Historisch Archief 1877-1940
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND
No. 2441
BIJKOMSTIGHEDEN
CXVIII
We denken en spreken te veel over de gróóte
dingen van het leven, over de gróóte rampen, de
gróóte geestesstroomingen, de gróóte uitvindingen;
maar we vergeten dikwijls, dat dit toch maar uit
zonderingen zijn, beleefd, doorgrond, gedaan door
uitzonderingsmenschen, maar dat de gewone Jan
Alleman van eiken dag met heel andere problemen
en probleempjes rondloopt, en dat daar niemand
eens een aanmoedigend woord tegen zegt. Het is
een oude klacht, dat het meisje, dat niet in de
gevangenis heeft gezeten, dat niet gevallen is, gén
onecht kind bezit, enz. in onze samenleving ner
gens steun of onderdak kan vinden; en zoo loopt
de normale mensch-in-het-algemeen in ons, een
beetje overspannen, geforceerde wereldje er nogal
eens voor spek en boonen" bij, en wordt hij pas
interessant als werklooze, als ontslagen boef, als
alcoholist, morfinist of psychopaath. En toch
hebben gewone menschen ook wel eens behoefte
aan steun, en vooral om er op gewezen te worden,
hoe ze van dat gewone leventje van hen het
beste kunnen maken.
O, ik weet wel: voor hen worden al de cursussen
gehouden van volksuniversiteiten, van
volkshuizen, waarin hun de kunst, de wetenschap, de hygi
ne nader wordt gebracht, maar dit vragen ze,
onderbewust, toch niet in de eerste plaats. Het
eerste noodige is voor hen te weten, hoe ze met
hun bestaan-zelf aan moeten. En daarover, gewoon
huiselijk-weg, geeft niemand hun uitsluitsel: er zijn
bureaux, die hen aan een baantje willen helpen,
er zijn juridische bureaux, waar ze adviezen kunnen
krijgen, voor een bepaald soort van kibbels, er
zijn woningbureaux, die hen van een huis en
reisbureaux, die hen van hotel-adressen en
spoorkaartjes voorzien; maar er was tot nu toe niet n
bureau, waar ze met een moeilijkheid van den
hélen mensch, met een strubbeling van den nor
malen, niet slechten, niet nobelen, maar tobbenden
en verwarden mensch konden komen; waar ze om
geestelijken" raad konden vragen en zeker kon
den zijn er een belangstellend en begrijpend gehoor
te vinden.
Wie zoo gelukkig was, tijdens zijn moeilijkheden,
schoolgaande kinderen te bezitten, ging zijn hart uit
storten bij hun rector of bij hun directeur (al hadden
die conflicten niets met school of leeren of kinderen
te maken;) wie tot een kerkgenootschap behoorde,
betrok pastoor of dominee in soms zeer aardsche,
zeer wereldsche problemen; wie dit alles dierf, en
toch ook niet genoeg ziek getobd was voor een
psychiater, tot wien kon hij zich wenden?
Wie uit een vreemd land, vooral uit ons Indi
terugkwam, in totaal veranderde omstandigheden,
waar hij zich als een kat in een vreemd pakhuis
voelde, waar hij telkens vreesde uitgelachen,
afgezet, verkeerd begrepen te worden, waar vond
hij toeverlaat?
Twee energieke vrouwen, Mevrouw Franco
Mendes-Calisch en Mevrouw Kappeyne van de
Coppello hebben in ce Nic. Maesstraat 57 in Am
sterdam een bureau -opgericht, dat adviezen op
huishoudelijk en maatschappelijk gebied" wil
geven, wat eigenlijk zeggen wil, dat men met elk
belangrijk" probleem, dat niet op het gebied van
een der andere bureaux ligt, bij hen aankomen kan.
En wie, zoo als ik, mevrouw Franco Mendes heeft
hooren vertellen van dat werk, dat ze, na het lezen
over een dergelijke instelling in een Engelsch
tijdschrift, opeens volgens haar aanleg en neiging
had erkend en aanvaard, en dat haar heele hart
heeft, die begrijpt, dat wie bij haar vol zorg
binnen komt, in elk geval innerlijk gesterkt weggaat,
door het contact met een vrouw met wakkere
oogen en een warm hart, voor wie het leven zeker
niet zacht is geweest, maar die eigen verdriet
heeft omgezet tot een kracht, om anderen te hel
pen en te steunen.
Mevrouw Franco Mendes is een bekende figuur
in Amsterdam; een comité-dame" met groot or
ganisatorisch talent, met werkkracht, initiatief
en aangeboren welsprekendheid. Toch heeft dat
alles mij niet zooveel vertrouwen gegeven in de
waarde van haar persoonlijkheid als een simpel
feit, dat als toevallig ter sprake kwam: ze heeft
een dienstmeisje, dat al dertig jaar bij haar is.
En toen ze me vertelde, dat uit haar bureau
ook vanzelf allerlei cursussen waren gegroeid, (?op
leiding tot de gezinstaak" door Mevr. Wijnaendts
Francken; onze regeeringslichamen en de vrouw
als kiezeres" door Mevr. Kappeyne van de Coppel
lo; Hoe verpleegt men zijn zieke huisgenooten"
door Zr. Verwey Me jan; causerieën over muziek"
door Hans Franco Mendes, e.a.) en dat zij zelf
daarbij over gemeenschapszin" zou spreken, toen
dacht ik: ja, daar hebt u h 'echt toe; de chte
gemeenschapszin begint bij onze naaste omgeving,
bij onze familie, onze dienstboden, onze leveran
ciers, onze werklui; wie daar niet te kort is gescho
ten, heeft inzicht aan allen te brengen".
Wat mevrouw Franco Mendes in haar cursus,
(dien ik niet gehoord heb,) den menschen wil
NAAR NOORWEGEN"
EN LENTEREIZEN
vindt men in
COOK'S REISBLAD"
Vraagt gratis proefnummer
Vijgendam 10 - Amsterdam
Spoors
Mosterd
Ft. S1MIIS
20 LEIDSCHESTRAAT 22
AMSTERDAM
TELEFOON 46112
HEMDEN
HAAK HAAT
HET OPSTAANDE* BUITEN R AND, .
, '_f^t£~ / '" ^y
HERSTELT " OS/ PLATVO ET
O.A.MASS1NG.
O.Z.VOQRBURGWAL 33*.
V6MET BINNENGASTHUIS!
!X
MET HET ANKEF?
N.V. ZEEPFABRIEKEN?HET ANKER"
».GEBRS. DOBBELMANN,NIJMEGEN.
geven, dat is juist die gewone leiddraad voor den
gewonen, normalen mensch, waar ik zooeven al
over sprak en die we tot nu toe ontbeerden. Ze wil
haar auditorium het belang laten voelen van
vriendelijkheid"; niet van beleefdheid," d£t is
veel kouder; maar vriendelijkheid, die uit het
hart komt. Wie vriendelijk is, is wellevend".
Ze wil de waarde laten voelen, van onze houding
in een tram, in een winkel, in een gesprek met het
dienstmeisje aan de deur; bij al die vluchtige ont
moetingen, die onzen gewonen dag vullen. Hoe
licht kan het leven lijken, doordat onze vriende
lijke stem overal een gelijkgestemd antwoord heeft
gevonden; hoe gekwetst kunnen we ons daaren
tegen voelen, wanneer een ruw, onhebbelijk woord
tegen ons opbotste. Niemand heeft mér invloed
op de stemming in huis dan de huisvrouw, die
van weinig beheerschte, prikkelbare bedienden
zonder preeken, alleen door haar voorbeeld, be
heerschte en gelijkmatige humeuren kan maken,
omdat ze geleerd hebben zich ervoor te schamen
zich tegenover haar anders te toonen. Terwijl een
vrouw, die zich zelf niet in de hand lieert, haar
personeel opstandig en recalcitrant maakt en een
verdriet is voorde van haar afhankelijke omgeving.
Als de menschen maar eens leerden inzien, hoe
veel het waard is, als de toon onzer meest gewone
gesprekken goed en welwillend is; als ze het be
lang er van begrepen zich aan te wennen \aneen
situatie, die ze niet dadelijk doorzien, eerst altijd
het goede te veronderstellen; als ze eraan dachten,
hoe de gewoonte om alles zuchtend of morrend
of slachtcffer-achtig te doen het eigen leven en
dat der anderen bederft en hoe blijmoedigheid en
bereidheid de eerste voorwaarden der wei-levens
kunst zijn, dan zou het leven van den gewonen
mensch er heel wat fleuriger uitzien.
Ik denk, dat Mevrouw Franco Mendes In haar
cursus, waarin ze zich bij het concrete, het
daaglijksche houdt, ook over deze dingen haar licht
zal laten schijnen. Moge het velen beredderigen
Hollandschen huismoeders en daardoor vjlen
Hollandschen gezinnen ten zegen zijn.
A N N l E S A L O M O N S