Historisch Archief 1877-1940
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND
DE INTERNATIONALE PUZZLE
Half Februari 1924
Nog altijd beheerscht de nieuwheid van de poli
tiek der Engetsche arbeidersregeering'de interna
tionale atmosfeer. Macdonald laat geen gras
groeien over wat hij ondernemen kan. Met voort
varendheid heeft hij de Russische kwestie aangevat,
een kwestie die ook van de zijde van Moscou in
kneedbaren vorm is gekomen door de persoonsver
andering in het sovietbestuur. Deze verandering
en de geheele leer der Nep, 't geen beteekent aan
passing van het communisme aan de beginselen
der kapitalistische economie, maken toenadering
tusschen Europa en Rusland mogelijker.
Intusschen bergt dit nog zeer vele vraagpunten. Men
behoeft maar terug te denken aan de Haagsche
conferenties, waar alles ten slotte is afgestuit op
den theoretischen onwil der bolsjewiki om de
westersche begrippen van privaatrecht te erkennen,
en daar dan naast te leggen de voorwaarden die
de Engelsche regeering aan hare de jure erkenning
verbonden heeft (en verbinden moest), om te be
grijpen dat op de voorgestelde conferentie te Lon
den nog heel wat werk te doen valt, eer geheel
regelmatige betrekkingen zijn gevormd. Intusschen
is men te Londen optimist. Men rekent zelfs, dat
Moscou gemakkelijk zal zijn in het erkennen zijner
oude schulden. Maar er komt een maar bij.
Schulden wegens individueele contracten zouden
grifweg worden aanvaard. Schulden uit hoofde van
publieke leeningen ook, doch daartegenover
tegenvorderingen gesteld, op de andere regeerin
gen, wegens schade tengevolge van politieke gestie
aan Rusland toegebracht. Wat de f inancieele rege
ling betreft zou dit dus vrijwel een spelen met
woorden worden!
De arbeidersminister zal intusschen wel spoed
achter de verschillende zaken zetten. Dit ligt in
den aard van zijn optreden, en bovendien blijft nog
onzekerheid bestaan hoelang dit ministerie duren
kan. lederen in Engeland geeft er zich rekenschap
van dat het een losjes geplant boompje is, van
daar dat dit boompje zelf zich bijkans zenuwachtig
zal haasten om wortel te schieten !
En den besten grond daarvoor vindt het onge
twijfeld in de buitenlandsche politiek. Macdonalds
optreden wordt daarbij ook begunstigd door andere
omstandigheden, waarvan de thans aangebroken
periode blijk geeft.
Van de meeste beteekenis is de verande
rende houding van de Vereenigde Staten jegens
Europa. Men behoeft niet te behooren tot hen
die de Noord-Amerikanen als de
alles-beheerschende reddende engelen van Europa' aanzien. Europa
zal voor het grootste deel zijn eigen redding moeten
uit-plussen. De Europeesche problemen zijn te
ingewikkeld en te ingeworteld, dan dat de geest
van de nieuwe wereld ze een, twee, drie uit den
weg zou kunnen zetten. In dit opzicht moet voor
overspannen verwachtingen gewaarschuwd. Maar
de Yankees kunnen vooral met twee dingen hel
pen: door het uitoefenen van d rang en aansporing
en door economische arrangementen. Drang en
aansporing hebben zij in het laatste deel van
den oorlog, en gedurende de vredesonderhande
lingen uitgeoefend. De groote zijde van Wilson's
optreden heeft hier gelegen. Drang en aansporing,
om op orde te komen had men na de vredesslu
ting van hem verwacht. En die kunnen hunne
staatslieden en deskundigen nu nog in de eerste
plaats in het tobbende Europeesche wereldje uit
oefenen. Een Amerikaan in een vergadering van
Europeesche diplomaten berekent niet, dat de
Amerikaan de oplossing van 't behandelde onder
werp aan de hand doet. Maar het beteekent, dat
htj de Europeanen ertoe noopt, de oplossing te
vinden en ten uitvoer te brengen. Dit is het groot
ste gemis geweest van Amerika's afzijdigheid, en
de eerste stap tot verbetering moest van die rich
ting komen.
- Men besefte de beteekenis van den ommekeer.
Tot dusverre verbood het gouvernement te Wash
ington vooraanstaande landgenooten, een rol
in de internationale problemen te aanvaarden.
Wie het toch zou doen, gold als on-patriottisch en
vrijwel gecompromitteerd. En thans! Dawes
presideert de Eerste Deskundige commissie te
Parijs. Robinson zetelt in die voor de studie van
de vlucht der Duitsche kapitalen in het buiten
land. Norman Davies aanvaardt de leiding der
behandeling van het Memelvraagstuk. Voor
Hongarije's reconstructie vindt men waarschijnlijk
eenen Amerlkaanschen Hoogen Commissaris, wat
verleden jaar, in 't geval van Oostenrijk, nog taboe
was. Morgenthan neemt in Athene de zaak der
Orieksche uitgewekenen uit K'ein-Aziëter hand.
Alle mannen die in hun land ten volle in the
limelight" staan. Dit zijn aanwijzingen voor een
uiterst belangrijke en uiterst nuttige wending in
?den gang van zaken.
De economische en de politieke medewerking
zal van den kant van den Amerikaanschen Staat
niet pijlsnel op deze persoonlijke medewerking
volgen. Maar toch groeit het eene uit het andere
voort.
Een verschijnsel van niet minder beteekenis valt
in het midden van Europa zelf te boekstaven.
Internationale verbindingen worden daar be
vestigd, toestanden verbeterd. Wij doelen op
de aanstaande regeling tusschen de Kleine Entente
en Hongarije; en op die tusschen Italiëen
Yougoslavië.
Men had daarin met twee nog steeds geweldige
anti-thesen te doen gehad. De spanning tusschen
Zuid-Slaaf en Italiaan was sinds geruimen tijd
slechts weinig minder sterk dan die eenmaal
tusschen Slaaf en Oostenrijker. Dit dateerde reeds
van voor den oorlog. Het was sinds den vrede
meer geaccentueerd geworden. De
wrijvingsvlakken waren vermeerderd. De Adriatische zee
leverde een twistappel. Albaniëeveneens. Triest, de
Carsino en de geheele Venezia Juliana, Italiaansch
geworden, bevatten belangrijke Yougo-slavische
minderheden. De Dalmatische kustplaatsen, Ita
liaansch van karakter, vormen deel van het
Yougoslavische buitenland. Ieder weet hoe dit alles met
Fiume, tijdens het vredescongres te Parijs, tot een
dramatisch moment van de eerste grootte leidde.
Fiume was trouwens nog steeds blijven doorprik
ken in het vleesch der beide naties. Italiëhad
wel toenadering beproefd. Sforza sloot het
tractaat van Rapallo. Schanzer volgde de verzoe
ningspolitiek waaraan Patschich zijnerzijds, uit
Belgrado, meedeed. Maar de Italiaansche publieke
opinie was daar nog alles behalve op gesteld, en de
persoonlijke ongenade der genoemde staatslieden
bij het fascisme, was zelfs aan dat tractaat van
Rapallo toe te schrijven. Het leek, of onder
Mussolini nog langen tijd wrijving van de bedenkelijkste
soort door zou werken.
Nu heeft zich in Mussolini in den laatsten tijd
een merkwaardige ontwikkeling voltrokken. Het
Korfoe-incident heeft daartoe niet weinig bijge
dragen. De Italiaansche condottiere wordt een
vredesvorst. Zoolang hij de internationale vraag
stukken slechts oppervlakkig had benaderd, leefde
hij in de primitieve opvatting dat prestige en
krachtpolitiek vóór alles de middelen waren om
Italië's positie hoog te houden. Nauwgezettere
ervaring heeft den schranderen staatsman doen
zien, dat een breed opgezette vredes- en
verzoeningspojitiek zijn land veel beter past. Nog altijd
zal de impulsiviteit nu en dan wel eens parten
kunnen spelen. Maar in algemeenen zin wordt de
lijn van Mussolini's politiek bij uitstek
Europeesch". En moeilijk kon men aan het knetterende
Europa op het oogenblik een grooteren dienst
bewezen hebben dan door tusschen Yougoslavi
en Italiëeen vreedzame vriendschap te doen in
treden. Dit is de beteekenis van de onderhandelin
gen die nu tusschen Rome en Belgrado gevoerd
zijn, en in het Palazzo Chigi een pompeuse bezege
ling hebben gekregen. Het Statuut van Fiume
geregeld. Een Italiaansch-Yougoslavisch
vriendschapstractaat.
Natuurlijk heeft zulk een speciale
verbondenpolitiek ook hare mogelijke nadeelen. Zoodra zij
tegen anderen is gericht, is zij geheel uit den booze.
Deze mogelijkheid is nooit uitgesloten. Zooals
thans de inhoud, en de ontstaansgeschiedenis van
de Italiaansch-Yougoslavische toenadering be
oordeeld worden kunnen, heeft men hierin echter
niets anders te zien dan het verbeteren van een
kille, gevaarlijk-kille internationale verhouding.
Die dringend gewenscht was. Politieke
tinnengieters, die gaarne aan de dingen een sensationeelen
kant geven, mogen zinspelen dat het verbond
tegen Griekenland gericht is (met name in zake
Macedonië), elke insider zal het ongerijmde en
noodelooze van deze onderstelling erkennen.
't Zelfde geldt voor de bewering, dat het een spaak
in de wielen der Fransche politiek zou zijn, een
zet van Rome tegen Parijs, en een persoonlijk
echec voor den Czecho-Slovaakschen staatsman
Benes.
Benes heeft met het onlangs gesloten
Czechoslovaaksch-Fransche vriendschapstractaat slechts
een nieuwe uiting gegeven aan zijn streven naar
een netwerk van verdragen, dat over geheel Europa
moet komen te liggen, teneinde de rust teweeg te
brengen. Een geheel programma werkt hij in dit
opzicht af, en het kleine, toeschietelijke, bemidde
lende heertje is zelf zeker de laatste om daarin
agressieve plannen te leggen. Hij is misschien
de stelselmatigste werker |voor den vrede in
Midden-Europa, en zal ook eenmaal in de Duitsche
zaak belangrijk werk gaan verrichten. Zijn
regionalisme", dat wil zeggen: de tendentie om staten die
gezamenlijke belangen hebben, tot verbonden van
samenwerking te brengen, heeft ontegenzeggelijk
schaduwzijden, wanneer het niet met groote voor
zichtigheid, zelfbeheersching en onder controle
van de geheele volkengemeenschap wordt door
gevoerd. Onder die voorwaarden evenwel kan het
groote reëele beteekenis hebben, en het
ItaliaanschYougoslavische verdrag is er zeker een belangrijk
uitvloeisel van.
Wel natuurlijk zal men in dat tractaat een uiting
VRAABT BEKNOPT PROSPECTUS
van zelfbewustzijn der Yougoslaafsche staatslieden
mogen zien, en maakt het Benes minder dan tot
dusverre den manager van de kleine Entente. Ook
wordt het Italiaansch prestige er door verhoogd.
Wanneer nu nog het reconstructieplan voor
Hongarije beklonken wordt, en daardoor het even
wicht van dat land versterkt, en zijn verhouding
met de kleine Entente in goede banen geleid, is
men een heel eind verder.
BRANDARIS
DE WEG TOT SCHOONHEID
EN GEZONDHEID
Wij allen plegen veel geld uit te geven om ons
uitwendig voorkomen in den omgang met onze
medemenschen voordeelig te doen uitkomen,
want dit is overal de beste introductie; maar
hoe schoon de omhulling van ons lichaam ook
moge zijn, de zorg voor het lichaam zelf moet
toch altoos de hoofdtaak blijven. Het bevallige
kleed verraadt bij man en vrouw een goeden smaak,
maar de schoonheid van het lichaam geeft blijk
van een goede gezondheid en pleit ook tevens
voor een schoone bezieling van dat schoone
lichaam.
Onder bovengenoemden titel verscheen dezer
dagen een handig boekwerkje (160 bldz.),
een Nederlandsche vertaling van R e i n h o l d
Oerling's: Der vollendete Mensch, met a'ls
kernspreuk: niet slechts spierkracht, maar even
redige ontwikkeling van de geheele persoonlijkheid
moet het doel zijn van de moderne
lichaamscultuur. Het is vertaald door Dr. B. J. C. te
H e n n e p e Jzn. en uitgegeven door
Swartsenburg te Zeist 1923.
Eerst komen een paar principieele hoofdstuk
ken om ons te bezielen voor het schoonheidsideaal
dat praktisch onze levensrichting beheerschen
moet. Dan volgen eenige hoofdstukken over de
voornaamste hulpmiddelen om dit ideaal ter
benaderen, met name: gepaste voeding en inge
togenheid, zonne- en lichtbaden,
ademhalingsen stemgymnastiek, rhythmische bewegingen,
veredeling van mimiek en gelaatsvormen. Op
bldz. 25 wordt ook de padvindersbeweging met
sympathie begroet.
Eerst in de laatste hoofdstukken worden de
gymnastische oefeningen in engeren zin besproken
en wel hoofdzakelijk in den vorm van
kamergymnastiek zonder bizondere apparaten. Ook
dit gedeelte is zeer animeerend geschreven. Met
nadruk wordt er telkens op gewezen, dat al
deze oefeningen slechts dan waarde hebben,
wanneer men ze met inspanning van den wil
uitvoert, d.i. met een maximale spanning van alle
spieren, dus ook van de tegenwerkende spieren
(de antagonisten) ter verhooging van den weer
stand. Zoo wijst ook dit gedeelte den weg, niet
alleen ter ontwikkeling van onze spieren, maar
tevens ter ontwikkeling van onze wilskracht,
van ons karakter.
In ons dagelijksch leven gold helaas ! tot nog
toe maar al te zeer als een axioma: wie mooi wil
zijn, moet pijn lijden ! Want wij zijn nog altoos
niet los van den wansmaak der wilde volks
stammen, om uit misplaatste
schoonheidsconventie onzen lichaamsvormen geweld aan te doen.
Maar wanneer we dit boek lezen, wordt het ons
een genoegen, een kunstgenot, ons fraaie lichaam
nog fraaier te maken. Een hooger cultuurstadium !
Het boek zelf geeft ons ook reeds een goed voor
beeld. Uitwendig zoowel als inwendig even goed
verzorgd. Alleen reeds de keurige illustraties van
lichamelijke schoonheid maken het lezen van dit
boek tot een waar kunstgenot naar het Orieksche
ideaal.
Dr. J. RUTGERS
Rookt TABA SIGAREN
't nieuwste 't fijnste
fcL.