No. 2445 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND 19 DIERSTUDIE: KROKODIL Tcekening vuur d°Amsterdammer" door H. Verstijnen. Op den Economischen Uitkijk Met den Franschen slag". Een vriend van me, Hollander, sedert enkele jaren te Parijs woonachtig en vóór den oorlog reeds ??groot Francophiel, zendt mij het extrait" No. 57 van het Journal Officiel" (23 Maart 1.1.), hetwelk den tekst bevat eener straks te noemen wet en schrijft mij daarbij: als je op je Ec/inomischen-Uitkijk-toren gaat staan, bekijk dan ook eens deze heroïsche wet, die den franc weder de volle waarde van vóór den oorlog geven kan". De wet, waarvan de tekst voor mij ligt, heet: ,,Loi ayant pour objet la réalisation d'économies, la création de nouvelles ressources fiscales et diverses mesures d'ordre financier". Voordat ik over den inhoud kom te spreken, eerst iets over den vorm. Dit No. 57 van het Fransche Staatsblad is op heel eenvoudig papier gedrukt, minder solide, maar zeker ook veel goedkooper dan door onze Landsdrukkerij wordt gebruikt. Het formaat is zoo ongeveer dat der Groene (sedert de gelukkige wijziging). De 12 bladzijden tellen elk drie ko lommen met een duidelijk lettertype. Het geheel kost.... 30 centimen ! Hoeveel zouden wij hier voor zooveel drukwerk rekenen? Een Franschman, die weten wil waar hij aan toe is met heel deze nieuwe regeling, kan voor ,,'n schijntje" den volledigen tekst koopen en bestudeeren. Nog even iets wat den vorm betreft. Dadelijk treft ons, Hollanders, het ontbreken van elke overweging (?considerans" is het bij ons gebruike lijke woord). De aanhef is zoo simpel, als 't maar zijn kan en vervat in dat soort van proza, dat gelijk van Deyssel zeide, recht op u af gaat: De Senaat en de Kamer der Afgevaardigden hebben goedgekeurd, de President der Republiek kondigt af de wet, waarvan de inhoud luidt. ..." Volgt art. 1. En verder geen wijsheid. Wat ook treft, is de klare, heldere wets-stijl. Kort en krachtig, bevattelijk ook daar, waar de materie toch niet zoo eenvoudig was. Er worden vooral niet meer woorden gebruikt dan strikt noodig is. B.v.: de wetgever schaft het Staats-monopolic voor lucifers-fabricage af, verbiedt tevens de vestiging van eenig monopolie in die lijn en wil tevens bepalen op welken voet de Staat, als hij zijn monopolie ooit zou hervatten, bestaande fabrieken zal overnemen. Denk u eens in, hoeveel artikelen met hoofd-, bij- en tusschenzinnen, vol verwijzingen en voorbehouden, onze wet gever voor dat doel zou behoeven. En lees nu eens even de artt. 36 en 37 der Fransche wet Afgeschaft is de wet van 2 Augustus 1872, aan den Staat toekennende het monopolie voor ver vaardiging en verkoop van lucifers. Verboden is de vestiging van een industrieel monopolie voor vervaardiging of verkoop van lucifers. (Volgt een strafbepaling). Ingeval de Staat het lucifersmonopolie zou hervatten, zal de aan fabrikanten verschuldigde naastings-prijs nooit overschrijden de waarde der onroerende goederen, van het materiaal, der voorraden en der octrooien of licenties die de Staat zal willen verwerven." Maar genoeg over den vorm. Wat den inhoud betreft, valt op te merken, dat in de meer dan 100 korte artikelen allerlei wordt geregeld: wij ziging van zegelrechten, douane-rechten en douaneverklaringen, de prijs van snuif en tabak, de reeds vermelde afschaffing van het lucifersmonopolie, invoering daartegenover van eene belasting op lucifers, verhooging van het tarief voor door den strafrechter opgelegde boeten, rente-vergoeding (10 pCt. !) bij te late betaling van belasting, regeling van handel in vreemde devisen", verhooging van het tarief voor pos terijen, telegrafie en telefonie, belasting op motor rijtuigen en auto's.... en nog zoo een en ander meer. Intusschen, merkwaardiger dan dit alles i, in zijn veelzeggende soberheid het eerste artikel. Dat klinkt als een klok. Ziehier: Beperkingen (?réductions"), welker totaal niet minder zal moeten zijn dan l tnilliard francs, zullen in 1924 op de uitgaven van den Staat worden toegepast." Hoe? Door wie? Wanneer? Het 2e lid van dit eerste artikel vertelt ons: De Regeering is gedu rende de vier maanden die op de afkondiging van deze wet volgen, gemachtigd, door maatregelen, welke de Ministerraad, de Raad van State gehoord, heelf goedgekeurd, alle hervormingen en admi nistratieve vereenvoudigingen in te voeren, welke De man, die de inspiratie kreeg om art. 40 te schrappen. de verwezenlijking van deze bezuinigingen zal vereischen. Wanneer de aldus genomen maatregelen wijzigingen in geldende wetten zullen hebben noodig gemaakt, dan zullen die maatregelen binnen een termijn van 6 maanden aan de goedkeuring van de wetgevende macht worden onderworpen." Maar inmiddels, (dat is de bedoeling) zullen die maatregelen alvast ingevoerd en uitgevoerd zijn ! Dit is dan wel de kern der bekende wet, door Poincarétegen veel verzet met veel vuur en groote welsprekendheid verdedigd. Wij moeten een milliard francs op de begrooting der Staatshuishouding afschrappen en daartoe moeten wij de vrije hand hebben. . . . ; ziedaar de hoofdzaak. En dit artikel l geeft aan de Regeering in enkele woorden die ver strekkende bevoegheid. Maar dit is dan toch wel iets, waar wij in Holland even stil onder worden en dat ons wel tot nadenken stemt. Niet zoozeer dunkt mij, tot eene gezette overpeinzing van de vraag of deze wet duurzaam de waarde van den Franschen franc zal verhoogen. Mijn vriend in Parijs dacht aan de mogelijkheid, maar het spreekt toch wel vanzelf, dat de dc-preciatie van den franc tegenover andere munten een heel ingewikkeld verschijnsel is, uitvloeisel van velerlei factoren, waarop een wet als deze, door de uitgaven des lands te verminderen en zijn inkomsten te vermeerderen en door speculatieve omzettingen tegen te gaan, wel gunstigen invloed uitoefenen kan, doch niet zóó, dat daardoor andere tegenwerkende factoren hun kracht zouden verliezen. Niet dit, hoewel natuurlijk voor de Franschen het belangrijkste punt, is het wat ons hierin het meest treft. Mij althans valt het meest op: de methode dezer wetgeving, de mogelijkheid der toepassing van zoodanige methode in deze demo cratische republiek, welker wetgevende macht aan de regeering als 't ware een blanco volmacht geeft om l milliard op de Staatshuishotiding naar eigen inzicht te besnoeien. Een - tot op het beloop van l milliard discretionnaire bevoegdheid. Nit'! wonderlijk is het, dat er felle strijd gevoerd is, eer aan het Fransche gouvernement deze macht werd gegeven, maar opmerkelijk is, dat de Regee ring het mogelijk geacht heeft zooveel bewegings vrijheid te verkrijgen en dat zij die inderdaad verkregen heeft. In 't voorbijgaan, volledigheidshalve, vernield ik ook nog art. 2, bepalende dat, tot aan het einde van den dienst 1924, in de publieke staats diensten geen nieuwe betrekkingen /uilen worden gecreëerd en dat er geen aanstelling van ,,personnel supplementaire 011 auxiliaire" zal plaats vinden. In het land van staag wassend fonctionnarisme" mag dit waarlijk een heroïsche" verbods bepaling heeten. Vanzelf duikt bij de overweging van wat ginds zoo stevig en cordaat werd tot stand gebracht, de vraag, de gedachte op: Et nos?".... Wij hier, wat doen wij? Hoe vatten wij dit /,inkje;<au? Ik behoef de vraag alleen maar te stellen, de E. J. VAN SCHAICK MAKELAAR Korte Jansstraat 25"" - Utrecht WONINGBUREAU ASSURANTIES TELEFOON 125 gedachte maar te opperen, want het antwoord kennen wij allen. Hoelang praten wij reeds over bezuiniging en versobering! Wij hebben de 17 pCt. methode gehad en wij hebben daarna den sterken" man zien komen, die er het mes in zou zetten en meer als belastingminister dan als 's-Rijks bezuiniger zich ontpopte. En wij zijn -nadat de Regeering, weken lang demissionnair, teruggekeerd was, getuigen van eindelooze me mories van toelichting, voorloopige verslagen en weer memories van antwoord met langgerekte openbare beraadslagingen over alle achtereenvol gende hoofdstukken der staatsbegrooting. En de verzuchting welt in ons op: als ook wij eens zoo'n art. l" konden krijgen, dat in 4 regeltjes druks de Regeering bevoegd verklaart een stevig bedrag op de staatsbegrooting te besnoeien .... Maar daartoe zouden we andere Kamers moeten hebben en ook een andere regeering. Wij zouden gedragen moeten worden door de nationale gedachte, dat de ernst der tijden ook van ons zulke offers vergt. En wij zouden in om Hollandsch temperament iets moeten hebben van den Franschni" slag !.. . . S M i s s A F; K T FGHBERS-RIJWIELEN De naam op een rijwiel is een waarborg voor KWALITEIT Moei. H.H. in uitr. 4 F. 110. in uitr. l F. 97. FILIALEN EN AGENTSCHAPPEN IN ALLE PLAATSE GEVESTIGD