Historisch Archief 1877-1940
No. 2435
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND
21
Met teekeningcn voor de Amsterdammer"
door Bernard van Vlijmen
roote tooneelspelers bereiden altijd met pijn
lijke zorg hun entree voor,
Een behoorlijke opkomst is driekwart van het
succes, beweren zij en het is gedachtig aan dit
gezegde, dat B. en W., tegenwoordig achter
elkaar, als een frissche stormwind, de raadszaal
binnengieren. En het valt telkens weer op
de heeren beginnen er steeds welvarender, steeds
plattelandscher Amsterdamsch uit te zien. Ik heb
me laten vertellen, dat de directeur van den
Stadsschouwburg, als hij met zijn
veelomvattenden arbeid in den schouwburg gereed is,
welke daarin bestaat dat hij zijn nagels bijvijlt,
ten Stad huize tijgt en B. en W. regisseert bij hun
komst. Voorop gaat de Burgemeester frisch
en vroolijk en de angst van ieder, die het met
hem wel meent, dat hij zich zou overwerken in
zijn wondere ambt, wordt gelukkig niet bewaar
heid. Daarop volgt de Machtige, purper in het
aangelaat van de sobere proletarische lunch,
die hij, tusschen het stoppen van een
begrootingsgat en een bedrijfs-stoornis, verorberd heeft en
achter hem komt het grut en het uitschot, dezen
keer zonder Jan ter Haar, die in de sneeuw roddelt
en anders tusschen hen uitsteekt als een mandarijn
temidden van bossen selderij.
De Generaal had meegedeeld dat hij later zou
komen en het is alsof de-Christclijk-historische frac
tie zonder hem in klein tenue is.
Nu de melk weer een cent afgeslagen is, ziet
de heer Meervelt de toekomst van de stad donker
in en ik had gedacht dat hij, als Over-Ysche
specialiteit, zou hebben ingegrepen in het debat
over de Over-Ysche kinderbewaarplaatsen, waar
van er maar n is en die is, o, gruwel, zuiver
katholiek op de graat, onder het beheer als zij
is van de Zusters Carmelitessen van het Goddelijk
Hart van Jezus, die de kindertjes, die zij te be
waren krijgen, katholieke luiers omdoen, op
katholieke pootjes zetten en katholieke kinder
liedjes voorzingen, als daar zijn: ,,A is een
aapje". Mevrouw Tilanus stond in al haar marxist
heid op en vond dit verschrikkelijk, want hoe
licht brengt niet een marxistische moeder haar
marxistisch kindje naar deze nonnekens.
Carry Pothuis zal met gevouwen handen te luis
teren, onderwijl haar marxistische zuster van het
Marxistische Hart van Marx stond te beweren
en krijgen zij, instee van marxistische luiers,
katholieke om en zij trachtte doctor Vos, den
Wethouder, de belofte af te persen, dat hij snel
met een neutrale kinderbewaarplaats zou komen.
Waarop doctor Vos, die, als de leege gemeente-kas
er niet was, haar zou uitgevonden hebben, zich op
haar beriep en plechtiglijk verklaarde, dat hij
daardoor genoodzaakt is, in een langzaam tempo te
werken. Doch anders, en hij stroopte zijn mouwen
op, zou niets ter wereld hem weerhouden voor alle
gezindten kinderbewaarplaatsen op te richten,
zelfs voor de gewijde vrijzinnig-democratische
kindertjes van den heer Ketelaar. Dit bracht
de fractie" in het veld?er ging een gerucht door
de raadszaal dat Moskou, bij Lisser's aftreden als
raadslid, in ..Lissergrad" zou verdoopt worden
en zij zei eenige onaangename woorden over het
kapitalisme en deszelfs kinderbewaarplaatsen, die
er niet zijn en stemde met de anti-revohitionnairen,
die bij de begrooting, de subsidies reeds wilden
verminderen, tegen het bagatel, da-t de nonnekens
zouden ontvangen nu zij hun kinderbewaar
plaats ietwat vermoderniseerd hebben.
Zoo goed als er tegenwoordig uitgetrokken en
dubbel-uitgetrokken sigarenmakers zijn, zoo leven
er monsters die geheeten zijn boventallige",
ondertallige" en tallige" onderwijzers. In mijn
jeugd kenden wij alleen den bovenmeester en
den ondermeester en den meester die het tal-hout
zwaaide, maar van al die andere tallen" hadden
wij nooit .gehoord; zij zijn uitvindingen van den
laatsten tijd en staan allemaal in verband met een
of andere financieele regeling waarvan de burgerij
het fijne niet snapt.
De heer Ketelaar
maakte zich, in de
lekker verwarmde
raadszaal, nog al
warm over een be
drag van zeshonderd
gulden, dat den
boventalligen onthou
den zou worden en
de eenvoudige boek
drukker Wierdeis,
die tot benijdens
waardige taak heeft,
als een andere Colijn,
de salarisstaarten af
te hakken, verdiepte
zich in diepzinnige
beschouwingen en
aangezien de atmos
feer dezen middag
gevuld was met mild
heid en zachtmoe
digheid, liep de op
positie in het zand en
kregen wij zonder verwijl het optreden van den
heer Samuel Pothuis in zijn karakter van
interpellant.
Dan is de heer Samuel in zijn groote kracht.
Hij is in den loop der jaren in omvang toegenomen,
zoowel lichamelijk als geestelijk en van den
eenigszins schrielen marxistischen afgevaardigde uit
zijn eerste zittingsperiode, is niet veel meer over
dan de gewichtigheid, die al groeiende tot zwaar
wichtigheid is uitgedijd.
Er was een tijd, dat de heer Samuel zijn rede
zou zijn begonnen met het naar voren brengen
van de stelling, dat, aangezien het Kapitaal
internationaal is, het zeer goed mogelijk kon zijn,
dat b.v. de Wethouder voor de Financien, als
zijnde bij den houthandel betrokken, aandeelen
in de scheepswerf te St. Nazeire in zijn brandkast
had liggen en het dies voor de arbeiders onver
schillig was of zij door een Franschen dan wel
door een Hollandschen scheepsbouwer werden
uitgezogen. Doch de jaren en de studie der eco
nomische verschijnselen hebben den marxist
geleerd, dat er op deze aarde niets onstandvastiger
is dan een politieke overtuiging en een
standaardmunt en ook is het hem duidelijk geworden dat
onverschrokken leuzen als: Leve de Vrijheid"!
of Dood aan de bizondere school !" of Geen
man en geen cent" ! in de praktijk alleen op
verkiczingsmeetings bruikbaar zijn, als je weet dat je
de meerderheid in de zaal hebt, want anders
bevorderen ze alleen maar de snelheid, waarmede
je de deur uit wordt gewerkt en zoo stelde hij
velerlei vragen, die buiten zijn interpellatie om
gingen en waarvan de Burgemeester o, wonder
van helderziendheid ! de beantwoording op
schrift reeds voor zich had, zoodat hij, nadat de
geleerde interpellant aan het woord was geweest,
met voortreffelijk gelegde klemtonen en
mclodieuse daling en rijzing van zijn stem zijn
partijgenoot Spier stond hem vol bewondering aan
te staren en onder het goedkeurend geknik van
den Machtige in staat was op, de eigenlijk niet
gestelde, vragen het eigenlijk niet te geven ant
woord te geven. En hoe verder men in de inter
pellatie verdwaalde, hoe duidelijker het doel zich
afteekende: een klein relletje tegen Treub over
zijn uitlating te Arnhem over de werklust van
onze arbeiders.
Uit het lange recita
tiefvanden Voorzitter
bleek, dat de Neder
land" voornemens was
een schip van 600
voet lang te laten
bouwen, doch dat noch
Vlissingen noch
Feyenoord in 'staat was
zulk een groot schip
op stapel te zetten.
Alleen de
Nederlandsche Scheepsbouw
maatschappij aan ons
IJ is daartoe bij
machte, maar dan
moet de gemeente
eerst voor / 30.000
het IJ uitbaggeren,
op de plaats waar het
schip moet afloopen
en, met al deze dingen voor oogen, vraagt men
zich af hoe onze scheepsbouwers op de wereld
markt kunnen blijven concurreeren.
De Amsterdamsche werf kwam bovendien pas
met haar laagste aanbieding op den dag, dat
de Nederland" zoo goed als met de Fransche
werf had afgesloten en toen was haar prijs, de
re-geerings-subsidie, de
gemeentelijke-bagger-subsidie en het hellingsrecht er bij in aanmerking
genomen, toch nog 4 pCt. hooger dan die van de
Franschen. Er volgde nog een ingewikkelde
berekening, waarbij de Burgemeester of de
wiskunstige ambtenaar die het voor hem had uit
gerekend, het aantal borrels door een Franschen
werkman, na een achturigen werkdag naar binnen
geslagen, deelde door twaalf; vermenigvuldigde
met een breuk, waarvan
de noemer was 6557,15
en de teller 83, vermeer
derd met het logarithme
van het aantal borrels,
dat ze op Kattenburg
laten staan als ze genoeg
hebben, om te komen tot
het resultaat dat de lage
franc de; schuld is van
alles, tot "groote verbazing
van den economist Samuel
Pothuis.
De Jordaansche
palingkooper de heer Jansen
luisterde met groote oogen
naar het betoog van
zijn collega, en hij dankte den hemel dat hij in
Hollandsche palingen en niet in Fransche schepen
handelt.
. B A R B A K o s s A
Burgerrecht
DOOR
A. S. M. HUTCHINSON
Uit het Engelsch vertaald door
CHR. MORESCO BRANTS
Geïllustreerd omslag. Derde druk.
De H. en W. Serie deel V.
Ingenaaid f2.90; gebonden f3.75
De Engelsche schrijver Hutchinson, wiens
werk Als de Winter komt" misschien het
meest gelezen boek onzer dagen is, heeft een
nieuwen roman Burgerrecht" geschreven,
waarschijnlijk bestemd de populariteit van
't eerstgenoemde te evenaren, zoo niet te
overtreffen. Dezelfde kwaliteiten, die Als
de Winter komt" zoo boeiend en frisch maken,
stempelen ook Burgerrecht" tot een boek,
dat door duizenden gretig en in volle
aandachtspanning zal worden gelezen.
Burgerrecht" is een der interessantste
boeken van onzen tijd.
De Courant.
Dit is waarlijk een van die zeldzame boeken,
die men met volkomen overgave leest, en
waarvan men aan het einde zegt, zooals een
kind, met een zucht na het ademloos
aanhooren vaneen vertelling, mooi....
Weekblad De Amsterdammer.
Uitgave van:
VAN HOLKEMA & WARENDORF
AMSTERDAM.