Historisch Archief 1877-1940
No. 2436
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND
11
GEKLEEDE JAPON
Teekening voor de Amsterdammer'
door S. Desaga
EEN OUDE LEUZE, MAAR EEN
RECHTVAARDIGE?
Als ik zal schrijven over vrouwenbelangen, na
juist het ochtendblad gelezen te hebben met de
forsche rede van minister Colijn, hoe kan ik dan
anders schrijven dan wat ons vrouwen allén boven
het hoofd hangt: meer bezuinigingen, minder in
komen, meerdere belastingen, meerdere kosten
voor onderwijs? Nu er zoo genepen zal worden
van alle kanten, nu er gesproken wordt van
algemeene salarisvermindering, die geen algemeene
nivelleering zal zijn, is het plicht, onder de oogen
te zien, of dat, waarvoor door vrouwen gestreden
is, in het leven wel blijkt eerlijk te zijn.
Het klonk zoo mooi, het was een leuze, in staat
door zijn eenvoud zoovelen te fascineeren, gelijk
loon voor gelijken arbeid. Zóó mooi en rechtvaardig
klonk het, dat het niet zonder aarzeling en pijn
gaat, deze leuze, eens zoo bewonderd, openlijk aan
te vallen.
Het leven leert, dat deze leuze onwaar is, nergens
bestaat en ook niet bestaan kon. Presteeren ooit
twee menschen precies hetzelfde, is de man, die
aan zijn pensioen toe is, in den regel evenveel
waard voor zijn werk als de flinke dertigjarige?
Toch verdient de eerste veel meer, en het is billijk.
Gelijk loon voor gelijken arbeid, gold dat ook
voor de gehuwde ambtenares, die zwangerschap
verlof had met behoud van vol traktement, soms
zelfs dubbel traktement gedurende dien tijd? Hier
werd salaris gegeven, dubbel soms, voor gén ar
beid.
Zal de zwakke, die veel verzuimt, hetzelfde
presteeren als de gezonde? Toch voelen wij het
billijk, dat het salaris door elkaar gelijk is.
En zoo zouden er honderden gevallen te noemen
zijn, dat wel het salaris gelijk is, doch niet de
arbeid. Dat hindert ook niet, en evenmin behoeft
met meerder salaris, verhoogingen bijv., meerdere
arbeidsprestatie samen te gaan.
Er is dus geen sprake van, dat een salaris naar
de werkprestatie mogelijk is, wel misschien in het
particulier bedrijf, of bij een Tailorsysteem. Door
elkaar genomen zal de flinke werker te weinig,
de zwakke te veel verdienen.
Bij alles, wat geschreven werd over een salaris
met kindertoeslag, over gezinsloon of wat dan ook,
werd er steeds op gewezen dat wij hebben een
sala? ris naar werkprestatie, niet naar behoeften, dat de
staat, als werkgever, niet te maken had met het
al of niet een gezin vormen van zijn ambtenaren en
buitendien, dat het heelemaal niet bewezen is,
dat n gehuwde beter werkt dan een ongehuwde.
Dit is natuurlijk allemaal waar, maar raakt niet
de kern der zaak. Een salaris naar werkprestatie
is niet mogelijk, bestaat ook niet, een naar behoef
ten alleen kan misschien ook niet bestaan, maar
middenwegen zijn mogelijk.
Daar komt nog iets bij, dat hoe langer hoe meer
door allerlei vrouwen als een gruwelijke onbillijk
heid wordt gevoeld. Werk in je huis wat je wilt,
zoo hard je wilt, je kunt er hoogstens iets mee be
sparen; werk als vrouw aan de andere zijde van
den drempel, en ge kunt een salaris verdienen. Er
is theoretisch wel eens zoo'n beetje gepraat over
moederloon, of wat ook, het prijkt wel als parade
paard op het program van verschillende politieke
partijen, maar meer dan een paradepaard is het
niet, kan het ook in deze moeilijke tijden onmoge
lijk zijn. Maar dan moet men toch van feministische
zijde billijk zijn en erkennen, dat hier een groote
onrechtvaardigheid begaan wordt, dat door de
meeste vrouwen aldoor en aldoor maar gewerkt
wordt zonder loon, en niet alles wat wordt voor
gesteld, om aan deze onrechtvaardigheid een beetje
tegemoet te komen, in den vorm van een of andere
vermeerdering van het salaris van den man, zoo
hevig bestrijden, als ging het van het hare af,
wat Fohi goeds aan anderen gaf".
Hoeveel stemmen staan achter de vrouwen, die
opkomen voor de rechten der vrouw?
Tot nu toe was de zaak niet zoo dringend, doch
nu moet er bezuinigd worden aan alle kanten.
En dan moet dat gebeuren, waar het het beste
kan. De lasten van het gezin zijn sinds den oorlog
ontzettend gestegen. Vroeger kreeg men een groot
maal groente voor weinig meer dan nu een klein
maaltje kost; de wasch kostte f.2.?, de eene
keer wat grooter, dan wat minder. Nu gaat alles
en alles bij het pond. Het gezin betaalt 5, 6 of
7-maal de dure spoorwegtarieven, heeft zooveel
trefkansen als er leden zijn voor dokters- en
tandartsenrekeningen. En dat laatste wil tegen
woordig wat zeggen.
Eenvoudige, gekleede japon van pauwblauw
crêpe Georgette, versierd met open naaisel. De
hals loopt op de schouders wigvormig toe. De
lange, over de hand vallende mouwen zijn van
boven open en zijn voorzien van kleine knoopjes.
Ceintuur met slip van dezelfde stof.
Wie zal de bezuinigingen het hardst treffen?
De vrouw. Waar een dienstbode is, moet nu vol
staan worden met een werkster; waar deze was,
wordt nu alles zelf gedaan.
Kinderen houden is een luxe, wordt van zekere
zijde gezegd, laat de menschen dat dan niet doen.
Als ieder er zoo overdacht, kon onze aardbol over
vijftig jaar totale uitverkoop houden wegens
likwidatie, en konden wij nu al vast alle poging tot
verbeteringen wel opgeven.
Doch men behoeft nog niet eens een nieuwigheid
binnen te halen als kindertoeslag of gezinsloon.
Er is een beginsel in onze wet, die kinderattrek
toestaat bij de belastingen. Op het oogenblik is
deze aftrek van zoo weinig beteekenis, dat men er
niet eens een kinderjasje voor koopen kan. Doch
wil men billijk zijn, dan zal men deze kinderaftrek
moeten maken tot iets van beteekenis, zoo, dat
een gezin met een paar kinderen geheel vrij is van
belasting. Vanzelf zullen dan de lasten zwaarder
neerkomen op de kinderloozen en de ongehuwden,
maar, wat het zwaarst is, moet het zwaarst wegen.
Het groote maatschappelijke belang, dat achter
dit alles zit, laat ik nu wegens plaatsruimte geheel
onbesproken. Dat dit er is, zal ieder voelen.
J. RIEMEN s-R E u R s L A o
GEVEN OF NEMEN ?
II
Het kind is een kleine hoogheid, een kleine
onaantastbare ikheid, volkomen overtuigd van
zijn goede recht, wat het ook doet of denkt.
Het wil om zijn goede eigenschappen niet geprezen
worden die spreken immers vanzelf? maar
evenmin hoeven we zijn minder goede te onder
strepen door vermaningen of straf het kind
zal zijn. gedrag niet anders dan uit eigen inzicht
wijzigen.
Den laatsten tijd heb ik mijn kleine meisje soms
van hebzucht verdacht en vooral verontrustte mij
een voorraad opgespaard lekkers, die, veilig
achter kastdeuren geborgen, soms even door haar
werd bewonderd, maar waarvan door haarzelf maar
enkele minieme stukjes tot hun ware bestemming
waren gebracht, zonder dat n der huisgenooten
had mogen deelen in dit culinair genot.
SAMOA KARPETTEN
(FIJN COCOS)
Voorradig in 35 verschillende dessins en
kleurstellingen, in onderstaande maten :
250 X 350 F. 34.50 140 X 200 F. 10.25
200 X 300 23 50 - 125 X '80 7.20
180 X 240 .. l?-?45 X 85 .. 2.75
Tot zij op een goeden dag het huis doorloopt met
een trommeltje, volgeladen met groote stukken
chocola, 't Eerst komt ze bij mij, gaat vóór
me staan en wijst me zwijgend het grootste stuk
aan, wat ik graag en zonder aarzelen neem. Ik
voel haar spanning en hap dus dadelijk toe,
waarop ze volkomen voldaan verder gaat, om ook
de anderen te verblijden. Even later komt ze
verontwaardigd binnenstormen: haar gulheid heeft
in de keuken protest gevonden en zij is diep
gekrenkt door het vermeende gebrek aan waar
deering. Ik waag mij eraan, vergoelijkend te zeggen,
dat een kleiner stukje toch ook even lekker zou
zijn geweest en bereid me reeds voor op een
angstig-verwonderden blik omdat ook ik durf
twijfelen aan de absolute juistheid van haar daad.
Maar neen: mijn verborgen goedkeuring 13 haar
niet ontgaan, want als ik opkijk zie ik in de stra
lende diepte van twee blauwe lachende oogen en
een uitdagend stemmetje roept mij toe: maar, als
ik 't nu toch 't allerprettigste werk van de
wereld vind, om jullie allemaal vél te geven !'.'
O, schromelijke ontoereikendheid van
menschelijke overwegingen ! Hoe weinig blijft onze
traagvoortschrijdende geest erop verdacht, dat een kind,
in plotselingen overmoed om een opflitsende
vreugde, over onze verstandige gevolgtrekking
heen, den sprong doet midden in het land van
geluk, om onze beschaamde gedachten van daaruit
toe te lachen, in gracelijke onwetendheid van onze
schuw-rondtastende verbazing.
Mijn verbazing, die ee.rt veel later in het kinder
lijk woord de diepe wijsheid erkent, dat enkel de
vreugde waarmee wij geven, waarde verleent
aan onze daad ja zelfs de eenige rechtvaardiging
is van haar bestaan. Omdat de drang tot geven
geboren wordt uit het zuiverste egoïsme : het
egoïsme der liefde, die ??? als loon voor haar onbe
redeneerde overgave den weerklank eischt eener
even enthousiaste menschenziel.
Later, ja later, zal mijn kind moeten leeren, dat
het geven niet altijd kan zijn het prettigste
werk van de wereld". Dat niet enkel zij zelf ge
krenkt kan worden in haar onbaatzuchtige vreugde,
rnaar haar onschuldige bedoeling een vernedering
kan worden in de oogen van een ander, die haar
opvat als een plicht, een moeilijke noodzakelijk
heid.... omdat hij vreemd bleef aan het hunke
rend verlangen, een materieel bezit te mogen
inruilen tegen de vage, vluchtige vergankelijkheid
van een vriendelijke gedachte, een glimlach, een
zucht van verlichting: deze kostelijke oogst voor
een argeloos gemoed, dat geheel vervuld van
liefdevollen ijver zich nochtans in zijn zegen
rijke winst verblijdt....
MARTA CARLIN
VERZOEKE ALLE STUKKEN VOOR DE RUBRIEK
VOOR VROUWEN" IN TE ZENDEN AAN HET
SECRETARIAAT VAN DE AMSTERDAMMER"
KEIZERSGRACHT 333, AMSTERDAM.
Pijnen na kouvatten
Pijnlijke en verstijfde spieren
en rheumatiek volgen onver
mijdelijk op kouvatten, ten
zij U zonder dralen Sloan's
Linhnent gebruikt. Brengt
het op 'ruime wijze in toe
passing op de gewrichten en spieren
het dringt door zonder inwrijven.
Verkrijgbaar bij aile Apothekers en
Drogisten. Prijs ? 1.