&.:. DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND No. 2444 . TybCENGDf EN II?' i .'t, . i . . i , , l . , l CHINEESCH. FAMILIELEVEN IV Terwijl de Engelsche logee zich familiariseerde met het Chineesche leven was de huisheer, de Edele Heer Kung bezig voor zijn terugkeer, de zaken in zijn rechtsdistrict te ordenen en zijn thuiskomst bij zijn gezin in Tientsin voor te bereiden. De groote vraag waarover hij een beslissing had te nemen, was, of hij na de revolutie welke China had gemaakt tot een republiek, zijn ambtelijke loopbaan zou voortzetten of zich verplicht moest rekenen alle waardigheden af te wijzen. Het was mevrouw Kung die de decisie gaf, zij wilde niet d«rt haar echtgenoot voor zijn functies naar een.provincie trok die in beroering kon geraken en waar een bomaanslag of een soldatenopstand hem het leven kon benemen. De toestand in het land was veel te onzeker, om hem nog te laten gaan, nu hij eenmaal in Tientsin in veiligheid was. i Kung Ta Yen was nog niet dadelijk, geheel . overtuigd, al had de huisvader in hem een gewichtig woord mee te spreken. Men behoefde niet te vragen of hij de ziel van het huis was, ieder deed zijn best om hem van de oogen zijn wenschen af télezen. Gevoelig van aard had hij zwaar geleden onder het verlies van zijn kinderen, meer dan een jaar was hij ontroostbaar geweest en in zijn stem en .zijn manieren klonk een bijzondere sympathie ^diQor voor wie in 't .zelfde geval verkeerden als hij. De oudste dochter, de lisve rust", was altoos «om .hem, bij het avondeten bediende zij hem en iSloeg haar armen om zijn hals en trok hem aan zijn snor. ??Zijn in den vreemde de dochters ook zoo vrij met hun vaders?" vroeg hij ondeugend. Wel", zei de logee, hij wil mij bijten wanneer ik niet van zijn snor afblijf." .?D&chters ti hun vader, zijn overal hetzelfde in de wereld," zeide Kung Ta Yeng gewichtig spottend. Toch niet," viel Tante Kung in, want gij kunt 's avonds uw dochter niet op de piano accompagneeren, wanneer zij lust heeft om te gaan zingen," en zij zinspeelde daarbij op een der eerste ontmoetingen, voorheen, van de beide families toen de begeleiding door den vader van den zang zijner dochter effect had gemaakt op de Chineesche vrienden. Vol zorg was ook de huisheer voor de Engelsche logee. Hij heeft haar een Chineeschen naam gege ven, omdat men algemeen de Westersche te karig vond in hun naamgeving, en terwijl de anderen aan tafel zich achteraf hielden, wilde hij dat zij met zijn vrouw hoofdpersoon was Hij onderhield haar met zijn vragen en me deelingen, hij vertelde wat er in Peking was voorge vallen, hoe Joean Tchi Kai als door een wonder aan een bomaanslag was ontkomen, en hoe de wanorde over geheel China veld won. Het gewone volk had het hard te verantwoorden, wanneer zij hoorden dat soldaten in de buurt waren, voor kwamen zij hen liever en. doodden zich zelf; d,e straten lagen vol lijken. Ik heb hierover brieven gekregen uit mijn eerste district, waar men nog altoos om mij denkt. Zij waren als mijn kinderen. Toen ik mijn aanstel ling daarvoor kreeg, ging ik naar de Keizerinweduwe Tze Hsi om haar te bedanken. Zij beval mij toen me bijzonder het lot van de laagste klassen aan te trekken. Ik ben daar doorgekomen", zeide zij hem, toen ik bij den Boxeropstand uit Peking moest vluchten, en zij waren de aller armsten van de armsten die ik zag. Ik bewijs u .een eer met u daar te benoemen, want ik geloof niet dat gij hen op eenigerlei wijs, zult onderdruk ken. Ik toen overtuigd dat zij heel slechte ambte naren in 't verleden moeten hebben gehad, om nu zoo ellendig arm te zijn." Dit was een aanleiding om te vragen of men de Keizerin alleen geknield mocht naderen, zonder de oogen naar haar op te slaan. Ja", zeide Kung Ta Yen, zonder knielen was een onderhoud niet denkbaar; maar n die eerste maal n later heb ik de keizerin altoos flink in 't gezicht gezien. De verhalen van vreem delingen zijn dikwijls overdreven." Op zijn beurt nam Kung Ta Yeng de vreemde g^st te biecht. Hij verwonderde zich er over, dat zij die toch tot de Jezus Kerk", behoorde, niet den zegen had uitgesproken over het avondmaal en haar opinie niet had gezegd over de huwelijken van den tweeden rang, die de Chineezen gewoon waren te sluiten. Want dat waren de twee trekken van het Christendom die naar voren sprongen het gebed en de monogamie. Op dat laatste punt kon de gast hem dienen met het antwoord van haar eigen vader, toen hij daarover werd geïnterpelleerd, die vond zijn ene vrouw genoeg en soms meer dan genoeg voor zich. En dan komen de kinderen er nog bij om het ons lastig te maken,"lachte de vader, die een aartsplaag was, en zijn jongste levenslustige dochter aanzag; paar als om te toonen hoezeer hem het lot der zijnen aanging, weidde hij uit overde onder handelingen, die waren voorafgegaan aan de verloving van zijn dochter, de Orchideënbloem, die zoozeer tegen het huwelijk opzag. Zijn vriend Toeang, de vader van den verloofde, had hem verteld van een onderhoud met zijn zoon toen deze niet wou hooren van zijn huwelijk, omdat het zijn gedachten in beslag zou nemen, en hij niets meer aan het gewone leven zou hebben. Maar de oude Toeang, die niet oud was, inte gendeel een elegant heer en een volmaakt gentleman wenschte zijn zoon voorgoed in de maatschappij te vestigen en toonde hem zijn vaderliefde door ? als aanstaanden schoonvader voor hem uit te kiezen een man van geleerdheid en naam. Dan moet ik zorgen", had hem de jonge Toeang gezegd, dat ik waardig ben om met die menschen om te gaah", en Jiij had het voor nemen opgevat om zich met verdubbelden ijver toe te leggen op zijn studies. Schalks kneep de Edele heer Kung zijn dochter bij de kin, toen zij zich niet goed uit haar ver legenheid wist te redden als in haar tegenwoor digheid het taboe onderwerp op het tapijt werd gebracht. Maar de Engelsche logee was tevreden en haar aanhankelijkheid vermeerderde voor den Edelen Heer, die al schertsend met een lichte ironie tegemoet kwam aan wat er omging in de harten van zijn gezin. , Hoe beter zij hem ging begrijpen, hoe meer het haar speet dat hij zich door zijn wantrouwen in den dlgerheenen toestand liet leiden om zijn diensten aan het land te onthouden. Zij wist van daden van Oom Kung die, door hun kalm overleg en door de volstrekte zelfopoffering, waarmee zij waren uitgevoerd, de verwoesting van een provincie hadden tegengehouden. Had . dan de regeering wat er nog van een regeering in China over was, die manier van handelen niet erkend? Neen, zeker niet, Joean Tchi Kai bood hem het gouverneurschap aan van de pro vincie Schansi, maar hij rekende zich niet ont slagen van de eenmaal gezworen trouw aan het oude regime. Het heeft niét te maken met het eerre of andere bestuur, streed hem de logee op, het is trouw aan China die gij moet bewijzen. Toen kwamen de tegenwerpingen en de klachten. De tijd was verkeerd: de mannen des vredes, die China hadden bestuurd, zagen het werktuig, waarmee zij het gezag hadden hooggehouden. in hun handen gebroken. De tijd eischte andere middelen; wie tegenwoordig het bestuur wou uitoefenen, moest tot de wapens zijn toevlucht nemen. Een leger was noodig om orde te schep pen, een ordelijk leger, Kung Ta Yen kon het niet beter uitdrukken, dan door het te noemen een Christelijk leger. Hij zag dat de Westersche beschaving den godsdienst als een algemeen tychtmiddel had weten te gebruiken. *In dat opzicht stond de Chineesche beschaving achter, :de godsdienst was in' China een veracht bijgeloof, niemand die eenig ge'zag toekende aan de priesters in de samenleving. Het eenige dat ideale kracht uit oefende was de strenge zedeleer van den Boeddha, die overeenkwam met den regel van Confucius, maar het was een wet voor asceten. Kung Ta Yen nam daarheen zijn toevlucht. Hoe langer hoe meer was de Boeddha zijn toevlucht geworden; men zag hem de kleine bronzen Beoddhabeeldjes koesteren, terwijl zijn humoristische geest er zich opscherpte om in kleine dierenfabels de tegenspraak van het gewone leven met de ascetische eischen te illustreeren. Die vertellinkjes verlevendigden de conversatie. Haar hoop had de Engelsche logee gevestigd op Li Cheng, den zoon, den stamhouder van het geslacht Kung. Wanneer de vader wanhoopte aan het goede, en zeide dat eerlijkheid en trouwe dienst tot het verleden behoorde, dan herinnerde zij hem in haar huisbakken optimisme aan het schoolrijmpje Het heldengeslacht mag komen en gaan Maar 't is daarom nog niet precies dood. wSffif,». Qngers' Corina Bonbons een delicatesse Bijzonder fijne smaaK en zij wees hem er op hoe in zijn hart hij toch het geloof moest hebben dat zijn zoon Li Cheng niet minder zou wezen dan zijn voorouders. Zij had zich een buitengewoon idee gevormd van zijn toekomst toen zij had gezien welke vorde ringen hij in den laatsten tijd had gemaakt Hij had zich niet alleen van veel van de oude denk beelden losgemaakt, maar had zich ingeleefd in het nieuwe en op de schoolbanken gezeten voor de studie van wetenschappen waarvan de ouden niet hadden gedroomd. Dat ging buiten weten zeker ook buiten den wensch van zijn vader; alleen verwachtte hij op 't eind zijn goedkeuring te verkrijgen De Engelsche intusschen moest de Chineesche wereld waar zij even was binnengetreden, verlaten; zij verloofde zich met een der heeren van de legatie en volgde hem weldra naar Europa, vaarwel zeggend plotseling aan de vriendschappen welke zij had gesloten, scheidend van de menschen op een oogenblik, dat er misschien juist een crisis in hun leven zou aanbreken. Hoe zou het gaan met het verdriet en de wereld weemoed van Oom Kung, zou de humoristische filosoof nog een bevrediging vinden? En de Orchideebloem, haar vriendin! Hoe zou haar het huwelijk smaken? Zou haar vriend Li Cheng zich naar zijn aard kunnen ontwikkelen? Of zouden onvoorziene omstandigheden, wellicht een ongelukkig huwelijk, hem neerdrukken en in een verkeerde richting dringen? Het was Lady Hosie gegeven ten eerste dikwijls brieven uit het Hemelsche rijk te ontvangen, diéhaar op de hoogte hielden der faits er gestes van haar vrienden, en dan zelf voor een poos naar China te gaan om zich persoonlijk te over tuigen van hun welvaren. Haar vriendin de Orchideebloem, heeft zij toen niet weergezien, maar zij had een brief van haar ontvangen, en daarin het volgende bericht: Lieve zuster, Toen het op scheiden aankwam van mijn lieve ouders is mijn hart bijna gebroken; het is toch zoo gelukkig dat mijn schoonmoeder vee, met mij opheeft en dat de rest van de familie zeer lief voor mij is " Mij dunkt, wij mogen gerust zijn. Oom Kung zag zij tevreden, buiten ambten, maar bezig gehouden door philanthropisch werk; hij ging voort zijn Boeddhabeeldjes te koesteren. Ik houd zoo veel van hem", zeide hij aan de Engelsche, hij is zoo lief in deze harde wereld." Li Cheng was uiterst gelukkig gehuwd, maar het verlangen naar een staatsbetrekking had hij moeten opgeven. Hij was geplaatst <??.n een Engelsche bank. Zijn toekomst, van hem den geniaalste, bleef nog geheel onbepaald. Zullen wij nog "van hem hooren? W. G. C. B Y v A N c K loninUlkileubiltiansport-laitschapp DE GRUYTER&Co. DEN HAAQ AMSTERDAM ARNHEM Verhuizingen per Auto-Trein