13 Oct. '23. - No. 2416 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND Op den Economischer! Uitkijk De hinderpaal. Het adres, dat ik hier wil bespreken, dagteekent reeds van half September 1.1., maar het belang der daarin aangeroerde zaak blijft actueel en dus is het betoog ook nu nog onze aandacht ten volle waard. De Kamer van Koophandel en Fabrieken te Tilburg dan heeft aan den Minister van Arbeid, Handel en Nijverheid een pleidooi geleverd ten gunste van werktijd-ver lenging. Het loont zeker de moeite, kennis te nemen van ds daarbij ontwikkelde gronden, die m.i. in het wezen der zaak uit economisch oog punt zoo juist zijn, dat ik voor mij niet kan inzien hoe de Minister (of wie ter wereld ook) ze kan weerleggen. De toestand der industrie, aldus deze K.v.K., is zoo slecht, dat men dit niet kan laten uitzieken". Niet de internationale toestanden alleen zijn schuld aan deze malaise; die is ook te wijten aan de werking onzer Arbeidswet, want de wettelijke werktijdsverkorting heeft de productiekosten doen stijgen, door inper king van de productie. Terwijl ruimere voort brenging den druk der algemeene onkosten zou hebben verlicht, is de vermindering van de productie een factor van prijsstijging, door dat nu de blijvende lasten over een geringer aantal goederen moeten worden omgeslagen. Ziehier enkele cijfers uit dit adres: Een groep van 31 fabrieken van wollen en halfwollen manufacturen produceerde in 1913 met 3516 arbeiders totaal 3,802,881 K.G. In 1921 produ ceerde deze zelfde 31 fabrieken 2,292,563 K-G. in 1922 2,772,630 K-G. Maar voor deze met resp. 38 pCt. en 27 pCt. gedaalde productie bleef het aantal arbeiders rondom 3500. Terwijl in 1913 voor een productie van circa 3,800,000 K.G. circa /l,750,000 arbeidsloon betaald werd, werd in 1921 en 1922 voor een productie van resp. 2,292,000 K.G. en 2,772,000 K.G. / 3,729,000 en / 4,584,000 arbeidsloon betaald! Aanvankelijk, zoo vervolgt het adres, bespeurden de arbeiders niets van de noodlot tige gevolgen; de loonen stegen. Maar weldra openbaarde werkloosheid zich in on gekende mate (hoewel thans bij 8 uur werk 5 man noodig waren tegenover vroeger 4, die 10 uur arbeidden), doordat de opdrijving van de productiekosten de concurrentie on mogelijk maakte en den afzet belemmerde. Dat dit proces aldus werkt, heeft de Direc teur-generaal van den Arbeid erkend bij het toestaan van overwerk-vergunningen aan Wilton's Machinefabriek en Scheepswerf te Rotterdam, welke vergunningen immers werden verleend op grond der overweging dat bij langeren arbeidsduur de productie kosten dalen, de kans op het verkrijgen van orders dus beter wordt en dus werkloosheid niet door korter, maar door langer werktijd moet bestreden worden. Langs dien weg ook kan verdere daling van het arbeidsloon als iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiliiiiiiiiiiiiiiiiliiiiiiiHiiuiiiiiiiiiiiiiiiiimmiHiu gevolg van de slapte in zaken worden voor komen; het is voor de werklieden verkieselijk hun week-inkomen bij wat langeren arbeids tijd te behouden dan het bij korteren duur te zien slinken. Deze belangen van Nederlandsche ondernemingen en van Nederlandsche arbei ders mogen niet worden opgeofferd ter wille der internationale gedachte, welker verwe zenlijking in dezen tijd toch verder dan ooit te voren is verwijderd. Is het, zoo vraagt deze K. v. K., voor onze industrieelen niet pijnlijk te ervaren, dat onze wevers, die hier bij een 48-urige werkweek, geen arbeid kun nen vinden, in Noord-Frankrijk 60 uur per week gaan werken? Maar met overwerk-vergunningen, die tij delijk verleend en steeds opzegbaar zijn, dus geen vaste basis voor kostprijsberekening kunnen zijn, komt men er niet; noodig is een langere arbeidsweek, die tot goedkoopere pro ductie zal leiden, dus de hoofdoorzaak der huidige malaise, de onder-consumptie, zal wegnemen. Onze artikelen zijn te duw, het publiek kan ze niet koopen, vandaar de groofe malaise in tiet geheele land". En dit geldt niet alleen voor de prijzen der goederen, maar ook voor die der diensten. De Minister herzie dus de Arbeidswet zoo, dat deze niet langer een hinderpaal is, om tot de noodzakelijke ver lagingder productiekosten in het bedrijfsleven hier te lande te geraken". Ziedaar het pleidooi, waarin, gelijk men ziet, een beroep werd gedaan op de motieven, door den Directeur-Generaal van den Arbeid in zijn schrijven aan de organisaties omtrent de overwerk-vergunning voor Wilton's werf aangevoerd. Laat mij daarom uit dit schrijven het meest kenschetsende hier aanhalen: Het motief voor de verdunning is, dat de productiekosten in Nederland, vooral in ver band met de hoogte der loonen in vergelijking niet die in het buitenland, zóó hoog zijn, dat liet steeds meer onmogelijk wordt orn voor het buitenland te werken. De politieke toestanden in de landen om ons heen, doen nog geenszins verwachten, dat zeer spoedig het bedrijfsleven in gezonder positie zal komen. De gevolgen hiervan voor de welvaart in ons land, in het bijzonder voor de arbeiders, zijn dermate on rustbarend, dat niet voortgegaan kan worden met af te wachten of zonder bijzondere maat regelen de toestand zal verbeteren. Hoe ernstig ik het ook betreur, dat aan de arbeidsvoorwaarden, zooals die enkele jaien geleden mogelijk werden geacht, moet worden getornd, mag ik het oog niet sluiten voor de werkelijkheid, die hierin bestaat, dat tengevolge van de stagneerende invloeden, die buiten onze grenzen werkzaam zijn, ons land mede naar de armoede wordt gevoerd. Die zeer te betreuren omstandigheden maken liet noodzakelijk, te erkennen, dat het levenspeil van 1920 tot de geschiedenis behoort en dat een verdere achter uitgang m de productie alleen te ontgaan is, door nog te trachten goedkooperteproduceereu. Dat hiertoe naast andere middelen ook loons verlaging onvermijdelijk is, valt niet te ont kennen. Gaat met die loonsverlaging een werk tijdverlenging gepaard, dan heeft in een geval als bij Wilton deze het tweeledig gevolg, dat weekinkomens gelijk blijven en door beperking van algemeene kosten bij grooter productie, de kostprijs van liet product nog verder daalt. Het is ontegenzeggelijk voor u. zoowel als voor mij, zeer pijnlijk, dat op deze wijze de internationale handhaving van den 8-urendag in gevaar komt, doch wij kunnen ook niet lijdelijk aanzien, dat de Nederlandsche bevolking nog verder door werkloosheid verarmt, als ge volg van het optreden der andere mogendheden. Dat optreden toch dreigt de w.reld in zoo'n inate te zullen vernietigen, dat er nog veel meer dan de 8-urendag voor de arbeiders door verloren zou gaan llllllllllllllllllllllllllllllllBli Met dezen maatregel en met deze motieven heeft de Minister van A. H. en N. zich vereenigd blijkens zijn antwoord op de schrifte lijke vragen van het Tweede-Kamerlid Kuiper. In dat antwoord somt de Minister de ver schillende gronden op, waarop overwerk-ver gunningen worden toegestaan, d.w.z. de ver schillende gevallen, waarin fabrieken die be hoeven om te kunnen werken of te kunnen blijven werken. Hij voegt daaraan toe dat ,,aan de vakvereenigingen het oordeel over belangrijke aanvragen gevraagd of haar het motief" (voor de verleening van de vergun ning) medegedeeld" wordt. De Minister en de Arbeidsinspectie zien dus nu wel in. dat hun wet een hinderpaal is ge worden. Maar de arbeiders? Men weet, dat zij, de in het N. V. V. georganiseerden, hevige protesten tegen de concessie aanWilton hebben doen hooren. Zij hadden nu den 8-uren-dag veroverd en zij zouden niet dulden, dat die hun weer werd ontfutseld en dat de reactie" hoogtij vierde enz Jawel, maar: de con sequentie? In het geval-Wilton en in de vele andere gevallen, wat dan wel, als van den regel der wet niet op zoodanige gronden afgeweken mag worden? Dan maar geen werk, geen or ders, geen bestrijding van duurte? Leve de 8-urige arbeidsdag in Nederland, al zou de Nederlandsche nijverheid eraan ten gronde gaan? Geen inperking van werkloosheid door fangenen arbeidsduur? 1) Zal men dan zeggen: nu ja, maar daarvoor hebben we immers de werkloosheids-vcrzekering? Zou dit dan een houdbare toestand zijn, waarbij men, ten einde toch maar zooveel mogelijk aan den eisch van 8 uur vol te houden, moedwillig de arbeidsge legenheid voortdurend deed slinken en de slachtoffers daarvan steunde uit de (leege !) openbare kassen? Trouwens, men kent het in de Millioenen-nota ontwikkeld standpunt der Regeering in zake de werkloosheids-uitkeeringen. Reactie alweer, zal de kreet zijn, die daartegen zal worden aangeheven. Maar is het dan nog niet duidelijk, dat wij in al deze dingen .... ik zeg niet: de grens bereikt, doch die sedert lang en reeds ver hebbben overschreden en dat voortgaan in die lijn uitloopen moet op algemeene verarming of, beter gezegd, op verergering van de verar ming, waaronder wij als volk reeds gebukt gaan? Strijd hierover staat, ongetwijfeld, te wach ten, een strijd tegen den Minister, die niet al te vroeg ! ---? de ernstige feiten ziet, en voor de macht dier feiten zwichtend, beseft, dat hij de hinderpaal niet kan handhaven. Maar een strijd voor den Minister ook in anderen /.in en op een ander front. Toegevend, dat in zoo veelvuldige gevallen de slagboom der wet op zij geschoven moet worden, opdat de voort brenging niet langer door de wet worde belemmerd, zal hij bij ruime toepassing van overwerk-vergunningen niet kunnen blijven staan. Het adres der K-v. K. te Tilburg merkt terecht op, dat zoodanige concessies niet blijvend baten. 1) De Minister deelde mede, dat de werfWilton nu zoodanige orders uit het buiten land had verkregen, dat zij pl,ai. 500 arbei ders meer te werk had gesteld. DIERSTUDIE Tcekening voor ,,de Amsterdammer" door H. Verstijnen. De Slokop iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiMiiiiiiitiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiitiiiiiiiiiiiiiiiiiiiitiiiniiiiiiiitniiliiiiiiiMiiiiiiiii Het is voor den industrieel ondoenlijk zijn verantwoordelijke bedrijfsleiding staande prijzen te berekenen op de basis van een voor ambtenaren". eenige maanden verleende overwerk-ver- ,,Noodig is een langere arbeidsweek". Dat gunning, die bovendien elk uogenb.ik kan zal den Minister strijd kosten. Ook tegen zichworden ingetrokken, en wier verlenging af- zelf. Maar kan hij ten halve blijven staan? hankelijk Js van het inzicht van buiten de S M i s s A E R T liuii Biilioiirut 20-22, lutiidii Renteverg. voor gelden ft deposito met l dag opzegging 1% pCt. Bedr. tot / 20.000 terst. betaalb, met 10 dagen opzegging l % pCt. Voor andere termijnen op nader overeen te komen voorwaarden. Open in gesloten bewaargeving volgens Reglement. 8AFB DEP08IT IKBICfimCt geopecdt op Werkd. v.l'/iv.m.tot 47, uurn.m. op Zaterdagen en Beursvacantledagen des morgens v. 83/* tot 12 uur. Loketten van ?2.50 per maand (? 10.?per Jaar) en hoogerte huur voor bij de Directie bekende of geïntroduceerde personen. De HollandscliB Voorschotbank HAARLEM, KRUISWEG 70 De Bank verstrekt gelden tot elk bedrag met een minimum van l 1000.?op zakelijk onderpand en onder borgtocht, met in pandgeving eener polis van levensver zekering van gelijk bedrag, en verkoopt 6% schuldbrieven in stuk ken van ? 1000.?, ? 500.?en ? 100.?tegen den koers van 99%. Maatschappij voor Hypothecair Crediet in Nederland Maatschappelijk Kapitaal f 2.000.000. Uitstaande Leeningen. . 19.535.900. Pandbrieven. 18.889.600. Reserves 1.197.720. Hoofdkantoor: te 's-O RAVENHAQE, NASSAULAAN 13. Bijkantoor: te UTRECHT, BOOTHSTRAAT 15. De Maatschappij stelt beschikbaar: 4i% en 5% PMDBIIEVEI TEHI BEURSKOERS in itiikk» m l 1.000.-, 1500.- H f 100-, MET VERPLICHTE 1URLIIKSGHE UITLOTIHI, iminitndt 192!. Do Dlroctlo.-Mr. D, VAN HOUTEN, Mr. J. D. TEN BRUBflEN CATE. «Miimiiiiiimilill iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiifiiiiiiiiiiiiiiiiMHiiiiiiiiiiiimiiiiiiut niiiiiiiiiiiiiiiiiiii imiiiiiiiiiiiiuiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiimiiiii Levensverzekering Maatschappij flrribem verzekerd bedrag: ruim 70 mhlioen gulden Residentie Hypotheekbank 's-6 RAVENHAGE Anna Paulownastraat 97. TRUITH'I IN ACCOUNTANTICONTROLI Hypotheekbrieven tegen 99' pari né1O J*i*on, Dlroctli: K. E. ABBINO. D. TAM OOR»T. Assurantiekantoor J, Her m, Schroder. De Automobielpolis vande?EXCE88" geeft Volledige dekking by alle gevallen van schade. Heerengracht 124/128 Amsterdam. Tel. 40329 te ROTTERDAM Directie i Ut. H. H. C. CAVTBNIUB M I. MOSSIUUM De B ank geef t onder contrOli van het Algemeen Admini stratie- en Trustkantooi 5% Pandbr. tegen 95%. IEDEIUII5C1E UIKL-lttTKUmi Gestort Kapitaal f 80,000,000.?. Statutaire Reserve f 19,769,180.?. Buitengewone Reserve ... f 22,660,000.?. Hoofdkantoor: AMSTERDAM. Agentschappen te ROTTERDAM en 'i-QRAVENHAQE. RENTE VOOR DEPOSITO'S: Direct opvorderbaar l V» % l maand rast ol opzegging .... 2 % 3 maanden vast ol opzegging. . . 3 % 8 u ti M it ? ? ? 31/» % 12 , 4V, % Voor andere termijnen en grootc bedragen nader overeen te kom», 3 ? L Nederlandsche Bank voor Zuid-Afrika lotlitd. Hjpotniikbanl 1001 Nidiiliml Opgericht In 1864 \ WtJBisiid MiiticliippalüK Kipitul f 5.000.000 Verstrekt geld op eerste hypo theek. Voor inl. wende men zich tot het kantoor der Bank, Ged. Bierhayen 25 te R'dam of tot hare Agenten in de hoofdplaatsen des Rijks. ' De Dir.Mr.W.v.RossuM.Mr.TH. REEPMAKER, Mr. N. P. C. v. WIJK. London AMSTERDAM 389 Keizersgracht - Telef. 4OO85 Pretoria CORRESPONDENTEN EN AGENTEN IN ALLE BANKPLAATSEN IN ZUID-, OOST- EN WEST AFRIKA OVERMAKEN YAN GELD PER KABEL EN PER BRIEF INANCIEERING YAN EXPORT EN ALLE ANDERE BANKZAKEN J Binnenl. Vaart Risico Sociëteit. Gevestigd te Amsterdam Heerengracht 260-262. NlAATSCIIAPl'EU ]K KAPITAAL'. VIJF HONDERD DUIZEND GULDEN. RKSERVKKAPITAAI.: EEN HONDERD ZES DUIZEND VIJF HONDERD GULDEN. VERZEKERINGEN op alle binnenwateren van Nederland, België, Frankrijk, Duitschland, enz. Ie. opCASCOen MACHINERIEËNvan Stoomschepen.Schepen.enz. 2e. op GOEDEREN, INBOEDELS enz. per Stoombooten, Schepen, Spuor, Wagens enz. 3e. op PASSAGIERSGOEDEREN, door de Wereld. 4e. op WASCHGOEDEREN,riaarenvandc.BleekerijeninNederland. 5e. op'RIJWIELEN in Nederland. ^De Binnenlandsdie Vaart Risico Sociëteit te Amsterdam en The Marine Insurance Company Ltd van 1836 gevestigd te Londen, SLUITEN VERZEKERINGEN per Post, Luchtpost, Van end & Loos en andere Expeditiën, op: Geldswaardige papieren, Specie en Diamanten door de geheele wereld. Inlichtingen worden volgaarnc dooi dr Direcik' e:i de Hoofd agenten verslrekl. De aarhsche Hypotheekbank Directie: Mr. A. S.MIEDEMAtf P.H. CRAANDIJK Kapitaal f 2.500.000 Reserves f 510.239 Hypotheken 24.299.910 Pandbr. f 24.079.300 SpCl. Pandbrienn tegen bisten Amsierdamschon Beuiskoen. EEN POLI S bij de AMSTERDAMSCHE" GEEFT VOLKOMEN ZEKERHEID Soliede grondslagen -Yoorzichfig beheer. #*r Groofe openbaarheid. Vwagf Jaarverslag. - A'dam.N.Spiegreisfraaf 17. Illustratfednik-papler van de Firma C O. A. CORVEY, Keizersgracht 255, Amsterdam, Tel. 41202 en 40555