12 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND No. 2435 SCHILDERKUNST-KRONIEK Jhr. C. N. -STORM VAN 'S-QRAVESANDE (1841?1924) In Memoriam Storm van 's Gravesande, de internationale etser, ?was een gentleman in de schilderkunst ik zeg niet: een gentleman der schilderkunst. Hij had een talent, dat een openhartigheid vertoonde (niets verbetens of geslotens was er in) en hij kon een zeker effect van bewegend water vlot bereiken. Hij was een impressionist; hij was geen diep zinnige; zijn stoutmoedigheid ontsproot nooit uit de diepten van 't gemoed. Hij was een beschaafde, die etste, en droge-naalden maakte; een zeker en aangenaam causeur over schilderkunst; te goed voor een salon, en toch thuis in dat salon. Ik kon me begrijpen, dat een doortrapt schilder van zee en water, een onwilligheid in zich voelde komen, wanneer hij Storm's werk voor zich zag; en ik kon me zelf toch het aangenaam gevoel verklaren wanneer ik een enkel maal een gesprek had met dezen oplettenden veel-bereisde, die, een man van de waereld, aardige dingen kon zeggen, in zichten kon uiten over de schilderkunst van menig land. Toch was deze Storm somtijds inniger dan ge verwachttet; ook dat herinner ik me van een bezoek. Hij had toen een paar stillevens staan, die een aandacht lieten zien voor het na gebootste, en niet enkel gegeven waren in gemakkelijken zwier. Zij bleken wat van'de gevoeligheid van 't gemoed te openbaren, dat deze cavalier zelden in zijn werk liet zien; ze waren mij dien middag, tusschen een snel gesprek, een ongezochte ver rassing. PLASSCHAERT ? TENTOONSTELLING VAN WERKEN VAN JEAN MARCHAND. Kunsthandel van J. F. van Deene, Prinsengracht. De heer van Deene houdt voet bij stuk. Hij heeft aan moderne Franschen zijn hart verpand en hij zorgt er voor dat onze belangstelling levendig blijft. Jean Marchand nu aan de beurt schildert stilleven, landschap en naakt. Het laatste met het minste succes; landschap en stilleven met gelijkvormige voordeden. Zijn landschap is een voudig van structuur, groot van lijn, neigt naar het decoratieve en moet het hebben van de zachte, milde kleur, het gelijkmalig-vloeiende licht, het vredige dat wellicht de grondtoon is van des schil ders karakter. Ge denkt aan Cof»t, aan een veel minder fijnen, boeienden, phantasieriiken Corot; maar ge vindt toch iets van diens zoetvloeiendheid in deze grooter gehouden, meer geconstrueerde landschappen terug. En zoetvloeiend is ook de toon en de kleur van een bloemstilleven. Een rustige verteedering doortrekt htt beste werk van dezen beminnelijken schilder; het heeft dan de ingetogen voornaamheid die inhaerent is aan beschaving; het is noch hartstochtelijk noch diep zinnig, maar aantrekkelijk en vertrouwelijk en bovenal zonder aanstellerii. Jean Marchand werd in 1883 geboren te Parijs. Zijn eerste succes dagteekent van een exposition des indépendants in 1908. Hij was meermalen in Rusland en Engeland. Enkele Russische figuur stukken, die hier hangen, doen hem niet van zijn beste zijde kennen. Uit de afbeeldingen van por tretten, overgenomen in een over hem geschreven monografie, zoudt ge zeggen dat hij in een kop het karakteristieke weet te erkennen en met charme weer te geven. TENTOONSTELLING JIIR. F. SMISSAERT, BIJ MAK, ROKIN. Men kan zeggen dat Jhr. Smissaert eene evolutie doormaakt, eene evolutie dan in geestelijken, in idëeelen zin. Hij begint met het schilderen van landschappen in den trant en onder den invloed der Haagsche school. Dan wordt de romantiek die in hem sluimert hem te machtig en hij gaat over tot kerkhoven in den maneschijn of in de lente als boven de graven het leven ontluikt. Hij vindt voor zulk een stuk den passenden titel: opstanding. Ten slotte verlaat hij het terrein der realistische natuurbeschouwing en schildert of teekent opnieuw onder den invloed van eene strooming des tijds religieuse symboliek, waarbij hij liefst in de gestyleerde figuur van den enkelen Christus het goddelijk geduld, of de goddelijke berusting, belichaamt. Was het de te levendige herinnering aan een Toorop-tentoonstelling, die bij het zien dezer laatste rubriek eer een gevoel van wrevel wekte? Zeker is dat de evolutie in des schilders bedoelingen mij omgekeerd evenredig schijnt aan de beteekenis JEAN MARCHAND van zijn resultaten. Onder den ban der Hagenaars schilderde hij als Akkeringa duinlandschap pen met nettenboetsters, die ook nu nog te waar deeren zijn en waarvan het oudste (1890) het wint. En de romantische aanleg die zich toen al open baarde werd nog zoo goed gesteund door zijn hechten band met de realiteit, dat hij in een begra fenis (1895) een verdienstelijk stemmingsstukje leverde. Daarna wordt hij losser van schildering. In zijn drang naar romantiek en symboliek onder schat hij de werkelijkheid. Hij wil meer geven dan een brok natuur en geeft minder. En als hij ten slotte het verhevene zoekt buiten elk verband met de aarde belandt hij eerst recht op den beganen grond. Alleen in een zuiver naturalistische schets van den voortgedreven Christus (15) vindt ge iets van de innerlijke bewogenheid, die de teeke naar heeft willen uitdrukken. Het evolutie-proces van Jhr. Smissaert is een uiterlijk proces. Hij heeft noch de heilige onnoozelheid, noch het kinderlijk geloof, noch de gekerfde ziel, die noodig zijn voor de reis naar de nevel achtige verten waarvan hij droomt. Hij was op zijn best de schilder van een eenvoudig landschap, liefst als het donkert en een lichtende lucht af steekt tegen den verduisterden grcnd. TENTOONSTELLING H. J. WOLTER, KUNSTZAAL BROK, HILVERSUM. Er zijn qualificeerende naamwoorden die ter kenschetsing van schilderijen even bemoedigend lijken, als ze bedenkelijk zijn: knap, vlot, ver dienstelijk. Zij kwamen me te dikwijls op de lippen bij het zien eener kleine tentoonstelling die H. J. Wolter te Hilversum houdt. Ge kent zijn atelier intérieurs, knap van teekening, knap van kleur, knap van verlichting. Er is van alles op te zien! niets is aan het toeval overgelaten. En toch.... Het illustratief karakter dezer pastels brengt u den naam Rochussen te binnen. Ge voelt het verschil. Het is een dergelijk als tusschen Bauer en Nieuwenkamp. In deze teekeningen is te veel dat iedere bezoeker van zoo'n atelier zou zien en te weinig van wat hem ontgaat. Men moet een bevoorrecht teekenaar zijn om ze te maken; ook een bevoorrecht kunstenaar? Zie het schilderij van de markt te Amersfoort. Het is uitermate verdienstelijk. De kop van den boer op den voorgrond is veel meer dan dat; maar zijn jas.... Er is een prachtig brok in dit schilderij; als geheel gaat het niet boven zekere qualificaties uit. De mooie Wolters vindt ge op deze beknopte en niet representatieve tentoonstelling onder de kleinere stukken: de scheepjes voor St. Ives; de schets van een ijsvermaak (die aan Avercamp herinnert maar hem niet evenaart); het kleine fijne langwerpige wazige Amstelgezicht; de tolhuishaventjes en de grachtjes. H E N N u s (Kunsthandel Van Deene) DEM HAAG Lunchroom do Bijenkorf', Wagonstraat 45 Restaurant a la Carte. Bekende Keuken Koude en Warme Schotels! Geopend tot 12 uur. VRAGENRUBRIEK voor Algemeene Wetenswaardigheden C. v. d. B. te A. Is U bekend welke taal de oudst beleende op de aarde voorkomende taal is? Het Sanskrit is de oudste van alle Indo-Germaansche talen en werd oudtijds gesproken in Hindostan in Vóór-Indië.. Het is nu sinds meer dan 25 eeuwen eendoode taal, maar nog van het grootst belang om de vele geschriften welke er in de oud heid in geschreven zijn, en om haar onschatbare waarde voor de vergelijkende taaistudie, omdat het als ouder en oorspronkelijker in aard en samen stel dan eenige andere Indo-Europeesche taal zoo vele oude woorden en verbuigingsvormen heeft bewaard. A. H. J. J. te V. Welke weg moet worden in geslagen om verpleegster te worden? Welke opleiding wordt hiervoor vereischt? Zij, die als leerling-verpleegster wenschen ge plaatst te worden, wenden zich tot den directeur van een ziekenhuis. Gewoonlijk wordt vereischt: een leeftijd van 20 of 21 jaar; het bezit van een zekere algemeene ontwikkeling en kennis, b.v. mulo-school en daarna een huishoudschool of H.B.S. 3-j. cursus. Verder moet men een goede gezondheid genieten en van onbesproken gedrag zijn. PAST STALEN R AM E N TOE VAN DE KON.FABR.F.W.BRAAT-DELFT SPECIALITEIT: VERZINKTE STALEN RAMEN.