121 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND 24 Nov. '23. 2422 COUPERUS-TENTOON STELLING De Couperus-tentoonstelling, ingericht door <Ie firma Dijkhoffz in het kunstzaaltje Arti op de Plaats in Den Haag, is geenszins be langrijk om de collectie boeken die men er vindt, noch om de platen, voor die boeken geteekend, die er aan den wand hangen; het portret dat van Wely van den schrijver maakte is genoeg bekend, en op het bronzen plaquet van Begeer zouden aanmerkingen te maken zijn ;zelf s de hoeveelheid boeken van een schrijverisnauwlijks belangwekkend,want min dere grootheden alsb.v. Therèse Hove zouden een grooter stapel eigen werk kunnen bij eenbrengen. Men vjndt er eigenlijk niets bijzonders en niets verrassends, en men mag er eigenlijk ook niets bijzonders verwach ten. Maar niettemin is deze expositie zeer de moeite waard. Omdat het als het ware een geestelijke chapelle ardente is van dezen zeer merkwaardigen schrijver. Omdat deze tentoonstelling van zeer gewone dingen een bijzondere sfeer heeft. Ze toont ons, hoe deze groote man heeft gewerkt. Ze geeft een terugblik op een zeer merkwaardig leven. Het is de geest van Couperus die door dit kleine zaaltje waart. Boven den schoorsteenmantel hangt van Wely's portret van den verfijnden kunstenaar, hoog boven zijn werk uit, als de gentleman of leisure", waarvan hijzoozeerde allures had, de fijne handen tegen elkander met een welbewuste gratie, een hautain ironisch lachje op zijn fijn aristocratisch gelaat, verheven boven alle alledaagschheid van het leven, wat zelfgenoegzaam in zijn pose, als de man, die het bestaan heeft, aan zich zelf zorgte besteden, die wat weelde en genot voor zich van het leven durfde opeischen, en de schoonheid om der schoonheidswille heeft gediend. Hoog troont hij boven zijn werk, dat daar in talrijke boeken is neergelegd. Boven geweldig veel werk, dat hem in zijn levensonderhoud voorzag, boven onvermoeiden gestadigen arbeid. Tusschen die boeken liggen enkele manuscripten. Elk ervan is een groot pak losse blaadjes, volgeschreven met kleine fijne lettertjes, met een gedistingeerde hand, haast de hand van een vrouw. Hij zal er behagen in geschept hebben, deze behaag zieke kunstenaar, deze speelsche ironische geest, wiens verhalen en vertellingen fonkelen als edelgesteente, maar welk een geweldige arbeid is toch elk dezer boeken geweest! Ver boven alle kleine onbehaaglijkheden en zorgen en kwellingen des dagelijkschen levens werkte Jiij uit, deze man, die van zijn pen heeft weten te leven. Mijlen stond hij er boven in zijn aanbidding voor het schoone en zijn verfijnden afschuw voor het banale. Heldhaftig is zijn strijd om het glanzende bestaan geweest, zijn strijd voor het verfijnd gedistingeerde, met geen andere wapenen dan pen, papier en inkt. Elk der kleine dunne violette lettertjes van zijn handschrift, de ontelbaren die gezamelijk een boek vormden, geven er blijk van, leggen er een bijna ont roerende getuigenis van af. Ze werden tot boeken in een fraaien band soms, tot grof gezette verhalen in kranten of weekbladen niet zelden, maar geen stap is hij ooit teruggegaan, niet de geringste concessie is ooit gedaan, om anders den kost te verdienen dan met werk, dat van een uiterst verfijnden smaak en geest getuigde, en dat op de mar meren treden van het altaar der schoonheid mocht worden, en kon worden geofferd. En dit is het zeer bijzondere dat men voelt in het kleine Artizaaltje, op de Couperustentoonstelling. Hier leeft die bijzondere ge stalte, die hoogst merkwaardige figuur van Couperus, de held en ridder en trouwe paladijn der aesthetiek weer voor ons op. )r Hij was de dandy des levens. Met hem heeft het dandyisme in deze vergrofde maatschappij bijna afgedaan. Hij heeft het heroïsche door gevoerd, met hautaine minachting voor al de grove naturen, die er mee durfden spotten. Men heeft durven lachen, met burgerlijke zelfvoldaanheid, om dezen verwijfden fat, en hem aanstellerig durven noemen, en durven spotten met zijn ijdelheid, de kleine zielen, die zich zelf flink en braaf burgerlijk en degelijk waanden, en maatschappelijk nuttig en ener giek vonden. Men .heeft wel gespot, als hij zijn schoone verbeeldingen voordroeg met zijn geaffecteerde stem, en zijn gemaniereerde gebaren. En men heeft toegeeflijk hem deze kleine zwakheden wel eens willen vergeven, omdat zijn werk toch mooi was, en van degeVRAGENRUBRIEK 'voor Algemeene Wetenswaardigheden J. M. d. N. te K- Welke litteratuur, ook voor leeken bevattelijk, bestaat er over prae-historie en aanverwante vafcfcen? Eenige werken daarover zijn: Wunderlich, Geschiedenis der oude en middeteetiwsche beschaving. Buschan, Beschavingsgeschiedenis der menschheid. Zuschlag. De kultuurgeschiedenis der oermenschen. Hoernes. Kultur der Urzeit. 1. Steinzeit. II. Bronzczeit. III. Eisenzeit. Hoernes. LJrgeschichte der Menschheit. Hoernes. Der diluviale Mensch in Europa. Hoernes. Natur und Urgeschichte desMenschen. 2 dln. Bölrche. Der Mensch der Vorzeit. 2 dln. Reinhardt. Vom Nebelf leek zum Menschen, 4 dln. Hiervan bestaat ook een Nederlandsche vertaling. Reinhardt. Die Erde und die Kultur. 4 dln. Henne am Rliijn. Van holbewoner tot Ko ning der aarde. 6 dln. Ook de eerste hoofdstukken van de werken over Culturgeschichte van von Hellwald en van Faulmann zijn aan de voorhistorische geschiedenis gewijd. lijke historische studie getuigde, en men een kunstenaar wel eens een eigenaardigheid laten mag. Maar weinigen hebben begrepen, hoe dit alles in n grooten stijl, in n levenshou ding samen paste, en hoe hij boven alle kleine zielen -uitging, en al die onnoozelestofwolkjes nauwlijks het lak van zijne schoenen raakten. En als we nu hier zijn geschilderd portret, dat hem schitterend weergeeft zooals hij in heel zijn wezen was, zien, en daaronder zijn geweldige prestaties, en als we daarbij zijn geest bespeuren bij het opslaan van een enkele bladzij, of het kijken in een opengeslagen boek, dan voelen we eerst, welk een geweldig man er met dezen verfijnden aristocraat van den geest, en met dezen laatsten dandy uit dezen verploerten tijd, is heengegaan, en hoe groot, hoe heldhaftig, en hoe immens zwaar de strijd geweest moet zijn, dien hij in dienst van de zuivere schoonheid heeft gestreden, en welk een geweldigen schat van schoonheid hij ons heeft nagelaten. En daarom is deze tentoonstelling zoo bijzonder belangwekkend, belangwekkender dan allerlei zaken, die men bij elkander kan brengen, als de pen van Bilderdijk of de inktpot van Jacob Cats en de zandstrooier van Voltaire en dergelijke dingen, die bij sxmmige gelegenheden tezamen geraapt worden voor geforceerde exposities op litterair of historisch gebied. A. B. v. T i EN H o v EN INDISCHE GL1MWOFMPJES (Geïmporteerd door H. VEERSEMA) Split. De split is geïmporteerd uit Engeland. Men mag daar ten slotte dankbaar voor zijn, omdat het voorvaderlijk bier in de tropen, door zijn bederfwerende arsenicumtoevoeging niet lekker is, maar de oud-Indische gasten fulmineeren nog immer tegen deze nieuwig heid. Er zijn oude uostgangers, die al het foutgaan in dezen tijd wijten aan den invoer van whisky en sodawater! Ook het splitten heeft zijn bestemden tijd en de vierkante whiskyflesch staat op het buffet naast <ie paitkruik. Men split om de pait een goeden ondergrond te geven. Men pait, opdat de split wel moge bekomen. Dan eet men, omdat de pait honger heeft gegeven. En legt zich tot den middagslaap omdat het eten slaap bezorgd heeft. Dan ontwaakt men om een heel, heel klein kopje thee te drinken ,,just to remember your folk at home". En dan heeft men behoefte in wat kouds. Wat is er koeler dan .... een sepelit of dcwel split! Denk, bid ik u, niet, d at Indiëaan den d r ank te gronde zal gaan. Want onze splitten zijn zeer slap en onze pait.... onze pait.. .. ach, men noemt ze niet voor niets hier nocit, nooit ouwe klare". Wanneer men dat woord uitspreekt aan een pait-tafel, dan kan men in de oogen van enkelen een traan van heim wee zien glinsteren.... De Indische haan O zeker, hij lijkt oogenschiinlijk als twee druppelen water op de in Holland gebruikelijke hanen, Maar toch is hij anders. Hij heeft ten eerste meer temperament. Verwoede gevech ten strijdt hij met iederen haan, die maar uit de verte een blik op zijn kippen durft slaan. Voor die kippen is hij een zorgzame echtge noot. Naar den smaak van menschelijke vrou wen zou hij wel wat téaanhalig, te veeleischend zijn. Maar de Indische kippen zouden hem niet gaarne anders wenschen. Behalve strijdlustig is hij ook in hevige mate heerschzuchtig. Haantje de voorste ! Hij wil alles doen. Hij kan alles en hij alleen. De hanen met w/en hij het hok gedwongen is te deelen moeten niet denken, dat ze, wat hem betreft, ook maar n kip aan kunnen raken. Hij zal ze ! Maar daar zij van den zelfden kampongaard zijn als hij, zullen ze hem ook ! En zoo is het, in een hok met meer hanen, voortdurend strijd. Altijd hanengevechten. Eenideaal land voor liefhebbers van hanengevechten. Men zet slechts twee hanen tegenover elkaar en het gevecht is er! Maar bovenal is de Indische haan klimlustig. Wie denkt, dat in Holland in de vrije natuur de haan zijn gekukeleku gaarne van steeds hooger niveau de wereld inzendt en dat hem dat ook lukt, moest den Indischen haan eens zien. Onze haan komt 's ochtends of 's middags, na zijn middagdiitje aangestapt. Behoedzaam, met een knik komt hij aanwandelen. Dan staat hij stil, hij luistert aauSPILLNER VIJZELSTRAAT.N-83.ADAM UIT HET KLADSCHRIFT VAN JANTJE WESTMINSTERKLQKKEN Wekkerklokjes met Rpdium circa 50 Modellen f4.-, f6- tot f25 Gouden Armbandhorlogrs voor Dames en Meeren f 15.-tot f150.ZHveren Armbandhorloges met leder- oftrckband f 7.50 tot f 50. Massief Gouden Verlovings-, Cachet- en Zegelringen dachtig (of doet alsof!) dan rekt hij zich uit, klapwiekt eenige malen en kukelt. Het effect wacht hij niet af, want hij heeft een heel pro gram af te werken. Hij stapt haastig naar een steen bij den ingang, herhaalt zijn eerste manoeuvres en kukelt ten tweede male. Daar na met een vliegsprongetje staat hij op het steenen bordesje bij den ingang; (derde gekukel !) dan vliegt hij er af en stapt vlug naar de zijgrens waar hij op den pagger vliegt (vier de gekukel!); van den pagger vliegt hij in een daarbij staanden boom (vijfde gekukel); van dien boom weet hij over de takken te komen in een hoogeren boom, waaronder het pad naar den ingang door loopt (in dien boom kukelt hij ten zesde male); en uit dien boom depo neert hij, met een klatsch, zijn visitekaartje op het pad, ten teeken, dat hij zijn half dozijn malen gekukeld heeft. Dat visitekaartje van den haan in den hoogen boom kreeg een onzer bezoekers op de jas. Het zijn vreemde ondervindingen en ervaringen die men in Indiëopdoet ! Het Indische paardje. Ook het Indische paardje heeft meer spirit in zich dan de paarden in Holland. Bij stil weer staan ze" plotseling op hun achterste beenen; of ze trappen, zonder eenig merkbar aanleiding een dos a dos in twee stukken, zoodat de ruggen uiteenvallen. Midden in een gestrekten draf dravend staan ze plotseling schrap midden op den weg stil en geen levende ziel, die ze bewegen kan door te loopen. Wie vooral niet in staat zijn een Indisch paard te regeeren zijn de Inlanders. Meer nog dan eenig ander paard ter wereld behoeft een Indisch paard vaste maar vriendelijke leiding. Maar de leiding van den inlandschen koetsier is noch vriendelijk, noch vast. Ge stapt in een sado en zegt tot den koetsier troes" (vooruit, recht uit!) Jnstantelijk neemt de man zijn zweep en geeft zijn ingedut paard een paar gevoelige striemen ever den rug. Zond t gij door uw chef de bureau gewekt willen worden met een schop om meteen een brief te tikken V Het paard evenmin. Het trappelt wat, kijkt wat verwilderd om zich heen, doch vertikt het te loopen. Eenige nieuwe striemen hebben geen ander gevolg dan dat het met een nijdig sprong de degelijkheid van den sadobodem be proeft. Loopen daar niet van. De koetsier kijkt u aan alsof hij zeggen wil: heb je ooit zoo'n schandaal gezien? Dan steekt hij zijn zweep op, klimt uit zijn wagentje, neemt zijn paard bij het kopstel en begint te loopen. Hij trekt paard en sado. Trekt hij met meer, dan staan ook paard en sado stil. Eindelijk krijgt het paard een bevlieging. Plotseling, als een wekker, die opeens afloopt, gaat het er van tusschen. Met moeite kan de koetsier op zijn bok springen. We missen ter nauwernood eerst een boom rechts en dan een hek ter linkerzijde van den weg. Dan vindt het paard de ver tooning mooi genoeg: het vervalt in een akelig sukkeldraf je, waaruit geen zweepslagen het meer vermogen te wekken. Een mijner kennissen kocht een deeleman met een paardje. Hij liet een stal bouwen van bilik met een dak van atap op een stukje land achter zijn woning. Den volgenden morgen ging hij, trotsch op zijn bezit, naar zijn paardje in de stal zien. In de verte zag hij het diertje reeds lieflijk rustig loopen grazen. Doch dich terbij gekomen, zocht hij vergeefs zijn stal; in een nacht had liet beminnelijk dier zijn heele stal in elkaar getrapt en zich zoo vrijheid verschaft om in vrede te kunnen grazen. HIIIIIBIIIIIIIIIIII iiiififiifiHMiiiifffiiiiffffiriiiiimiumiiffimmfm jimnMmiMiiiJiiimiHiiJiiimiiiimiiiiiiiiimiMmiiiimmwiiJimjiifiiimmr Sydney Bulletin) ,,Ja, we zijn nu veertig jaar getrouwd en mijn man heeft me nog nooit bedrogen." Merkwaardig!" Ja, ik heb 't altijd direct gemerkt, als hij loog." (Punch) Nieuwe uitvindingen ter veraangenaming van de vossenjacht, en ter matiging van de vaart. Maar Jan, zag je die boom dan niet ?" Zeker, ik heb toch drie keer getoeterd!" Oplossing Zeevaartpuzzle Indien er 15 vaam ketting bijgestoken wordt., komt het schip ongeveer 17.1 vaam oostelijker te liggen, zoodat in theorie het achterschip twee vaam over het rif zoude steken. Goede opl. zonden . W. J. te Midslaml. J. L. H. te Utrecht en een gezagvoerder, die 22 jaar als zoodanig gevaren heeft en nimmer met zijn achterste op een klip gezeten heeft, te Baarn. Deze won den puzzleprijs, doch kan eerst worden gezonden na opgave van naam en adres. Correspondentie Ln. Arnhem. Dank voor uw meer dan vrien-delijken brief, '.uw goede wenschen en nieuwpuzzles. W. te V. A. B. zou het zelfde tot u kunnen zeggen, doch er zou aan toegevoegd moeten worden kostelooze adviezen en welgemeende raadgevingen". Toen de rubriek verscheen. was A. B. reeds weer ter been, de heupjicht verdween,raadselachtig als hij gekomen scheen.. Oud Kapitein ter zee te Baarn. Zal gaarne uw puzzle die mij niet bekend is. ontvangen. Nieuwe puzzle Men vraagt hoe met 6 lucifer? het c;n>ots(: mogelijke kwadraat te maken. Typ. Amst. Boek- rn Stecndrukkerij, voorheen Ellerman, Harms d Co.