17 Nov. '23. - No. 2421 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND IS HET IWANTROUWEN IN DEN GULDEN GEGRON D ? De laatste weken hebben een vraag naar dollars, gepaard met aanbod van in guldens luidende, vast rendement afwerpende fond sen te aanschouwen gegeven, welke niet alleen ongunstigen invloed heeft uitgeoefend op den stand van ons betaalmiddel op de buitenlandsche beurzen, maar tevens dui delijk het karakter is gaan dragen van een angst-verkoopbeweging, als het ware een vlucht voor den Gulden" in miniatuur. Bij de aanduiding van de factoren, die deze beweging in het leven hebben geroepen, dient er allereerst wel de aandacht óp ge vestigd, dat men hierbij tweeërlei oorzaken heeft te onderscheiden en wel: die van handelstechnischen en die van psychologischen aard. Onmiddellijk geven wij toe, dat eigen lijk bij nagenoeg iedere handelstransactie deze factoren medewerken, maar slechts zelden treden deze zoo duidelijk en kennelijk onderscheiden naar voren als de laatste weken het geval was. Het meest karakteristieke feit was onge twijfeld de vraag naar Dollars, waardoor het Amerikaansche betaalmiddel zich in koers verhief van 2.57 tot 2.66, op welk niveau het zich evenwel niet kon handhaven. Deze vraag vloeide in de eerste plaats voort uit de gewone najaarsbetalingen van de uit de nieuwe wereld ingevoerde granen en andere landbouwproducten en vervolgens uit de financiering der gedeeltelijke terugbetaling van Engelands schuld aan de Vereenigde Staten. Wat de jaarlijks terugkeerende vraag naar Cable New York ter betaling der oogstverplichtingen betreft, zoo is de invloed daar van doorgaans goed te bespeuren, zelfs in tijden, dat de hoofdbeweging van den dollar koers sterk uitgesproken in dalende richtngis. Zoo vond in 1922 in de maanden Juni en September een stijging van den dollarkoers plaats, niettegenstaande de dalende bewe ging in dat jaar geregeld vorderingen maakte. Terwijl de koers van Januari tot begin Juni toen geleidelijk teruggeloopen was van 2.70 tot 2.56|, was hij op het eind dier maand weder gestegen tot 2.60 en waar de dollar begin September van dat jaar 2.56 noteerde, wordt de waarde op het eind van September met 2.58* aangegeven. Deze usantiëele vraag komt natuurlijk niet alleen van de zijde der Nederlandsche importeurs, maar feitelijk uit alle Europeesche landen, die betalingen aan gene zijde van den Oceaan te verrichten hebben. Waar Amsterdam zich gedurende het laatste decennium weder veel meer tot internationale deviesenmarkt ont wikkeld heeft dan vóór den wereldoorlog het geval kon zijn, komt die vraag hier veel ster ker tot uitdrukking dan voorheen, terwijl de vraag bovendien ook van grooteren omvang is. Immers is de behoefte van Frankrijk b.v., maar ook van andere Europeesche landen, aan Ameri kaansche betaalmiddelen thans veel grooter dan voorheen, toen Europa steeds aanzien lijke vorderingen op de V. S. had uit hoofde van te ontvangen interest en aflossingen, verkoopen van industrie-artikelen, wijnen, enz., terwijl thans daarentegen Amerika groote vorderingen op tal van Europeesche staten en gemeenten heeft, nu het zulke belangrijke bedragen aan Europeesche lee ningen heeft overgenomen. Daarbij komt nu nog de groote behoefte aan dollars, welke Engeland aan den dag legt voor de betaling der tegenover de Ver eenigde Staten op zich genomen verplich tingen. Immers heeft de regeering van GrootBritanniëdezer dagen haar voornemen ken baar gemaakt om $ 69 millioen aan interest en S 25 millioen aan hoofdsom, op 15 Decem ber a.s. vervallende, in obligatiën der Ver eenigde Staten te betalen. Blijkbaar heeft Enge land zich gedurende de eerste weken dezer maand zich met de financiering hiervan be zig gehouden, daar de pondenkoers sedert het einde der vorige maand te Londen is terug geloopen van 4.49 tot 4.35 op 12 dezer, om daarna echter weder krachtig op te loopen. Ook in Zwitserland is de invloed van de dollaraankoopen duidelijk merkbaar geweest, daar de npteering te Zurich in ongeveer de zelfde periode van 5.60 op 5.70 is gestegen. Merkwaardig onverschillig heeft daarentegen de Stockholmsche beurs, eveneens in verband met den gunstigen stand derZweedsche valuta, een belangrijk centrum voor den deviesenhandel, zich gehouden, daar de dollarkoers aldaar niét meer is aangetrokken dan van 3791 tot 37913,16. Veel sterker dan op genoemde beurzen is de ? invloed van de dollarvraag te Amsterdam . geweest. Dit is toe te schrijven aan psycholo gische factoren, die als van s'econdairen aard zijn te beschouwen en dus hun invloed eerst krachtig deden gelden, toen de rijzing op grond van eerstgenoemde factoren reeds was inge zet. Niet, dat deze factoren van psychischen aard eerst toen ontstaan zijn, want deze wa ren inderdaad reeds ? langen tijd, hoewel grootendeels potentieel, aanwezig. Immers is ae mogelijkheid van een nieuwe stijging van den dollar, bij voorkeur als depreciatie van den Gulden of als inflatie-verschijnsel aangeduid, aan hetNederlandsche beleggend publiek voort durend voor oogen gehouden. Men stond er dus geenszins onvoorbereid tegenover, te minder, voer in deze drie kwartalen ? 142 millioen tegen ? 161 millioen in de overeenkomstige periode van 1922. Alleen in de handelsbewe ging met de Vereenigde Staten is dus reeds een verbetering van dit betalingsverkeer ter grootte van / 19 millioen te constateerén. Wat het totale handels\^fk^er< van. ons,- land betreft, zoo bleef in dQ/eersfe- tferi-maanden van dit jaar de uitvoer ? 607-rrrilIioen bij den invoer ten achter tegen / 675 millioen in de overeenkomstige periode van 1922 en ?718 millioen in dezelfde maanden van 1921. In vergelijking met het vorige jaar bedraagt de wijziging in dit betalingsverkeer ten gunste van ons land dus / 68 millioen en in vergelij king met 1921 zelfs ?111 millioen. Bovendien dient men nog rekening te hou den met de aanzienlijke bedragen van den onzichtbaren invoer, voortspruitende uit de groote bedragen aan interest enz., die de be leggers thans weder van het buitenland, in de eerste plaats van de Vereenfgde Staten te ' vorderen hebben uit hoofde Van hun- sterk toegenomen bezit aan Atnerikaanscher schuld brieven. De technische gronden,, waarop de koersbeweging van-den dollar hier te lande , waar velen reeds eenigen tijd zoodanige wijzi- steunt, zijn. dus, zoo sterk mogelijk en ver_.,..._=.-,. «..i..,___,., ,...,?, , u± bieden ten eenétt male warjtwuwen in de volwaardigheid van ons Betaalmiddel te koesteren of bij andere aan,te kweeken. Nu valt niet te ontkennen, dat al de genoem de gunstige factoren inderdaad niet zullen opwegen tegen de gevolgen* 'welke intreden, indien zich hier op groote schaal wantrouwen in den Gulden ontwikkelen zou. Immers is aanhoudende vraag naar dollars in staat het betalingsverkeer geheel in de war te maken, vooral als het van huis uit als goed b leggingsprincipe bedoelde systeem vanrisico-vérdeeltng ontaardt in een vlucht voorden Gulden,hoe on zinnig d ie ook in d en grond der zaak wezen moge. Immers dient men er rekening mede te houden, dat al die dollarfondsen ten slotte betaald moeten worden en tot uitdrukking komen in ons betalingsverkeer met het buitenland en daardoor den koersstand van den Gulden in het buitenland beïnvloeden. Dat, wanneer de Nederlander bij deze vlucht het voorbeeld geeft, de buitenlander volgt, zal men hem toch zeker niet ten kwade kunnen duiden. Niemand zou echter de gevolgen ervan kunnen overzien, indien de tallooze millioenen, die zich thans voor buitenlandsche rekening hier te lande bevinden, tengevolge van de houding onzer defasitisten" in dollars werden omgezet en naar elders overgemaakt. Veeleer dan het buitenlandsch kapitaal af te schrikken dient men dit juist aan te trekken, aangezien dit er in groote mate toe zal kunnen bijdragen ons economisch leven te verlevendigen en de beteekenis van Nederland in de rij der volkeren te verhoogen. Reeds zijn zeer aanzienlijke bedragen ons land voorbij gegaan, die hier zeker belegging zouden hebben gevonden, indien men de hier gevestigde bui tenlandsche instellingen, welke zich met de belegging dier kapitalen, belasten, gunstiger provisie-voorwaarden had toegestaan. Thans zal de Vereeniging voor den Effectenhandel voorstellen in dien zin wijziging in haar pro visie-reglement .aan ;te brengen, zoodathierin binnen afzienbare/n-öjd verandering ten goede kan intreden. Hètèttect vatj dien maatregel ging in hun effectenbezit hadden aangebracht, dat hun belang niet alleen tot den Gulden beperkt was gebleven, maar zich ook tot ande re deviesen, in de eerste plaats natuurlijk dollars, had uitgestrekt. In zooverre hierbij het algemeene principe van risico-verdeeling wordt toegepast, is zulk een methodische wijze van belegging slechts toe te juichen, maar dit mag natuurlijk nimmer ont aarden in een overdreven voorkeur voor een zeker buitenlandsch betaalmiddel met als gevolg daarvan afstooting van en vlucht voor de eigen valuta. Hierbij dient er wel met nadruk op te worden gewezen, dat Nederland er op het gebied van internationaal betalingsverkeer nog weder geheel anders voorstaat, dan andere landen. Immers bevindt zich hier, behalve het natio nale volksvermogen, nog een zeer aanzienlijk kapitaal van buitenlandschen oorsprong, dat wellicht slechts voor een deel als blijvend in Holland gedomicilieerd kapitaal is te beschou wen. Dit buitenlandsche kapitaal was tot dusverre grootendeels in Gulden-waarden be legd, doch het spreekt van zelf, dat er niet veel toe noodig is om deze beleggingen van vlottenden aard in die van een andere valuta te doen converteeren. Waar het hier om tien tallen en honderdtallen millioenen gaat, begrijpt men, hoe noodzakelijk het is het vertrouwen in den Gulden er bij de buiten landsche beleggers in te houden. Het kan gezegd, dat dit vertrouwen tot dusverre on gerept is, zooals blijken kan uit de naar ver houding tot andere valuta's hoogere noteeering van Guldens in Duitschland, waar een sterk uitgesproken voorkeur voor ons devies bestaat. Geheel anders zou dit worden, indien dit vertrouwen geschokt werd en dit zal ongetwijfeld het geval zijn, indien onze landgenooten een sterke voorkeur voor een buiten landsch betaalmiddel aan den dag gaan leggen. Bestaat er nu reden om aan de boniteit van den Gulden te twijfelen? Deze vraag kan o.i. volmondig ontkennend worden beantwoord. Er zou inderdaad gevaar kunnen zijn, indien hier een regeering te verwachten ware, #ou,e;chter geheel ongedaan gorden gemaakt van welke men kon onderstellen, dat zij * indien,men dén ' staatsuitgaven boven onze financièele kracht^ Japd,erïf'2»t>-^pl zou blijven voorstellen in plaats van te trach- -taJr$ psyrfiosjB- eis ten sluitende begrootingen te verkrijgen. Hier is echter geen sprake van, waar zich in de Tweede Kamer een sterke rneerd-erfieid Wederlandsche pu,bii|kd £etj deelVin het' atste weten schijnt aangetast. ,t , Het is zaak, ftat aedér Nederlander inziet, bevindt, waarvan men zeker weet, dat zij dat het algemeen belang in dit opzicht het ,???0+;,,- -i,- K?...??:?)?*, i. :?, meest strookt met'"hetwelbegrepen eigenbe lang van ieder indjvidüfcl.,, want wat.een gedepreciëerde valuta bëte^kent en brj-vol hardend kweeken van wantrouwen en voort durend zoeken naat belèggi'ug in buitenland sche valuta is voqr iede-j betaalmiddel een waardevermindering te.'rforceeren, , dat weet men toch voldoende uit de ervaring, opgedaan bij onze naburen. .P A U L SABEL Amsterdam 14 November, 1923. ernstig naar bezuinigingen streven zal; im mers zal verreweg het grootste deel der rech terzijde bij dit streven ook mogen rekenen op den steun van een aantal leden der linkerzijde, met name van diegenen, welke tot den Vrijheidsbqnd en de liberale partij behooren. Welke Minister van Financiën thans ook moge optreden, geen zal dit kunnen doen zonder zijn bijzondere aandacht te wijden aan het probleem de begrooting sluitend te maken, daar het regeeren hem anders niet mogelijk zoude zijn. Een andere reden om den Gulden niet te vertrouwen is gelegen inde gunstige ontwik keling van het betalingsverkeer tusschen ons land en Amerika, voorzoover dit voortspruit uit de handelsbeweging. Immers overtrof de invoer uit Amerika in ons land den uit voer in tegenovergestelde richting in net.derde kwartaal van dit jaar met / 36.850.000 tegen ? 50.706.000 in het tweede - kwartaal en ?54.444.000 in het eerste kwartaal van dit jaar. In totaal was het overschot van den iniiiiiiliiiMiiiiiiimitiiiiiiiifMHlfiiMhiiillMiMiiiiiiviiiiiii . Een zonderling. Den vierden Nsvenibögiyeicl mijn aandacht getrokken door een df|b.iadbericht, waar boven het. kopje: ^Eêrt',' zonderling" was ge plaatst. De zonderlinge a#ni van den mensen, die hem, verloren gaarïd'fc fyi de algemeenheid van zich zelf en de algemeenheid van het hem DIERSTUDIE Teekening voor de Amsterdammer" door H. Verstijnen. "&> ?i't < '?? ^-v-^^Öf^%^^;t^^^^"W^i^^ -,. ,- *"' ^% * ?>(*^J* * **« w " *?*"/*'., "?1A*r! ^r**^X%^l;Si' - " ?-?r..- :-t4, .ft.51^ *v *<r?$j&. \ H' *"> , ,'i-; ':" ' . <%' -'7 "? Judex (minnaar der duisternis voor anderen): Want wat een dwalend mensen ook heeft bedreven, waar gij hem brengt verwordt hij tot een beest en naamt ge vroeger, als in ruil, zijn leven, mi stelt ge U tevreden met zijn geest. (Uit Francois Pauwels' Het Pleidooi) M inl MUI mi i min m nu imi m ' iiiimiiiim iiimiiiiimiiirn m n omringende, wel gaarne doet speuren naar zonderlingheden, ten einde hem het vertrou wen in het creatieve van den menschelijken geest weer voor een oogenblik te doen her winnen, deed mij op dit berichtje aanvallen als de kat op het spek. En ik werd oogentastelijk gewaar dat Woensdag j.l." een onbekende man getracht had ondersteuning te verkrijgen van de diakenen der Chr. Gereformeerde ge meente te Groningen. Dit kon natuurlijk de pointe niet zijn, want terecht vervoegde deze onbekende zich bij de diakenen dier gemeente en, jjiet b.v. ,bii den .directeur van het doofstomftieninstituut Of "bij den pedel der Univer siteit. Toch schijnt men in zijn houding zooveel zonderlmgs te hebben gevonden, dat de diake nen die overigens op beteren voet met de Overheid staan dan hunne voorgangers van vele eeuwen terug de recherche er in meng den, uit welke "mengeling van chariteit en moreele overheidszorg de eerste en eenvoudige vraag naar des mans naam en adres geboren werd, aangezien de Overheid pleegt wel tedoen, echter niet zonder omgezien te hebben. Bij onderzoek bleek dat het opgegevene niet met de werkelijkheid strookte, maar het zou licht vaardig zijn ook hierin iets zonderlings te zien, daar men toch niet veronderstellen mag, dat de ambtshalve wantrouwende recherche ge wend is zoo maar dadelijk de boter der waar heid bij de visch harer wettelijke nieuwsgierig heid te ontvangen. Toch meende ik nu het zonderlinge ontdekt te hebben. Toen de zon derling het blijft inmiddels vaststaan dat hij een zonderling was over zijn jokkentjes werd onderhouden" ik teeken aan dat dit niet het onderhoud was waarom hij bij diake nen had aangeklopt weigerde hij verder inlichtingen te geven". Dit nu is slechts schijn baar zonderling, want blijkbaar was de zonder ling gekwetst door de gedragingen der rccherche, die niet alleen inlichtingen, maar zelfs juiste inlichtingen vorderde. En hij bedacht vermoedelijk dat zóóvee! drukte om onjuiste opgaven van een nietsbezittende, rnisplaatst en wellicht beter besteed ware aan de vele veel-bezittenden, die, naar verluidt, óók wel eens onjuiste opgaven plegen te verstrekken. Hoe het zij en hier komt nu eindelijk het zonderlinge de zonderling weigerde verdere inlichtingen. Hij zeide hei aan het hoofdbureau van politie heel aangenaam te vinden en dat de politie overigens niets met zijn zaken te maken had". -.??. -?-,- -...? Onthutst over zooveel zóhderïingheid ver onderstelt nu de sieller van het bericht dat de man gek is of een^ezocht misdadiger en het is gelukkig zijn taak niet dit uit te maken, veeleer die der recherche, die van het hoofdbureau te Groningen een soort Y.M.C.A.-hqme schijnt te hebben gemaakt, waar het aangenaam is te vertoeven. De politie in de provincie ver weekt men kon uit de oude Papendrechtzaak toch aan de jeugdige studenten vo-sr het politiediploma wel leeren, hoe men te zorgen heeft dat aan zonderlingen de lust vergaat het op een politiebureau heel aangenaam" te vinden. En wat blijft er voor het Genootschap tot zedelijke verbetering van ontslagen gevange nen dat nog wel jubileert te doen over, wanneer die zonderlingheid algemeen wordt en de gevangenen het, wegens de zeer-aange naamheid, der Overheid lastig gaan maken hen te ontslaan? Wanneer de politiebureaux en gevangenissen in gezelligheid met de krank zinnigengestichten gaan concurreeren, blijft er voor ondersteuningvragende zonderlingen weinig mogelijkheid tot inkeer over, nu Har derwijk zijn beste dagen óók al gehad heeft. Het is een nare tijd, met dit alles. Z i o - Z A G iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiitmiiimiiiiiiiiiiiimitittiiiiii iiiiiiiitiiiiiiiiiiiiin , iimiiiiiiiiiiiiiMiiii' .imimmifHlijtliimiiliiiliiMiiiiiiniiiiiiimmiiiiiiiiiiimii ONTVANG- en BETAAIKAS Nieuwe Doelenstraat 20-22 Kapitaal f 5.000.000.- Suserven f 626.000.Renteverg. voor gelden deposito met n dag opzegging l pGt. (Bedr. tot ? 20.000.?terst. betaalb.) metJO dagen opzegging H/4 pCt. Voor andere termijnen op nader overeen te komen voorwaarden. Open en gesloten bewaargeving volgens reglement. SAFE DEPOSIT INRICHTING Geopend: opWerkd. v. 8% v.m. tot4f$ u. n.m. op Zaterdagen en Beursvacantiedagen des morgens van8% tot 12uur Loketten van ?2.50 per maand (? 10.?per jaar) en hooger te huur voor bij de Directie bekende of geïntroduceerde personen. INCASSO-BANK Amsterdam Rotterdam Almelo Arnhem?Delft Dordrecht Eindhoven Enschedé's-Gravenhage Groningen 's-Hertogenbosch Hilversum?Leeuwarden Maastricht Nijkerk Tilburg Utrecht Wormerveer Wijk bij Duurstede?Zaandam Volgestort Kmpltmml f 2B.OOO.OOO.~~ B.611.7OO. Vreemd Bankpapier Cheques Buitenl. Wissels Effectenorders Coupons Prolongaties HYPOTHEEKBANK Levensverzekering Maatschappij Arnhem Bijkantoren te Weltevreden en te Medan. Vraagt de nieuwe polisvoorwaarden. Assurantiekantoor J. Kerm. SchrMer. Verzekering op Contract voor 12 maanden op alle soorten goederen voor transport. Heerengracht 124/128 AMSTERDAM. PANDBRICVCM tegen 98 pCt. Maatschappij voor Hypothecair Credfet in Nederland Maatschappelijk Kapitaal f 2.000.000. Uitstaande Leeningen . . 19.535.900. Pandbrieven. 18.889.600. Reserves 1.197.720. Hoofdkantoor: te 's-Q RAVENHAOE, MASSAULAAH 13. Bijkantoor: te UTRECHT, BOOTHSTRAAT 15. De Maatschappij stelt beschikbaar: 41% en 5% P1IOBIIEVEI TEJEI BEUISKOEIS In itikkn ui f 1.000.-, f 500.- 11 (100-, HET VEIPLICHTE lUiLIIKSCHE OITLOTI», tmututt 1121. Dl Directie:Mr. D,VAN HOUTEN. Mr. J. D. TEN BRUB8EN CATE Rotliiil. HfpotnHibtnk 1001 Opgericht in 1864 VoiUikinii Mntithippslü» Kipltiil 15.000.006 Verstrekt geld op eerste hypo theek. Voor inl. wende men zich tot het kantoor der Bank, Qed. Bierha ven 25 te R'dam of tot hare Agenten in de hoofdplaatsen des Rijks. De Dir.Mr.W.v.RossuH.Mr.TH. REEPMMCER, Mr. N. P. C. v. WIJK. De Hollandsche Voorschotbank HAARLEM, KRUISWEG 70 De Bank verstrekt gelden tot elk bedrag met een minimum van ! 1000.?op zakelijk onderpand en onder borgtocht, met in pand geving eener polis van levensver 1 zekering van gelijk bedrag, en verkoopt 6% schuld brie ven in stuk ken van ? 1000.?, ?500.?en j ? 100.?tegen den koers van 89%. lEDElLilDSCIE MUL-UITKIUN Gestort Kapitaal . . . . . f 80,000,000.?. Statutaire Reserve f 19,769,180.?. Buitengewone Reserve ... f 22,660,000.?. Hoofdkantoor: AMSTERDAM. Agentschappen te ROTTERDAM en 'i-QRAVENHAQE. Veitlcinfeo In NEDERLANDSCH-INDIE, STRAITS-SETTLEMENTS, BRITSCH-1NDIE, CHINA en JAPAN. In- en Verkoop van Wissels en Telegrafische Transferten. Inoasseeringen en Finanoieeringen. Schriftelijke en Telegrafische Oredieten.*?Beisoredietbrieven. Deposito's Rekeningen-Gourant Administratie van Effecten en alle andere Bankzaken, DB AMSTERDAMMER Wnkblad voif Nederland kost slechts f 10.?per ]aai te ROTTERDAM Directie i MI.H.H.C. CAITHBIJRM I. MOlliLMAB Di Bank geeft onder etntrOlt van het Algemeen Admini stratie- en Trustkanto»! 5% fandbr. tegen 95% uit. Utrechtsche Hypotheekbank UTRECHT Pmadbrlovoit pi. m. f 36.5OO.OOO.?. De Bank stelt beschikbaar: 5'/2 pCt. Pandbrieven a 100 pCt. In «tukken van 11OOO.-, fBOO.- w flOO.-, met verplichte uitloting a pari in 25 jaren De Directie: Mr. A. J. S. VAN LIER. Mr. P. R. HOORWEG. lllnstrattednik-papler van de Firma C O. JA. CQRVEY, Keizersgracht 255, Amsterdam, Tel. 41202 en 40555