Historisch Archief 1877-1940
2436
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND
ten heeft waargenomen. De tweede weg is dat men
de uitvoerbuis van een geslachtsklier dicht bij
het orgaan afbindt; volgens de theorie gaat dan
een deel van het weefsel in de klier te gronde,
een ander deel kan daardoor beter tot ontwikkeling
komen en de gewenschte werking uitoefenen.
Beide wegen zijn in dierexperimenten gevolgd
en hebben goede resultaten opgeleverd. Beide
methoden ook zijn bij menschen toegepast, maar
over de waarde der daarbij bereikte resultaten is
men het nog niet eens. En terwijl men daarover
nog redetwist en terwijl o.a. in Engelsche en
Atnerikaansche bladen men nog geestigheden en spot
over Steinach's werk vindt, begint men Voronoff's
arbeid, die zeker minder oorspronkelijk en meer
onwaarschijnlijk is, te aanvaarden.
Voronoff transplanteert niet van mensch op
mensen, maar van chimpanzee op mensch, dat
is alles. Oorspronkelijk werd het als humbug
beschouwd, er werd om gelachen, maar nadat
enkele Fransche chirurgen van naam een operatie
hadden bijgewoond en zijn resultaten hadden
gecontroleerd, kwam er een wijziging in de opinies
en te London werd Voronoff verleden jaar goed
ontvangen, in Italiëzelfs zeer goed, later kwam een
Amerikaansch chirurg naar Parijs over en kreeg
van Voronoff een chimpanzee cadeau, in het kort
Voronoff's papieren zijn sterk gestegen.
Of het terecht is?
Ik neem aan, dat de veranderingen, de verjon
ging, die Voronoff bij de door hem geopereerde
grijsaards constateert, werkelijk aanwezig zijn en
inderdaad afhankelijk zijn van de operatie.?Dat
is echter niet waar het op aankomt. De vraag is
of die apenklier werkelijk ingroeft en functioneert.
Dat is nog onbeslist en dat blijft op grond van
alles wat we van deze dingen weten nog zeer on
waarschijnlijk. Wanneer de geïmplanteerde klier
niet ingroeit, wordt zij geresorbeerd, daarbij
zullen dus de producten uit deze klier in het
menschelijk lichaam worden opgenomen en daar
een ^werking uitoefenen, wellicht ook de functie
van andere organen prikkelen. De geopereerde
grijsaard zal dan wellicht gedurende een zekeren
tijd onder invloed van deze producten zich
verjongd" voelen. Dat is natuurlijk voor hem zeer
aangenaam, maar het is niet iets principieel
nieuws en het is heel wat anders dan wat Voronoff
inderdaad wilde bereiken. Bovendien rijst de
vraag of het noodig is in de onkosten van een
halven chimpanzee te gaan (én chimpanzee kan
dienen voor twee mannen) en of datzelfde met
klieren van goedkoopere dieren niet ook gaat.
Hoe het ook zij, ik blijf erbij dat, indien men
Voronoff's arbeid au sérieux wil nemen, men het
dien van Steinach ook moet doen.
Een zaak die in de laatste jaren naar voren is
gekomen en die ook in het afgeloopen jaar zeer
aan de orde is geweest, is de malaria-behandeling
van de dementia paralytica.
Deze kwestie kan men uit twee oogpunten
bezien. Men kan vragen: Hoeveel procent der
lijders aan paralyse kan ik op deze wijze genezen,
en wat zijn de voor- en nadeelen van de methode?
Dat is de zijde van het vraagstuk, die den zenuw
arts, die de behandeling wil gaan toepassen, het
meest interesseert. Maar van algemeen bio
logisch standpunt bezien is veel gewichtiger de
vraag: Lukt deze therapie in bepaalde gevallen
inderdaad?" Dat is van zoo groot algemeen belang,
omdat het een principieel nieuwe therapie be
treft, een behandelingsmethode, waarbij men
kunstmatig bij een mensch een ernstige ziekte
teweeg brengt om hem daardoor van een nog
ernstiger ziekte te genezen. Als nu inderdaad
vaststaat dat zulks soms gelukt, is het voor onze
geheele ziekteleer van het grootste gewicht.
In de biologie is nooit iets geheel nieuw, en
zoo is het ook hier. Reeds lang wist men, dat de
eene ziekte de andere niet verdraagt" en zoo
heeft men reeds jaren geleden getracht huid
kanker te genezen door kunstmatig een infectie
teweeg te brengen, de ergesipelas of belroos. Men
had n.l. waargenomen dat soms een huidkanker
genas als de patiënt een aanval van belroos had
doorstaan. Een bruikbare behandelingsmethode
is deze kunstmatige infectie echter nooit geworden.
Het is de groote verdienste van een Weensch
onderzoeker Wagner-von Jauregg te hebben
aangetoond dat inderdaad een ziekte kan worden
genezen door een andere ziekte.
Dementia paralytica is een vorm van krank
zinnigheid, die door de syphilisspirochaet ver
wekt wordt en steeds met den dood eindigt. De
gewone antisyphilitische geneesmiddelen baten
bij deze ziekte weinig of niet, zoodat het tot
voor korten tijd als een bijna hopeloos geval ?
moest worden beschouwd.
Steunende op waarnemingen van Russische
artsen, die hadden opgemerkt dat een
malariaaanval krankzinnigheid" genezen kon, steunende
ook op zijn eigen onderzoek waaruit bleek dat
syphilislijders, die aan malaria hadden geleden,
zeer zelden paralyse krijgen, kwam
Wagnervon Jauregg'na jarenlange studie op het denkbeeld
zijn paralyselijders met malaria te besmetten.
Ongevaarlijk is de methode niet, maar aangezien
het een van de afschuwlijkste vormen van krank
zinnigheid betreft, die anders zeker met den dood
eindigt, kan wat geriskeerd worden, zoodat in
vele gevallen de familie van den betrokken
patiënt toestemming geeft, de proef te wagen.
Men neemt dan bloed van een malarialijder van
een bepaald type en spuit dat bij den
paralyselijder in. Na eenige dagen krijgt hij een flinke
malaria-aanval, die telkens op gezette tijden door
een nieuwen aanval gevolgd wordt en als op die
manier een zestal aanvallen zijn voorbijgegaan
geeft men chinine en geneest de malaria. In
sommige gevallen is dan ook de paralyse genezen
of althans zooveel verbeterd, als met de gebruike
lijke methoden nooit bereikt werd.
Nog eens, hoeveel lijders aan de kunstmatig
teweeggebrachte infectie sterven, hoevelen er
genezen en hoeveel verbeteren, dat alles is zeer
belangrijk, maar het belangrijkste is, dat thans de
meeste onderzoekers toegeven (ook in ons land
is juist in het laatste jaar veel over deze zaak
gewerkt) dat het in sommige gevallen inderdaad
gaat. Dat beteekent, dat wij hiermee een gansch
nieuwe behandelingsmethode erbij hebben gekre
gen en dat was voor mij een reden om
Wagnervon Jauregg's werk te rekenen bij het
allerbelangtijkste dat In het afgeloopen jaar in de geneeskun
dige wereld voorviel.
STORM VAN LEEUWEN
NAARDEN'S BEVRIJDING
Is men bij 't lezen van dit opschrift onwillekeurig
geneigd te denken dat hier een stukje
vaderlandschc geschiedenis zal opgehaald worden, aanstonds
zal blijken dat wij het niet hebben over Naarden's
verleden, maaroverzijntoekomst. Toenin 1874het
gevleugeld r?.d over de Gooische heide zou gaan
snorren, werd, tengevolge van de laksheid van
Naarden's gemeentebestuur niet
het vestingstad je, dat eens hoofd
stad van 't Gooi was, maar het
uit slechts enkele huizen bestaan
de dorpje Bussum aan het spoor
wegnet aangesloten en Naarden
bleef door zijn wallen geïsoleerd
van de buitenwereld. Dank zij
het initiatief van Van Eijken,
Griffier bij het Kantongerecht,
dat toenmaals nog te Naarden
resideerde, werd een Pontje in de
vaart gebracht, ten einde den
inwoners den weg naar het sta
tion te bekorten. Het druk ge
bruik, dat er van gemaakt werd,
niettegenstaande de hooge trap
langs den walmuur voor menigeen
zijn ernstige bezwaren had, ves
tigde bij den Gemeenteraad de
overtuiging dat hier andere maat
regelen dienden getroffen te wor
den. Na veel geschrijf en gewrijf
werd in het jaar 1879 met het Mi
nisterie van Oorlog een accoord
aangegaan betreffende het leggen
van een brug over de vestinggracht, Had de
burgerij gejuicht over het tot stand komen van
dezen korteren weg over de Kippenbrug, de tijd
zou aanbreken, dat het dankbaar, maar niet
voldaan" werd gehoord.
J. S. MEUWSEN, Hofl. A'D AM-R'D AM-D EN HAAO
DE BESTE HOEDEN IN HOLLAND
Grooten Weg No. 2, zooals die toen geprojecteerd
was. Toen het plan voor dezen weg evenwel door
het Ministerie gewijzigd werd, kwam in 1922 als
onuitvoerbaar het plan van den heer Deenik terug,
die zich andermaal aan 't werk zette en een nieuwe
teekening aan de Regeering aanbood, waarvan
men hoopte dat deze zou leiden tot het gewenschte
doel, zóó, dat aanstonds in 1924 een aanvang met
de uitvoering van het werk gemaakt zou kunnen
worden, hetgeen de ook hier bestaande werkeloos
heid ten goede zou komen.
Zooals het schetskaartje waarop de gewone
lijnen den bestaanden en de stippellijnen den
nieuwen toestand aanwijzen laat zien, is de
nieuwe verbindingsweg, tusschen Bastion
Turfpoort en Bastion Nieuw Molen, door de Binnen
gracht, waarin een vaste brug wordt gebouwd,
geprojecteerd op de, door afgraving van een ge
deelte wal, aanzienlijk verbreede Westwalstraat
als primairen weg, tot welken het vijftal parallel
loopende straten, welke het stadje doorsnijden als
secundaire wegen, toegang geven. Door demping
van een gedeelte Binnengracht waartoe het af
te graven Ravelijn zoowel als de grond, welke bij
de doorgraving van den wal vrij komt, het noodige
materiaal levert . wordt ter weerszijden van den
nieuwen verkeersweg, waar zich thans het Rave
lijn en een gedeelte Binnengracht bevinden, een
plantsoen aangelegd, hetwelk hier het stadsschoon
slechts ten goede kan komen. Het aspect zal nog
verhoogd worden, waar men, langs den nieuwen
verbindingsweg de stad binnenkomende, recht
voor zich uit statigden toren van de oude St.
Vituskerk ziet oprijzen. Alles te zamen genomen, ver
dient de voortvarendheid van Naarden's Burge
meester, M. P. van Wetum, loffelijke vermelding,
terwijl een woord van hulde niet mag onthouden
worden aan den bovengenoemden Stads Architect
Aan de Vereeniging Naarden's Belang" komt
de eer toe, zich het eerst in dien geest te hebben
uitgesproken. Niet het minst stuitten alle
pogingen tot verbetering af op de bezwaren der
Militaire Autoriteiten, die een verandering als be
doeld in strijd achtten met de belangen der Lands
verdediging. Intusschen rustten Naarden's vroede
mannen" niet, terwijl zij een krachtigen steun
vonden bij den Gemeente Architect B. F. Deenik,
die in 1920 een plan ontwierp voor een verbin
dingsweg, welke voldoen zou aan de eischen des
tijds en aansloot aan den zoogenaamden Rijks
B. F. Deenik, die op zoo meesterlijke wijze Naarden
uit zijn isolement wilde helpen bevrijden.
Intusschen zouden zich te elfder ure moeilijk
heden opdoen. De demping van een gedeelte ves
tinggracht, tegen de bedoeling van B. en W., die
den nieuwen verkeersweg oorspronkelijk wenschten
geleid te zien langs den Bedekten Weg", maar
door het Ministerie van Oorlog gewild, zoowel als
de steenen brug, door De Bazel goedgekeurd, en
overigens het geheele plan werd aangevochten om
dat het eenerzijds de Schoonheid der omgeving
heet aan te tasten en anderzijds het monument de
vesting Naarden" niet ongerept doetvoortbestaan.
Voorts wordt beweerd dat een stedeke als het onze
in de K'ppenbrug, als verbindingsweg met Bussum,
alles bezit wat het redelijker wijze van noode heeft.
Alsof niet juist die loopplank" steeds de
spotlust van ieder opwekt, die dit middeleeuwsche
ding passeert, dat steeds het vestingstadje in zijn
ontwikkeling en bloei heeft belemmerd.
Schoonheidszin, ontaardend in
schoonheidsmanie, kan in hooge mate verderflijk worden, ook
voor Naarden, welks inwoners verlangen uit hun
isolement venlost te worden en dat inderdaad te
goed is om te dienen als Openlucht Museum van
het oude vestingwezen.
F. W. D R ij v E K
DEN HAAtt
Lunchroom de Bijenkorf", Wagenstraat 45
Bekende keuken, geopend tot 12 uur 's avonds
Grootste inrichting ter plaatse