Historisch Archief 1877-1940
15 Sept. '23. - No. 2412
A M S T E R D AM M E R,' W E E K B L A D V O O R NEDERLAND
T'
Op den Economischen Uitkijk
De labour-man" en de b e-'
? s c h e r m i n g.
Engelschen hebben er slag van, korte,
pakkende artikeltjes te schrijven, waarin
zij, zich tevreden stellend met het belichten
van maar n kant der groote quaesties,
raak en pittig dien eenen kant dan ook naar
voren schuiven en dien den lezer voorzetten,
zoodat deze weet wat'hij er aan heeft. Voor
propaganda-werk is zoo iets heel geschikt en
Engelschen verstaan de kunst van propaganda.
Zij populariseeren met smaak moeilijke
vraagstukken, geven een bondig, helder'
betoogje, op den man of op de, zaak af, niet:
geleerd, maar ook niet oppervlakkig, vóór'
alles bevattelijk en pakkend; Zij mogen dan,
in dit soort werk ook, minder elegant",
zijn dan de .Franschen; zij staan hierin ver
boven de Duitschers, die allicht te breed
worden en te diep gaan in hun redeneeringen;
zij overtreffen ook ons, wier oud-Hollandsche'
degelijkheid zich altijd wat schaamt voor.
alles wat minder is dan een doorwrochte
studie"
Regelmatig ontvang ik The Free Trader",
het orgaan van de Engelsche Free Trade
Union". Elk nummer bevat 24 bladzijden
postformaat". Hier ligt nu sedert eenigen
tijd weer het Juni-No. op mijn schrijftafel,
het bevat in zijn 24 bladzijden 10 artikeltjes
en gij kunt dus op evenveel vingers we! nare
kenen dat elk onderwerp maar heel even wordt
aangeroerd; trouwens 2 der 10 nummers zijn
verzamel-rubrieken, het eerste de current
notes": korte berichtjes met even 'n commen
taar, een flits van een zoeklicht; en het laatste
de fiscal notes", aanhalingen, korte
statistiekjes, mededeelingen soms van 2 of 3 regels,
maar alles raak, pittig, ter zake, alles propa
ganda voor den vrijen handel.
? In dit No. heeft n artikeltje mij bijzonder
getroffen. Labour and Protection, by a
Labour Man". De Schrijver gaat daarin na,
hoe de Labour Party zich gesteld heeft en
stelt tegenover het vraagstuk der bescher
ming. Na een voorloopige uitspraak van de
partij in 1903, nam zij op een conferentie
te Bradford in 1904 met de overweldigende
meerderheid van 956,000 tegen 27,000 stem
men eene motie aan, waarin gezegd werd
dat bescherming in geen enkel deel der
wereld den werkman ooit ten goede was
gekomen, en dat bescherming in Engeland
niet bevorderlijk zal zijn aan verlichting van
de werkeloosheid, noch aan loonsverbetering,
noch aan terugkeer van de groote stads
bevolking naar het platteland, maar dat pro
tectie, aan den anderen kant, de klasse der
grondeigenaren in staat zal stellen een zwaar
dere schatting dan ooit te, voren te heffen van
den arbeid in heel het land en voorts de ont
wikkeling van trusts en andere vormen van
monopolie in particuliere kringen zal aan
moedigen."
Dit was, gelijk men ziet, geen onzeker
geluid. En sinds 1904 is in resoluties van de
Labour Party geen ander geluid dan dit
vernomen. Telkens en telkens weer is door
onbeteekenende; minderheden het vraagstuk
aan de orde gesteld, maar de protectionisten
in de partij hebben nooit meer dan 1/5 der
ste.mmjün aan htin zijde gekregen, zelfs niet
als dei; resoluties zoo ingericht waren dat
daarin, geen openlijke aanprijzing van be
scherming n geen daartoe strekkende slot
som te lezen was. En de partij is voor behan
deling : van . het vraagstuk n.ooit terugge
deinsd.' In 1916 werden niet minder dan 7
moties> voorgesteld; 6 daarvan verwierpen'
bescherming, de 7e beoogde de zaak gedurende
den oorlog te laten rusten; een motie vóór
protectie was niet ingedierfü; de boven aan
geduide 7e werd verworpen en van de 6
andere werd mét acclamatie die aangenomen,
waarin de warmste aanbeveling van vrij
handel was neergelegd.
Na deze feiten in herinnering te hebben
gebracht, wijst de labour man" op het
groote belang van eensgezindheid tusschen
de staatspartijen, die in protectie geen heil
zien; hoezeer zij ook in andere punten uiteen
gaan, op dit stuk moeten zij door ne lijn
te trekken den tegenstander den grootst
mogelijken weerstand bieden.
Wat de Labour. Party betreft,, aldus.
schrijver, deze uitspraken konden niet anders
luiden, want zij vloeien voort uit den aard
zelf der partij. ;De Engels'ehe ' Labour-Party '
toch is niet anders dan een onderdeel van
een over heel de wereld zich openbarende
beweging. Onder de andere politieke is zij
de eenige die in nauwe betrekking staat
tot met haar gelijksoortige partijen in andere
landen welke alle er naar streven alle
slagboomen in het onderling verkeer der volkeren
te doen wegvallen. Het is, zoo zegt hij, een
voudig onmogelijk, dat internationale over
eenstemming omtrent een protectionnistische
politiek zou worden verkregen; daarentegen
is de feitelijke eenstemmigheid niet alleen
van de Engelsche, maar van alle vooraanstaan
de socialistische en arbeiders-partijen in
Europa ten aanzien van vrijhandel het na
tuurlijke en inderdaad onvermijdelijke gevolg
van het internationale karakter der beweging.
Trouwens, de Labour Party is niet alleen
aan de zaak van den vrijhandel verbonden
door haar internationale beginselen en be
trekkingen, maar ook door haar eigen bouw
en samenstelling. KOOS men de zaak der
bescherming, dan zou de internationale
band niet meer in stand kunnen blijven.
En de Engelsche Labour Party zou uiteen
vallen, als de lens in haar program werd
opgenomen. Zoowel de Labour Party, de
politieke gelijk het Congres der Trade
Unions, de economische organisatie der
arbeidersbeweging, moeten zich richten naar
de wenschen der groote bonden en federaties,
welke de overgroote meerderheid van beider
leden uitmaken. Protectie aanvaarden als
een programpunt zou de partij te staan komen
op het uittreden van de mijnwerkers en de
textielarbeiders, gezwegen nog van de arbei
ders in' den scheepsbouw en andere sterk
georganiseerde lichamen. En de partij zou
daarna overblijven zonder het noodige geld
en de noodige stemmen bij politieke ver
kiezingen ....
Deze laatste .overweging,, waarmede de
schrijver zijn be-schouwing besluit, schijnt.
van uiterst practischen aard, maar zij
beteekent in den grond toch eigenlijk niets anders
dan dat de centrale organisaties "aan de
leus van vrijhandel trouw blijven, omdat de
in deze organisaties hét meest op den voor
grond-tredende groepen de leuze willen hand- ?
haven. ?
Nu"'weet fk wel, dat wat deze ''?labour
man" over dat handhaven van het
vrijhandelsbeginsel door de Engelsche Labour Party
meedeelt, niet verrassend nieuw is, maar daar
aan herinnerd te worden heeft, dunkt mij,
toch vóór ons hier in Nederland wel eenige
waarde en beteekenis. Wat de
arbeidersIndien U in de vacantie per Auto de
bergen wenscht -te bezoeken, kan zulks
Uw genoegen verhoogen door een
PUCH ALPENWAGEN
aan te schaffen.
Vraagt demonstratie en offerte bij
NI iutopage UCfllFEl'
Koninginnegracht 111, Oen
iiiiiiiiiiiiiiiiMiiiiiiitttiitiliiiiiiittttiimiiiiiitiiiiiiiiniiiin n
partijen" in andere landen aangaat, tie schrij
ver weet ons daarvan niet meer te zeggen, ,
dan dat de Duitschers, Belgen, Franschen
en Oostenrijkers vóór den oorlog ook tegen
protectie zich keerden en voor vrijhandel
zich uitspraken; misschien is dit zelfs te veel
gezegd voor de in het program der Fransche
socialistische partij, die afschaffing van elke
belasting op de allereerst-noodzakeh'jke
verbruiksartikelên verlangde. Maar wij weten
allen; dat de internationale gedachte, die
inderdaad aan de vrijhandels-gedachte ten
grondslag ligt, door den wereld-oorlog in het
gedrang is gebracht en wij mogen vertrouwen,
dat als de eerste weer herleeft, ook de tweede
in kracht zal winnen.
Nu moet men niet zeggen: de labour man"
is nogal vluchtigjes over dat punt
heengegleden. Neen, want niet daarom was het
hem te doen, maar om klaar en bondig zijn
lezers te doordringen van het feit, dat de
Engelsche labour-partij is voor vrijhandel
en daarvoor moet zijn krachtens haar inter
nationaal karakter, gelijk ook andere arbeiders
partijen krachtens datzelfde karakter daar
voor geweest zijn en altijd daarvoor behoorcn
te zijn, ook al zouden zij wegens den druk van
bijzondere tijds-stroomingen de juiste bedding
verlaten. Dat heeft hij willen zeggen en dat
heeft hij in zj'jn kort artikeltje heel duidelijk
dan ook gezegd.
Maar dat artikeltje was ten aanzien van
het daarin aangeroerde onderwerp natuurlijk
niet wat de Duitschers noemen ,,ersch
pfend". Er viel vrijwat meer in het midden
te brengen over den arbeider als aangewezen
verdediger van den vrijhandel dan hier is
geschied. De gronden ontwikkeld in de reso
lutie van 1904 zijn wel belangrijk, maar
daarnaast zijn nog andere gronden te noemen.
Men zal niet verwachten, dat ik ze hier ga
ontwikkelen; ik wilde slechts weergeven
wat de Labour man in The. Free Trader
heeft uiteengezet.
Zelf weet de schrijver zeker ook zeer wel,
dat hij meer feiten vermeld dan beschou
wingen geleverd heeft. Ook hij ziet zeker wel
in, hoezeer de positie van den arbeider als
verbruiker hem tot voorstander van vrij
handel moet maken en hoezeer ook de arbeider
?belang heeft bij de rustige ontwikkeling van
de volkswelvaartbronnen, die alleen door
vrijhandel kan worden bereikt. En dat de
voordeelen, die de bescherming sommigen
in den schoot werpt, niet- den1 arbeider ten
goede komen. Maar ik overschrijd hier de
grenzen van rnijn referaat.
S M i s s A E R T
?*'-«£% ? --* *
lllIIlllllllulUHIIItllllCUIUMflIIIIIIHHlIlllMiMMIlllWllllUlllllllllllllllltl
JAC. URLUS
HAVANA 18 Ct. SIGAAR b«
HAnmUCo.,8eniliraniitp{.Unistelstr,
DE RAMP
Teekening voor de Amsterdammer" door George van Kaemdonck
IIIIIIIIIlllllllllllltlllMilllll
SCHILDERKUNST-KRONIEK
TENTOONSTELLING VAN EENIGE
VKOEG-ITALIAANSCHE SCHILDERIJEN BIJ E. J. VAN
WISSELING!! & Co.
De Meeren van Wisseling!) treffen het slecht
met deze tentoonstelling. Het
regeeringsjubiletim werd aanleiding tot het uitstallen van
te velerlei moois. Zij kunnen het niet helpen
dat eene vergelijking zich opdringt en dat die
in hun nadeel uitvalt. Maar ook afgezien
daarvan deden zij, naar het mij voorkomt,
geen gelukkigen greep. Er is bij deze dertien
schilderijen, die tusschen ongeveer 1390 en
ongeveer 1480 werden gedateerd, en waarvan
er drie aaneen met name genoemden auteur
en de overige aan een school" worden toe
geschreven, eigenlijk niet een dat, afgezien
van den toestand waarin verscheidene zich
bevinden, als kunstwerk geheel bevredigt.
Men kan in alle handboeken lezen hoe de
Sieneesche school de byzantijnsche overleve
ring met een nieuwe gratie en een fijnere ge
voeligheid bezielde en hoe Oiotto (en op diens
voetspoor Taddeo Gaddi) de schilderkunst ui t
de Byzantijnsche verstarring eerst recht be
vrijdde" en alleen het noodzakelijke zei
maar dat c p inslaande wijs", maar men be
merkt al zeer weinig van aie eigenschappen in
de paneelen die hier aan de school van Siena,
of van Duccio, of van Taddeo Gaddi worden
toegeschreven. En wie op de tentoonstelling
der vereeniging Rembrandt.de coloristisch
zoo fijn afgewogen Madonna gezien heeft,, die
daar doorgaat voor een werk van Pier
Francesco Fiorentino, die kan zich moeilijk voor
stellen dat diezelfde schilder een zijner ma
donna's met een zoo fel zwarte n zoo
scherp afgesneden kap zou hebben bekleed
als op het meest aansprekende zijner werken
hier het geval is; hoogstens kan hij
erkennen dat een invloed van Philippo Lippi
tot wiens school de schilder behoort in dit
werk, zij het dan sterk verkild, na te speuren
is. Het zuiverste genot geven de beide in
eiwitverf uitgevoerde halffiguren van
Johannesde Dooperenden Evangelist Mattheus,
uit de school van Murano", althans onder
Byzantijnschen invloed, eenvoudig van op
vatting, groot van allure, en van wie vooral
Mattheus door de 'harmonie der zacht ge
stemde kleuren bekoort.
H E N N u s
IIIIIIMIIIIIIIHIIII
IIIIIIIIIHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIItMIIIIIIIIIIIIHIIIIIHIllilllllllllllllllllll
iiiiimiiiiiiiiiiiimn iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
K T WBTSCHE BAH
Amsttrdaa, Rotterdam,'s-ftravtnhagi, Dordrecht, Utrecht, Zaandam.
«Miert kapitaal i 3S.500.090.?Rmrvm: circa f 12.000.000.
ten volle aansprakelijk voor verbintenissen van:
B. W. BLIJDENSTEINdCo., 53-56 f hreadneedlestreet London B.C.
B. W. BLIJDENSTETN Junior, Enschedt.
LEDEBOER & Co., Almelo.
Rekening-Courant met Rentevergoeding.
In- en Verkoop Wissels op Binnen- en Bultenl., Vreemd* Munt, Coupnns.
Incasseering op Binnen- en Buitenland.
Rembourecredleten.
In- en Verkoop Effecten.
Bewaring van Waarden. SatéDeposlti.
Verzekering tegen verlies bij uitloting van fondsen.
Voorschotten op Fondsen en Goederen.
Credleten aan Handelaren en Industrieelen bij hare afdeellng
CREDJETVEREENIOING, tenzij tegen borgstelling, credlethypotheek
?f andere zekerheid, hetzij In blanco.
n Band
Ik ken slechts ccnen band. En 't is een band
van rozen.
Mijn God, hoc dank ik LJ, dat deze band be
staat.
De wereld zij bevolkt door harte- en
vreugdeloozen,
Er blijft n liefdeband, die om twee harten
slaat.
Er zit bij ons op 't dak een nest van jonge
?.$ ? ,' spreeuwen.
Aanzie hoe Moederjpreeuw heur kaal gebroed
bemints
En hoe ze piertjes brengt, wanneer de rakker.
schreeuwen.
Dat is de Liefdeband der Moeder tot het Kind,
PEK K Ki: DEN 'BELG
IIIIIIIIIIIIIIIIIMI
ONÏW ei BETAALKAS
limit DoiliMlriit 20-22,
Renteverg. voor gelden ft deposito
met l dag opzegging 1^ pCt.
Bedr. tot ? 20.000 terst. betaalb.
met 10 dagen opzegging l % pCt.
Voor andere termijnen op nader
overeen te komen voorwaarden.
Open en gesloten bewaargeving
volgens Reglement.
SU-K DEPOsrr isaicmv
geopeBds
opWerkd.v.8Yiv.m.tot4yjUurn.m.
op Zaterdagen en
Beursvacantledagen des morgens v. 83/4 tot 12 uur.
Loketten van ?2.50 per maand
(f 10.?per Jaar) en hoogerte huur
voor bij de Directie bekende of
geïntroduceerde personen.
B«nt« voor DEPOSITO'S
l
Direct opvorderbaar
TIen dagen opzegging l1/*
Een maand vast , . l op nader overeen te komen
Een maand opzegging ? voorwaarden.
Drie maanden opzegging. . . S % ) Vanaf den dag dn
opZes maanden . . . 3J } zegging wordt i %
Een jaar . . , 4 J minder rente vergoed.
Vooi andert termijnen, zoomeda voor grootere bedragen
volgens overeenkomst.
Maatschappij voor Hypothecair Crediet in Nederland
Maatschappelijk Kapitaal f 2.000.000.
Uitstaande Leeningen. . 19.535.900.
Pandbrïeven. 18.889.600.
Reserves 1.197,720.
Hoofdkantoor: te 's-G RAVENHAGE, NASSAULAAN 23.
Bijkantoor: te UTRECHT, BOOTHSTRAAT 15.
De Maatschappij stelt beschikbaar:
4J% en 5% MlfilllEVU TEIEI BEVISKOEIS In ititkn m { 1.000.-,
l SM.- n l M-, MET EiPUCHTE UUUI1SGHE UITLOTIH, inmiindt 11».
Dl Dlrwtli:Hr. D, VAK ftfJUTEN. Mr. J. D. TEN BRUflBEN CATE.
van
Ins. Cj, Liin,
geven de BESTE DEKKING.
Modelpolissen, tarieven
en alle bijzonderheden te
bekomen bij de Agenten:
J, Hem. Sehföder,
AMSTERDAM,
Heerengracht 124/128.
Telefoon 40329.
lEDEIUIDSClE lUia-IUlUUffll
Gestort Kapitaal f 80,000,000.?.
Statutaire Reserve f 19,769,180.?.
Buitengewone Reserve ... f 22,660,000.?.
Hoofdkantoor: AMSTERDAM. Agentschappen te ROTTERDAM en 'i-QRAVENHAGF.
RENTE VOOR DEPOSITO'S:
Direct opvorderbaar ....,,,, iy, %
l maand vast ol opzegging .... 2 %
3 maanden vut of opzegging. . . 3 %
6 n » n K > ? ? 31/» %
12 .1 .... » ... 4Vt %
Voor andere termijnen en groote bedragen nader overeen te komM,
Levensverzekering Maatschappij
jHrribem
verzekerd bedrag: ruim 70millioen gulden
Haarlemsche Hypotheekbank
Directie: Mr. A. S. MIEDEMA & P.H. CRAANDIJK
Kapitaal f 2.500.000 Reserves f 510.239
Hypotheken f24.299.910 Pandbr. f 24.079.300
SpCt. Pandhtitnii tap laatsten Amstudamschïii Bemslui».
De Hollandsche Voorschotbank
HAARLEM, KRUISWEG 70
De Bank verstrekt gelden tot
elk bedrag met een minimum van
l 1000.?op zakelijk onderpand
en onder borgtocht, met in
pandgeving eener polis van levensver-,
zekering van gelijk bedrag, en i
verkoopt 6% schuldbrieven in stuk
ken van ? 1000.?, ? 500.?en
? 100.?tegen den koers van 99%.
Residentie Hypotheekbank
's-QRAVENHAGE Anna Paulownastraat 97.
TRUITM'I IN ACCOUNTANTSCONTROLE
5'41 Hypotheekbrieven tegen 99'2
Opelmohammr pmfl né1O /aren»
Dlnctli: K. E. ABBIN«. D. TAM OOR».
EEN POLIS bij de
AMSTERDAMSCHE"
GEEFT VOLKOMEN ZEKERHEID
Soliede grondslagen -Voorzichtig "beheer.
Qpoofe openbaarheid.
Ypoagf jaarverslag.
te ROTTERDAM
Directie i
Mi.H.H.C. CAITINBIJHM
I. MOSSBLMAN
De Bank geelt onder contrOlt
van het Algemeen Admini
stratie- en Trustkantooi
5% Pandbr. tegen 95%.
Roltiid. Hipolhitkbank 1001 liéeilmil
Opgericht In 1864
VtltHkind MutiehippjIijK Kipliiil i5.DDD.OCB
Verstrekt geld op eerste hypo
theek. Voor inl. wende men zich tot
het kantoor der Bank, Ged. Bierha
ven 25 te R'dam of tot hare Agenten
in de hoofdplaatsen des Rijks.
De Dir.Mr.W.v.RossuM.Mr.TH.
REEPMAKER, Mr. N. P. C. v. WIJK.
Binnenl. Vaart Risico Sociëteit.
Amsterdam, Heerensrracht 260.
Tel.: 48O22 (4 lijnen) 43822 (4 lijnen)
VERZEKERINGEN op alle Blnnenwateun van Neder
land, België, Duitschland Frankrijk, enz.
VERZEKERINGEN op Schepen, S c h u 11 i n in 8 t o ?
mbosten.
VERZEKERINGEN op Koopmansgoederen, Huisraad, Inboedels,
enz. geladen In Schepen, Booten enz.
VERZEKERINGEN te LAND door geheel Europa pn spoor,
Wagens, enz.
VERZEKERINGEN per FOST enz. op Effecten,
Bankpapleren, Edelgesteenten, enz. door geheelEuropa,
naar en van Amerika, naar en van Oost- en West-Indien, enz.
VERZEKERINGEN op PASSAGIERSGOEDEREN. De schad
in de Hotels enz. wordt vergoed. All risks verzekeringen.
VERSCHENEN:
Plattegrond van Amsterdam in 1923
Met alle noodzakelijke aanwijzingen voor vreemdelingen.
Opnieuw naar officieeie bronnen bewerkt door H. O. BERENDS
PRIJS ? 1.25?PRIJS ? 1.25
Alom "m den boekhandel verkrijgbaar
Uitgave van VAN HOLKEMA & WARENDORF Amsterdam
Illustraticdruk-papier van de Firma C O. A. CORVEY, Keizersgracht 255, Amsterdam, Tel. 41202 en 40555