No.-2442 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND DE VERHURING VAN DEN STADSSCHOUWBURG Teekening voor de Amsterdammer" door Joh. Braakensiek Wibaut: En, mevrouw, het is toch goed afgesproken: wie het meeste biedt heeft 'm" DE INTERNATIONALE PUZZLE Het gaat niet erg goed. Voor het oogenblik staan weer wat zware golven voor den boeg. Waar schijnlijk geen langdurige en noodlottige storm. Waarschijnlijk water waar wel doorheen kan wor den gelaveerd. Maar voorlocpig toch kwade buien, waar veel stuurmanskunst tegen noodig zal zijn. De adviezen der Deskundigen-commissit's zijn nu bijkans vastgesteld. Op het oogenblik, dat dit blad in druk verschijnt, zijn of werden ze wellicht afgeleverd. Tusschen hunne aflevering en hunne doorvoering ligt echter nog een groote afstand. Het moreele gezag, dat men er aanvankelijk van hoopte, is niet meer volkomen te verwachten. In de eerste plaats heeft het te lang geduurd. De commissie's zelf zijn doodgewerkt". Begonnen met luciditeit en energie, zijn zij geleidelijk met gegevens, denkbeelden, plannen eniinogelijkheden overstelpt geraakt, en de superieure leiding heeft ontbroken om alles altijd in het spoor der vrucht bare deugdelijkheid te houden. Het is geen geheim, dat de heer Dawes in verschillende opzichten een deceptie is geweest, van een neutraal werk"standpunt bezien. Een aanvankelijk te groet ver trouwen in de methode die hem den bijnaam van Heil ! Mariah !" had bezorgd, de Amerikaansche methode van hundred percent zip", is tegenover de moeilijkheden der vraagstukken in een zekere roer loosheid overgegaan. De eerste commissie is de vraagstukken niet geheel meester gebleven. En toen men aan het vormen der conclusie's en voor stellen toekwam, was, naar wordt gezegd, de toe stand van afgewerktheid zóó groot, dat een kern achtig resultaat schier niet meer kon worden be reikt. Dit, van binnen. Van buiten, het lange wachten, waardoor reeds weer zooveel is geschied om de toestanden te veranderen en de menschen apathi scher te maken. Gevolg: dat de dsskundigen-projekten met veel minder lan en met veel minder vertrouwen worden aangepakt dan het geval zou zijn geweest, zoo ze in korter tijdsbestek met vaster hand tot stand waren gebracht. Daarbij komt;, dat in Duitschland weer het ver schijnsel der bedrogen verwachting opsteekt. Een te groot, te eenzijdig vertrouwen, maakt daar nu weer plaats voor verbittering en agitatie. Zoo zullen nu wel weer de Amerikanen, die eerst als reddende engelen waren begroet, als zwakke renegaten worden verzaakt; en komt men geen stap verder. Voeg daarbij het on gelukkige feit van de aanstaande verkiezingen, met eenen minister als Stresemann, die minder staatsman en regeerder dan agitator en parle mentariër is, die dus niet de Duitsche natie een weg zal wijzen, maar er zich steeds toe bepaalt haar spreektrompet, en men mag dan wel zeggen :_haar makrophoon", [?te zijn,en de posi tieve medewerking van Duitsche zijde laat zich nog maar zeer weinig geruststellend voorzien. Stem ming maken is weer het wachtwoord onder de voorgangers, stemming maken het wachtwoord in de pers geworden. En te vergeefs tracht men de leidende stemmen op te vangen, die tot kalmte, en tot rustig overleg oproepen. Toch zou dit het zijn, wat Duitschland in de eerste volgende weken het meest noodig kan hebben. En andermaal con stateert men de noodlottige scheiding, daar te lande, tusschen de zakelijke, bezadigde elementen, die bijvoorbeeld voor de financieele stabiliseering reeds zoo'n uitnemend werk hebben gedaan, maar in het staatkundige niet den geringsten invloed hebben, en de gezwollen, slechts op effekt inge stelde persoonlijkheden, aan welke de fantasie der Duitsche natie zich steeds weer te veel vast klemt. Des te beteekenisvoller wordt dit alles omdat, van dit alles ziet Berlijn te weinig, onder de wederpartij het cement hechter, de samenwer king solieder wordt. In Frankrijk heeft Poincarévan de radicale op positie ongetwijfeld den meesten wind uit de zeilen genomen. En binnenlands, n internationaal, staat hij er veel steviger voor. Zijn kabinetsreformatie is een geniale greep. De regeering is van verschil lende elementen van den tweeden rang ontdaan, en met goede krachten aangevuld. Het verkiezingsspook van de vie chère", dat den premier dreigde omlaag te trekken, vindt nu Loucheur tegenover zich, den deskundigen regeerings-econoom bij uit stek. Diezelfde Loucheur vertegenwoordigt tegen over Engeland en Noord-Amerika ,,1'esprit de réalisation", den geest die ook ten aanzien van Duitschland en heel Midden-Europa economische samenwerking beoogt. Hij en De Jouvenel zijn juist de figuren om eenen Ramsay Mac Donald en de zijnen meer vertrouwen in te boezemen, en dedoor Downingstreet aanden daggelegde behoefte naar harmonie, op te vangen. Voeg daaraan toe dat voor de Noord-Amerikanen de plannen van de Deskundige commissie verbonden zullen zijn, al of niet terecht, met het zelfgevo;! en den trots der yankees dat dit onder hun vlag is tot stand gebracht, en men kan rekenen dat die mogendheden vrij sterk aaneengesloten zullen staan in de eisen tot doorvoering van de nieuwe plannen. Het Engelsche liberalisme, dat uitteraard geneigd zou zijn weer klanken van onvoldaanheid te doen hooren, is er te zwak bij. Over 't geheel is die invloed, onder Asquith en Lloyd Oeerge, op het oogenblik merkwaardig in de weer, en de berekening dat de liberalen, door hun macht over het labourgouvernement, de beslissende macht in handen zouden krijgen, komt falikant uit. Dit is dus de moeilijkheid, die men moet voor zien : Een andermaal zich teleurgesteld voelend, en tot mokken opgezet Duitschland. Een in onder linge aaneensluiting zelfbewuster entente-groep. Resultaat: een terugkeer te Berlijn naar de des perate Rapallo-politiek; de leuze van Duitschland te midden van een wereld van vijanden"; ver bitterd en onhandelbaar isole ment. Wanneer dit eenmaal ook nog in een verkiezingsuitslag wordt vastgelegd, staan zeer zeker de toenaderimgsmogelijkheden er een tijdlang slechter voor. Waar zijn degenen, die in dit opzicht een wijzeren weg zullen wijzen? Ze schijnen te vergeefs te worden gezocht. Wat bijvoorbeed te zeggen van de gestie van iemand die door zijn geheele ver leden als het ware geroepen scheen,zoo niet met de daad, dan met het woord, zijn volk een breederen kijk. op de dingen voor te houden, den heer Theodoor Wolff van het Berliner Tageblatt? In den keizertijd was dit invloed rijke orgaan ongetwijfeld het or gaan der internationale wijsheid. Daarna is het op voor den onbe vangen vreemdeling onbegrijpe lijke wijze overstag gegaan, en heeft het vaker tot opwinding en onbekookte drift aangemoedigd dan noodig of raadzaam was. Hieraan moet men ook de onthul lingen over de zoogenaamde ge heime afspraken tusschen Frank' rijk en Czechoslovakije toeschrij ven, die veel stof opgejaagd, vee kwaad bloed en wantrouwen gezet maar geen steek gehouden heb ben. Zij hebben tot resultaat ge had : in Midden-Europa de haat en hoon tegen het Fransche sy steem aan te wakkeren, zon der evenwel daarbuiten het Fransche systeem te hebben ver zwakt. Dit komtdoorde ongegrondheid der onthul lingen. Ieder wist, dat Frankrijk Praag nauw aan zich verbonden heeft, en dat Praag, als jonge staat, zich gedrongen heeft gevoeld den Franschen arm aan te nemen. Ieder ingewijde wist echter ook, dat daarboven van geheime intrigepolitiek geen sprake meer was. De onthullingen berusten hoogstens op gegevens, die onuitgevoerd-gebleven, persoonlijke plannen bevatten, meer niet. Het Fransche-Czechische vriendschapaccoord is ten slofte een geheel open en erkende verbintenis geworden. De actie van den Berlijnschen publicist, die het aangaan van geheime en compromitteerende afspraken heeft willen volhouden, is ongegrond; en welk voordeel er mee beoogd, althans behaald kan zijn, vraagt men zich te vergeefs af. Er is alleen weer slechte stemming gemaakt. Intusschen daalt ook over hat geheel de waarde van dergelijke alliantie-verdragen", als Benes en Poincarénu nog hebben op touw gezet. Zij hebben steeds, ook in openlijken vorm, bii landen als het onze antipathie gewekt. Hun prestige daalt echter cpnisuw, sinds een Ramsay Macdonald onlangs uit drukkelijk heeft verklaard dat Groot-Brittanni er niet aan zal meedoen, en meer naar algerneene Volkcnbondsgarantie streven wil. Dit is het antwoord op de Fransche pleidooien van s cunté", waarvan het pas verschenen geelboek zoo'n merkwaardig overzicht bevat. Men moet zien, wat Macdonald en Parmoor op dit gebied tot stand zullen weten te brengen. Dat op het terrein van het internationaal staat kundige vertrouwen, op dat van de versterking der internationale veiligheidsgarantie, nog iets gedaan worden moet, dit is wel zeker en gewis. B R A N D A R i s / butterfly Bonbons Overheerlijke, pikante smaak