Historisch Archief 1877-1940
16
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND
No. 2445
P E INTERNATIONALE
REGLAM E-TENTOONSTELLING
Er zijn bij den opzet en bij de organisatie
plannen van deze tentoonstelling betreurens
waardige fouten begaan, welke niet gemakkelijk
te vergeven zijn. Want ook al heeft men, naar het
schijnt, gemeend dat de vlag de lading zou dekken
door Wijdeveld's naam daaraan te verbinden,
toch viel er voor hem weinig meer te redden.
In plaats van reeds dadelijk van den aanvang af
gekend te zijn in de indeeling van den plattegrond
der beschikbare tentoonstellingsruimten, werd
eerst toen het meerendeel der stands reeds ver
huurd was en dus deze indeeling vastgelegd was,
zijne medewerking ingeroepen en kon hij slechts,
zoo goed en zoo kwaad als de omstandigheden
dit toelieten, gebonden aan de met de verschillende
exposanten afgesloten contracten, aan het werk
gaan.
Dat het resultaat, ondanks dit onbegrijpelijk
verzuim, nog zoozeer verrassend en verheugend
werd, is slechts te danken aan het feit dat de voort
varende architect Wijdeveld n door zijn arbeid
voor het theater n door de ondervinding opgedaan
bij de inrichting van de zoo mooie theatertentoon
stelling in het Stedelijk. Museum het klappen
van de zweep" volkomen kent en hij daardoor
de teugels wist strak te houden ondanks veel
moeilijkheid.
Het is een heel ding om in zóó korten tijd (men
spreekt van twaalf dagen, maar er zullen ook wel
nachten van gespannen overwerk zijn bijgekomen!)
het leelijke intérieur van het Paleis voor Volksvlijt
om te tooveren tot iets dat, hoewel het onver
mijdelijk het haastige en tijdelijke karakter draagt
aan eene tentoonstellings-inrichting eigen, toch
heel feestelijk en tevens voor Holland heel bij
zonder werd.
Den fantast, den man die graag groote dingen
doet, den kerel van durf en goeden smaak,
men herkent dien aan de als een theater-decor
RECLA. De historische afdeeling
Een reclame-ontwerp van Henri Braakensiek
tegen het paleis" aangetimmerde ingangspoort,
welke vooral 's-avonds, als in het donker heel het
gebouw daarachter wegvalt en de poort alleen te
zien blijft met den overweldigenden lichtschijn
van taliooze lampen, naar waarde kan worden
geschat. In zoo iets kan de ontwerper zich
vrij-uitleven en ook het aardige Cabaret-zaaltje getuigt
hiervan. Vooral uit den onvolprezen stand
der Philips-lampenfabriek (in ronden koepelvorm,
het houtwerk rood gelakt met het spiegelglas
hoekig daarin vervat, met de in triplex-hout
uitgezaagde letters als eene speelsche versiering
daartegen aangezet, met als achtergrond der
uitstalkast een dof-glanzend, zilveren vlak,) kan
men aflezen hoe bijzonder de tentoonstelling had
kunnen worden, zoo men niet van meet-af den
ontwerper had gebonden.
En nu komt de fantasie en vindingrijkheid
van den kunstenaar aan het woord, want naast
dezen stand, een halfronden uitbouw ervan vor
mend, maakte hij voor de z.g. aan- en
uit-lampen" der Philips-fabriek de verrassendste licht
reclame, welke men zich kan denken !
Hoekige vakken kleur, in een spel van
kaleidoscopische wisseling, altijd anders en nooit gelijk
door de werking van de lampjes, welke door in
vloed van verwarming en afkoeling zichzelf ont
steken of dooven, teekenen op het witte,
rondgespannen scherm de grilligste arabesken.
Hier, en in de afdeeling van het Instituut voor
Sier- en Nijverheidskunst met de zoo talrijke
schoóne voorbeelden van geslaagde samenwerking
tusschen kunstenaar en industrieel, is voor de
ondernemers der R. E. C. L. A. eene goede les
te leeren !
Al ware niets anders berejkt dan dit voorhouden
hoe het worden kan indien men zich tot de kunste
naren richt, dan zou al het werk niet vergeefsch
zijn geweest!
Ook de bijzonder aantrekkelijke Historische
Afdeeling door Mevr. Ro van Oven ingericht met
de mooie werkstukken uit het verleden waarin
op even argelooze als kunstzinnige wijze de re
clame-kunst werd beoefend, ondersteunt de stelling
van de bescheiden en beschaafde mededeeling
tegenover den onbescheiden en vaak onbeschaafden
schreeuw van den nieuwen tijd.
Eerlijk gezegd is er, behalve dan de aankleeding
der tentoonstelling zelf en de zoojuist genoemde
afdeelingen, jammer genoeg maar heel weinig te
zien dat de moeite van het vermelden, althans
in kunstzinnig opzicht, waard is. Een door
Schwarz zeer levendig gedecoreerden stand, vol
komen bedorven en gemaskeerd door eene over
stelpende opeenhooping van nagel-witte
kleedingstukken, behoorende tot eene z.g. Indische uit
rusting, zonder ik gaarne hiervan uit, doch wat
men hier en elders ziet, vindt men ook in de
Kalverstraat. En dit nu is een andere fout, zooals
ook n het aanplakbiljet, n het omslag van den
catalogus n vooral de dagblad-advertenties
hetzelfde moderne karakter hadden moeten dragen
van de tentoonstellings-inrichting, waartegenover
deze dingen wel zeer uit het kader vallen.
Aldus ontbrak alle eenheid en daar
aan, evenals aan vele andere voorbeel
den, bemerkt men dat zij die er zich
op laten voorstaan verstand" te heb
ben van de reclame en daarvan eene
diepgaande studie" te hebben ge
maakt, den bal precies misslaan. Want
dan is de koopman, dien ik tegen
Berlage's onvolprezen baksteen-Beurs
zag geleund staan, met in de hand een
stok waaraan een dikke stroo-bos was
gebonden en waarin wel honderd
draaiende molentjes waren gestoken met
in felste kleuren gedrenkte wieken,
tenminste volmaakt eerlijk en echt te noemen
omdat zijn waar de beste reclame (en nog wel
zeer beweeg'lijke reclame!) maakt voor eigen
handel, welke zich laat denken.
Met toegiftartikelen komt ook de R. E. C. L. A.
er niet !
Eerst als zij die de waarde der werkelijke
blijvende reclame verstaan, zullen begrijpen dat
op den duur aan de kunst en de kunstenaren
meer zeggingskracht pp dit gebied dient te worden
geschonken, zal er iets gewonnen zijn ondanks
Blue Band en ondanks alle
advertentie-bureauxnarigheden met de ongenoemde en ganschelijk
geknechte ontwerpers. There is something rotten
in the State " ook hier ! *l
Waarom overigens, juist in de zoo moderne
lichtreclame b.v. de letters zelf zoo monsterlijk
en karakterloos zijn; waarom, terwijl de ver
schillende technieken en procédé's bij het drukken
GRANDS VINS DE CHAMPAGNE
POL ROGER & Cie
Agent General: JABER 8ERUN8S, Haarlem
in kleur heden ten dage de volmaking nabij zijn,
dit alles misbruikt en verkracht wordt tot de zoo
alledaagsche en banale verdrietelijkheden welke, in
de steden de reclamezuilen bedekken; waarom
de voorstellingen der z.g. lichttransparanten
beneden alle kritiek blijven en waarom ook de dag
blad-annonces voor het meerendeel, behoudens
eene hoogst zeldzame uitzondering zoo weinig
aantrekkelijkheid bezitten en maar mir nichts,
dir nichts" in elkaar geflodderd zijn, dit alles
blijft een open vraag, waarvan de beantwoording
vooralsnog op zich moet laten wachten, zoo lang
men in het kamp der fabrikanten en hande
laren niet wil inzien dat juist in een zóó onschoonen
tijd als de onze aan den kunstenaar meer kans
moet worden gegeven de schoonheid in dit alles
te doen herleven. Dat zal dan de kunst en de recla
me ten goede komen en ook het eenig verdedigbare
toegiftartikel zijn !
OTTO VAN TUSSENBROEK
EEN STANDAARDWERK
VAN EEN
NEDERLANDER OVER
ITALIAANSCHE SCHILDERKUNST
Wij zijn zoozeer gewend, het onderzoek op het
terrein der Italiaansche kunstgeschiedenis aan
buitenlanders over te laten en ons bij voorkeur
met onze eigen kunsthistorie die dit dubbel en
dwars waard is bezig te houden, dat wij onze
oogen nauwelijks gelooven bij het lezen van het
weidsche plan van Dr. Raimond van Marie, die
de geheele Italiaansche schilderkunst in hare
ontwikkeling van de 6e eeuw af wil beschrijven
en aldus een handboek wil doen ontstaan, dat
dit schier onmetelijk terrein geheel bestrijkt.
Dr. van Marie is een groot kenner van deze
materie, vooral van de Italiaansche kunst der
13e eeuw:J£zijn studiën over Simone Martini,
RECLA. De afdeeling moderne affichekunst