DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND No. 2443 'i Tj/DGEkÖOf EN1' F/ i 11 ??' i / r , ?? .1 . .. . -i . . i . . i CHINEESCH FAMILIELEVEN III De Edele Vrouw Kung, die door haar Engelsche logee familiaar tante Kung werd genoemd, be hoorde tot de hooge klasse van het Chineesche Rijk, al lag er sinds het eind der vorige eeuw een schaduw op het gezin. Wanneer zij over den weg ging, dan mocht de wereld het wel weten dat het Haar Edelheid was, zij interpelleerde de menschen op straat alsof zij voortdurend behoefte had haar autoriteit te doen gevoelen. Ook in huis had zij veelal het hoogste woord, in de beteekenis die men daaraan hecht onder fatsoenlijke menschen. Toen de Engelsche moeder de gastvrijheid in riep voor haar dochter, had zij daarbij een woord gezegd ter verontschuldiging jegens den heer des huizes of dien de komst van de vreemde wel ge legen zou zijn, daar was geen aandacht op ge slagen. Later kwam de logee er op terug bij den zoon des huizes; die keek haar verwonderd aan Maar, als Moeder het goed heeft gevonden! " . zei hij alleen. Zij had echte heerschende oogen, tante Kung; zij doorzagen iedereen; niets kon haar verborgen blijven, ook de Engelsche gast voelde zich tegen over haar niet op haar gemak; maar zij erkende haar liberalen takt, haar slag om het iedereen naar den zin te maken. Natuurlijk, even als zij zelf uit was op het ont dekken van de Chineesche wereld, waren de an?deren benieuwd naar hun ontdekkingen in EngeJand. Was met liefderijke zorg alles gedaan om het ?der gast zoo geriefelijk mogelijk te maken in de vreemde woning, en een ledikant met springveeren matras voor haar apart aangeschaft, daartegenover wilde bij het uitpakken van de bagage, een deel 'van het gezelschap tegenwoordig zijn, en terwijl ai] zich lieten dansen op de matras, verwonderden zij zich over het meegebrachte beddegced, de lakens die gespreid werden en de kussens. Zoo rein ! zoo zacht!" waren de uitroepen van de Chineezen, gewoon om op hun fijne mat te slapen en zich voor den nacht in het gewatteerde dek als omhulsel te wikkelen. Maar dit zijn bijzaken van het onderzoek; het is ons te doen om de kennis van het gezellig samen leven. Zie hen nu bijeen na het avondeten tot een vroolijk samenzijn in de kamer van den huisheer en de huisvrouw; maar Kung Ta Yen, de Edele Heer is afwezig, omdat gewichtige zaken op zijn tijd beslag leggen; zijn zoon, de zeventienjarige Li Chéng, die Gulliver bestudeerde en met wien wij reeds ken nis maakten, verving hem. Het souper dat in de kamer van de meisjes werd genuttigd, bracht niet veel omslag; een tafel werd binnengedragen waarop de schotels en scha len werden geplaatst, daaromheen nam ieder z'n stoel of bankje in naar hem geliefde; en de jong ste meisjes Kung bedienden mee, omdat er niet veel plaats aan tafel was, door twee nieuw aangekomen gasten. Het gezin was vroeger grooter geweest, maar typhus en tering, twee groote vijanden van de Chineesche families,khadden er huisgehouden; een van zijn zoons had de ottde Kung toen hij er nog een drietal had, aan zijn broeder afgestaan ter adoptie, omdat hij in 't geheel geen kinderen had : maar de oudste zoon was met vrouw en kind door een epidemie weggenomen, zoo was als stamhou?der alleen Li Cheng overgebleven; de door adoptie 'vervreemde zoon was voor de familie altoos ,,broer" gebleven, en hij was het die met zijn jong vrouwtje dien avond den familiekring voltooide. Ook de gehuwde oudste dochter moet nog daarbij worden gerekend, want zij met haar eenig over gebleven kindje had in Tientsin bij fle eigen ouders haar intrek genomen, zoo lang haar echtgenoot door de revolutie onzeker van zijn toekomst", neg rondzwierf. De oudste dochter met haar karakte ristieken speelnaam, Lieve Rust, was de schoon heid der familie en een bijzondere lieveling van haar vader, die niet goed buiten haar kon. Van de twee andere dochters, beide reeds verloofd en de eene op het punt van te huwen, was de oudste, de vertrouwde vriendin der Engelsche logee; zij werd de bloem" (de orchidee) genoemd, de jongste heette de waterlelie", maar had niets van haar naam; zij was een gezonde, ronde uitbundige zus, goedlachsch om de wonderlijke manieren van de .vreemde eend die tijdelijk in de bijt was neerge streken, een element van blijdschap voor den vader, zooals de oudste dcchter was zijn oogentroost. Zoo hokt de familie bij elkaar dien avond. De moeder heeft haar plaats genomen op het bed, zij presideert den kring, de gordijnen van het ledi kant vormen een soort van nis om haar; wanneer zij om plichten in huis waar te nemen, het vertrek verlaat, zetten zich de beide broers op het bed en maken grappen met elkaar, want zij zijn nauw ver bonden. De oudste dochter ligt te spelen met haar kind op den grond waarover een karpet is gespreid. De conversatie beweegt zich, zooals in die da gen en omstandigheden natuurlijk was om de kleeding; de heeren hebben in hun hart een voor liefde voor de EAiropeesche mode, alleen vreezen zij voor te groote koude wanneer zij zich niet meer in hun gewatteerde behangsels kunnen wikkelen. Van de staart hebben zij in iaée of in werkelijkheid al afstand gedaan. De dames geven hun lange mou wen prijs, waarmee zij zich warm kunnen houden en spreken over handschoenen met bont en zijn trotsch op hun kleine handjes. Maar het eigenlijke pleizier van het gesprek, de specery, waarmee het wordt gekruid, is de plaagzucht. Als zij elkander geer, raadsels meer kunnen opgeven of geen vertellingen hebben om naar te luisteren, zoeken zij naar elkanders zwak of laten er elkaar inloopen. In het gezin der Kungs, waar een der jonge dames op het punt was van trouwen, was het on derwerp van zelf aangewezen. De aanstaande echtgenooten n.l. zijn in het Chineesche huisgezin vol strekte onbekenden voor elkander en moeten dat blijven tot den dag van tiet huwelijk. Voor den verloofde en de bruid is het onderwerp taboe. Zelfs in het huwelijk wordt déman niet zonder een omschrijving door de vrouw genoemd, zoo groot is of was de afstand tusschen de seksen in China. Maar de ondeugden van broers hadden het er op verzien hun zuster te betrappen dat zij luisterde naar den naam van den man dien zij niet mocht hooren en bedachten allerlei middelen om zijn per soon en zijn qualiteiten in het gesprek binnen te voeren, totdat het zusje opstond om de jonge lui op klappen te tracteeren. Dat was dan aanleiding voor een luid gelach en een gebakelei, zooals de logee zich ook herinnerde er met haar broer te hebben gehad. En het was een vroolijkheid en op winding zooals zij niet had gedacht ze in China te zullen vinden, want in haar voorstelling lachten de Chineezen alleen met het tipje van hun lippen en hun tanden.... Totdat tante Kung kwam om te waarschuwen dat zij dien dag van aankomst een drukken dag had gehad en het bed haar wachtte. Waarop zij lag, nog eenigen tijd nadenkende over haar ervaring in China te midden der Chineezen. Er bestond gelegenheid te over om met haar vriendin Orchidee of de Bloem, zooals zij haar liever noemde, de verschillende quaesties aangaan de het huwelijk te behandelen. Eigenaardig was de entree en matière voor onze Engelsche, want het streed legende etikette om de persoon die't het meest aanging daarnaar te vragen, maar aan ieder ander kon men de vragen richten ook in tegenwoor digheid van de hoofdpersoon. Hier werd de jong ste zuster de middelaarster, en het waren de hate lijke en bittere opmerkingen, die de Chineesche vriendin inlaschte tusschen de mededeelingen van het zusje, welke de logee over haar stemming in lichtten. De bloem" was niet zoo mooi als haar zuster LieveRust", noch had zij de levendigheid van de jongste spruit, zij had daarentegen een overlegden wil en een hoog doel in 't leven. Toen zij merkte dat er voor haar sprake was van een huwelijk, had zij haar vader gesmeekt bij het gezin te mogen blijven, maar zooals de familie-inrichting eenmaal was, ging dat eenvoudig niet. De familie is als een geheel en gaat als eengeheel over van hèt eene hoofd der familie op het andere; van testamentaire be schikking is geen sprake, de vader zorgt zoo spoe dig mogelijk voor het huwelijk der dochters en geeft haar een bruidsschat mede. Was het niet te verwachten, zeide de Engelsche, dat haar vader alle voorzorg had genomen, hij die zoo goed was en zooveel van zijn kinderen hield. O ja, luidde het antwoord, hoe zou hij anders kiezen dan den zoop van een vriend, dien hij geheel kan vertrouwen, maar wie waarborgt dat de zoon op zijn vader gelijkt?En zoo veel is er waardoor men het leven van eene die haar waarde voelt, onmoge lijk kan maken... Er is de quaestie van de schoon moeder, en dan kan er sprake zijn van vrouwen van den tweeden rang, zoo de echte vrouw op leeftijd komt. Zoudt gij over u willen laten beschikken? vroeg zij de logee rechtstreeks. Hoe het huwelijk voor het Chineesche meisje een voortdurend schrikbeeld was, bleek, toen zij samen eens een cinema bezochten, waar China zich een voorstelling kwam maken van het maat schappelijk en huiselijk leven in Europa. De Engelsche moest aldoor uitlegging geven.Twee ROOKT Sl-FA-KO'S El Gusto" SUMATRA 10 cent Jozef Israels" VORSTENLANDEN 8 cent AMSTERDAMSCH HANDWERK. Verkrijgbaar bij alle voornam* Slgaranwlnkaliers. gelieven werden op het doek na veel tegen spoed vereenigd, een omhelzing was de apotheose. Is het toch een slechte man?" vroeg het bloempje angstig aan haar vriendin. Doet hij haar kwaad?" Zij dacht dat hij haar verstikte., want de Chineezen verdragen niet de nauwe aanraking van twee lichamen; zij geven geen hand.... Er bleef een groote afstand in de gedachtenwereld tusschen hen bestaan. Vooral op het gebied van den godsdienst kwam die scheiding uit. Ge willig genoeg was anders de Chineesche familie om zich te laten voorlichten. Eigenlijk zagen zij in het geloof en de kerk een groot voordeel dat de Westerschen op hen vooruithadden, zonder dat zij toch het geheim begrepen van die meerderheid. Beiden, eerst de vriendin, later de moeder, bege leidden op een Zondag de Engelsche naar de kerk, maar de dienst zeide haar niets, zij troffen het ook blijkbaar niet gelukkig; en zelfs toen met de zeer verstandige en zich moeite gevende dochter het Onze Vader" werd besproken, kwam het niet tot een werkelijk gevoel van de woorden. Van de behoefte aan een innerlijke bevrijding had de Chineesche geen idee; bidden, dat was iets vragen, het iets ontging haar geheel. De Engelsche gaf toch haar gedachte van een nadere vereeniging niet op. Zij maakte gebruik van het bestaande begrip dat men door ceremonies in broeder- of zusterverhouding tot een ander kan treden, buiten de werkelijke verwantschap om. Zoo'n betrekking heette bloedbroederschap. Waarom ook niet bloedzusterschap? De ceremo nie zou hierop neerkomen, want zij bedacht die zelf, dat ieder hunner zich kleedde in het costuum van de andere en een nacht zou doorbrengen op der andere bed. Het geschiedde zoo. En niet alleen kwam de Engelsche op die manier ter kennisse van de intiemste bijzonderheden van het Chineesche toilet, zij ging ook begrijpen wat het costuum bijdraagt tot karakterisatie van een volk. Het Chineesche gewaad met zijn v?llende rechte lijnen dringt alle expressie samen naar het gezicht, het Europssche costuum geeft beweging aan de geheele persoon door het op en neer van zijn gol ving. Er was hier dan weer een teleurstelling, geen toe nadering, want men vond dat de Engelsche kleeren niet kleedden. Een heele resolutie had het ge kost voor de orchideeënbloem om zich te transformeeren, en vooral op het. vreemde bed den nacht in te gaan, de bedienden dachten voor het minst dat zij betooverd zou worden. Eenige tijd moest er over heengaan, en toen had het omgekeerde plaats, van wat de Engelsche had beoogd : die Chineesche rnenschcn vonden haar Chineesch. ,,Was haar haar gladgestreken", zeiden de be dienden, ,,en had ze andere kleeren aan, dan was zij als wij," en tante Kung met haar scherpen blik stelde haar voor aan een Chineesche dame: Ge weet, gij hebt niet .bang voor haar te zijn, ze is goed en vriendelijk, precies alsof ze een Chineeschc was". W. G. C. B Y v A N c K UTENBUK lFDLMEI Den Haan -:- Huiigonspirk 22. SPECIALITEIT: Verhuizingen onder Garantie Bergplaatsen voor In6oede/s