecker halt sich berufen, die
Sprache zu verbessern".
De wijsgeer van Frankfort mag voor een
menschenhater hebben doorgegaan, maar wat
heeft hij blijkens deze laatste zinsnede toch
nog goed van sommige schadelijke evennaasten
willen denken.
Den heer C. J. K. te H. Herstellen wat ver
loren is: liever wel, beter niet. Daarom maar
niet getornd aan electrisch" of fantastisch".
Dat bij de vormen op -iek de hoofdtoon
juist op dat -iek rust, is u toch bekend?
H A j E
DE
HOLLAND-ZUID-AFRIKALIJN
Holland, vaar met deze schepen
Op de lijn Zuid-Afrika.
Laat u daar door niets verdringen,
Volg er Coen zijn voorbeeld na.
Laat ze tastend mededingen
Met de buitenlandsche vaart,
Met wat flinke medewerking
Blijf die eigen lijn bewaard.
Blijf den hechten band behouden
Met den verren stamgenoot,
Eigen booten, eigen zeelui,
Handel en verkeer vergroot.
Laat de vlag er vroolijk waaien.
Aan de breede Tafelbaai,
Holland, houd u er als elders,
g Even koppig, even taai.
k eef een groote hand subsidie
Aan een vaderlandsche lijn,
Die voor Noorden en voor Zuiden
Van zooveel gewicht kan zijn.
Langzaam gaat de lading beter,
Langzaam gaan de vrachten op,
Volle schepen gaan en komen
Met de reeders-vlag in top.
£ Holland zendt zijn vee en leerwerk,
Linnen, koffie, schepen vol,
En Zuid-Afrika zendt vruchten,
Mineralen, maïs en wol.
Starnverwantschap blijft men kweeken
Door een eigen stoomvaartlijn,
Hollandsche cultuur verspreiden,
Met de Riet- en Bloemfontein".
Heel gemeenzaam moet het blijven
Tusschen Holland en Transvaal,
Eén van zeden, n van leven,
Eén van welvaart, werk en taal.
J. H. S p E E N H o F F
iiiiiiimiiiiii
UNIE B ANK
voor NEDERLAND "in KOLONIËN
AMSTERDAM
en ROTTERDAM
Agentschappen in Nederland:
's-GRAYENHAGE, TILBURG,
LEEUWARDEN. OISTERWIJB,
UDENHOUT, LOCHEM enBORCULO.
Agentschappen in Indië:
BATAVIA, 80ERABATA,
SEMARANG, BANDOENG, MEDAN en
WELTEVREDEN
HET HAAGSCHE TAPVERBOD
Teeken ing vóór De Amsterdammer" van Joh, Braakensiek
Ze schijnen mij niet te vertrouwen
Het nieuwste MEISJESBOEK
VERSCHENEN:
Het Huis bij den toren"
DOOR
LOUISE FEIT H.
Bandteekening van en geïllusslreerd door NETTY HE YLIGERS.
Prijs ingenaaid f 2.90, in prachtband f 3.75.
Uitgave van VAN HOLKEMA & WARENDORF, Amsterdam.
MlllllimimillllIlllltlllllllItllflIIIIIIIIMIIIIIIHflIMIlnil Mllll Illlll
III11IIIIIIIIIIII11II llllllllllllllllflIlllllllllllllltMIIIIIIIIIllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllHIIIIHII
DE VEELOMVATTENDE TAAK VAN EEN VOORZITTER VAN HET CENTRAAL COMITÉVAN EEN HULDIGINGSCOMMISSIE
Teckening voor ,,ilc Amsterdammer" dour P>. van Vlijmen
. . . wat y . . .
. . . naar ... ... iU' ontvangst , .
. mi naai' . . .
FX.^1
. het muziekfeest . ..
...nu naar.
. , de revue
pleiziervaartuigen . . .
. . , sportdemonstratie
... watrrftTst