DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND het noordelijk deel van Sumatra niet worden wat de Oostkust reeds jaren voor ons geweest is,?voor een stiefmoederlijke behandeling van het Gewest door het Moederland bestaat geen enkele reden. Reeds daarom niet, waar het deel uitmaakt van de Nederlandsche Koloniën, door Nederland een maal veroverd, of, wilt Ge, waarvan Nederland het voogdijschap aanvaardde. Een vpogdijschap, dat in de. eerste plaats zijn zorgen dient uit te strekken over het jonge, onder zoo groote moeilijkheden tot stand gekomen Ge west Atjeh en Onderhoorigheden. J. LAN G H OUT DE STERKE MAN . Teekenlng voor de Amsterdammer" door Jordaan I) Uitgave N.V. v/h. W. P. van Stockum, Den Haag. MR. DR. J. M. DE MOOR. De gemengde onder neming in hare economische beteekenis. Amsterdam, H. J. Paris. 1923 Wat is een gemengde" onderneming? Een zoodanige, waarbij particulieren en overheid (gemeente, provincie, rijk of andere ptibliekrechtelijke corporatie) te zamen zoowel aan het maatschappelijk verantwoordelijk kapitaal, als aan de leiding en het bestuur deelnemen, onverschillig in welke verhouding". Aldus Mr. Dr. Moor in zijn, aan dezen nieuwen associatie-vorm gewijde, studie ; de omschrijving komt met die der meest gezaghebbende auteurs overeen. De g. o.is dus een tusschenvorm tusschen privaat en publiek bedrijf, ontstaan doordat van beiden de eigenaardige nadeelen werden gevoeld: van het privaatbedrijf (vooral waar dit een geheel of averwegend monopolistisch karakter draagt) de zucht, om meer te letten op de belangen der aan deelhouders dan op die der verbruikers"; van het publiek bedrijf de bekende bezwaren, welke bij ambtelijke uitoefening onvermijdelijk schijnen en die bij voortschrijdende democratiseering van het openbaar leven vermeerderd worden door poli tieke invloeden. Nadat reeds vroeger hier en daar, met name in Duitschland, gemengde ondernemingen, zij het niet steeds in alle zuiverheid, waren verschenen, dagteekent de>groote ontwikkeling der toepassing van het Rheinisch-Westfalische Elektrizitatswerk" (R. W. E. W.) te Essen. Daarna heeft de gemengde onderneming school gemaakt, inDuitschland vooral, maar ook elders in Europa (en Austra lië), ook ten onzent (Hoogovens en Staalfabrieken, Nederl. Springstoffenfabrieken, Zoutindustrie, ook bij onze spoorwegen en de electriciteitsvoorziening). Wat Nederl. Indiëbetreft denkt men bij de gemengde onderneming dadelijk aan de BillitonMaatschappij en aan de Djambi-geschiedenis met al wat aan deze laatste verbonden is. Dit weinige is reeds genoeg om te doen zien, dat de breede studie van Mr. Dr. de Moor niet is een theoretisch betoog omtrent een wellicht elders toegepasten associatie-vorm, waarvan de kennis neming voor ons wel van belang zou kunnen zijn, maar dat wij bij de beschouwing van dit instituustaan midden in de praktijk van het leven. Daar om te meer is deze monografie uiterst belangwekt Delilah: Waar, drommel, zijn nou z'n lokken....?" kend; zij geeft ons een uitvoerig, helder overzicht van den aard en de ontwikkelingsgeschiedenis der g.o., van haar veelvuldige verschijningsvormen in Duitschland en van de daar getroffen organisatie ten aanzien van die aangelegenheden, welke voor de werking van eene vennootschap het gewichtigst zijn: beheer, bestuur, toezicht, bevoegdheid van aandeelhouders enz. Aldus voorgelicht omtrent de meest op den voorgrond tredende, in Duitschland getroffen regelingen, zien wij de g. o. als 't ware in actie" en verstaan daardoor beter haar aard, ook haar beteekenis ten onzent en in Indië. De geschiedenis zoo omstandig vertellend, kan schr. zich natuurlijk 'daarbij niet onthouden van waardeering, d. i. niet slechts van pro en contra aangevoerde argumenten, doch ook van een beoor deeling hunner wezenlijke waarde. Daarmee liep hij reeds vooruit op de algemeene beschouwingen over de beteekenis van de g. o.", waarmede hij zijn boek besluit, terwijl hij in dit laatste hoofd stuk nog gelegenheid vindt eene vergelijking te maken tusschen de g. o. en eenerzijds het Atjeh. Station Koeta-Radja. DE KON.FABR.F.W.BRAAT-DELFT VERZIN KT, VERLOODT, VERKOPERT ONAFHANKELIJK VAN VORM EN AFMETING TEGEN BILLIJKE PRIJZEN. LQONSCHOOPEERAFDEELING. publiekrechtelijke autonome bedrijf als in de socialisatieplannen ten onzent ontworpen en andererzijds het publiekrechtelijk bedrijf, door prof. Veraart aanbevolen in zijn ontwerp van econo mische bedrijfsorganisatie. Mij komt het voor, dat Mr. Dr. de Moor op vol komen juiste gronden aan de g. o. boven de twee laatstelijk bedoelde bedrijfsvormen de voorkeur geeft. De g. o. gaat als 't ware eclectisch te werk: zij wil van overheids- en van particulier bedrijf de voordeelen behouden, de nadeelen vermijden. Het spreekt wel van zelf, dat dit niet zoo gemakkelijk is en dat niet overal en te allen tijde het een en het ander ten volle is bereikt.Echtermagmen,dunkt mij, met den schr. tot de slotsom komen dat, al moge deze vorm gebreken hebben en al zullen zich bij de verdere toepassing ervan nog vele problemen voordoen, ook in verband met het stadium van ontwikkeling waarin hij verkeert niettemin voor vele en belangrijke moeilijkheden voor nu en in de toekomst in dezen vorm een op,,lossing is gegeven, welke noch in het zuivere particuliere, noch in het zuivere overheidsbedrijf is te vinden". Die slotsom heeft schr. althans ons zeer aannemelijk gemaakt. Wij mogen hem dank baar zijn voor de vele gegevens, de heldere uit eenzetting en de belangwekkende studie. H. S. DEM HAACt lunchroom da Bijenkorf", Wagenstraat 45 Restaurant a ia Carte. Bekende Keuken Koude en Warme Schotels l Geopend tot 12 uur.