Historisch Archief 1877-1940
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND
No. 2442
VOL AU VENT
XL
Welsprekendheid, verzeld met billijkheid en reden,
Het sterkste wapen is, dat iemand mochte smeden;
Het bindt de herten t'zaam, en maakt van velen
een,
Gelijk het lijf bestaat uit veelderhande leen.
Vondel. De Gulden Winkel enz.
Thans blaas ik een
weinig uit, erkennende ik
er niet meer zoo tegen te
kunnen, als in de jaren
toen wijlen mijne moeder
twaalf dikke, versche bo
terhammen voor mijn
twaalf-uurtje in een
schoon stuk papier ver
pakte, en ik menigmaal
van het kantoor, waar ik
mijne opleidingals jongste
bediende genoot, na deze
onbelegde boterhammen,
zonder een kruimel
ongenut te laten, verorberd
te hebben, bij den bakker aan de achterzijde van
het kantoorgebouw binnensloop, om nog krenten
bollen of puddingbroodjes in te slaan.
In die lang-geleden dagen men beweert
Jugend hat keine Tugend", doch dit is eene niet
te verdedigen veralgemeening; de jeugd heeft de
zelfde deugd van de ouders, maar een maag, die
voor niets staat in die dagen zoude ik aan Van
Aalst, gelijk de zeeman, die voor rekening van het
Rijk etende, driemaal achtereen het menu in een
duur hotel tot zich nam, beleefd verzocht hebben
van alles tweemaal te mogen proeven, thans biecht
ik te veel voedsel op dien gedenkwaardigen avond
in het^Concertgebouw, ter eere van het E e u
wfeest der Nederlandsche Hand e
1maatschappij gebruikt te hebben.
In het algemeen acht ik het Concertge
bouw niet de gelukkigste plek, om gezellig te
maaltijden, noch om er te boksen, gemaskerd
te dansen, politieke redevoeringen te houden, of
gymnastiek-wedstrijden te houden.
Er is eene muzikale sfeer in en om dat gebouw,
waarin het geraas der lepels en vorken, bij het
strijkje" op het podium, als eene disharmonie
aandoet.
Waarom vroeg ik mijzelf af, toen Colijn hij
was er in levende lijve, op stoel Nummer 7 van het
keuriggedrukt tafelplan een stukje hert,
gegarneerd a la Richelieu, den beruchten Armand Jean
du Plessis, aartsvijand der politieke protestanten,
naar zijn glimlachenden mond bracht waarom,
dacht ik, tafelt men nimmer officieel en smakelijk
in den Stadsschouwburg, die eene
tooneelruimte heeft voor minstens vijfhonderd ge
zeten personen, een bagagelift, om de ministers
voor en na het diner aan-en af te voeren,een handig
personeel onder leiding van een
allervoortreffelijksten staf, om den heelen vuilen boel, gelijk wij
dat huishoudelijk plegen te zeggen, met valluiken
omlaag te machineeren, diverse salon- en
tuindekors voor stoffeering en variatie, en daarenboven
eene op de menschlijke stem gebaseerde accoustiek.
Zoo heb ik bijvoorbeeld Mr. Dr. J. Wijttema,
burgemeester van Rotterdam, van stoel Nummer
elf, die na onzen burgervader De Vlugt van stoel
Nummer 221, het woord voerde, in die groote
Concertzaal niet kunnen verstaan. Z.Ed.achtbare
was minder-goed gedisponeerd, terwijl Mr. Tetrode,
waarnemend president van de Nederlandsche
Bank, weer \t e goed gedisponeerd was en
voor stoel 220 staande, tusschen Treub en De
Vlugt, eene uiterst-gloedvolle redevoering, die
meer dan een half uur duurde, hield, waarbij
onze reeds zoo populaire Prins, op stoel
Z. K- H. (ongenummerd) bedenkelijk met de
oogen knipperde, en de Asperges en Bran
che, Sauce Mousseline, zoo verkleumd
werden rondgediend, dat Sir H. W. A. Deterding
van stoel Nummer 13 ik zou bezwaren gehad
hebben op dit getal plaats te nemen ostentatief
weigerde zich te bedienen.
Het was niet geheel hoffelijk van den
waarnemenden voorzitter van de Nederlandsche Bank om
den Prins een half uur lang, tusschen het herte
boutje en de Asperges in, op eene lezing (een goede
speech leest men) over het Guldensaccept te
trakteeren, al kwamen er hoogst-belangrijke gezegden
in voor, als
,,Het is te hopen, dat de bedragen, welke reeds
nu in zeer aanzienlijke mate aanwezig zijn, voor
het acceplbedrijf ter beschikking zullen komen en er
niet voor andere doeleinden beslag op zal worden
gelegd. Dan zal de wol uit Australiëen uit Kaap
stad, de huiden en de maïs uit Argentinië, de
rubber van de Amazone-rivier, hout uit het verre
Noorden, in beweging gezet worden en naar de
plaats van verbruik worden gebracht door middel
van het Nederlandsche Guldensaccept."
Jammer, dat niemand op de oorspronkelijke
idee kwam, een dergelijken toast in Alexandrijnen
of althans op rijm af te steken. Gaarne had ik den
heer Mr. Tetrode in deze richting met mijne zwakke
krachten bijgestaan, door het bijv. zoo te uiten:
Het Js te hopen, dat de kostelijke schat in
zeer vergroote mate zal afwerpen haar bate !
De handen van het lijf van het acceptbedrijf :
wij laden fluks de wol schepen met mais vol
rubber, huiden, hout tegen accept of goud
" enz.
Ik beweer in de laatste plaats dat dit beter of
schooner is, maar het heeft het voordeel, dat de
aandacht niet te zeer verzwakt, en dat zulk een keur
van invloedrijke mannerf Vanzelf door de sugges
tieve draagkracht van het-rijmen of niet-rijmen,
tot vriendelijker en energieker luistering gedwon
gen wordt.
Daartoe eigent zich de Stadsschouw
burg in meerdere mate. Uiterlijke welsprekend
heid behoort ter plaatse, en nu Wibaut, van stoel
29, de tooneelkunst met zulke verrassende resul
taten uitmiddelpuntig concentreert, is het in
afzienbaren tijd denkbaar, dat die zooveel gunstiger
liggende Stadsschouwburg, door een tunnel met
CaféAméricain te verbinden, tiet officieel centrum
voor banketten, feestvieringen enz. zal worden, en
men de minder geschikte eetzaal van het Concert
gebouw, met haar voor dat doel schadelijke ac
coustiek, daardoor niet meer aan haar oorspron
kelijke bestemming zal ontrekken.
Edoch, ik ben afgedwaald. Het overkomt mij
meer. Ook de geestelijke spijsverteering begint te
wenschen over te laten....
Het was een avond vooreen ouden journalist, om
bij te smullen. Ik bedoel niet in de eerste plaats het
Menu:
Huitres ou Hors d'Oetivre.
Potage crème de Légumes.
Dame de Saumon, Sc Hollandaise.
Selle de Chevreuil garnie a la Richelieu.
Asperges en Branche, Sc Mousseline.
Chaudfroid de Bécassines au foie gras.
Compote de Nice.
GlacéJubilee.
Patisseries.
Frornage varié.
Fruits.
Desserts.
het was lekker, goed-toebereid, met eene
uitgezochtheid van gerechten, die bij het uitsluitend
herlezen van de vloeiende Fransche taal, nog doen
watertanden, en het werd alles van zeven tot elf
uur, met het meest-dartele des Hollandschengeests,
die, eenmaal dartel, van geen perken weet, ge
kruid.
Toen wij op den Prins wachtten, geschaard om
de eeretafel en de vijf bijtafels, wisten we dadelijk
wie het woord zouden voeren, omdat het geestelijk
menu naast het meer substantieele en
lager-bijden-grondsche, afgedrukt was. En naarmate de
kern-gezellige avond vorderde, begrepen we dat
we naast de intelluktueele spijze van tien
officieelaangekondigde redevoeringen, de boven-vermelde
versnaperingen zouden krijgen.
De Prins verraste ons, onmiddellijk na het spelen
van het volkslied O, schitterende kleuren van
Nederland's vlag, hoe wappert gij fier langs den
vloed...." en na het Wilhelmus, met eene
Hollandsche extra-, niet op het menu vermelde rede
voering lek heb die eer en het genoegen namens
die Königin hulde te brengen aan die Nederland
sche Handelsmaatschappei, die thans haar v ij
ftigjarig bestaan viert "
Het was eene begrijpelijke vergissing, die
volkomen-sympathiek aandeed. Toen prak Dr. Van
Aalst, aangenaam, gedocumenteerd en
gerechtvaaraigd-uitvoerig als jubilaris, en kregen we
oesters en Hors d'Oeuvre. Ik ben den heer Van Aalst
erkentelijk, dat hij mij de eer van eene
invitatitgunde, doch ik miste op het menu mijn gelief
koosde Vol-au- Vent-plat.
Van Eeghen, van stoel 229, naast den Prins, mei
het voor het eerst gedragen Gulden Vlies gezeten,
sprak uitvoerig, doch ook niet te duidelijk (in
's Hemelsnaam, een volgenden keer den
voortrol'felijk-geoutilleerden Stadsschouwburg: Wibaut wil
wel) vóór de Potage crème de Légumes.
Na de Darn». de Saumon, Sauce Hollanda/sc
(O, schittrende kleuren van Nederland's vlag!
ik heb bij zulke gelegenheden altijd een
zakdictionnaire bij me, en kon derhalve achter mijn
servet het lastig woord Darne met moot vertalen,
ofschoon het geen moot was) na de Sauce
Hollandaise, sprak Ruys de Beerenbrouck, mi
nister van Binnenlandsche Zaken en Landbouw,
van stoel 3, en hij deed het in aandoenlijke be
woordingen. Een Willem had stervende gezegd
Mon Dien, inon Dieu, ayez pitiéde moi et de mon
pauvre peuple !", een latere Willem, de Eerste.
sprak de historische woorden Niemand kent de
financiën van mijn Rijk dan ik !".
Colijn, van den reeds genoemden stoel 7 knikte
te dezer hoogte van Ruys' woorden met eene be
vende lip.
Toen kregen we de Selle de Chevreuil garnie ei
la Richelieu (O, schittrende kleuren enz Selle
kon ik niet achter mijn servet thuisbrengen?en bij
Chevreuil vond ik de nog lastiger verklaring Genre
de mammifères nirninauts, de la familie descerridès
de taille moyenne: l! jeune chevreuil se nomme fcon. ..)
Burgemeester De Vlugt sprak na de mamrnifèrf?
ruminants, staande voor stoel 221, en zette in met
de woorden Koninklijke Hoogheid, Excellenties,
Dames en Heeren.,..", een vroolijke noot bij
den maaltijd-zonder-dames, gewend als mijn
vriend De Vlugt is, de dames in den Raad t,>e te
spreken.
Toen kwamen de Ctiaudfroids de Bécassines au
foie gras (O, schittrende kleuren, enz., en vocht ik
met de verklaring in mijne dictionnaire Genre
d'oiseaux chassiers migratetirs, dit galünago: la
bécassim frequente les marais).
Het is niet gemakkelijk in Holland te eten met
de wetenschap van wat men eet.
Na of zoo ongeveer tegelijk met de
moerasvogeltjes kwam de Voorzitter van de Kamer van
Koophandel en Fabrieken.
Misschien verhaal ik een volgenden keer bij meer
dere plaatsruimte de rest van het feest.
Vermelde ik ten slotte voor ditmaal, dat ik zat
naast den heer A. Bierens de Haan. En deze zat
op stoel Nummer. ... Dach hier ga ik niet verder
op in. Er zijn getallen, gelijk ik het reeds zeide, die
ik niet ambieer.
Colijn heeft tweemaal met me geklonken.
Ik had mijn rok aan, zag er keurig uit, en heb
voor mijne hospita wat van de bonbons in een
schoenen zakdoek meegenomen.
HENDRIK SPUTTERLIEF D z N .
Muntplein, l April.
:,
Het feestdiner van de Nederlandsche Handel-Maatschappij