Historisch Archief 1877-1940
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VÓÓR NEDERLAND
No. 2438
l
f
R
k'
l"
v;
l
? & ^\iL ^^-*-?? AV
RUST NAO DEN ARBEID
(OVER-BETUWSCHE SCHETS)
dcor
K- L A N T E R M A N S
,jZaoterdag-aovend.
Den heele langen dag had ouwe Tunnis de koe
-gehuuid neve de straot. Werreke kondie nie mer.
Tusse licht en donkere vatten ie den erremstoel
?van de keuken en ging mit 't mooie weer buten
onder den boom tege de muur van z'n huusken
aonzitte.
Wat braojde de zon d'r vandaag op, wor!"
zeidie tege Hent van de buurman, die neven 'm
opte grond mitte rug tege de muur gong zitte.
Kjel! ik bin host 1) verbrand ! Ik vuul gin
errems of been mer". Hij schoof opte grond
onderuut, dattie opten elleboog kwam te hange. De
buurman kwam d'r ok bij. Nog 'n paar kjels en
jonges, die mit 'n mooie zommeraovendweer 'n
kuiertje makte, gpnke d'r ok bij staon of zitte.
Piet Dibbes, die altoos naor de stad geet, um
veur meester te leeren, ok. Al gauw was t'r 'n
man of tien.
,,'k Heb gin gevuul mer ien de botte van 't
krupe onder die lamme polle van de stekbeze,"
pruttelde Hent hallef tege z'n eige. Hij schoof
nog meer onderuut van de muur af, spreide de
errems en de been wied van zich af en bleef zoo
lankuut opte rug ligge mitte oog dicht.
Hè", zei Hent, as dat 's werreke was !"
Wat hedde gemakt vandaag?" vroeg Tunnis.
Vierdehalleve gulde !"
Dan hedde ok nie stil gezeute, kjelje ! Hoe oud
binde nou al?"
Zeuventien ! 'k Was t'r van de merrege um
vier uur onder. Ze wazze nog nat. Tot van aovend
zeuven uur, gin uur rust gehad den heelen dag".
De'hand gaon zo zeer doen, wor?"
Um tien uur docht ik, da'k nie mer kon, umdat
me de hand zo zeer deeje van de doorn: allemaol
rooje vlekskes van 't bloed. Krek vloojepikke".
Ache dan mar deurwerrekt," zei Tunnis,
geet dat wel over".
,,'k Had gin gevuul mer ien de poote. En nou
brande ze me host af".
Hij lei de hand wer 's op 'n anderen stei opte
kouwe grond.
Was 't vrogger ok wel 's zoo heet, Tunnis, as
vandaag?" zei d'r een.
,,'k Heb 't nooit zo heet gehad. Ik bin d'r nog
muui van. Of 'k den heelen dag aon de dors
vlegel gestaon heb. 'k Kan de piep mit gemak nie
vasthouwe".
Goeden avond !" zei 'n juffertje, dat t'r neve
kwam.
Wie is dat toch?" vroeg t'r een.
De nye scholjuffrouw!"
Die kan de blage ok nie best boas, gleu'k!"
Motte heure, ache verby de schol komt!"
zei 'n ander.
Ze trokke mar aon de piep en zeije nie veul: ze
wazze te lam.
Hent drêjde z'n eigen 's um en zei:
As dat 's werreke was !"
Steek 'm 's mit 'n speld ien de boks," zei Piet
Dibbes.
Niet doen," maonde Tunnis, de jong het z'n
eige vandaag zat afgebeuld. Laot 'm mar ligge !"
Nou en dan stook t'r een 'n lussevers aon veur
de piep en dan zagde, dat 't toch donkerder wier.
Ge kon Gert Jansen aon de piep heure lurreke.
Zien koste 'm nie mer.
We nebbe van de merrege op schol wer lol
gehad mitte Zwarte", lachte Piet Dibbes.
Zoo?" zei d'r een, mar ze weure te
lammenaodig um meer te vraoge.
i 't Kos best, dat t'r een van de langen dag ien de
slaop gevalle was. Piet had opte bank de botte
niet zoo afgebeuld as zullie. Hij wou nog gern
meer zegge. '
Zoo fijn hewwe 'm nog nooit gehad".
Kees Frens, die mitte rug tege de muur zeut,
trok de kniejen op, lei de errems opte knieje en
liet de slaoperige kop opte errems valle.
Vertel 's op", zeidie, mar zoo lui, dache goed
heure kW- 't kon 'm nie schele, of Piet wat zei of
niet.
De andere weuren allemaol te beroerd um wat
te zeggen.
Wc hebben ok .?JMidnjkskuiKlr bij ik: Zwarte.
Dan nvit Zeiis allnos vciir de latidkaort ziirrcfic.
Wc hadden alles veiiruut afgesproke. IX' landkaurt
had Zeus heel achter ien de kast gezet, dache 'm
nie kriege kos, of ge mos heelemaol ien de groote
kast gaon. "
Zeus!" zei Kees Frens, ,,dat istie gluperd van
'n jong, wor, die eigelik uut Amsterdam kumt".
Houwte moei nou Kees," zei Hent en drêjde
zich heelemaol urn, dattie opten buuk kwam te
ligge, as Piet vertelt, vuul ik de rnuuie botte
niet zoo !"
De kaort sting achter ien de kast. Zeus had 'n
stuksken 2) onder de kastdeur gezet e'n daoraon
'n zwart dreudje 3) gaoren. Anders valt de deur
van eigens -dicht, ien 't slot".
Heb je de kaart weer vergeten?" brulde de
Zwarte tege Zeus, zooastie de klas ien kwam.
Krijg 'm zelf even, meneer." zei Zeus, ,,ik mot
nog even 'n som afmaken voorde Geit".
Ze durreve mar van alles tegen 'm te zegge".
Wat zegde, Piet?" vroeg Kees. Praot wat
harder, ik heur 't niet".
Mar dat wou Piet niet. Hij had liever niet, dat
Tunnis 't heurde. Dan kreegtie wer roazes. 4).
Die had 'm al 'n keer 'n jats over de snip gegeven
over zo'n scholverhaol. Ik wil die praot nie nier
heure van 'n jong, die eiges meester wil worre,"
had Tunnis gezeid.
Umdat Piet meinde, dat Tunnis opte stoel zat
te drèje, al kondie 'm niet goed mer zien, daorum
gong die zacht deur:
De Zwarte gong naor de kastenzóóastied'rien
stapt, trekken alle vier jongens van de viirstu
bank aon 't dreudje en de kast valt dicht. Alle vier.
Dan kos de Zwarte laoter niet uutviende, wie 't
gedaon had. Daor zattie !"
Qimmins zei wat van de lammenaodigheid.
Wat 'n pietjakkers !" kwam d'r eindelik een
mitte spraok aon.
Ze lachte d'r niet ins urn. Ge heurde niks as Hent,
die Hè" zei en de kop wer wat opten elleboog
oprichtte. Hè," zeidie, ge zoudoe eige kepot
niake um 'n paor cente".
Piet wou nog meer kwiet.
Laat me d'r uit, jonges" ! riep de Zwarte,
Begint U nu haast met de les meneer?" riep
Zeus. Als u niet gauw uit de kast komt, gaan we
weg. We kommen hier niet voor niks. We motten
Jes hebben. Kom maar jonges, we gaan". Hij naor
de gang. Krek kwam de dirrekteur aon 't eind van
de gang aon. Zeus gauw d'r ien en de kastdeur los.
,,De directeur", zeidie zacht tege de Zwarte. Die
kwam daolik mitte kaort ien de hand veur den
draod. We zatte allemaol opte stei, toe den dirrek
teur d'r ien kwam. De Zwarte hing krek de kaort
op".
Wat 'n knuppels, wor Tunnis?" zei Kees.
Tunnis zei niks. 't Was 'm zeker als te bar af.
Ge heurde 'n heele poos wer niks. Ze lagge mar,
lankuut, op zij, of opte rug. Ge kos ze nie mer zien.
Mooi weer is goed !" zei Hent. En goed geld
verdienen is plezierig, mar ik wou toch, dat t'r
mar ander weer kwam veur Mondag. 't Zoest me
krek ien de kop, of t'r 'n bijjezwerrem kerremis
houdt".
Dan motte naor bed gaon, jong !" zei Kees.
Dat doei 'k," zuchtte Hent.
Hij had werrek um overend te komme.
Aliemaol krummelde ze toe op.
Wel te ruste !" zei Hent, die mitte klompenover
de grond slofte. Loope kostie nie mer.
Wel te ruste, Tunnis !" rieptie nog, toen ie
al'n trei of wat eweg was, kunde me nie gendag
zegge? Jonges, maak 'm 's wakker, ik gleuf, dattie
ien de slaop is gesukkeld. Ik kan dat end nie mer
werum loope".
Kees Frens streek 'n lusevers aon en hiel 'm
Tunnis onder de neus.
Jonges ! d'as mis ! Kiek 's naor Tunnis ! riep
Kees. De kophingt 'mop zij en de oog zien dicht!"
Daoük allemaol d'r umheer. De buurman vatte
den ouwe man bij de hand en lei 'm de hand op
't veurheufd.
't Is al gedaon mit 'm," zei de buurman.
Mins, mins, wat zegde? Ge zou toch zegge !"
en zo wat heurde deur mekaore.
Piet Dibbes sloeg 't hart ien de keel van de
schrik.
Ik docht ok al," zei Piet, ik vond 't al vrimd,
dattie me 't zwiege niet oplei, toen ik dat vertelde".
Hent,die alles geheurd had, was zoo mimi, dattie
bij hullie opte bank veur 'thuus gong zitte en niet
ins werum kwam. toe de andere den ouwe Tunnis
ien huus droege.
'n Hallef uur laoter was de heel buurt over 't
geval ien de weer.
Hent lei op bed en sliep as 'n klein kiend.
Al&em. Nederlandsche
Automobiel Mij.
TOANKENSTBAAT 32-83S, 's<iRAVENHAOE
OPLOSSINGEN DER
KERSTPUZZLE'S
6) De dertien steenen, die men uitkiesf, hebben
ieder een ander aantal oogen, welk aantal loopt
van O tot en met 12. De 6/6 legt men geheel links,
daarnaast de 6/5, dan 6/4 of*5/5 enz. tot 1/1 of
2/0, 1/0 en 0/0, zoodat dus de waarde van iedere
steen n grooter is dan die van zijn rechter buur
man. Legt men nu x steenen van rechts naar links,
dan zal de dan het meest rechts liggende steen ook
x oogen bevatten; deze steen draait men dus,
binnengekomen zijnde, om.
1
?f
"T
l
3
(J ,
1
~2~'
3 i
6V5~
6 j 5
5
4
3
3
4
4
0"
0
8
8
7
7
3|2
4-0
1 1
0 "3"
2 1 ( l
2| 1
8) Ein verlobter Bierbraucr.
9) Dilet-tanten.
10) Eén, want daarna zijn het er nog maar
negenennegentig.
11) Bijvoorbeeld een slager, diézelf drie koeien
er op na houdt en er een van een ander slacht.
12) Er blijven drie over, de andere branden
natuurlijk op.
13) Door 5 munten te leggen op de hoekpun
ten van een regelmatige vijfhoek en de 5 andere
op de snijpunten van de diagonalen van dien
vijfhoek, als volgt:
1) haast.
2) stokje
3) draadje
4) brommen.
INHOUD: 1. Prof. Visscher in de Kamer, door
Prof. Dr. G. W. Kernkamp 2. Tijdgenooten,
door Dr. W. G. C. Byvanck 3. De internatio
nale puzzle, door Brandaris Antirevolutionnair
spel, teekening door Joh. Braakensiek 4.
Aardolie' in Nederlandschen bodem, door Dr. J.
van Rossum, met teekening door B. van Vlijmen,
6. Het onttroonde goud door H. Dunlop
Onze koloniën: Bali, teekening door J. G. Sinia
7. Uit de Natuur, door Dr. Jac. P. Thijsse 8.
Bijkomstigheden, door Annie Salomons 9.
Kippen met papieren", door P. Tennissen
Labour's buitenlandsche politiek, teekening door
Jordaan 11. Voor Vrouwen, redactrice Elis. M.
Rogge 12. Dramatische kroniek, door Top
Naeff De Arme onder de trap, teekeningen door
B. van Vlijmen 13. Schilderkunstkroniek, door
A. Plasschaert en Mr. M. F. Hennus De ver
werping van het handelsverdrag tusschen Bel
giëen Frankrijk, teekening door George van
Raemdonck 15. Oud. Italiaansche schoonheid, door
J. v. d. Kloot Meyburg 17. De geest van
NoordHolland, door H. G. Cannegieter In memoriam
W. L. Penning, door Dr. J. B. Schepers, 19. Fi
nanciën en Economie, door Paul Sabel Dierstudie,
teekening door H. Verstijnen 21. Muziek
in de hoofdstad, door Constant van Wessem
Reisfragmenten, door Jo Zwartendijk 22.
Charivaria, door Charivarius 23. Uit het Klad
schrift van Jantje Brieven uit Soetoekoekianda.
door Barbarossa Krekelzang, door J. H.
Speenhoff 24. Feuilleton, door K. Lantermans?jOnze
Puzzle.
Bijvoegsel: Ludendorff's houding in het
Hitler-proces, teekening door Joh. Braakensiek.
Typ. Amst. Boek- en Steendrukkerjj, voorheen lilleruuii, lianns & Co.