No. 2444 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND 19 PHILIPS' GLOEILAMPENFABRIEKEN Onder de industriëele ondernemingen, die den Nederlandschen naam over de geheele wereld hoog houden, neemt de in 1912 opgerichte N.V. Philips' Gloeilampenfabriek, welke het bedrijf der in 1891 opgerichte fabrieken van electrische gloe lampen der f rma Philips voortzette, een eerste plaats in. Het streelt in niet geringe mate de nationale ijdelheid, wanneer men in den vreemde ontwaart, dat daar een ruim gebruik van het onvolprezen product der Eindhovensche gloeilampenfabrieken gemaakt wordt, te meer, waar een rechtgeaard Hollander zich slechts weinig op de industrieëele qualiteiten van zijn land durft te laten voorstaan. De financiè'ele resultaten der onderneming toonen overigens genoegzaam aan, dat zij haar arbeidsveld in het buitenland groote uitbreiding kan verleenen, zonder dat haar winstcapaciteit daarbij inboet. Immers bedroeg de exploitatie winst, welke in het afgeloopen jaar gemaakt werd, bijna anderhalfmaal zooveel als in 1922, een resultaat, waarvan voornamelijk gebruik werd gemaakt om de financiëele positie der vennoot schap te versterken door op zeer ruime schaal op machinerieën, instrumenten, gebouwen en ter reinen af te schrijven. Daaraan moet worden toegeschreven, dat de uitkeering aan aandeel houders onveranderd bepaald is op 11 pCt. op de gewone en daarmede in overeenstemming, 7 pCt. op de 6 pCt. cumulatief preferente winstdeelende aandeelen. Reeds drie jaren achtereen heeft de N. V. Philips' Gloeilampenfabrieken nu weder een dividend van 11 pCt. op het gewone kapitaal gedeclareerd, dezelfde uitkeering, welke de ven nootschap ook over de jaren 1913 en 1914 heeft gedaan. De wel bevredigende, maar toch niet bijzonder ruime dividenden zijn vooral hierom opmerkelijk, omdat het kapitaal betrekkelijk laag gehouden is, althans in verhouding tot de beteekenis der onderneming (het totale kapitaal be draagt niet meer dan /15.000.000) en omdat ieder weet, dat het bedrijf in bloeienden toestand verkeert (wat in de laatste jaren niet van veel Nederlandsche industrieën kan getuigd worden) en ruime winsten afwerpt. Dat de koersen der aan deelen zich ondanks de bescheiden uitkeeringen toch op een buitengewoon hoog koersniveau blijven bewegen, voornamelijk wanneer men het effectieve rendement in aanmerking neemt, be wijst vooreerst, dat aandeelhouders een onwrik baar vertrouwen in de leiding van het bestuur hebben, en voorts, dat men de stille en vermoedelijk ook niet ongegronde hoop koestert, een vergoe ding voor de matige vruchten, die men van het aandeelenbezit plukt, te vinden in een extrauitkeering binnen afzienbaren tijd, in den vorm van een bonus of van een waardevolle claim. Het kan dan ook moeilijk anders of de groote winsten, die in het bedrijf teruggehouden worden, moeten ten slotte aan aandeelhouders ten goede komen, daar vooreerst de rentabiliteit van het bedrijf daardoor ten zeerste bevorderd wordt en voorts de onderneming in staat wordt gesteld zich voortdurend te perfectioneeren en daardoor een vooraanstaande plaats op het gebied, waarop zij zich beweegt, te blijven behouden. Zoo kwam in het afgeloopen jaar weder een nieuw natuur kundig laboratorium gereed, alsmede een proeffabriek om de nieuwe vindingen direct op kleine schaal in toepassing te brengen. Ook wordt de vennootschap door hare conservatieve financiëele politiek in staat gesteld op sociaal gebied een groote activiteit ten toon te spreiden, waardoor zij haren arbeiders voorwaarden kan aanbieden, die maken, dat zij bij voortduring over een uit gebreide schare goed geschoold personeel te be schikken heeft. Van de instellingen, welke de vennootschap de laatste jaren in het leven heeft geroepen, noemen wij een psycho-tech sch laboratorium, waar overeenkomstig de eischen der moderne wetenschap het personeel onder zocht wordt, voor welke functies in het bedrijf de candidaten het meest geschikt zijn. Hierdoor wordt veel teleurstelling voorkomen en vinden velen, die anders misschien een minder goed figuur in een omgeving, waar zij niet pasten, zouden geslagen hebben, thans een werkkring, waarin zij hun krachten ten volle kunnen ont plooien. Voorts een vakschool voor meisjes, die de lagere school verlaten hebben en nog niet den ouderdom hebben bereikt om in de fabriek te worden toegelaten. Aldus ontvangen deze kinderen een practische opleiding, die hun die speciale kundigheden bijbrengt, waarvan zij later een passend gebruik kunnen maken. Het is dan ook niet te verwonderen, dat aldus verrassende resultaten wor den verkregen en men kan hierin een aanwijzing vinden, hoeveel ook door de ondernemers nog op onderwijsgebied kan worden tot stand gebracht. Zeer veel aandacht wordt door de leiding der Philips fabrieken ook gewijd aan de hygiënische toestanden, waar onder haar personeel leeft, waartoe zij een uitgebreiden geneeskundigen dienst in het leven heeft geroepen, welke thans reeds drie doktoren 'en een ge heele staf van verpleegsters en helpsters omvat. Voor de huisvesting van de duizenden aan hare fabrieken werkzame personen heeft de vennootschap niet alleen een geheel dorp doen ontstaan, welk complex alleen in het afgeloopen jaar met 75 arbei ierswoningen werd uitgebreid, afgezien nog van enkele woningen voor hoogere beambten, maar bovendien een woninginspectie inge steld, waardoor in de hand gewerkt wordt, dat de moderne arbeidershuizen behoorlijk bewoond blijven, hetgeen ook weder den gezondheidstoestand der be woners ten goede komt. 4 Zoo is het sociale werk, dat door de vennootschap verricht wordt, van groote beteekenis en mag de aanwe zigheid van een dusdanige onderneming voor een streek een zegen genoemd worden, daar zij niet alleen arbeids gelegenheid schept, maar er ook voor zorg draagt, dat die arbeid* onder de beste moglijke omstandigheden geschiedt Te vermelden valt nog, dat geregeld cursussen in natuurkundige wetenschappen en in bed rijf s-oeconomie voor het hoogere personeel worden gegeven en dat ook gelegenheid tot vervolg-onderwijs en voorts kook-, naai- en verstelcursussen bestaan, die alleen in 1923 door ongeveer 900 jeugdige personen geregeld werden bezocht. Ten slotte dient melding te worden gemaakt van twee fondsen, waaraan de namen van de echtgenooten van twee der heeren Philips verbonden zijn, n.l. een Philips?van der Willigenfonds, dat ten doel heeft bijzonder begaaf de kinderen van het personeel der fabrieken te laten studeeren en thans ?300.000 groot is, en een Philips?de Jongh Ontspanningsfonds, groot ? 100.000. Van het studiefonds werd het vorige jaar door niet minder dan 131 personen gebruik gemaakt. Van de winst ad / 5.638.000, die in het afgeloo pen jaar behaald werd, is circa ?3.400.000 aange wend voor afschrijvingen op machinerieën, gebou wen enz. Voorts werd ? 363.000 voor gratif icatiën enz. uitgetrokken; deze worden voor 2/3 uitbetaald in geld en voor 1/3 in Cert. van 6 pCt. cum. pref. aand. Gemeenschappelijk Bezit v. Aand. N. V. Philip's Gloeilampenfabriek, welke daarbij a pari berekend worden, niettegenstaande de werkelijke waarde beduidend hooger is. Op deze wijze wordt aan het personeel ook een direct belang bij de resultaten der vennootschap gegeven en tegelijkertijd de gelegenheid geopend op gemak kelijke wijze een spaarduitje te vormen. Bekend is, dat de voornaamste activa voor ? l op de balans staan, zooals de machinerieën, waaraan ruim ? 12 millioen is ten koste gelegd, de fabrieksgebouwen, die ongeveer ?7 millioen hebben gekost, de fabrieksterreinen en het sportpark, waarvoor ongeveer ?900.000 is uit gegeven. Behalve de enorme reserves, die door deze uiterst conservatieve afschrijvingspolitiek werden geschapen, zijn nog zichtbare reserves ten bedrage van ongeveer ?71 millioen aanwezig. Het valt niet te verwonderen, dat de vennootschap bij een krachtige financiëele politiek als tot duverre gevoerd, over ruime middelen moet beschikken en inderdaad beloopen de kasmiddelen en beleg gingen dan ook ruim ? 12 millioen, waartegenover slechts ? 6J millioen aan crediteuren staat, waaronder dan nog het pensioenfonds is begrepen. Dank zij ook nieuwe vindingen, welke aan de fabrieken werden gedaan, kan men in de toekomst der vennootschap het volste vertrouwen blijven stellen, waarbij aandeelhouders het o. i. gegronde vertrouwen mogen koesteren, dat zij binnen af zienbaren tijd in concreten vorm vergoeding zullen ontvangen voor de opofferingen, welke zij zich thans getroosten door met betrekkelijk lage dividenden genoegen te nemen. P A u i. S A B i: i. DIERSTUDIE: GLAD AKKERHOND Teekening voor de Amsterdammer" door H. Verstijnen De vergeetachtige dienaar van den H. Hermandad Hotel DUIN EN DAAL CENTR. VERW. PRIVÉBADKAMERS VASTE WASCHTAFELS DE SLAMAT" Holland, Holland boven alles; Holland, overal .... vooraan ! Vast vertrouwen in de toekomst Van ons fiere volksbestaan. Onbeschroomd en onbedremmeld Tegen al het klagen in, Gaan we lachend aan den arbeid, Voor ons Vaderlandsch Gezin Ziet de ,,Slamat" wat een werkstuk, Wat een ware scheepsbouwpracht, Door den passer en den hamer Daar in Vlissingen volbracht. Hoort het klinken van de nagels; Hoort de scharen, ponsen gaan, En een machtig passagiersschip Dringt weer door den Oceaan. Wel gelukkig Is de toekomst Van een Volk dat werkt en spaart, Dat bij natjes en bij droogjes Ook wat dubbeltjes bewaart. Dat eens ronduit.... neen!" kan Als het ---- neen.... bedoelt, En die het tot ---- ja ---- wil dwingen Toont Dat het daar niets voor voelt. Trotsch zijn als we daar wuivend Aan den Hoek van Holland staan, En een Slamat" fier van lijnen, Welbemand naar zee zien gaan. J. H. S roepen, E N u o i PAST STALEN RAM E N TOE VAN DE SPECIALITEIT: VERZINKTE STALEN RAMEN.