No. 2436 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VÓÖft NEDERLAND Reproductie-installatie. Uit de machine werpt de lichtstraal het portret of de tcckcning in kleine vierkanten op het gevoelige papier het photografisch papier of de film een getrouwe afbeelding van het origineel. Professor Korn heeft na vele jaren van arbeid dit systeem tot groote volmaaktheid ontwikkeld. Het is hem gelukt, den tijd van het overbrengen buitengewoon te bekorten. Hij heeft portretten in twaalf, later zelfs in zes minuten goed overge bracht. Daarbij heeft hij nog een systeem ontdekt, dat het photographisch copieeren overbodig maakt. Voor iedere lichtwaarde nam hij een bepaalde letter, voor heel donkere plaatsen de letter a, voor heel lichte z, en daarna, met de tusschenliggende aangeduid, de verschillende tinten. Zijn nieuwste selen-machine" schrijft deze letters op een strook je papier, dit kan ook bij groote afstanden telegraphisch, of op de draadlooze manier geschieden. Wanneer dus de inhoud van het letterstrookje op een voor dit bepaalde doel ingerichte schrijfmachine wordt getypt, dan ontstaat de plaat van zelf, daar bij het aanslaan van letter A een heel donker kwadraat, bij het aanslaan van Z. een heel licht ontstaat, en daarnevens de tusschentonen die erbij behooren. Met deze manier der Selenmethode" is de grondslag voor het ver-zien ongetwijfeld gelegd. Stellen wij ons een gebeurtenis voor, die zich op straat of op het tooneel afspeelt, en die tegelijker tijd in een andere stad of zaal moet worden gezien. Men zal dan eerst een photographisch apparaat zoo plaatsen, dat de gebeurtenis in verkleinden vorm op de niat-ruit verschijnt. Het is nu zaak de enkele kwadraten van de plaat, dus haar lichtwaarde, zoo snel over te brengen, dat zij op hetzelfde oogenblik op een scherm of doek, en schijnbaar op denzelfden tijd zich afteekenen. Zij behoeven in werkelijkheid niet gelijktijdig te verschijnen, daar ons oog traag is. Heeft ons oog een indruk opgenomen dan werkt die nog een bepaalden tijd na, ook-wanneer de plaat zelf reeds weer verdwenen is.. Wij weten dit door den kinematograaf, waar wij meenen een voortdurende handeling te zien, terwijl ons slechts enkele platen, weliswaar zeer vlug achter elkaar, getoond worden, maar die toch ieder Slechts het 16e deel van een seconde lang op het doek verschijnen, om zich dan verder te bewegen. Wanneer wij dus de lichtwaarden heel vlug op elkaar laten volgen, zullen wij den in druk van een volkomen beeld hebben, zelfs wanneer zij ook niet in den volsten zin des woords alle tegelijkertijd verschijnen. De geheele kwestie van het ver-zien is dus slechts een kwestie van vlug overbrengen. Om dit snel genoeg te doen, is een enkele draadleiding niet voldoende. Men heeft een groot aantal leidingen noodig, waarvan ieder een gedeelte van de gebeur tenis overbrengt. In de plaats hiervan kunnen ook de electrische golven der draadlooze telegraphie dienst doen. Professor Korn meent, dat voor n plaat een ontleding in honderd deelen voldoende is. De ontleding zou in honderd para- ': lelie strepen moeten geschieden, die ieder op zich zelf en terzelfder tijd door een lichtstraal moeten worden belicht. Verder moeten er honderd lei dingen ter beschikking staan, waarvan ieder n andere cel overbrengt. Op de plaats van ont vangst moet een daarmee overeenkomend aantal kleine lampjes, van de soort van electrische zaklampjes, zijn, die de lichtwaarden van het wisse lende licht der enkele cellen op het doek projec teeren. Zoo ontstaan hierop dezelfde lichtwaarden als op de plaat het publiek zou de gebeurtenis in zwart en wit, dus zonder kleuren,en alleendoor de schakeeringcii te zien krijgen. Bij het gebruik van draadlooze golven kunnen de kostbare leidingen vervallen, toch blijft er een vermenigvuldiging van de voor eenvoudige j plaattelegraphie gebruikte apparaten noodig, |j wat eveneens groote kosten veroorzaakt. Profes sor Korn beweert, terecht, dat de kwestie van het ver-zien in hoofdzaak een geldkwestie is. Het ver-zien is mogelijk van het oogenblik af waarop voor de voor constructie en plaatsing noodige apparaten, de vereischte geldsommen ter j beschikking staan. Het probleem zal waarschijn lijk zijn eerste practische oplossing in Amerika vinden, waar de groote couranten reeds fotografie met behulp van draadlooze telegraphie hebben toegepast. Dr. AL BERT NEUBURGER Boekbespreking USTAVE FLAUBKRT. Salammbd. Vertaald door Andries de Rosa. Amsterdam 1923. Em. Querido. Ik had eerlijk gezegd niet veel fiducie in deze vertaling. De naam van den vertaler was mij na tuurlijk wel bekend; zijn kwaliteiten stonden mij voor oogen, maar ik hield Salanunbönu eenmaal voor een onvertaalbaar boek. En nu ik deze ver taling heb gelezen, zie ik toch, dat ik mij daarin heb vergist. Andries de Rosa heeft het omvangrijke en zeer moeilijke werk volbracht, zóó volbcacht, dat het waarlijk een herschepping van den oorspronkelijken roman genoemd mag worden. Er zijn vlekken, onnauwkeurigheden, zeker; zinnen als: Maar nu was men misnoegd niet te worden betaald," of: Met zijn (Hamilcar's) paleis aan te wijzen om hen te ontvangen, kwam iets van den haat welken men hun toedroeg, ook over hem," toonen aan, dat de vertaler zich niet steeds vol doende van den Franschen tekst heeft weten los te maken. Maar hier tegenoverstaat zooveel goeds, dat zij, die het oorspronkelijke werk niet kunnen lezen, gerust deze vertaling ter hand kunnen ne men; de geest van Flaubert zal zich ook uit het Nederlandsch van den heer De Rosa aan hen open baren. Het is vooral merkwaardig om de tallooze goed-gekozen aequivalenten, die hij voor de Fransche wendingen en uitdrukkingen wist te vinden; het kwam hier vooral aan op een eigenaardige fijnheid van taalgevoel, en naar mijn positieven indruk is de heer De Rosa er uitnemend in geslaagd het evenwicht van de gevoelswaarden in beide talen te bewaren. Een verblijdend verschijnsel overigens, de vertaling van dit machtige, sterke boek. Flau bert is de vader van den modernen historischen, zoo wel als van den modernen psychologischen roman. Zelf nog levend in den tijd toen men de gebaande wegen volgde van de begin-negentiend' eeuwsche rhetoriek, wist hij, moeizaam arbeidend is wel voor n kunstenaar het quantum aan de kunst verbondenen arbeid zóó groot geweest als voor hem? nieuwe wegen te vinden. Onze Nederlandsche schrijvers van historische romans zijn aan Flaubert evenveel verplicht als Van Lennep, Oltmans en mevrouw Bosboom-Toussaint het waren aan Walter Scott. En dit mogen wij, zonder overschatting van de contemporaine letterkunde wel zeggen, dat de verhouding tot het buitenlandsche voorbeeld zuiverder, zelfstandiger is, dan ze wel eens was. HERMAN MIDDENDORP neue oeoctuae vet Telegrafisch overgebrachte teekenlng Teekening van het Museum te Monte Carlo, volgens het systeem Korn draadloos van Monte Carlo naar Parijs geseind en opgenomen binnen den tijd van 15 minuten