De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1923 20 oktober pagina 9

20 oktober 1923 – pagina 9

Dit is een ingescande tekst.

20 Oct. 23. - No. 2417 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND CHARIVARIA Deutfcl)Ianb, $)eutfcf)lanb ueber 2llle§! Deze stroomlijnen passen zich om zoo volkomener aan het lichaam aan." (N. R. C.) Hopelijk komt hij terug." (O.H.C.) Bij gelijke snelheid wordt zeer wezenlijk aan bedrijfsstof gespaard." (N. R. C.) Ome kunstcritici Zoo'n stilleven, zoo ruig en eerlijk van handwerk, zoo geheel oud-Hollandsch van ambachtelijk aanvoelen, dat mooi wordt door de deugd van het schilderen, dat doen niet zoo vele jongeren hem na. Dichter als hij was, voelde hij tusschen deze impressies een onzichtbaar verband en noteerde in een juist en precies vers niet alleen de allures der dieren en der lieden, verrast in hun eigendommelijke atti tudes, maar tevens de zeer verscheiden milieus waar hij ze plaatste." (Hofst.) Op de glibberige paden Het is voor ons een wenk om maar op het aambeeld te blijven mokeren totdat de gort gaar is..." (De Kleinveeteelt) Onze carrossiers' zijn in de hoofdlij nen aan de postkoets uit grootvader's tijden blijven kleven." (N. R. C.) Verrassende mededeelingen Aangezien de treinen uit de verschil lende richtingen tegelijk aankomen, en vrijwel op denzelfden tijd weer vertrekken, is het in deze beperkte tijdruimte niet mogelijk het vertrek met den eerstvolgenden trein te ver zekeren." (Wachtk. tandarts.) De meesters en meerlingen De meer moeilijk verteerbare voe dingsstoffen." (O. H. C.) Het meest eigenaardige." (L. D.) De oude jongen Als jongen kan ik mij heusch nog goed herinneren, dat wij eieren gingen zoeken.." (De bejaarde medicus van de O. H. C.) Hij reikte hem de hand, hielp hem uit het water, geleidde hem op den vas ten grond, hief den arm en wees hem de in te slagen richting." (Hofst.) De schrijver is niet op den voort te ganen weg. Het passivisme Hedennacht is in een groentewinkel door twee personen een glasruit inge slagen. Dit is door een burger gezien, doch de daders zijn nog niet gevonden door de politie." (L. D.) Het volgende is niet uit het verslag van een vrouwententoonstelling: Nettie is ons wel wat gaaf, al is de rijkdom van dit purper moeilijk te weerstaan. Mevrouw J. G. Wurfbain maakt als oudere nog een zeer goed figuur. Van de nieuwere is mevrouw Enschedé-Kooy ongetwijfeld een der beste met haar barnsteenkleur," maar van een bloemententoonstelling te Amsterdam. Onze advertecrende Imnwristen Ondergeteekende staat niet uitge pakt op de Nieuwstad, maar aan huis verkrijgbaar fijne Hollandsche ge rookte paling." (Adv. Zutpli. O.) Te koop een goed onderhoudende kinderwagen." (Adv. Alm. Adv. W.) TAALVERWOESTING 12 oer* 12 cent ) Sigaar vraag is, of bewust" zonder des" of daar van" en betrokken" zonder er in" genoeg zaam recht van bestaan hebben. Evenwel klinken ze beide op verre na zoo ongerijmd niet als de betreffende". Het raakt hier eigenlijk dit punt. Ver bogen deelwoorden hebben zeker het uiterlijk en de manieren van bijv. naamwoorden. Maar zij moeten een heel langen weg afleggen eer zij ook naar het innerlijk, d.i. naar begrip en gevoel, naamwoorden zijn geworden. Is het zóó ver met ze gekomen en waren zij van oor sprong passieve (verleden) deelwoorden, dan is hun primair verband met het werkwoord minder duidelijk te zien maar toch nog altijd te ontdekken dan wanneer zij aanvan kelijk actieve (tegenwoordige) participia ge weest waren. Geslagen" vijanden, een door gestoken" kaart wekken geen levendige herin nering meer aan slaan" en dóórsteken". Daarentegen bij een staand" horloge of een vallende" ster denkt men wel degelijk nog aan staan" en vallen" terug. De hier bedoelde verandering of begripsuit breiding van deelwoord tot adjectief moet volkomen natuurlijk geschieden, van binnen uit de taal zelf, maar geenszins met dwang van buiten af, niet met kunst- en vliegwerk, niet met kracht- of %oocheltoeren, niet met afneuzing van een vreemde taal. Is er zulk ge weld, zulk bedrog, zulke namaak aan te be merken, dan komt de eerbied voor het recht onzer moedertaal hiertegen in opstand en die nen de handhavers van dit recht hun veroor deeling uit te spreken. ,,De betreffende" is ook zulk een deelwoord, dat zonder eenig bedenken van de absurdi teit,diehet te aanschouwen geeft, tot een bijv. naamwoord verdraaid is. Het ligt de taal als een steen op de maag. Het is van hetzelfde laken een pak als beduidend" en uitgespro ken," want het werkwoord betreffen", waaraan het onmiddellijk verbonden is, be duidt op zichzelf geen zier. Waarom de knoeiers niet de betroffene" kozen? Wel, ze hielden niet van halve dwaas heden. De betroffene" ware halfbare onzin geweest, de betreffende" is spiernaakte. H. iiitiiimiiiiiiiiiiiiiiiiii iiiimiiiiiiiimiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiii DE VISSCHERIJ-FILM Om ons visch te leeren eten, En hoe wonderbest die smaakt, Is van de Noord-zee-bedrijven Een geslaagde film gemaakt. Die het nu eens mee wil leven, Hoe dat visschen zoo al gaat, Heeft maar even plaats te nemen Voor het snorrend apparaat. Kabelj'ouwen zien we hoeken, Roggen zien we binnen slaan, Bot en schol en dikke schartong, Zien we vlot het bun in ga;:n. Scholen haring zien we vangen, In het bolle, volle net.... Zien we met 'n handwijs kaken, Daarna in het zout gezet. Haaien, blauwe, sterke monsters, Komen ronselend aan boord, Even allehens" geblazen En het visschen gaat weer voort. 't Is niet altijd spele-varen Op de groene liaringplas, Dikwijls komen nood en schipbreuk En de dood er aan te pas. 't Is geen hengelaars-verzetje In de Amstel of het Gein, Maar soms vechten om het leven En iu doodsgevaren zijn. Holland laat je visschers varen, Heip IJmuiden uit den nood, Zorg daardoor voor hooger loonen, Op je trotsche stoere vloot. Ga die film eens goed bekijken, Leef eens mot die mannen mee, Zie hoe ze hun brood verdienen Met hun zware taak op zee. l. H. SP 17. HET BETREKKENDE BOEK Het betredende boek, de betref jende persoon, de betreffende motie, het betreffende Kon. Be sluit, het betreffende dit- en-dat.... Wat be doelt ge ermee? omschrijft eens. Het boek, dat betreft, de persoon, die betreft.... Hola, gij schuurt op den grond, gij zit op het droog, vrinden. De betreffende" \s zotteklap. Daarom maakt het zoo'n opgang. De genoemde, de vermelde, de bedoelde, de (persoon) iu quaestie": al deze en andere zingevende uitdrukkingen zijn op stal gezet. Jammer dat de voorzekle" verouderd schijnt. Met de bewuste" en de betrokkene" is het niet geheel in den haak, omdat het de IIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII mum nu iiiiniiiiiiiiiiiiitii in iiiiiii iiiiiiiinniiiliii minimum i (Der Bnimtner. Berlijn) bÉI J EN KORF GEZELSCHAPPEN 20-20 PERSON EN ,5(estaurant d la catte _ s gekende keuken ! ~ TOEKOMSTBEELD Teekening voor tjde Amsterdammer" door Joh. Braakensiek Het van-stapelloopen van Colijn's halve minimum .tilllimilMMMIHIIIIllMIIIIMIIIlllllflillllllll IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIItlllllllllllllllIIIIMIMtllt | HET ROODE VRACHTJE Het was op Dinsdag j.l. omstreeks den mid dag, en wij staken het plein te 's-Gravenhage over, toen onze aandacht getrokken werd door een zonderling groepje, dat zich een schaduw rijk plekje gezocht had in de schaduw van Vader Willem's standbeeld. Naast een kruiwagen van respectabele af metingen stond de heer Troelstra zich het voorhoofd af te drogen met een rooden zak doek. Bovenop den kruiwagen, die zwaar be laden was, zat de heer KJeerekooper te zuch ten en te blazen. Ook hem stonden de zweetdroppels op het voorhoofd. Op een korten afstand stond de heer Ruys dit schouwspel achterdochtig gade te slaan. De heer Kleerekooper zuchtte en keek eens op zijn horloge, dat aan een dunne roode guir lande op zijn welgedaan buikje bevestigd was: Wille we weer, Piet....?" vroeg hij, in zijne handen spuwende, het is bij half een". V'uit dan maar. ..." zei de heerTnvlstra, schoof zijn parapluie onder zijn oksel en greep den kruiwagen aan. Op dat oogenblik trad ik naar voren. Als ik vragen mag. . . . wat hebben de heeren daar.... ?" Loop maar mee", hijgde cle heer Kleere kooper, we moeten precies half een met dat vrachie bij Kooien voor zijn op het Binnen hof. ... Pieter zal je onderweg wel vertellen wat we voor negotie hebben vandaag. ..." Tja. ..." zeidc Troelstra daar kijkt u van op, hè....? Dank zij onze ijverige voorlichters hebben we hier heel wat bij me kaar. ... U moet weten dat Bram en ik onder weg zijn met het petitionnement tegen de Vlootwet.... vier-en-zeventig portefeuilles, mijnheer.... elk van 300 bladen.... elk blad bevatleiK'e omstreeks vijftig handteekeningen.... reusachtig.... Hei.... kijk toch uit Bram.... c'aar waren we bijna met het heele petitionnement onder lijn 13 gekomen". ,,.... 'k ben 't ook n;ks gewend met zoo'n kruiwagen....!" pruilde Kleerekooper nuf fig. Mijn handen doen zoo'n pijn, Piet. . . .en gevaarlijk is het ook.... 'k durf haast niet oversteken met al die drukte. ..." Hij zette den kruiwagen weer neer en begon een paar glacc-handschoentjes aan te trekken. Kijk hem nou. ..." smaalde Troelstra dat durft niet eens een straat over te steken met een kruiwagen. . . . wat een held. ... En dat is uogwel iemand die er geen hand voor omdraait om een gevaarlijke gletscher over te steken...." Een straat is geen gletscher" gat' Kleere kooper sir.bbig terug en bovendien ontmoet je op een gletscher geen menschen en wagens en automobielen en trams. ..." Klets nou maar niet en pak an...." zei Troelstra weer en als je soms staken wil dan moet je het maar zeggen. Je bent er van morgen om half tien voor aangenomen en je hebt mogen schaften van elf tot twaalf...." ,,. . . .'t Is zoo zwaar. ..." klaagde Kleere kooper.... met al die beroerde Roomsche stemmen ook.... die maken het dubbel zoo zwaar. . . . Ben ik d'r op aangenomen om met al die Roomsche stemmen te sjouwen....? Laat Ruys dan mee-douwen als die zin heeft. Maar die staat maar te lachen met z'n handen in z'n zakken. ..." Hij is weer aan het mopperen...." zeide de heer Troelstra, zich tot mij wendend...." zoo is hij nou altijd weet u.... Hen groote mond.... maar als het aankomt op aanpak ken.... Hij heeft weer net zoo'n bui als in November 1918.... 't schijnt aan het jaar getijde te liggen. ..." Weet je wat wendde hij zich vervolgens weer tot Kleerekooper ga jij maar wat handteekeningen leuren.... dan loop ik met mijnheer zoover op, en we nemen eeu kruier voor dien wagen". Hé-ja. ... zHde Kleerekooper verheugd - da's goed Vlug haalde hij een vel papier uit zijn bin nenzak, en sprak den eerste oen beste voor bijganger aan, terwijl hij honingzoet glim lachte: Pardon meneer. . . . Colijn wil u uw centen afnemen meneer. . . . Moet u niet op u e lijst teekenen....?" De aangesprokene was een grimmige grijs aard, en beet hem toe: Dacht je dat ik jou niet kon ventje. .?. . Ik tetken niet op een lijst van d c S.D.A.P." Hoeft ook heelemaal niel meneer...." antwoordde de heer Kleerekooper.... vol strekt niet noodig. . . . als het u belieft ....". IIn vlug draaide hij het papier om. Op den achterkant stoiv.1 geschreven: Nederl. Ver bond van Vakvereerugingen. Ziet u zeide de heer Troelstra triom fantelijk...." Daar is hij mi geschikt voor. 'n Prachtvent. . . . maar een echte intellectu eel .... Welbespraakt en prima ingevoerd .... Zou voor iedere partij goud waard zijn.... Daar kan geen Marchant met z'n Marijke tegen op. ..." De kruiwagen rommelde het Binnenhof op, juist op het oogenblik dat van de andere zijde de heer Colijn kwam aangewaudeld. Zoo kameraden, zeide hij joviaal, ons groepje bemerkende -- wat hebben jullie daar voor vrachtje....?" Anti-vlootwet petitionnement.... Moet om half een bij Kooien zijn...." verklaarde de heer Troelstra grimmig. Tjonge..." verbaasde zich de heer Colijn. . een heel vrachtje. ..." Ver over een millioen stemmen. . . . en eeu boel Roomsclieu d'r ook bij...." Zoo . . . . " ze: cie heer Colijn ,over een millioen.... Ik heb d'r maar zestig jongens, met een paar Roomschen minder misschien. . maar die hoop ik nog wel te krijgen. Wij hebben ze»gekregen door onze over redingskracht...." verklaarde Kleerekooper fier. Ik, heb nog een ander middel om de mijne te krijgen lachte Colijn een comit -generaal.... dat moet reusachtig helpen zegt Nolens.... Je stopt ze d'r anti-vlootwet in, en dan zeg je zooiets van hokus-pokus.... en dan komen ze d'r met gewichtige gezichten weer als pro uit. ..." Hoe is het mogelijk. ..." riep ik verbaasd uit. . .. en zegt u niets anders dan hokus pokus. . ..?". Jongmensch antwoordde de minister mij"?dat gaat u niets aan. Een comit generaal is geheim.... Het eenige wat ik u zeggen kan, dat is dat ik het middel van Aalberse heb. Die had een oude gekleede jas die werkelijk compromittant, naar den rossigen kant was. . . . Toen heeft Nolens hem voor 'hem met dat comité-generaal-middel bewerkt, en ik verzeker je dat het ding weer zoo zwart is geworden als ze maar konden wenschen . ... " Op dat oogenblik sloeg de toren van de Ridderzaal half-een. Vooruit Pieter...." riep Kleerekooper zenuwachtig. Belden grepen ze haastigde boomen van den kruiwagen, en roldenriezen het gebouw binnen. Colijn keek ze hoofdschuddend na. Wat een prutsers zeide hij met hun zegewagen op een wiel. Ik rijd op een drie wieler. . . . weet u .... veel steviger. . . . Daar voel je je bepaald zeker op. Adieu mijnheer". En met groote stappen begaf hij zich in de richting van de Witte. M i; i. i s S T o K E. Leventvtrzckering Maatschappij H A A R L B M" Wllsonsploln M n& (Passing Show) Wat is je beroep?" Criticus." Vojruit j ingens, ('ie verdient wat extra's!" De l e v e n s v e r z e k e r i n g s a g e n t: Mag ik nog even vragen, meneer, wat is het merk van uw auto?" De klant: Ik heb er geen. Ik haat die dingen." D e l e v e n s v e r z e k e r i n p s a g e n t : O, dat spijt me wel, meneer, maar on/e maatschappij verzekert geen voetgangers meer." De patiënt: Ik heb toch zoo'n erge pijn in den rug telkens, dokter." De l e r s c h c dokter: Ik zal je wat pillen geven. Je iKMiit er een, tien minuten voor dat de pijn begint."

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl