No. 2444 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND 13 SCHILDERKUNST-KRONIEK AMSTERDAM LIZZY ANSINGH (BIJ BUFFA). Het werk van Lizzy Ansingh is geest, geworden tot schilderkunst, en in schilderkunst uitgedrukt. Haar werk is een werk met een bedoeling; het is niet enkel uit oogelust ontstaan; het heeft een toeleg. Hierin kunnen altijd gevaren bij de hand zijn, want wat schilderwerk ook inhoudt en wat schilderkunst ook wil, ze gaat door den geest naar het oog, van het oog weer naar den geest; schilderkunst moet oogelust zijn, nu en altijd. Is ze dat niet, in bijna n kleur of in n kleur, zooals de romantici dat voelen, of in een boeket van kleuren, zooals de ware coloristen haar geven, dan is ze niet zuiver volgens den eisch, en verwerpelijk. Dit overkomt tegenwoordig den schilders mat een toeleg eerder dan oudtijds, of liever dat kon een generatie voor de laatsten overkomen, omdat die opgevoed, was in de vreeze voor het verhaal, een vrees die veel kritici nog bevangt, ?en verlamt." Het ware een onjuistheid neerschrijven hier te zeggen, dat Lizzy Ansingh's schilderkunst nooit over den toeleg, het verhaal, gestrui keld was; een tijdje waren haar kleuredrift en kleuregang niet in orde. Maar dit alles is over wonnen, zooals ze vroeger 't overwon . deze tentoon stelling is een bewijs van haar schilderlijke gezondheid, die ?weerkwam na wat jaren van onzekerheid. Deze onzekerheid was een aarzeling in het wezen der schilderes; een nog onbe wust zoeken haar een tech nische voordracht, die strookte met haar inderdaad romanlischen aard. Maar zij vond deze, technische voordracht, deze ' meer open schildering, ge ziet dat alles bij Buffa, op een door geest en geslaagd werk verheugende tentoonstel ling. Een schilderij is bij Lizzy Ansingh steeds een biograpnische (zou ik haast schrijven) bekentenis, of een ironische beoordeeling van moraal, van daden van zichzelf of anderen; steeds een moraliseerende openbaring, of een bekentenis . van verborgen, .. innerlijken trek. Dat is het verhaal" in haar werk; dat vindt ge hier bijna overal geslaagd. Ge slaagd is zeker de Favorite, die ik voor 't eerst bij Buffa zag, de mannelijke pop met het buldoggen gezicht in 't open, toch donker, rood ge kleed, schijnbaar maar wreed, en met de iijle favorite", langbeenige vrouw (met hooggetopt haar) in zwart enjgeel, met wat blauw en met wat donker rood; met achter den vent de baan van een scheef opgenomen gordijn. Dit werk is eer groot van allure, van schilderkunst. Met meer spot is de Cactus geschilderd, het zuiver schilderijtje, eigentlijk grijzig, met de praecieuze dame (in 't groen) in de cactus serre, met al de cactusplanten en met het aardebruine ventje, dat een cactus laat zien. Het werk is vol van een fijn, grijs licht. Naast deze zijn te noe men deOudindisch gast om 't kleurspel, rijk zonder op dringen; de Witte Camelia, een bloem waarnaar een meisje" met een pop, nog eens kijkt, als ware de witte bloem het wonder (een voorstelling van de schilderes zelf in een symbool); 't Hoedepassen (met een kleur die aan Coba Ritsema's kleur doet denken) een der beste werken, en ten slotte naast de Dona, een drietal werken, iets Duitsch van on deugd: Ballonnetjes, Bobbed-hair en 't Aangeno men kind, alle drie ietwat vicieus-ironisch, zooals ge dat bij modern Duitsche teekenaars ziet. II. ARMAND BOUTEN EN H. KOREVAAR (BouTEN-KOREVAAR) HEYSTEE. Om te beginnen met het noodzakelijkste, de ondeugd in dit werk is kleiner dan misschien de makers [meenen; zij is te monotoon, en mist als haast steeds, subtiliteit. Deze ondeugd (gezien in de negerplastiek) heeft niets verrassends, en niets overrompelends; we zijn haar intellectueeler ge wend, of zagen haar bitterder; zij heeft iets jongensachtigs zóó erg is ze bedoeld en niet gelukt. Maar het is daarom noodig achter dit werk (waar van ik de NOS. 12, 65, 17, 32, 45, 46 als de beste exempels noem) achter deze ondeugd te kijken, en te zoeken of er duidelijke schildersqualiteiten bij de makers zijn te vinden. Ik vond ze. Meer nog dan in de schilderijen, die ik noemde, erkende ik schildersaard in de aquarellen; ook in een droge naald. In de aquarellen, altijd vlotter de aard van een schilder openbarend, vond ik gevoeligheden van kleur, die de forsche schilderijen niet bezitten, DEM HAACt (ClichéJ. H. de Bussy) LIZZY ANSINGH natuurlijker gevoeligheid. Van daaruit kan sub tieler werk worden verwacht. De schilderijen, zooals ze nu in Hsijstee hangen, lijken mij werk toe voor 't Berlijn van deze dagen. III. ARTI ET AMICITIAE (LEDEN). Dat de jonge Mauve de gouden medaille kreeg, het was waarschijnlijk, omdat het zijn beurt was. Maar het is niet onbillijk, al zou ik hem de medaille niet geven om dit schilderij! dat wat te ondoor schijnend is in de vetf. Laten we dus denken, dat hij het kreeg voor een aantal andere werken, waar deze d'eenzaamheid zoekende schilder zich fijn en zedig uitte ineen landschap, ineen wegtusschen herfstboomen, in een eenzaamheid langs de kust. Daarvoor kan zeker de gouden medaille der lunchroom do Bijenkorf", ffigenstrut 45 Bekende keuken, geopend tot 12 uur 's avonds Grootste inrichting ter plaatse koningin gegeven worden, en daarvoor willen wij haar gegeven denken. De clou" van de tentoon stelling schijnt, naar ik merk, het portrut van Prof. Dr. Jan Veth te zijn, de vrouw lost in soft amaze", zooals het delicaat-engelsch en sentimenteel heet. Het is een kundig portret, maar het vleesch is geen vleesch, vooral de armen zijn dat niet. Het heeft iets van vele werken op den Salon des Artistes francais, maar de kunde erin is niet zoo koel, als bij de fransche academici die kan zijn. Alleen zouden deze den kop der vrouw beter gehouden hebben in het vlak; door een over groot, te sterk modélévan aen kop, en door de afwezig heid van een ander, dit sterke modélébalanceerend, deel in het schilderij komt de kop vóór het vlak van 't schilderij uit, en geeft het geheel iets van een zich opdringende per soon, in de kamer waar het werk zal komen hangen. Het stoort door 'n steeds duidelijk te duidelijk, aanwezig zijn. Een blauwe lap omgeeft om het middel gedeeltelijk de figuur. Dit blauw bewijst bovenal Veth's kleurenongevoeligheid van tegenwoordig; als stof mist dit deel van het schilderij, als de andere deelen van het werk, de souvereine kunde van In gres. Het portret van Veth is dus te karakteriseeren als een werk, dat koeler gegeven, be ter zou zijn; dat kundiger van stoffenweergaaf het onzuiver blauw misschien had doen ver geten ! Hoeveel minder is zulk blauw dan dat van Sluyters om de moeder bij het wiegje" in het museum; hoeveel voor treffelijker schilder is van nature Sluyters dan deze in zijnljkunst zijn kunde doceerende Veth, welk doceeren te weinig keer door werkelijke zuiverheid en werkelijke innig heid werd overwonnen! En hoe overwint een Karsen, door mij toch nooit overschat, in innigen eenvoud, in zijn naast het portret hangend schilde rijtje, Avondschemering, dezen Jan Veth. Over het overige zal ik kort zijn. Bastert is open van atmospheer, maar stereotiep; Mej. A. C. van den Berg is in haar bloemen (Anthurium)vol levende rooden", Colnot heeft kleur in zijn Stilleven (24), zooals, minder, Mejuffr. Franken dat in haar hoedestilleven heeft (32), Grauss is te noemen, als Hartz (doode haan), als de taartjes" van Mej. van Hasselt, als Germ de Jong om ds kleur, als de bruuske poppen van freule M. de Jonge. Koel-zuiver (op het figuurtje na) is Knip in 68; Monnickendam's qualiteiten vindt ge wat schel in 91; Mej. Peters vermeld ik (102), als altijd beschaafd Mej. van Regteren Altena; Rueter om 't gezichtje van Goekoop; Sluy ters om zijn sneeuw (127); Mej. Surie om de Ritsemaachtige Overpeinzing; om de kunde J. Visser Jr.; Wenning om d'eenzaamheid van zijn Winter, Wolter om zijn stillen middag.... Van het beeldhouwwerk is Tjipke Visser's Masker bij verre het beste. CACTUS PLASSCHAERT Tentoonstelling van jongste werken van ERNST LEYDEN KUNSTZAAL VAN LIER naast het Postkantoor te LAREN (N.-H.) Dagelijks, ook des Zondags geopend.