PAEREtS WEËKêLAD VÓÓR ifERDAM tjn.fr* MEtffllLEERING BETIMMERINGEN Hokte 128 - Tel. 44541 HM. 11 i .BUIL Corsetlère Keizersgracht 772 te A'dam. TEL. 37151 Ateliers voor Reparatiën. In dan Haag alken Vrijdag Hotel Central. WH l TE Het speciaal omnibuschassis, model TE B O, met extra lange veeren, luchtkoordbanden 36 x 6 of 38 x 7. voorzien van electrisch licht en starter, doet iedereen verbaasd staan. Prijs concurreerend. ALLÉonderdeelen voorradig. ALLEENVERTEOENWOORDIOINO VOOR NEDERLAND: N.V. Gebrs. NEFKENS' Automobiel Maatschappij AMSTERDAM, UTRECHT. Jacob Obrechtstr. 26, Tel. 32507 Tel. 3061 l VOOR DE JEUGD De Vereeniging voor School- en Werktuinen werd opgericht in Februari 1918, toen het einde van den'oorlog nog niet was te voorzien en toen wij al twee jaren lang geprobeerd hadden, om ons leven dragelijker te maken door een gedeelte van onze villatuinen om te spitten en daar kool, aard appelen en boonen te gaan telen. Ik zie nog de heütduiven,hoe zij de besneeuwde harten uit mijn boerekool weg pikten en dat was nog al het beste deel van mijn cultures, want de planten had ik cadeau gekregen van een echten tuinman. Och, wat stonden onze handen verkeerd en hoe angstig en peuterig en armoedig bebouwden we onzen, lichten zandgrond, heelemaal zon der durf en zonder besef van de werke lijkheid der dingen. Het mankeerde er niet aan, dat we niet genoeg gehoord en gelezen hadden van landbouw en tuinbouWen bemesting en stikstofknolletjes, maar het zat hem in het doen. Geen wonder, dat in die dagen het denkbeeld, om de kinderen, ook de stadskinderen, bijtijds in aan raking te brengen met moeder Aarde, al heel spoedig bijval vond. De volks tuintjes, waar men terecht zooveel van verwachtte, moesten voorafgegaan wor den door kindertuintjes. Een andere gunstige omstandigheid was deze, dat de Maatschappij voor Tuinbouw- en Plant kunde onder leidingvan haar wakkeren voorzitter Jhr. G. F. van Tets tot ver hoogde werkzaamheid was geraakten dat een der ambtenaren van de Heide maatschappij, den heer K- Diiling, zeer vasthoudend en beleidvol propaganda maakte voor de werktuintjes. Ook was er reeds een begin gemaakt in den Haag dqor de Vereeniging Pro Juventute en reeds in 1916 werd door den heer E. J. Hérweyer aan het gemeentebestuur van 's-Gravenhage een plan voorgelegd voor de stichting van een school- en kindèrtuin. In. den Haag schijnen een massa goede dingen grif te kunnen gebeuren, die elders op onoverkome lijke moeilijkheden afstuiten. Die tuin kwam er, en werd dra door een tweede, zelfs door een derde gevolgd, dank zij het juiste inzicht en de groote voortvarendheid van den wethouder voor Onderwijs, den heer Alberda. Diiling reisde het land rond met lantaarnplaatjes en dra ook met een film en 't is-zeker wel vsor het ' grootste deel aan hem te Afmbyn dat er thans een kleine veertig -sohoot-wedctuinen in ons land f Jonenen. Over het werk in die tuinen kunt ge jnuffles nalezen in een fraai geïllustreerde brochure, ifiie ie Centrale Vereeniging dezer dagen heeft uitgegeven: De School- en Werktuin in Neder land, zijn beteekenis en verbreiding; met illustra ties, kaarten en voorbeelden door K- Diiling. Uitgave van de Centrale Vereeniging voor Schooi en \Verktuinen, Secretariaat Zutphen, 1923. Er staat niét bij wat 't boekje kost, 't is alvast een daalder waard om al de mooie foto's van tuinen en bloemen en kinderen. W* hebben hier te doen met een mooi stuk nieuw schoolleven, met een forsche daad voor de her vorming van ons onderwijs. Weliswaar geschiedt het werk in de schooltuinen thans nog buiten de gewone schooluren, meest op Woensdag- en Zaterdagmiddag, maar het gebeurt dan toch door de schoolkinderen en die brengen de kennis, de ervaring en de levenslust, die zij er opdoen, dan toch wel binnen de school. Op n enkele plaats, aan de O.L. School te Vierakker is de tuin ver bonden aan de school zelve en daar heeft hij nog een zeer bijzondere beteekenis. Op het platteland moeten de kinderen, die wat ver van de school wonen, 's middags overblijven", een zaak, die nog al eens veel zorgen geeft. Daar in Vierakker moesten ze 't zoowat allemaal. Het hoofd der school bood nu een gedeelte van zijn tuin aan, om de kinderen onder dat overblijven nuttig en aan genaam bezig te houden en besprak dat met zijn ouderavond". De aanwezige ouders waren dadelijk gewonnen voor het plan. Een van hen bood dadelijk aan, den tuin kosteloos te doen spitten en anderen, om de mest kosteloos te leveIn een der vijf Utrechtsche Kindertuinen waar c.a. 800 kinderen leeren en werken. Een beeld van frisschen.v roolijken arbeid, die de longen verruimt en allerlei natuurlijke lichaamsbewegingen toelaat. De kinderen kunnen zich bij den tuinarbeid en het onderricht daarin geheel uitleven. Ze zijn opgetogen over de vruchten van hun inspanning en zorg. doet zijn werk niet ten halve. Het is hem er niet om te doen, om de kinderen bezig" te houden en van de straat" te houden (wat op zichzelf reeds zeer goed is), maar om voor de scholen in de heele stad de kennis der Natuur te bevorderen. Er zijn ook kassen en de tuinen en bijenkasten en vijvers en een zaaltje voor aquaria en terraria. Van tijd tot tijd worden berichten rondgezonden, over wat er in de tuinen op het oogenblik te zien is. De brochure bevat een stuk of zes van die berichten en die zijn om van te watertanden. Maar het mooist van alles is nog dat den Haag ook nog een derde werktuin heeft ingericht voor de rijpere" jeugd, de onrijpe slungels van 14?18 jaar, die charmante jongelui, die geen kind meer zijn en nog geen mensch, die zooveel leiding noodig hebben en zoo akelig aan hun lot worden overgelaten. Welnu 570 van de kinderen (zoo worden ze in de brochure nog genoemd), zoo jon gens als meisjes werken in den derden Haagschen tuin, die \y4 H.A. groot is. Ze hebben daar tuintjes van 10?30 M2 groot en betalen 15 cent per week per 10 M2., waardoor de onkos ten gedekt worden. De gemeente be hoefde dus alleen den grond beschik baar te stellen en doet er een werk mee vanlniet hoog genoeg te schatten opvoedkundige waarde, 't Is te ver wachten, dat zij op dezen weg zal blijven voortgaan tot voorbeeld van andere groote steden. Utrecht doet het ook wel aardig met 5 tuinen en 800 kinderen, en nu herinner ik mij ook nog wel, dat de Utrechtsche jongelui onder leiding van een leeraar in de Fransche taal, in den oorlogstijd zeer vele hectoliters uitmuntende aardap pelen hebben geproduceerd. Amster dam heeft 2 tuinen met 686 kinderen en die tuinen zijn door 8 klassen be zocht. Hoe komt dat eigenlijk? Ik denk wel, dat hier ook binnenkort wel verbe tering zal komen evenals in Rotterdam met zijn ne tuintje voor 230 kinderen. In beide steden zijn parkplannen in bewerking en in uitvoering. Al jaren geleden heb ik betoogd, dat kindertuintjes en volkstuintjes zeer harmonisch bij parken kunnen aansluiten. Er zijn nog honderden steden en dorpen, waar niets aan het mooie werk gedaan wordt, maar ieder jaar wordt gelukkig het aantal kleiner; daar zal de Centrale Vereeniging wel voor zorgenDaar kun je ook weer lid of donateur van worden. Men meldt zich aan bij den onvermoeiden heer K. Diiling, Houtmarkt 68a te Zutphen, waar ook de brochure te koop is. JAC. P. T n ij s s E ren". Subsidie van de gemeente te krijgen, dat ging nog al moeilijk, maar lukte toch voor een klein bedrag en toen de kippen van de buren de cultures verstoorden, maakte de timmerman kosteloos een nieuwe omheining. Al deze heerlijke voorbeelden van goede gezindheid vindt ge op pag. 42 en 53 van de mooie brochure, die propvol staat met dergelijke bemoedigende histories. Maar den Haag spant de kroon. Daar zijn nu twee kindertuinen, waar 450 kinderen ieder een tuintje hebben van 20 M2 groot. Er zijn nog 2600 kinderen, die er een tuintje begeeren en ze zullen ze wel krijgen ook, want de school-werktuinen vormen een belangrijk onderdeel van de nieuwe, mooie parken, die den Haag gaat aanleggen. Behalve de 450 werkers en werkstertjes (ge hebt ze wel bezig gezien, als ge in lijn 12 zat), kwamen er in 't afgeloopen jaar nog 7000 kinderen in vier honderd klassen, om te zien, wat er groeide en bloeide en wat er gedaan wordt. De heer Hérweyer MOERHEIM" DEDEMSVAART LEGT l TUINEN ! { AAN | l ZAAD-CAT. 1924 GRATIS OP AANVRAAG | Minimin MIIIMI i 'l1 UT' >