Historisch Archief 1877-1940
tien Rijn meer toeschietelijkheid zal worden
befde vele en nog uiterst moeilijke onderhandelingen, die
zallett moeten worden gevoerd. In zijne nieuwjaarsrede tot deleden
t--eorps* dlplomatique zei President Millerand, dat het
is "te hopen, dat wij den dageraad begroeten van
rraraéverzoening en vrede". Het.is voorzichtig
uitgeukt, maar toch er schijnt ontspanning in de lucht te zitten.
?U!fcrt de dooi hier maar inzetten en aanhouden.
' ? Van d$. houding, die Engeland tegenover het Duitsch-Fransche
S^aagsttik 'zal aafonemen, hangt veel af. De onzekerheid der
büitenlandsche staatkunde van dit rijk was in 1923 een noodlottige
factor in de Europeesehe politiek: het scheen eerst Duitschland
te willen aanmoedigen-in zijne politiek van lijdelijk verzet, maar
krabbelde weer terug, toen het kleur zou moeten bekennen. Ook
voor de oplossing van de groote Europeesehe kwesties is het
van het hoogste belang, welke partij straks jh Engeland aan het
roer zal komen.
Maar voor een antwoord op die vraag moet ik den lezer nog
naar een clair-voyante verwijzen.
K E R- N .K A M p
l
s*
HET GEHEIME LEVEN
II
Die eerste acte van Orenville Baker's spel The
seerel Life loopt uit op de catastrophe in Cairo die
Lady Joan Westbury tot weduwe maakte. De
hinder .voor de unieke liefde der twee gelieven was
ggfteve^-jVan de. kilje hoogten der
dteT berust Frtg af werd hét streven
overhaai;-een].nietiw leven dat de
werkelijk.Witi zou vernieuwen, zoodra de tijd,dien
menschen van hun rang aan verdriet en rouw moesten
Ijeven, was verstreken.
'? ^- Hoe lang is Mark Westbury al dood??vraagt
;Lady "Peckham aan haar broer.op wiens landgoed
zij is komen logeeren; als zij daar Evan Strowde
achter .Joan in het park ziet wandelen. Loopt het
langzamerhand naar Het jaar toe, dan zal het
goed zijn het huwelijk niet uit te stellen. Ze zijn
zoo jong niet meer, en het zou haar best passen,
wanneer ze nog een paar kinderen kreeg.
Lady Peckham is de zuster van den man dien
we in het eerste bedrijf de liefhebbers hebben zien
aanvoeren bij hun attaque op Wagner's Tristan,
een recht goeden kerel, zeggen zijn vrienden, ten
minste wil ik niemand kwaad, zegt hij van zich
zelf, maar wie ziet er tegen hem op, ook al is hij
minister. De energie endewilomteregeerenwaren
in de vrouwelijke lijn gemonopoliseerd.
Hoor daar Lady Peckham ongegeneerd over
spreken; zij is een van de vrouwen uit den echten
aristocratischen tijd, zij weet haar familie te sturen,
en is altoos haar gang gegaan zonder iemand te
vragen. Nooit heeft zij zich moeilijkheden gemaakt,
wanrieer zij iets had gedaan wat buiten de gewoon
te was, waarlijk zij is niet iemand om zich een
geestelijk leven op te bouwen uit de angsten of het
berouw over eenig zedelijk vergrijp. Ja, kerksch
wil ze wel zijn, het gaat zoo goed af met de ande
ren mee te bidden, verbeeld u dat alleen te moeten
doen! f
Niet veel zaaks, maar f ideële kameraden! heeft
haar vader haar eens a!s familieparool meegegeven,
en zij was een wilde robbedoes toen zij trouwde;
haar man had een zwak voor vrouwen en ieder is
den eigen weg gegaan, een schandaal is er nooit
geweest, wellicht is er wat gepraat, dat is lang
geleden.
Haar kinderen houden echt van haar. Oliver
heeft ze wat uit het oog moeten laten, toen hij in
den oorlogstijd is gaan dienen; daarna is hij als
gewonde blijven rondloopen en zonder dat zij iets
van hun goede verhouding hebben opgegeven, is
de intieme aanraking verdwenen; zij vreest dat hij
zijn weg kwijt is en interpelleert Evan Strowde om
hém te bewegen dat hij zich het lot van Oliver
aantrekt.
Strowde gaat niet gemakkelijk op eens anders
gedachte in, hij is van natuur wat stug uitgevallen,
loopt wellicht gevaar iets van een oud-jong-heer te
krijgen, maar de Lady blokkeert hem dadelijk:
Oliver is zijn zoon, Evan is een van haar conqu
tes geweest, hij heeft zijn deel van
verantwoordetijkheid in hem, vooral nu de jonge man getoond
heeft dat hij anderen niet over zijn lot laat beschik
ken en nu hij zich in een anarchistenclub door de
policie heeft laten vatten, hij de neef van een lid
van het kabinet.
Het is de nieuwe generatie, meent Strowde en
om daarop het overwicht te houden moet men
et niet te familiaar mee worden.
Zouden wij niet open tegen hem kunnen zijn en
de verwantschap erkennen? vroeg Lady Peckham.
Hij heeft het altoos op u begrepen gehad, als
kind reeds zijt ge voor hem de man geweest op
wien hij wou lijken. Gij draagt hem toch niet na
dat ik u, toen de tijd ervoor daar was,zoo bruusk
"aan kant heb gezet. Maar ge hadt altoos den
tic of ge achter mijn rug een andere zocht.
Voor Evan hoort de tijd dat hij zich door de
jeugd van Lady Peckham liet bekoren al lang tot
het verleden en waarschijnlijk vond hij het
oogenblik dat hij een aanstaand huwelijk op 't oog had
niet het ware om de gevolgen van oude liasons
te overzien....
Maar het Leven, wat wij ook willen om het te
bedriegen, kan heel subtiel wezen, en over alle
soorten van slagboomen heen die wij zouden wil
len opwerpen of laten bestaan, vormt het zijn
natuurlijke verbindingen, wij mogen doen wat wij
willen.
In het ruime verkeer op het landgoed waar wij de
menschen die ons belang gaande maken bij het
begin van den volgenden zomer aantreffen, is het
alsof Joan Westbury te midden der jeugd van de
gasten daar verzameld haar-eigen jeugd terug
vindt of liever den schijn van die jeugd herkent en
begroet. Zij speelt, zij stoeit, zij rent met de
andere meisjes, zij strooit haar bloemenbekoring
rond, al kan zij niet vergeten dat het maar echo's
zijn van vroeger die zij opwekt, al komt bij de
jeugdgestalten de herinnering telkens voorliaarop
aan de twee jongens welke zij aan den oorlog heeft
moeten afstaan.
Als de avond is gevallen, zoekt zij de eenzaam
heid en tuurt van haar raam uit in den
aankomenden nacht. In het park dwaalt Oliver rond, hij,
alsof hij zijn bloed gemeenschap met Evan Strowde
moest bevestigen, was onder de betoovering van
Joan's bevalligheid ; nog is Oliver zich niet bewust
van de ware verhouding, maar te zeer heeft Evan
steeds voor zijn geest gestaan en te dikwijls heeft
hij zich afgevraagd of het de man is die hem in den
weg staat of die hem zal steunen, dat hij verwon
derd is in hem een mededinger te vinden.
Hetzelfde moeilijke en diepstrevende van zijn
vader keert bij hem terug, maar jeugdiger, is het
meer een wapen van aanval en het klinkt heel
hard, als hij de bekentenis doet van wat op den
grond van zijn hart woelt:
Eén geluk dat ik mij vrij gevoel van het'gierig
instinct om te leven.
Ge vraagt mij wat Evan dan heeft om tne te
leeren? Ik zou graag willen weten hoe hij er toe
kwam om te mislukken.
Maar!....
Nu ja, men mag het succes noemen.... Niets is
makkelijker dan zoo'n soort succes, wanneer je er
lust in hebt. Maar Evans is zijn weg begonnen om
met verachting van alle mogelijke streken, tot
het hart van de dingen te geraken. Is het niet zoo?
Weet ge het niet? Houdt ge niet van hem? Zou
iemand het hem wel durven zeggen, wanneer hij
van Evan had uitgevonden dat zijn weg was
mislukt?
Joan schrikte even voor den drang dien Oliver
achter zijn woorden zette.
Ik denk niet dat iemand het zou durven,"
erkende zij.
En Oliver daarop:
Evan wil me niet bij zich nemen,omdat hij
bang voor me is.
Nonsens ! Belachelijke en slechte nonsens !"
vermaande Joan en haar waardigheid hernemend
de waardigheid van eene die over de veertig is,
tegenover een van nog geen vijf- en twintig, kwam
zij aan met de vraag:
Hoe is het dan, nu ge liefst alles zoudt ver
nietigen en op den vuilnishoop gooien.... dat ge
mij liefhebt?
Waarop Oliver:
Gij zijt buiten.menschenbereik.
Als sprak hij waarder woord dan in zijn bewust
zijn lag, antwoordde hem Joan uit een hooger in
zicht, misschien nu eerst haar geopenbaard:
Ja ik kan met u meegaan, ik begrijp u".
Daar is een scheiding tot stand gekomen tusschen
Eleanor en haar broeder. Wie van beide heeft den
band gebroken? Zij heeft gevoeld dat ze naast el
kander, nooit samen hebben gewerkt, en om in de
taak welke zij voor haar leven heeft gesteld voort te
kunnen gaan en voor wanhoop bewaard te blijven,
zet zij haar weg op eigen wijze voort. Hij van zijn
kant, nu hij Joan meent te hebben teruggevonden,
heeft zich geen moeite verder gegeven om
Eleanor's illusies te bewaren. Tegenover zijn koelheid
zegt de zuster haar waarheid en zegt haar in tegen
woordigheid van Joan. Die blijft trouw aain de
vrouw die teeder voor haar heeft gezorgd, en als
Evan Strowde, onbewogen, terwijl Eleanor eenvou
dig en rustig de gaanderij verlaat, tot zijn vriendin
zegt: .
Nu moet ge mij helpen.
Is het met een vreemde stem die van heel uit
de verte schijnt te komen dat zij hem antwoordt:
Neen, ik kan niet".
Meent ge dat ge mij niet kunt trouwen?"
Neen, ik kan niet".
Wat heb ik toch gedaan? Waarom zijt ge zoo
anders?
Ik ben niet anders, ik heb je nog lief. Ge zult
zoo weinig missen, als ge mij niet hebt".
Maar ik heb u noodig. , ?
Zeg me, vraagt Joan in haar smart, hotherH
ge uw weg in den droom gevonden die mijn
wareleven is? Ach, hadt ge het maar nooit gedaan !
Nu echter geef ik u vrij. Vroeger was ik beschaamd
dat ik aan de anderen die ik lief moest hebben,
zoo weinig had te geven dat ik zelf op prijs stelde.
En nu verlangt ge nog het weinigje dat van mij
over is "
Alsof ik u moest verliezen, wanneer ik uw liefde
won !
Wij hebben verkozen te droomen. De leege
schaal der schoonheid zou te niet stuiven bij de
eerste aanraking".
Maar dit is ziekelijk. Ge zijt toch niet lijdend. Ge
hebt er zoo wel en zoo vroolijk uitgezien.
Ik kan niet slapen," barst Joan eindelijk uit.
Dan was 't toch beter te tiouwen," Joan. Ik zal
een menigte werk voor je vinden en je zult slapen
als een blok, en iederen morgen wakker worden, een
nieuwe vrouw. O mijn lieve liefje !
Ik zou ook zoo graag u gelukkig maken. Eu
Oliver vertelde mij gisteren dat hij me liefhad".
Hoe zegt ge me dat zoo opeens?
Hij stond gisterenavond juist daar waar gij
nu staat. Wees goed voor den jongen. Hij vindt
het leven hard! Geef hem een hand".
Wanneer gij het zegt ! Wat ons aangaat, wij
tweeen waren zeker niet gemaakt om het middel
punt te worden van een goddelijk beschikt stelsel
van dingen.
^ En diep in uw hart, heel diep, hebt ge ons toch
nooit getrouwd gezien, in een huishouden?"
Neen, dat moet ik bekennen.
Ik ook. ... nooit. Dat is erg vreemd en slecht,
denk ik. Ge moet mij vergeven".
Met die woorden gaat zij heen. Een oogenblik
bleef Evan verbijsterd staan. Genadige God ! gij
die uw schepsels in lijden br«ngt zonder dat zij
begrijpen...." Maar dan pakte hij de brieven op
die voor hem lagen en zag ze d:>or.
Dit is het einde van de tweede acte.
W. G. C. B'Y V A N C K