10 Nov. '23. - No. 2420 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR. NEDERLAND Op den Economischen Uitkijk De tering" en de nering". Bezuinigen is al wat de klok luidt, verso bering van overheids-diensten, bezuiniging op staats-uitgaven, verlaging van ambtenaren salarissen. Maar bezuinigen" is een niet zoo gemakkelijk toe te passen leuze; is het woord eenmaal gesproken, dan blijkt de daad moeilijk en pijnlijk. Ja, pijnlijk wel vooral. Want als de overheid gaat bezuinigen, dan moet zij niet alleen offers brengen, maar ook slachtoffers maken. Het brengen van offers gaat niemand licht af, ook een regeerder niet en het maken van slachtoffers wekt wrevel en verzet. Doch natuurlijk kan in die overweging geen grond gelegen zijn, om dan maar niet of op kleiner schaal dan waarlijk noodig is, het mes erin te zetten. Men komt als be zuiniger niet heel ver, wanneer men zoo gauw geneigd is, de hand te lichten met den strengen eisch. Wel echter moet een pijnlijk en moeilijk werk als dit meer nog dan eenig ander verricht worden met inachtneming van de gevolgen der te treffen maatregelen (ook al zal men die gevolgen moeten aan vaarden), moet dit werk gedaan worden niet ruw-weg, niet naar een Schablone" van zooveel pCt. over heel de lijn, maar wel overwogen, met inzicht en verstand en ook 'n beetje met gevoel. Als men bezuinigen wil, dan komen daar voor allereerst zeker in aanmerking wat ik zou willen noemen de te weelderig uitgegroeide organisaties, die in ons staatsbestel met den vinger aan te wijzen zijn. Er is nu eenmaal een stille kracht" werkzaam met name in publieke en publiekrechtelijke organisaties, die leidt tot een gestadige uitdijing van zoodanige lichamen; werkt die stille kracht onbelemmerd voort, dan groeien btrreaux, colleges, commissies, instellingen, overheids bedrijven en -ondernemingen in de breedte en in de diepte uit tot steeds kostbaarder apparaten voor de verrichting van sommige diensten en dan kan het buitengewoon nuttig zijn, indien de nood der tijden en de berooide staat der rijks-gelden eindelijk aanleiding is tot eene grondige herziening. Vallen ook bij die herziening offers, dan zal men zich dat moeten getroosten: hier wreekt zich dan een kwaad, dat te lang reeds ongehinderd heeft voortgewoekerd. Maar ook zonder dat de zaken zulk een loop hebben genomen, zullen zich bij gezet onderzoek van al wat van overheidswege wordt gedaan, gevallen openbaren, waarin geheerscht heeft en nog heerscht wat de Franschen noemen lamain large",de royale' opvatting, die uitgaat van de gedachte, dat de fiscus een breeden rug heeft. Aan de toepassing van die gedachte paal en perk te stellen, zal zeker niet gemakkelijk zijn, omdat men hierbij veelal niet te doen zal hebben met licht-aanwijsbare of in 't oog loopende verkwisting, doch met dien geest, die nu een maal niet op de kleintjes let" wat toch voor elk zuinig beheer zoo noodig is, aangezien vele van die kleintjes" n groot" en zelfs vele grooten" maken. Dien geest zal men moeten uitroeien en dat is geen lichte taak; allen, in hoogere en lagere rangen, die van dien geest zijn doordrongen, zal men moeten leeren, dat zij, waar het publieke diensten geldt, naar het grootst mogelijk nuttig effect voorde geringste kosten moeten streven. Dat zal een werk zijn van opvoeding, van her vorming en dus bezwaarlijk. Maar indien men waarlijk bezuinigen wil, dan zal men vooral in die lijn zich moeten bewegen. Zal de overheid bij haar zucht tot bezui nigen ook haar hand leggen op instellingen en diensten, die nuttig zijn of noodig? Mij dunkt, zij zal dit niet kunnen nalaten. Beperkte zij zich tot hetgeen zonder schade kan worden opgeruimd, dan zoude zij, gelet op de mate, waarin uitgaven verminderd moeten worden, stellig niet genoeg bereiken. Maar is het niet gruwelijk, wanneer wij het mes moeten zetten in wat wij toch erkennen dat nuttig is voor het algemeen belang, erger nog: in wat wij als noodig, als bijna onmisbaar gevoelen? Ook wie dit gruwelijk acht, kan niet ontkomen aan den eisch, dat de lasten onzer staatshuishouding met Vele millioenen worden verlicht en hoe kan men denken, aan dien eisch te kunnen voldoen indien men voor bezuiniging op het nuttige, ja zelfs op het noodige terugdeinst? Wij zullen moeten leeren, met minder tevreden te zijn en wij moeten offers brengen ook in dezen zin, dat wij nuttig werk voortaan wegens de kosten ongedaan laten en zelfs noodig werk zooveel mogelijk beperken. Zoo moet immers wel iemand handelen, die arm is geworden. Welnu, wij zijn arm geworden niet onlangs eerst, maar eerst onlangs schijnt het ware besef daarvan totons te zijn doorgedrongen. De Staat moet wel zijn helpende hand, zijn steun uit de schatkist terugtrekken van allerlei instel lingen en organisaties, die op goede gronden uit de openbare middelen werden gesubsi dieerd, omdat zij inderdaad algemeene be langen bevorderen. Moeten wij het dan aan zien, dat die organisaties en instellingen haar zegenrijken arbeid neerleggen? Zij zullen zeer sterk gesmaldeeld worden in haar inkomsten, die immers vaak in soms overwegende mate of zelfs geheel uit zoodanige overheids-subsidies werden ge vonden. Is er dan kans, dat zij een passende vergoe ding voor het te lijden verlies putten uit verhoogde bijdragen van particulieren, die toch niet willen dat dit nuttige (noodige) werk wordt gestaakt of slechts ten halve gedaan? Maar die particulieren worden zelf cok ge smaldeeld" door den fiscus en voelen den druk der beruchte belasting-schroef zoozeer aan den lijve, dat zij tot verhooging van dergelijke bijdragen (hoe sympathiek hun het doel ook zij) niet kunnen of niet durven besluiten.... Zoodat per saldo tot schade van groote volksbelangen allerlei zal moeten nagelaten (of op veel kleiner schaal verricht)? Ja, inderdaad, ik voorzie, dat wij daaraan niet zullen kunnen ontkomen. Dit zullen we ons moeten getroosten als een onafwendbaar ge volg van de verarming, waaronder wij gebukt gaan. Doch moet hier niet een grens aan het stre ven naar beperking van staats-uitgaven wor den gesteld? Hier zou het woord kunnen gelden, dat soms de zuinigheid de wijsheid bedriegt. Indien wij ter wille der versobering blijvend nadeel aan onze volkskracht toe brengen, dan zouden wij daardoor een verlies kunnen lijden, waarvan toekomstig herstel (indien al mogelijk) ons op veel meer kosten kan komen te staan dan wij thans zouden besparen. Moet er dus niet een grens zijn? Ook wie wel in die richting voelt, zal erkennen dat deze grens bezwaarlijk valt te trekken. Maar mij dunkt, de Regeering moet hierop letten. Tot haar taak jk erken: zeer zware taak behoort het, niet rücksichtslos" TRANSPORT Mij. HOLUND", Weeiperzljde 94, AMSTERDAM -HOLLAND -«-. HOLLAND"^ Telefoon 24271. Tel.-Adres Transport" VERHUIZINGEN, ook per gesloten auto verhuiswagens met aanhangwagen. Binnen een rayon van 8O Km. bespaart men Hotelkosten. BEHANGERIJ en STOFFEERDERIJ. Machinale S t o f r e i n i g i n g. Be waarp laatsen voor inboedels het mes er maar in te zetten, links en rechts te schrap pen". Ik zei immers reeds, dat bezuinigeneen moeilijke, hachelijke besogne is? Wel nu, ziehier een dier moei lijkheden. Dit werk mag niet ruw-weg gedaan worden. Niet ruw-weg.... Is een gelijke percentsgewijze ver laging van ambtenaren salarissen niet de proeve eener ruwe methode? Be hoort hier niet zekere dif ferentiatie in acht te worden genomen? De ware gelijk heid wordt niet bereikt door het Procrustus-bed, maar door de «//gelijksoortige be handeling van ongelijke grootheden. Niet daarop alleen heeft een Regeering te letten, die het bezuinigingswerk stel selmatig naar den eisch wil uitvoeren. Zij moet ook haar oog niet alleen gericht houden op hetstaats-budget en meenen al wonderwat te hebben bereikt, als zij haar eigen begrooting heeft verlicht. Men herinnert zich, dat het Rijk eenige tien tallen van jaren ingevolge de Ongevallenwet?1901 een deel aer salarissen van de ambtenaren der Rijksverzekeringsbank voor zijn re kening heeft genomen, een maatregel, waarvoor deug delijke gronden golden. Met terzijdeschtüving van die gronden heeft de wetgever ter wille van bezuiniging" dien maatregel ingetrokken, waardoor 's Rijks budget met, l millioen werd ont last. Welk millioen ten laste kwam der [administratiekosten van de Rijksverzekeringsbank, dus opgebracht werd door die instelling en door de bijzondere risico-dragende organisaties. Bezuinigd werd hier geen cent; afgeschoven, op anderen overgewenteld werd een millioen .... De last werd verplaatst, niet verlicht. Dit is natuurlijk een al te gemakkelijke werkwijze: voortaan moet gij het maar be talen, want il: bezuinig ! Wat hier vóór alles noodig ware geweest was een onderzoek van wat tegenwoordig heet de efficiency", de doelmatigheid der administratie, in welker kosten men bijdroeg. Maar zoodanig onder zoek de hoofdzaak bij bezuiniging, welke dien naam zal verdienen is (alweer !) zeer bezwaarlijk. DIERSTUDIE Teekening voor de Amsterdammer" door H. Verstijnen. De rechtzinnige juffrouw. Meisjes, bemint slechts den Heere, Uw Vorst en Uw Vaderland!" Trots deze bezwaren zal sterk bezuinigd moeten worden, door elke Regeering, die den nood der tijden onderkent. Boven de politieke crisis blijft de donkere wolk van de econo mische crisis hangen. Elk kabinet zal (einde lijk !) de tering naar de nering moeten zetten. S M i s s A E R T JAC. URLUS HAVANA l» Ct. SIGAAR bU HnlIlnUCoJembrandlpIMmstelstf, iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiMiiiiiiiiiiiiiiiiti mi nu iiimniiiiimi uu minimi uu mMiimmiiimimiiimmmiiimm ...... luimmmrtiiiiu iiiiiiiiitiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuiniiiuiiiiiiitiiiiiiiiiiiiniiiiuiiiiiiiitiiiiiutiiiiiuiiiiiiuiiiiiiiiiiiiiiiiiii ONTVANG- ei BïTAAlKAS Nieuwe Doelenstraat 20-22 Kapitaal f 5.000.000.- Reiirvan f 626.000.Renteverg. voor gelden deposito met n dag opzegging l pGt. (Bedr. tot ? 20.000.?terst.betaalb.) met 10 dagen opzegging U/4 pCt. i Voor andere termijnen op nader . overeen te komen voorwaarden. Open en gesloten bewaargeving volgens reglement. SAFE DEPÜSIT INRICHTING Geopend: opWerkd. v. 8% v.m. tot4V$ u. n.m. op Zaterdagen en Beursvacantiedagendesmorgensvan8% tot 12uur Loketten van ?2.50 per maand (? 10.?per jaar) en hooger te huur voor bij de Directie bekende of geïntroduceerde personen. ZUIDER HYPOTHEEKBANK Maatschappij voor Hypothecair Crediet In Nederland Maatschappelijk Kapitaal f 2.000.000. Uitstaande Leeningen. . 19.535.900. Pandbrieven. 18.889.600. Reserves , 1.197.720. Hoofdkantoor: te 's-0 RAVENHAGE, NASSAULAAN 13. Bijkantoor: te UTRECHT, BOOTHSTRAAT 15. De Maatschappij stelt beschikbaar: 4% enJ5% PlIBBIIEVEI TEIÉI BEUISKOEIS li ttiiiii m l 1.000-, 1 M.?u \ m.-, HET YEiniCITE IIUUIKSCHE ITUTIII, iinmiidi HU. Dl DlrMtlüMr. O, VAN HOUTEN. Mr. J. D. TEN BRUB8EN CATE. Levensverzekering Maatschappij verzekerd bedrag: ruim 70 millioen gulden Directie i MF.AUG.L.HEIJBROEK Mi. K. A. NEDERLOF l BinnenL Vaart Risico Sociëteit. Gevestigd te Amsterdam Heerengracht 260-262. MAATSCHAPPELIJK KAPITAAL: VIJF HONDERD DUIZEND GULDEN. RESERVEKAPITAAL: EEN HONDERD ZES DUIZEND VIJF HONDERD GULDEN. VERZEKERINGEN op alle binnenwateren van Nederland, België, Frankrijk, Duitschland, enz. Ie. opCASCOenMACHlNERlEËNvanStoomschepen,Schepen,enz. 2e. op GOEDEREN, INBOEDELS enz. per Stoombooten, Schepen, Spoor, Wagens enz. 3e. op PASSAGIERSGOEDEREN, door de Wereld. 4e.op WASCHGOEDEREN,naaren van deBleekerijeninNederland. 5e. op RIJWIELEN in Nederland. De Binnenlandsche Vaart Risico Sociëteit te Amsterdam en The Marine Insurance Company Ltd van 1836 gevestigd te Londen, SLUITEN VERZEKERINGEN per Post, Luchtpost, Van Gend & Loos en andere Expeditiën, op: Geldswaardige papieren, Specie en Diamanten door de geheele wereld. Inlichtingen worden volgaarnc door de Directie en de Hoofd agenten verstrekt. J ? L Nederlandsche Bank voor Zuid-Afrika London AMSTERDAM Pretoria 389 Keizersgracht - Telef. 4O085 CORRESPONDENTEN VS AGENTEN O ALLE BANKPLAATSEN IN ZUID-, OOST- EN WEST-AFRIKA OVERMAKEN TAN GELD PER KABEL EN PER BRIEF FJNANCXEERINa TAN EXPORT EN ALLE ANDERE BANKZAKEN J ? t J ? t Assurantiekantoor J, Hem. Schrodep, Heerengracht 124 128 Amsterdam. Telefoon 40339. hiel Alle soorten Brand-, Diefstal- en TransportVerzekering. lotliii lipithiiUink ion Opgericht in 1864 Viltaeiand MittiahippalijK Kipltiil f 5.000.001 Verstrekt geld op eerste hypo theek. Voorin!, wende men zich tot het kantoor der Bank, Ged. Bierha ven 25 te R'dam of tot hare Agenten In de hoofdplaatsen des Rijks. De Dir.Mr.W.v.RossuM.Mr.TH. REEPMAKER, Mr. N. P. C. v. WIJK. De Hollandsche Voorschotbank HAARLEM, KRUISWEG 70 De Bank verstrekt gelden tot elk bedrag met een minimum van I 1000.?op zakelijk onderpand en onder borgtocht, met in pand geving eener polis van levensver zekering van gelijk bedrag, er, verkoopt 6% schuldbrieven in stuk ken van f 1000.?, f 500.?er ? 100.?tegen den koers van 99%. Standaard Hypotheekbank te ROTTERDAM Directie i Hi. H. H. C. CAITINIIJR w I. UOSIILMAM D ? Ban k geef t on d er eantrOli ran het Algemeen Admini stratie- en Trustkantooi 5% Pandbr. tegen 95%. IEDEIUIISC1E Gestort Kapitaal ..... f 80,000,000.?. Statutaire Reserve ..... f 19,769,180.?. Buitengewone Reserve ... f 22,^60,000.?. Hoofdkantoor : AMSTERDAM. Agentschappen te ROTTERDAM en 'i-GRAVENHAGE RENTE VOOR DEPOSITO'S: Direct opTordcrbur . ....... IV» % l maand vast of opzegging .... 2 % S maanden vut ol apzegglng. . . 3 % ? n u n K ? ? ? 31/! % 12 ... 4'/, % VMI andere termijnen en groote bedragen nader overeen te kom» De Haarhsche Hypotheekbank Directie: Mr. A. S.MIEDEMAA P.H. CRAAND1JK Kapitaal f 2.500.000 Reserves f 510.239 Hypotheken f24.299.910 Pandbr. f 24.079.300 5pCl Pandhiimn tifiin laatstin Amstutamscliin Beuistom. Residentie Hypotheekbank 's-GRAVENHAGE Anna Paulownastraat 97. TRUITIB'I IN ACCOUNTANTICONTROLI Hypotheekbrieven tegen 99'/2% Opolmohbmmr pmrl né1O Jmron* Dlrictli: K. E. ABBIN*. D. TAM OOMT. tf EEN POLIS bij de AMSTERDAMSCHE GEEFT VOLKOMEN ZEKERHEID Soliede grondslagen -Vborzichffg beheer. Qpoofe openbaarheid. Vpoagt jaarverslag. - A'dam.N.SpiegeisfraaflZ ninstratfednik-papler van de Firma C O. A. C OH VEV. Keizersgracht 255, Amsterdam, Tel. 41202 en 40555