De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1923 22 december pagina 3

22 december 1923 – pagina 3

Dit is een ingescande tekst.

22 Dec. '23. - No. 2426 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND N.V. PAERELS' Meublleering-MIJ. AMSTERDAM COMPLETE MEUBILEERING BETIMMERINGEN Rokin 128 - Tel. 44541 Mm. (. i. d. BUIK Corsetière Keizersgracht 772 te A'dam. TEL. 37151 Ateliers voor Reparatiën. In den Hiag eiken Vrijdag Hotel Central. TENTOONSTELLINGEN GALERIE D'ART FRANC, AIS, Prinsengracht 792, Teekeningen en Aquarellen door And réFavory en Jacques Thévenet. 17 Dec.?5 Jan. 10?12 en 2?5 uur, 's Zondags 2?4 uur. HEYSTEE, Heerengracht 545, Amsterdam. Werk uit Tunis van Is. van Mens. Dagelijks van 10?4 uur, Zondags van 2?4 uur. J. H. DE BOIS, Kruisweg 68, Haarlem. 22 Dec. 1923?22 Jan. 1924 Tentoonstelling van de nieuwste werken door Matthieu Wiegman en houtsneden door H. van der Stok. Geopend werkdagen van 9?5 uur. VERSCHENEN: Parmi les Zouaves PAR ETIENNE GIRAN Illustrépar PAUL LEDOUX Prijs ingenaaid f 3.25 Uitgave van VAN HOLKEMA & WARENDORF A'dam WHITE Het speciaal omnibuschassis, model TE B O, met extra lange veeren, luchtkoordbanden 36 x 6 of 38 x 7. voorzien van electrisch licht en starter, doet iedereen verbaasd staan. Prijs concurreerend. ??ALLE onderdeelen voorradig. ALLEENVERTEGENWOORDIGING VOOR NEDERLAND: N.V. Gebrs. NEFKENS' Automobiel Maatschappij AMSTERDAM, UTRECHT. Jacob Obrechtstr. 26, Tel. 22507 Tel. 3061 fl. 20 LEIDSCHESTRAAT 22 AMSTERDAM TELEFOON 45812 HEMDEN MAAR AA7 Het Kerstnummer der Haagsche Post wordt smaakvol ingelijst in de Kunsthandel en Lijstenfabriek 6. J. STEGEMAN OVERTOOM 163, TELEFOOH 28292 HET HANDELSBLAD GRATIS TOT 1 JANUARI Zij die onderstaanden bon invullen en ons toezenden, ontvangen TOT 1 JANUARI HET HANDELSBLAD GRATIS met een exemplaar van het JUBILEUMNUMMER dat op 4 September verscheen en dat een geschrift van blijvende waarde vormt. Abonnementsprijs per kwartaal f 5.50, per maand f 1.90 Buiten Amsterdam wordt voor bezorging en frankeeringnog in rekening gebracht p. mnd. '20 ets. HET EERSTE WAARNAAR MEN 'S MORGENS GRIJP1 UITKNIPPEN Mlü'lïAan de Administratie van het ALGEMEEN HANDELSBLAD N. Z. Voorburgwal 234-240 Amsterdam. Datum December 1923 Mijne Meeren, ... , ,.,,,..., , . kwartaal- , . ,, , , Hiermede verzoek ik u nut in ie schrijven als . ?-- abonne op uw blad, volJ J maandffens bovenstaand tarief. Ik verzoek U mij tevens het Jubileum-nummer te zenden en het Handelsblad gratis van heden af tot l Januari a.s. Hoogachtend, Naam: ' A dr es: . osr EENIGE SPECIALITEIT I«V '" frffl % KRIMPVRIJE j|8 i* GEZONDHEIDS- "8 Of! feu K ONDERGOEDEREN g OÜNederlandsch Fabrikaat Jg 15TRICOTHUIS i «| REG.BREESTRAAT.35 |a «H TEL. 5066 N, |« DE AMSTERDAMMER Weekblad voor Nederland kost slechts f 10.?per jaar De ontdekkinu van Dedemsvaait, Poetie kon niet rustig slapen, Als men haar wat liggen liet. Zoo eens van gezondheid kraaien Deed het kleine ukkie niet. Bij het wasschen en verschoonen In een lauwig, lekker bad, Zag de moeder dat haar Poetie Stipjes op het rugjc had. Door te veel te stugge kleertjes Was het huidje aangedaan En de vindingrijke baker, Raadde Fantasie"-goed aan. Gauw naar ..Uedt-ms vaart"' geschreven Aan de Fantnsiefabriek". . . . Haar gebreide Babykleertjes Maakten Poetie vief en kwiek. J. H. S i1 r, E N o F r VOL AU VENT HET or«0ouiocN «WTCMIUUID ^ HERSTELT Of/PLATVOerU -,?^_SINS. V l O.Z.VOQRÓURGWAt 33*. M>AI> HMIT BiMMUHAaTHm; IIIIMIIIIIIIIIIIIlllllllll lllllllllllllllliliiiiiiitiii Spoors Mosterd WA spoorjr. Culemborg In lederen Boekhandel ?'s Gebonden f 1.50 per deel IIIIIIIIIIIIIMIIIIIIHIIIIIIimilMMlinillllllllllllllllllllHIIMIIIIII OLDENKOTT's TABAK flOG STEEDS DE BESTE XXVI. Penlhesilea, liiess ei, ,,Sei in den skyth'schen Waldern aufgestanden, Und führ' ein Heer, bedeckt mit Schlangenhauten. Von Amazonen, heiszer Kampflust voll, Durcli der Gebirge Windungen lieran, ,,Den Priamus in Troja zu entsetzen . ." Heinrich von KJeist, Penthesilea. Nooit heb ik, man, die vermoedelijk nimmer het zwaard zal trekken, noch er klappen mede uitdeden, zoodanig van mijne overbuurvrouw in het, tot in lengte van jaren de eer der Amsterdamsche Schoonheids commissie hoog houdende Gebouw der Bur gerwacht, genoten, als deze week, toen ik mijn glas warme melk met Em?erzout in mijne onvolprezen kamer bij de Munt dronk, en eene waarachtige vaderlandsche gebeur tenis, om zoo te zeggen in mijne dadelijke omgeving oplette. Meestal glippen de his torische oogenblikken" ons tusschen de vin gers door, omrlat wat wij als historisch" waarmerken, en wij doen dit in onze kort zichtigheid al licht, in latere eeuwen nauwe lijks meer de aandacht trekt. Vermoedelijk heeft Kenau Simonsz Hasselaar het in 1573 niet vermogen te bevroeden, dat wij haren naam 350 jaar later met evenveel ontzag als dien van Balthazar Gerards met diepste verachting zouden noemen, en zijn ontelbare historische persoonlijkheden, die zich onsterfelijk waanden, voor wie zelfs tijdens hun leven eerczuilen werden opgericht, op hetgeen in gemeenzame vulkstermen stiekeme manier heet van de Wereldvlakte en uit de chronologische geschiedboeken verdwenen. De funeste vergissingen der tijdgenooten in deze dobberende richting, zijn niet te tellen. Vandaar ast als onze waarneming den spijker bijna theoretisch-zeker op zijnen weerbarstigen kop meent te raken, de ge tuigenis van het Kip-ik-heb-je niet te laat ter publieke Griffie mag worden gedepo neerd. Het is hierom in de eerste, en bij de terug houdende meening der grootc Pers, die zelfs hare foto-redacteuren binnen de perken hield, in de tweede plaats, dat ik mij veroor loof ds wijdingsvolle gebeurtenis, waarvan de gevolgen in geenen deele te overzien zijn, met mijne diepst-gencger.e mannelijke kracht en journalistieke potentie, nader tot het Hollandsche volk te brengen, en mijne hoog achting aan d.e ontwaakte vrouwelijke energie te betuigen. Bij het dagelijks bestudeeren van het voor treffelijk Burgerwacht-Gebouw, dat ik bij mijn eerste, tweede ontbiit en bij mijn middageten, om zijne kubistische vormen pleeg te bewonderen, en dat in het centrum dezer stad de edele Romantiek van de gewa pende burger-vrijheid vertegenwoordigt, dacht ik dikwijls: het met mijn podraga'en aan verwante onaangenaamheden des gevorder den leeftijds nog eens te'mogen aanschouwen, dat de dak-geheimzinnigheden des Gebouws, zich aan mijn oog, doch dit zonder bloedver gieten, zouden mogen openbaren. Wij ver moeden wel, dat de gebetoneerde duiventillen en afgekeurde goederenwagons daarboven, in de lucht, eenig zwaarmoedig doel hebben, maar het enkel vermoeden, zonder zekerheid, is niet alles, en ik vrees dat de representanten der Russische Sovjet-republiek allicht meer in hunne geheime dossiers betreffende mijne overburen beschreven houden, dan wij Am sterdammers, die zoo door de keurige Tuschinsky torens gefascineerd worden, dat we verzui men naar het beton op de tweesteensmuren van onze moderne Gevangenpoort te loenzen. Bij mijne thee, die ik thans op des dokters advies zonder suiker tot mij neem, althans telkens met niet meer dan een half klontje, had ik de laatste dagen bij het drukker bezoek achter de tralies aan de overzijde, bij mijzelven gepeinsd, dat er iets broeide. Eens nam ik het hoog bezoek van den heer Emile Verviers, die als takt vol rnan zijn weekblad eenen nieu wen naam, dien van Opbouwende Staat kunde'', in plaats van den vroegeren pijnlijkafbrekenden, gegeven heeft, waar; eens'eerien aalmoezenier in volleoorlogstenue. Ookwarcn er burgers, recht van lijf en leden, die ter hoogte der ijzeren deuren een magonniek teeken gaven, en dan zonder aan te schellen of voeten te vegen, resoluut binnen gelaten werden. Ook droeg de schitterende banket bakker uit de Leidsche straat, wiens naam ik verzwijg, daar ik van mijne jeugd at leerde mijne pen nimmer voor reclame-doeleinden te leenen, doozen met gebak en nrmgattaarten aan, om bij te watertanden. Er was iets gaande. Gij voeldet het. De nervositeit groeide met het uur. In het bijzonder tegen en avond was er om de tinnen keukens van het platte dak cene sfeer van onheilspellend heid, die mij, mede in verband met de pijnlijke spionage-zaak, met bezorgdheid naar het slaan van de Munttorenklok deed luisteren. Doch het Wachter wat is er van den nacht? ' heeft reeds zijn oplossing gevonden, en eene van nationale vreugde, al acht ik mij per soonlijk tekort gedaan, dat de historische aangelegenheid zich niet in het BurgerwachtGebouw, maar in de Waalsche Kerk voltrok, en al meen ik dat eene kerk een mindergeschikte lokaliteit is, om met bloed te ver dedigen sector-vlaggen op te stellen, en er door robtiste mariniers den ban met trommel en fluit te doen openen. Ik wil evenwel niet den schijn wekken bij eene blijde gebeurtenis over bijkomstigheden te vallen, en de moge lijke vergissing van het verkiezen van de Waalsche Kerk boven het terrein der OranjeNassati kazerne over het hoofd zien. Immers den avcnd van den 12en December 1023 werden in voornoemd Waalsch Bedehuis 53 officieren van de Burgerwacht beéetiigd, waaronder, O, Kerstnacht schooner dan de dagen, hoe kan Herodes 't Licht verdragen ! vijf dames. Ik trilde op mijnen stoel, toen ik dit las. De tranen bevochtigden mijne oogen, mijne het bericht hardop"herhalende stem beefde. De eerste vrouwelijke krijgs lieden, de eersfe dames-officieren waren in dit schijnbaar-nuchter, doch in den grond zoo heerlijk-romantisch land opgestaan hadden nadat de organist eenige nummers had uitgevoerd, het koor der Burgerwacht het Wilhelmus" gezongen, en eenige liederen ten gehoore waren gebracht, den eed in handen van den w.n. kommandant, den heer Boeree, afgelegd. Ik weet niet wat de dames bezwoeren, ken den inhoud des betreffenden eeds niet zt'ide ik het niet reeds eenige keercn, dat in mijnen tijd de Pers tot in bijzonderheden dergelijke gebeurtenissen versloeg? - maar als ik mijne tot de tanden en het dak gewa pende Overbuur aanschouw, neem ik" aan, dat het gespannen heeft, daar men geen peleton mariniers in eene gewijde Kerk' ontbiedt, om voor spek en booncn, eenen ban met trommel en fluit te openen. De w.n. kommandant, ne heer Boeree, omringd door eenen luitenant-generaaï,eenen vertegenwoordiger van het Ministerie-vanoorlog, eenen vice-adrniraal, den hoofdcom missaris van politie, en tal van andere civiele en militaire autoriteiten, hield alvorens van den preekstoel eene rede, waarin hij ontkende dat de Burgerwacht een militair machtsinstituut" is, integendeel:" tegenover het Evangelie van den Haat en dat van den Klassenstrijd, het Evan gelie van de Liefde, de Blijde Boodschap, wil stellen. Wij hebben baanbrekers noodig, dragers van den nieuwen tijd zei spreker, doch voegde hier onmiddel lijk aan toe: de taak die voor de Burger wacht is weggelegd, is in de toekomst niet gemakkelijk. Uitvoerig besprak de heer Boerec daarop de plichten van den offi cier der Burgerwacht". Deze rede werd door den luitenant-generaaS, door den vertegenwoordiger van het Mirdsterie-van-oorlog, door den vice-admiraaJ en door mijnen vriend, den heer Marcusse levendig toegejuicht. Ook door de 48 manne lijke en de 5 vrouwelijke Burgerwachtoffi cieren, die thans hunne (hare) functies van het verkondigen van de Blijde Boodschap" hebben aanvaard. Hadden wij dit ooit kunnen droomen? Na de vrouwelijke advocaten, dok ters en kamerleden, de eerste Evangelie-van?de-Liefde-officieren, gerechtigd tot het voor handen hebben van vuurwapenen.... Wel mocht het leger der Amazonen in Penthesilea roepen: Triurnph ! Triumph ! Triumph ! Achilles stürz.t ! Gefangen ist der Held !".... Het is een donderslag, doch een verkwik kende, bij helderen hemel. En gelijk ik het reeds opmerkte: de ge weldige gevolgen zijn niet te berekenen, even min als bij de eerste verkiezingen, waaraan mannen en vrouwen deelnamen. Reeds nu falen alle beschouwingen van stratcgischen aard. Was de heer Van Steenhardt Carré, gep. kolonel der Infanterie, die /ich in e Tijd over het jaarlijksch contingent van het Belgische leger eenigszins verwondert, omdat hij 64000 man te veel acht tegenover onze 40000 man in de mobilisatiejaren; was hij van het iwvum in de vaderlandsche en Wereldgeschiedenis op de hoogte geweest, het tot officier beëedigen van vijf dames bij de Burgerwacht hij zoude vermoedelijk be grepen hebben, dat de doemwaardige Spionage-dienst, bevriende regeeringen reeds heeft voorgelicht, dat de Entente onze mysterieuze Burgerwacht-beweging met de bekende leedc oogen volgt, en dat het bijna geen verwonde ring behoeft te wekken, dat men speciaal in Limburg onzen krijgs-voorraad, van menschen en materiaal, langs clandestiencn weg contro leert, waar bijvoorbeeld het Officieel Orgaan van de Haagsche Burgerwacht de m.i. groote onvoorzichtigheid begaat het aan de groote klok te hangen, dat er vandaag vijftien clni'«;</ burgerwachters in dit Limburg het ge weer bij den voet en het kruit droog houden. De gepensioneerde Kolonel der Infanterie Van Steenhardt Carré, die het Belgisch jaar lijksch contingent buitengewoon groot, zelfs onwaarschijnlijk acht," en deswegen door den heer Laudy ernstig terecht wordt gewezen, zal het na mijne uiteenzetting begrijpelijk vinden, dat Belgiëna de plechtigheid in de Waalsche Kerk, alles op haren en snaren zet, om zijn contingent niet te verminderen. Want het blijft met den sluier des Geheims bedekt, of de vijf bcëcdigde vroi-.wd'.il-.e officieren in de Bedrijfsafdeling (verzorging van gas, elcttricitcit, telefoondienst, \vaterleidinp, tram), de Vi'rplegingsnfdeeling (los- en laaddienstcn) of in d.c Gewapende Afdecling (Mobiele Colon ne, Mitrailleur-af deeling, bezettingsafdee.ing), wanneer de loozc Troelstra en de boo/e Wijnkoop als gemaskerde bandieten do Nfderlandschc maagd in het nachtelijk duister over vallen, zijn opgenomen. Kapitein Doeree, die in den bcruchten nacht van den 13den November 1918, toen de Schevenir.gsche Burgerwacht reeds haar eerste schietoefening op het Stille strand aldaar hield (Officieel Orgaan van 28 IVov. ll)24.), met den Burgemeester van Amsterdam con fereerde, met het gelukkig resultaat, dat op 14 November 1918 ook in de hoofdstad een gezonde Burgerwacht-baby het onthutste daglicht aanschouwde, kan nu vijf jaar later wel van de Blijde Boodschap" spreken, maar dat gelooven de Entente en ik niet zoomaar zonder meer. Dat lijken ethische doekjes voor het wreedelijk bloeden. Voor mij zou de aardigheid er af zijn, als de vijf vrouwelijke Burgerwacht-officieren zich gingen verlagen tot de korveediensten van gas, telefoon, waterleiding, of het lossen van een schuit met aardappelen, eierkolen of bruin koolbriketten. Ik droomde vannacht van aan gordels bun gelende skalpen. En van browuings, die knalden, met lieve oogen afgewend en potdicht. 11 A N s L u D i F i C o R De beantwoording der Correspondentie, wegens plaatsgebrek, de volgende week. 17 December. Kunstzaal CaM van Lier naast liet Postkantoor te LAREN (N.H). Antiquiteiten Oude Oostersche Kunst Schilderijen ? Kunstnijverheid

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl