DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND 11 ?fj» i «i R. VROUWENBELANGEN DE STEM DER MOEDER. Naschrift *) Op weldadige wijze heb ik mogen onder??vinden welk een zegenrijken invloed het moeder lijn uitoefende op mijn leven en werken in de school en voor de school, op de zorg voor de aan mij toevertrouwde schoolkinderen. Een van mijn liefste herinneringen en tevens een van mijn diepste indrukken zal blijven het oogenblik, dat ik voor het eerst als moeder mijn school betrad. Nimmer zal ik vergeten, hoe plotseling, en hoe diep het besef mij doordrong, dat slechts de moeder vermag te gevoelen wat het kind toekomt. Toen eerst wist ik, voelde ik wat een "kind was, wat in een kinderhart omgaat. Als een openbaring lag de kinderziel voor me open en met weemoedig glimlachen dacht ik aan den tijd terug, dat ik mij voorgesteld had, de opvoeding van het kind uit boeken en uit de praktijk te hebben geleerd." ?- Aldus de stem der moeder, die ik had willen ?laten: naklinken in mijn vorig artikeltje, maar die om de beperkte plaatsruimte aan het eind van de kopy moest worden weggenomen. Dit haalde me van meer dan een zijde misverstand op den hals en zelfs de opmerking, dat ik bakzeil haalde inzake de gehuwde ambtenares, omdat ik erkend zou hebben dat de stem der moeder niet weerklinken kón! En al had ik inmiddels gelegenheid in De Telegraaf" van Zaterdag avond, 19 Jan., juist over Moederschap en Ambt te schrijven, met niet minder dankbaarheid aanvaard ik het verzoek van de Groene" om ook in haar kolommen principieel op dit zoo uiterst gewichtig onderwerp in te gaan. Want de stem der moeder werd gehoord, toen veertien jaar geleden, de groote protestvergadering werd gehouden tegen het wetsontwerp Heemskerk, dat de huwende vrouw met ontslag dreigde, en waarmede het Koninklijk Besluit, dat thans is aangekondigd als vervolg op het massaontslag der reeds gehuwde, de vrouwenarbeid wil nekken. Waarlijk het was toch een gewone, een diepvoelende, een lieve" vrouw, wier woorden ik hier boven aanhaalde. Niet alleen zij, ook andere moeders, eenvoudige vrouwen, gehuwde onderwijzeressen van het platteland, die zich bescheiden mejuffrouw" noemden en over wier dienstpraestaties haar hoofden en gewezen hoofden niets dan lof hadden, getuigden in denzelfden geest. Moeders met vijf, zes, met acht kinderen, met 24 en 30 dienst jaren, die met trots er op konden wijzen hoe haar kroost?het werkzame leven van vader en moeder voor oogen?zonder uitzondering in de maatschap pij geslaagd was of gereed stond met opgewektheid en durf den strijd om het bestaan te aanvaarden. Die vrouwen, die destijds medegetuigden, kenden wellicht het woord feminisme" nauwelijks. Zij gaven alleen het levende leven, zooals het immers bestaat voor de middenstandsvrouwen, voor de breede schare uit boeren- en arbeiders stand? En wij, die tot de meest bevoorrechte" kringen behoorden, voelden maar al te goed, hoe. dat gezonde volksleven, dat leven van niet enkel maar vertroetelen van de kleintjes, dat leven van ernstigen arbeid, waardoor die mentali teit gekweekt wordt, die men zoo noode mist onder de meest gefortuneerden, (omdat immers het uitgaande leven al zooveel van haar krachten vergt), hoe dat leven van ernst en van strijd aan de zijde van den man in die kringen juist waaruit - in het algemeen tegenwoordig de intellectueele werk sters, de hoogere ambtenaressen gerecruteerd worden, ontbrak, hoe wij ons spiegelen moesten aan de maatschappelijk minder getelde bevolkings groepen, waar het vrouwenleven waarachtiger was. Thans wordt wat moeizaam is opgebouwd be dreigd. Maarde moeders onder de vooruitziende vrouwen, de moeders,.die zelf gewerkt hebben in een arbeid, die haar lief was, en waarvoor ze het gezinsleven niet verwaarloosd hebben, de moeders, die niet alleen eigen kinderen lief hebben en denken of hun lot in dezen malaisetijd wat zwaarder is dan ze hoopten, maar de moeder in grooten stijl" zij denkt met ontzetting aan wat komen gaat voor alle kinderen. En zij denkt aan den jongen, voor wien de ver leiding steeds grooter wordt in een sterk gede moraliseerde wereld, die niet meer een jong huwe lijk zal kunnen sluiten, waarbij hij samen met zijn vrouw als merfekostwinster zich door het leven slaat en het dreigend gevaar van prostitutie en scharrelen" kalm den rug kan toekeeren. Zij denkt aan de meisjes, die wetende dat de opgevatte werkkring zich verplicht en dus on herroepelijk voor haar sluiten zal, als ze met den man harer keuze zich voor de wet verbinden wil niet meer met die toewijding, met dat innerlijk streven om het beste te geven en daar door het hoogste te bereiken, zich op haar vak zal toeleggen, voor wie in het vervolg haar werk meisjeswerk" zal blijven, meisjeswerk, spoedig ook slechter gesalarieerd; zij denkt aan de opstand igen onder haar, die te fier om een ongeliefden man te huwen, levenslang tot minder-betaald, minder-in-aanziengehouden, maar vrouwenwerk" zullen gedoemd zijn; een derde der vrouwelijke bevolking \ Zij denkt aan de minder karaktervasten, welke opnieuw naar den man zullen gaan omzien, die haar onderhouden" en na zijn dood pensioen bezorgen kan; zij denkt met huivering aan de jongens, die wel knap in hun beroep zullen worden wat geld inbrengt, waarmede aan iedere vinger" een vrouw te krijgen zal zijn , maar den prikkel zullen missen om ook hoogstaande mannen te worden, die zich zullen moeten aanpakken om de liefde van een ebenbürtige vrouw waardig te zijn; zij denkt met ontzaggelijke deernis aan het nageslacht, aan den nieuwen ouden tijd, waarin het huwelijk opnieuw en in oneindig slechter vorm, (omdat zooveel economischen arbeid in huis wegviel) kostwinning" zal worden, waarin het moederschap slechts bereikbaar zal zijn als zich een aanstaande vader «inden laat, die al roept de innerlijke stem der natuur het meisje niet tot hem als zoodanig aanvaard wordt, omdat hij genoeg verdient om haar tenminste dat stuk vrouwenleven te verzekeren: zij denkt met angst aan de kinderen uit die huwelijken-om-bijredenen, en met niet minder angst aan haar, wie onder zulke omstandigheden het noodlot kinderloosheid beschoren heeft en die nu, het moederschap dervend en zonder ernstige, levensvullende dagtaak, de grauwe toekomst te aanvaarden hebben, aan de zijde van een hoogstens ge respecteerde n echtgenoot. Zij denkt aan wat niet gezien werd, op het oogenblik dat de vrouwenbeweging de grootste klap kreeg, die zij tot nu toe te verdragen had." W. WYNAENDTS FRANCKEN DYSERINCK *) Zie het weekblad van 5 en 19 Januari. BABBELTJE Ons moderne evenwicht. In meer dan eenen zin stelt onze tijd enorme eischen aan 't behoud van ons evenwicht! Zooiets als: de volgende levensweek met 't noodige optimisme tegemoet te zien, of 't Leidsche pleinoversteken zonder aanvaring", is tegen woordig alleen dien mensch gegeven, die zijn quilibre wel te bewaren weet. Vele zijn de wijze leeringen, die der menschheid van alle kanten aankomen in verband met gezegd evenwicht, en wederom is er eene nieuwe uitgesproken. Namelijk door de gracieuze Madame Dacia, danseres en filmster aan gene zijde van 't Kanaal. En we willen daarom hier even iets van hare leering vermelden, omdat deze inderdaad, iets verraadt van 't mysterie eener sierlijkheid, die elke moderne vrouw, ook zonder krachtdadige spier oefeningen" zich eigen kan maken. Natuurlijk is Dacia's leering van huis uit, een geestdriftig pleidooi voor den dans. Nur im Tanze weisz ich der höchsten Dinge Qleichniss zu reden". laat Nietszche reeds Zarathustra uitroepen, en mevrouw Dacia zou niets liever willen, dan elke moderne vrouw een Perzisch kleedje cadeau geven, om in haar slaapkamer voor het ontbijt eenige Hindoe-dansen uittevoeren, omdat deze van het geheele lichaam zuivere sierlijkheid eischen. Maar de Engelsche vrouw is evenmin als de Hollandsche voor het ontbijt zeer oostersch.... gehumeurd zoodat de meeste aandacht ongetwijfeld zal uitgaan naar Dacia's andere, wezenlijk zeer aantrekkelijke voor schriften voor 't behoud van sierlijk even wicht. Luister naar deze merkwaardigheid over 't verkrijgen van zuivere armhoudingen: Elke dag ontmoet ge vrouwen, die nooit iets neerzetten of oprapen met 'n aardig gebaar. Hoekig, rukkerig zijn de bewegingen. Welnu, wilt ge u een absolute arm-gratie bijbrengen, beschrijf dan eens het cijfer 8. Met uitgestrekte armen, en als ge wilt, ios een potlood houdend in de vingers, teekent ge een denkbeeldige 8 in de lucht Vertikaal, hori zontaal, eerst met beide armen, alleen de schouders bewegend; hoog, laag, op zij boven uw hoofd. Daarna makend het schoon krakelingsch gebaar, alleen met den voorarm, bewegend van uit den elboog waarop vervolgens alleen de handen DEN HAAG - AMSTERDAM berichten hiermede, dat venaf 19 Januari hunne Magazijnen voorloopig ook des ZATERDAGS tot 6 uur GEOPEND blijven. en ten slotte, alleen met stil gehouden pols, de voorvingers aan de beurt komen. Wie deze oefe ning dagelijks herhaalt, zal nooit de dingen meer met een plof, of ruk neerzetten. Zij zal rhythmisch sierlijk van gebaar zijn, zelfs als zij haren oudsten zoon, wanneer hij nog den gelukkigen leeftijd daartoe bezit, kastijdend over de knie legt. 't Bericht wil, dat Dacia natuurlijk ook in denzelfden trant voet- en been-bewegingen ,,in ....acftt" neemt, ze behooren echter meer tot het terrein van haren dans, en tot pirouetteeren willen we u vandaag nog niet brengen, ook al zoudt ge op slag in staat zijn, der höchsten Dinge Qleichniss zu reden". Maar een mooie wijsheid in Dacia's leering, is ongetwijfeld 't hoofdstuttje: aangaande de kunst van het stilzitten. Als ge fliet kunt stilzitten", zegt zij laat dan alle hoop op gratie, aantrekkings kracht, physiek en moreel evenwicht varen. Op de Zuidzee-eilanden beschouwt men een man of vrouw, die geen vijf minuten stil zitten kan als iemand, die 't zonlicht niet waard is. Oefen 't stilzitten aan 't eind van uw dag. In uw eigen kamer, voor 't raam, makkelijk gezeten. Uitsluitend aan aangename dingen willende den ken, zoodat het brein uitrust. Maar zit bewegenloos! En ge zult in gezelschap ook niet steeds met agitatie langs uw kapsel strijken, uwe ringen verschuiven, of met uw armband spelen. Alles 'n gratieloos bewijs van gebrek aan evenwicht. Om den spieren rust en kracht te verleenen, raadt Dacia eenige oefeningen aan, die met de bekende buig en strek" oefeningen der kamergymnastiek overeenkomen. Origineel is echter weer haar raad: Beleef uwe bewegingen! Laat uw geest in harmonie werken met 't lichaam, dat verschaft u 't geestelijk en lichamelijk evenwichts-gevoel, dat zoo weldadig welkom is in onze worsteling door het leven. Maak nu en dan in uw eigen kamer gracieuze kalme dans-bewe gingen en oefeningen, en doordring u zelf van 't besef, dat elke oefening die ge u zelf opgeeft een bepaalde beteekenis heeft. Is de beweging een vroolijke, glimlach dan; laat de houding uwer handen en schouders vitaliteit verraden. Uwe lippen zullen zich openen, uw oog zal glans krijgen; 't is alsof ge de energie uwer gedachten overbrengt op uwe spieren. Iets dergelijks kan zijn als een verjongingskuur, eiken dag. Dat bedoelt Dacia met haar raad: Doorleef uwe zelf bedachte rustige (dans)bewegingen in elk détail". We besluiten met een geestige raadgeving van deze vriendelijke snelvoetige" vrouwe, wier leering aangaande 't verkrijgen van evenwicht, gegrondvest is op de heilbrengende gedachte: Dwing u tot blijmoedigheid, en ge zult blijmoedig zijn." Wilt ge een voorschrift om u zelf in een stemming van blijheid en schoonheid te brengen, ga dan aldus te werk. Dans of doorwandel'" met luttele bewegingen, sober van gebaar, een door u zelf bedacht geschiedenisje. Meen elk uwer bewegingen; dan verschaft ge zoowel uw brein als uw spieren een stimulans. Kies uw thema eerst, zeg bijvoorbeeld tot u zelf: ik stel me voor, dat ik door een bosch loop, vroeg in den morgen. 't Is lente, en ik vind een schat van bloemen aan de struiken, ik pluk ze en ik ga vroolijk verder." Nietwaar zoo iets verfrischt reeds uwe verbeelding? Hef uw hoofd op, breid uwe armen uit, en pluk die denkbeeldige bloemen, rustig en sierlijk voortschrijdend, nu eens met die, dan weer met die hand.... Elke spier ondervindt de weldaad uwer kleine geschiedenis en 't gezicht ontspant zich Vindt ge Dacia's raadgeving.... komisch, lieve lezeres ? Volg haar even op en ge glimlacht dankbaar. Y v o \ N E DEN HAA« Lunchroom de Bijenkorf", Wagenstraat 45 Bekende keuken, geopend tot 12 uur 's avonds Grootste inrichting ter plaatse ?y, H