DE AMSTERDAMMER, WE£KB£AD^VOOR.;KEDERLAND Ho;f2431: HERINNERINGEN VAN EEN TER DQOD VEROORDEELDE DOOR GREGORIUS ALEXINSKY, (gewezen lid der Doema). Vanavond vertrekken wij uit Sewastopol. Als gevolg van onze lange reeks van samen komsten, heeft de groote meerderheid der bemanningen zich uitgesproken tegen eiken mogelijken vorm van wanorde. Elk onmid dellijk gevaar van een opstand of een officiersmoord is voor het oogenblik afgewend, en ik heb den indruk dat het voorloopig bewind het in zijn macht heeft om door een ferm op treden den toestand te verbeteren. Op het oogenblik van ons vertrek doet zich een roerend voorval voor. Op weg, van het hotel naar het station, ontmoeten wij op straat een groep matrozen die ons, mijn vriend den soldaat n mijzelf, omringen, ons de hand drukken en ons danken dat wij gekomen zijn. Een der matrozen, iet of wat bedronken, knielt midden op straat voor mijn metgezel neer, en zegt hem, met tranen in de oogen: Vooral jou dank ik. Je bent ma'ar een eenvoudige soldaat, maar je spreekt beter dan allen die ik tot nu toe heb hooren spreken. Je woorden hebben me getroffen tot in het diepst van mijn hart. En trouwens, weet je, je hebt me gered, je hebt me uit een leelijk zaakje geholpen. Ik had het voornemen om alle officieren van ons schip om zeep te helpen, en jij hebt mijn hand terugge houden...." III. EEN AANVAL OP DEN SOVJET. Moskou, Juni 1917. Op weg van Sewastopol naar Petrograd, houd ik mij eenige dagen te Moskou op, teneinde er een vergadering bij te wonen van het plaatselijke komitee onzer partij. De Moskovitische kameraden klagen over de houding van den sovjet te Moskou, die hunne organisatie als te burgerlijk", want te vader landslievend, op den index heeft gezet. Hij belet haar, aan de verkiezingen voor den gemeenteraad deel te nemen. De sovjet te Moskou is al in handen van de Zimmerwalders" en de bolsjewieken. Waarom protesteer jelui niet bij het publiek tegen de handelingen der sovjets?" vraag ik aan de leden van ons komitee. Maar hoe zouden we kunnen protesteeren?' Door middel van openbare bijeenkomsten. Roep meetings samen." Maar alle lokalen zijn in handen van den sovjet, en die zal ons niet een enkele zaal ter beschikking stellen." En de straat, en de pleinen? De sovjet zal jelui niet kunnen verhinderen, daar samen te komen." Er wordt dus besloten, een enorme meeting te houden op het Strastnaiaplein, in het centrum van Moskou. Den volgenden dag wordt zij in alle dagbladen aangekondigd, en twee dagen later, op den Hen Juni, improviseeren wij ik, mijn vriend de soldaat, en alle leden van ons Moskousch komitee een tribune op het voetstuk van het stand beeld van den grooten Russischen dichter Poesjkien. Vele duizenden toehoorders om ringen het standbeeld en luisteren met klaar blijkelijke vreugde naar onze redevoeringen waarin wij in niet altijd zeer gekuischte be woordingen, de defaitistische meerderheidvan den sovjet en diens antinationale politiek aanvallen. In het gehoor zijn alle klassen vertegenwoordigd: militairen, kleine koop lieden die uit de naburige winkels samengestroomd zijn, dames, priesters, werklieden en vrouwen uit den werkersstand, grijsaarden met lange witte baarden, straatjongens, stu denten, gymnasiasten, enz. Terwijl ik bezig ben een gloeiende rede voering af te steken, is een overvloedige regenbui zoo onbeschaamd zich over de hoof den mijner hoorders uit te gieten en hun vader landslievende bezieling af te koelen. Enkelen onder hen zijn op het punt zich uit de voeten te maken. Er blijft me niets over dan tot een demagogischen kunstgreep mijn toevlucht te nemen. Mijn gelaat neemt een uitdrukking van minachting aan, en ik begin hen uit te schelden: Schaam jelui je niet? Ligt het lot van jelui kielen en jassen jelui nader aan het hart dan het heil des vaderlands? Is dat zoo, gaat dan heen." Dat pakt, en de menigte blijft moedig staan in den onweersbui, die gelukkig eenige minuten later afdrijft. Elke der heftige kri tieken die wij tegen den sovjet uitbrengen, ontmoet een luidruchtigen bijval en hevig applaus. Aan het einde der meeting stellen wij een zeer scherpe resolutie voor waarin de defaitistitische politiek van den sovjet veroordeeld wordt, en de bolsjewieken beschuldigd worden ten bate van den vijand te arbeiden. Deze resolutie wordt eenstemmigaangenomen.Daarop neem ik nogmaals het woord: Medeburgers, gij hebt zoo juist een oordeel uitgesproken over de werkzaamheid van den Moskou'schen Sovjet. Maar het is nood zakelijk dat hij uwe meening over hem kent. Laat ons dus gezamenlijk naar den Sovjet gaan, en deelen wij onze resolutie aan zijn voorzitter mede." Mijn voorstel wordt met geestdrift aange nomen. Er vormt zich een stoet voorafgegaan door alle redenaars en we begeven ons in gesloten rangen en in een voorbeeldige orde naar het Skobelef-plein, waar zich het paleis van den Goeverneur-generaal bevindt, dat nu de zetel geworden is van den Moskou' schen sovjet. Zoodra de menigte voor het paleis aange komen is, vormt zij een indrukwekkend carré. Er heerscht een volmaakte stilte. Voor de vensters ziet men de zeer ongeruste gezichten der leden en beambten van den Sovjet. Wij schreeuwen naar boven dat de voorzitter op het balkon moet verschijnen, teneinde ? de op een openbare bijeenkomst uitgebrachte motie aan te hooren. Maar niemand vertoont zich. Na nog eenige oogenblikken te hebben gewacht, richten wij, ik en mijn vriend de soldaat, ons tot de menigte en verklaren: Als die lui niet gelieven zich te vertoonen, dan blijft ons niets anders over, dan hen te gaan opzoeken". Allen zijn met deze oplos sing ingenomen, en maken aanstalten om mij te volgen, doch ik wensen niet, dat die geheele menigte het paleis binnenstroomt, en ik sta slechts aan een klein aantal personen toe, met mij mede te gaan. De ingang wordt bewaakt door met geweren bewapende schild wachten, die het consigne hebben gekregen zonder uitdrukkelijke machtiging van den wachtkommandant niemand toe te laten. Maar de wacht is door 'den aanblik der talrijke menigte zoo geimpressioneerd, dat zij zich eerbiedig terugtrekt. Wij doorschrijden een ruime vestibule, en gaan de prachtige marmeren trap op, waar lange jaren geleden de grootvorst Sergiy - op- en afging, een van Moskou's goeverneurs, die door moordenaarshand gevallen is. Daarna treden wij een zeer schoone zaal binnen, die geheel verlaten is. Het schijnt dat de Sovjetleiders zich niet zeer haasten om ons te begroeten. In een tweede zaal treffen wij een stuk of wat radelooze sovjetbeambten aan; wij noodigen hen uit om den voorzitter te gaan halen. Na een minuut wachtens komt men ons mededeelen dat de kameraad-voorzitter' afwezig is: hij is uitgegaan en niemand weet waarheen. Maar er moet toch wel iemand zijn, die hem vervangt." Ja, kameraad Oernjef, voorzitter der mili taire sektie van den sovjet." Goed. Breng kameraad Oernjef hier". Men brengt na eenige oogenblikken den kameraad-voorzitter der militaire sektie binnen. Hij heeft in zijn uiterlijk niets krijgshaftigs. Men heeft hem uit zijn bed gehaald, en terwijl hij -ons nadert, gaat hij door, zijn jas en zijn pantalon dicht te knoopen. Dus u vervangt den voorzitter van den sovjet?" vragen we op strengen toon. Ja, dat wil zeggen neen!" antwoordt hij ongerust. Welnu, ga met ons mede op het balkon. Wij hebben u in het openbaar de motie ever te brengen welke een vergadering van burgers en burgeressen van Moskou heeftaangenomen". Kameraad Oernjef volgt ons gedwee als een goed afgericht schaap. Als wij met hem op het balkon verschijnen, worden wij door de menigte toegejuicht. Ik ga tegenover den kameraad-voorzitter der militaire sektie van den Moskou'schen sovjet staan, en begin met luide stem zeer langzaam en duidelijk de lange resolutie voor te lezen, waarin gezegde sovjet volgens al de regels der kunst afgetakeld wordt. Kameraad Oernjef begint teekenen van zenuwachtigheid te vertoonen, maar bewaart overigens een volmaakt gewillige houding, en dit is te meer begrijpelijk daar eenige duizenden burgers en burgeressen aan hunne sympathie voor de in onze motie weergegeven denkbeelden met kreten van instemming en toejuichingen uiting geven. Ik ben bijna aan het eind gekomen van de lezing, als een stevige vuist mij bij den kraag pakt, en een verontwaardigde stem mij in het oor schreeuwt: Ik kan niet toelaten dat gij hier zulke dingen zegt". Ik herken kameraad Smidovitch, een be kend bolsjeviek en den politieken leider van den Moskou'schen sovjet. Uwe meeningen Interesseeren mij niet" antwoord ik. Een volksvergadering heeft mij opgedragen, een door haar aangenomen motie aaii den sovjet mee te deelen. Ik doe niets dan haren wil uitvoeren." De menigte hoort niets van ons gesprek (wij staan op een balkon der tweede verdieping) en wordt ongeduldig. Wie is dat?" roept men. Het is een bolsjewiek". Weg met de bolsjewieken" brult de menigte en steekt de vuisten en stokken omhoog. Gooi den vent naar beneden". En ik ga kalm door met de lezing der resolutie. Zoodra ik geëin digd heb, verlaten wij het balkon. Door de zalen en over de groote trap, worden wij ditmaal gevolgd door de leden en de beambten van den Sovjet, die moed hebben gevat en ons met beleedigingen overladen. Mijn vriend de soldaat neemt een zwaren fauteuil in zijne vuisten, en zwaaitdiendoorde lucht om onzen terugtocht te dekken. Houdt ze tegen" roepen Smidovitch en Oernjef de schildwach ten toe, maar die blijven rustig staan. Zoodra ^wij het paleis uit zijn, verklaren wij de ver gadering gesloten, en de menigte verstrooit zich, maar niet alvorens eenige oneerbiedige uitroepen tot den sovjet te hebben gericht. Den dag daarop ben ik te Petrograd terug en vertel het geheele voorval aan Plechanof, voorzitter van het centrale komitee onzer partij. Ik stel hem voor, eenzelfde beweging maar op grooter schaal, tégen den Petrograadschen sovjet op touw te zetten. Indien wij te Moskou, waar wij op de doorreis waren, achtduizend menschen hebben kunnen samen brengen om den sovjet te lijf te gaan, dan is het zeker mogelijk, te Petrograd, waar wij veel meer relatie's en een veel grooteren invloed hebben, tachtigduizend menschen bij een te brengen, en alle defaitistische elementen van den sovjet voort te jagen. Ik leg dit plan voor aan den ouden sociaalpatriotischen leider, maar Plechanof stemt niet toe. Wij moeten slechts op wettelijke wijze optreden" zegt hij. Wij moeten aan de regeering overlaten om de noodige maatrege len te nemen tegen de antinationale elementen. Wij moeten haar in de vervulling dezer taak ter zijde staan, zonder de orde te verstoren." Alle andere leden van ons komitee zijn van hetzelfde gevoelen. Helaas ! (Wordt vervolgd}. INHOUD : I. De regeeringsverklaring, door Prof. Dr. G. W. Kernkamp 2. Tijdgenooten, door Dr. W. G. C. Bijvanck 3. In jaren van crisis, door Prof. Dr. H. Brugmans Het dienstbodenvraagstuk, teek. door Joh. Braakensiek 4. Suriname, door Prof. Dr. J. Boeke 5. De Joden in München, doofB. Person 6. Vol au Vent, door Hendrik Sput'terlief Dzn. Charivaria (Gen passim) door Charivaritis 7. Uit de Natuur, door Dr. Jac. P. Thijsse 8. Bijkomstigheden, door Annie Salomons 9. Spreekzaal 11. Voor Vrouwen, onder redactie van Elis. M. Rogge ? 12. Dram. Kroniek, door Top Naeff De Wonderen der techniek, teekening door George van Raemdonck 13. Schilder kunstkroniek door A. Plasschaert 15. Muziek in de Hoofdstad, door C. van Wessem, met teekening door B. van Vlijmen 16. Taaiverwoesting, door Dr. C. F. Haje 17. Schrijvers en geschriften, door Mr. J. I. de Haan Het recht op den lach, door Mr. C. P. v. Rossem. 19. Financiën enEconomie, door Jhr. Mr. H. Smissaert Dierstudie, door H. Verstijnen 20. Van marionetten en sprookjes, door Samuel Falkland Reprise, teekening door Jordaan ? 21. Uit den Gemeenteraad, door Barbarossa, met teekeningen door B. van Vlijmen 22. Uit het Kladschrift van Jantje To.oneel, door A. van Gogh-Kaulbach 23. Bridgerubriek, door B. M. Buitenl. humor, door Charivarius 24. Herinneringen van een ter dood veroordeelde, door Alexinsky Bijvoegsel: In het Lagerhuis, teekening door Joh. Braakensiek ? Typ. Amst. Boek- en Steendrukkerij, voorheen Ellerman, Harms & Co.