DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND No. 2445 Het feit, dat er dagelijks meer WHITE VRACHTWAGENS EN OMNIBUS EN op den weg verschijnen, spreekt voor zich zelf. De prijzen zijn concurreer end. ALLEENVERTEOENWOORDiaiNQ VOOR NEDERLAND: N.V. Gebrs. N E F K E N S' Automobiel Maatschappij ALLEEN: AMSTERDAM, Jacob Obrechtstraat 26, Tel. 22507. UTRECHT, Nachtegaalstraat 55, Tel. 3061. Geen filialen, ook niet in andere plaatsen. Spoors Mosterd STEUNZOLENo nCT OPSIMANDGN " HERSTELT O. A. o.z.vo ?iiiilffil*iiJ HOFLEVERANCIER levert ovo,r het gtefiGGte [and franco Zendt U gaarne bare diu- voorwaarden NADERE INLICHTINGEN BIJ f P ^ÜHAPQ L.HOUTSTR.9 CHOQPSTR.32 V..r.DERL/wC J DENHAAG UTRECHT DE INTERNATIONALE PUZZL Eind April 1924. Er. was voor gezorgd, dat de menschheid het Paaschfeest tenminste wat opgewekt kon doorkomen. Aan het einde van de week daar vóór, was immers van weerszijden het deskundi genrapport Dawes als basis van regeling aanvaard geworden, en voor de allereerste maal sinds jaren werd althans in principe een overeenstemming verkregen. Dit kan niet nalaten, ook een verderen indruk teweeg te brengen, en zoo van stap tot stap tot de rustiger oplossing te voeren. Het is de eigenaardige kracht van het Deskundi genrapport, dat het als 't ware van stap tot stap noodgedwongen de partijen op evenwijdige en . samenvallende wegen brengt. Die kracht is niet zoozeer gelegen in de aanlokkelijkheid of in de onweerspreekbaarheid van den inhoud, als wel in de onmogelijkheid om er zich niet bij neer te leggen. De wijze van totstandkoming, de voorbereiding door een veelzijdig samengestelde, zelfstandige commissie, geeft de bijzondere positie aan. Men heeft hier weer een eigenaardig voorbeeld van de moreele pressie, die ten slotte de internationale publieke opinie op regeeringen uit kan oefenen. Het is wel zeker, dat van beide zijden men gaarne veranderingen en afwijkingen aanbrengen zou. Doch van beide zijden gevoelt men ook, dat de rste die met maren", met voorbehouden of amendementen aan zou komen, daarmede een geweldig odium in zijn nadeel op zich zou laden, een odium dat hem voor 't geheele verdere verloop veel praktische moeilijkheden berokkenen zou, en voor de geschiedenis in het nadeel stellen. Zoo bestaat de kans dat het geheele ontwerp stilletjes weg naar het einddoel zal laveeren, omdat ....niemand durft beginnen er aan te raken. Het is evenwel noodig, dit karakteristieke van de positie goed in 't oog te houden, omdat het ook de broosheid aantoont, die de positie nog altijd behouden blijft. Men heeft allerminst te doen met een accoord, dat van weerszijden als een bevredi gend vijfde bedrijf wordt verwelkomd. Men zal daarom nog heel wat verdekt tegenspartelen en manoeuvreeren beleven en niemand kan zeggen, tot wat voor stokkingen dit leiden kan. Van geallieerde zijde zal de zorg natuurlijk blijven de aanwending der militaire machtsmidde len aan Ruhr en Rijn niet definitief uit te schake len, alvorens de voldoening van de Duitsche schuld afdoend verzekerd is. Van Duitsche zijde heeft men zich in de voorstelling gewiegd, dat de aan vaarding van het Dawes-rapport terstond de in wendige en uiterlijke bevrijding der bezette ge bieden na zich moest brengen. Wat dit betreft, zal nog heel wat deceptie te beleven zijn; en het is de vraag in hoeverre de Duitsche natie niet reeds weer te zeer is verblijd geworden met de leer, dat het rapport de Fransch-Belgische bezetting veroordeeld heeft. Zal zij het zonder een herhaalde uitbarsting van verbittering kunnen verdragen, wanneer men wél de economische en administratieve occupatie, de regie, het douanecordon, en wat dies meer zij, ziet verdwijnen, maar daarnevens, den eisch ziet handhaven dat militaire centra in stand blijven, die, voorloopig passief, te allen tijde weer prise de gages" ten uitvoer kunnen leg gen? Toch gaat het daarheen. En dit bergt niet alleen voor het oogenblik groote onderhandelingsmoeilijkheden. Maar het bergt ook, wat veel erger is, voor de toekomst schier onvermijdelijk nog herhaalde praktische wrijvingsmoeilijkhèden. Het is slechts te hopen dat de twee daartegen aan gewezen verzachtingsmiddelen aanstonds zullen worden ingevoerd. Ten eerste de aanvaarding van een werkelijke internationale instantie voor de beoordeeling van de vragen betreffende de prak tijd der voortgezette militaire bezetting. Ten tweede de deelneming van een voldoend Engelsen element; Want Engelsche militaire elementen ver staan nu eenmaal de kunst van passieve macht veel beter dan de Fransche; zij hebben dit van de Navy geleerd, die geheel van de doctrine der silent, unnoticed, passive power" doortrokken is. Intusschen zal dit alles een uitdrukkelijke aan vaarding van de zijde der Duitsche regeering verlangen, en vooral uit 'n oogpunt van binnenlandsche politiek ligt daar nog wei een van de hardste pillen. Hoe meer op het oogenblik voor alle latere moeilijkheden een automatische wijze van oplossing kan worden ingesteld, des te beter zal het zijn. Daarin moet de kracht van het deskundigen-rapport liggen. Het moet ook voor de mogelijke practische vragen van de toekomst, als 't ware automatische wijzen van oplossing vaststellen. De fout van het tractaat van Versailles: alles aan latere beslissingen latere onderhandelingen en lateren invloed der partijen over te laten, in haar tegendeel verkeeren. ? Dit is ongetwijfeld ook de toeleg der regelingen, door het rapport voorgesteld. De financiering van de spoorwegen, de welvaartsindex, de internatio nale commissarissen, alles gaat in die richting. Wat het herstel-aandeel" in de Duitsche industrie betreft, zal de betrokken regeling nog gemaakt moeten worden, maar dit kan tenminste aanstonds geschieden, en klaar zijn als 't mechanisme in werking treedt. Op n punt, en welk een voornaam punt, stemt het program evenwel tot huivering voor de toekomst. Het is in zake het verband, dat gelegd wordt tusschen de Duitsche herstel"annuïteit, en de Duitsche handels- en betalingsbalans. Zoo als bekend, is het een der meestgeroemde trouvailles van het Dawesrapport, de hoegrootheid van het aan de geallieerden over te maken jaarlijksche bedrag, afhankelijk te stellen van de mo gelijkheden die de Duitsche betalingsbalans zal aanwijzen. Zoo blijft het in de macht van Duitschland, in de komende jaren door de regeling van haar eco nomisch leven, overwegenden invloed op de herstel-annuïteit uit te oefenen; ja, zijn geheele han delspolitiek op 't omlaagdrukken van die annu teit te oriënteeren. En gezien de Duitsche menta liteit, met name de genialiteit in 't aanwenden van regeeringsinvloed op de vormen van zijn internatio nalen handel, blijftdaar nogde bron voordiepgaande internationale twisten in latere jaren gelegenen voor verreikende economische storingen. Dat is dus de zwakke stee, waar hij de komende onderhandelingen in de eerste plaats de aandacht op gericht zal zijn. Dat er nog veelvuldige besprekingen zullen moeten plaats vinden en alle vereischte regelingen gemaakt "zijn, ligt voor de hand. Intusschen heeft cie Commissie van Herstel de geallieerde tendentie geopenbaard, om dit met alle voortvarendheid en kortaangcbondenheid te doen geschieden. Men zie haar uitnoüdiging aan de Duitsche regcering om aanstonds de vereischte wetsontwerpen in te die nen. Het staat te bezien, in hoeverre Duitschland er reeds op voorbereid was, zulk een uiterst kort en bondigen weg, die weinig gelegenheid tot breed voerige verhandelingen meer laat, te volgen. Daar kunnen nog wel woorden over vallen. Een geluk is 't in elk geval, dat van het vast stellen van een totaalbedrag op 't oogenblik over J. S. MEUWSEN, Hofl. A'DAH-R'DAM-DEN HAAO DE BESTE HOEDEN IN HOLLAND en weer is afgezien. Ongetwijfeld zal dit uitstel later nog eens een dramatische crisis veroorzaken. Maar het was onvermijdelijk; omdat anders de ge heele kwestie der intergeallieerde schulden aan de orde zou zijn gesteld, en die kan op't oogenblik niet spoedig worden afgehandeld. In het algemeen gesproken mag men dus toch zeggen, dat een met erkentelijkheid begroete bundel zonnestralen door de wolken heengebroken is. ... Maar 't is of de verheldering van den hemel aan den eenen kant, elders de wolken weer samenpakt. Het Russische probleem ziet er niet opwekkender uit. Wat de besprekingen te Londen brengen zullen? In elk geval levert de kwestie van Bessarabiëschier onoverkomelijk schijnende moeilijk heden, en de groote mogendheden mogen wel be treuren, hierin zoo vroeg en definitief Roemeniëter wille te zijn geweest. Dit land staat nu op zijn erkend recht. Maar de Soviets willen daarvan niets weten. En terwijl men Boekarest tot concessie's kan bewegen, gaat 't daar hard tegen hard. Roe meniëzoekt, getuige het koningsbezoek, steun bij Frankrijk. De Engelsche arbeidsregeering is de minst geschikte om Moskou tot kalmte te brengen. Wanneer men daarbij bedenkt, dat Littauen, we gens Wilna, zich nog steeds met Polen als op voet van oorlog beschouwt, waaraan ook de op lossing der Memelkwestie geen eind heeft kunnen maken, dan zit daar in 't oosten nog heel wat stof, die zelfs in den eerstkoinenden tijd zware zorgen brengen kan. Een geluk is tenminste dat een ander met Roemeniëverbonden vraagstuk, dat van Transsylvanië, voorloopig politiek tot rust is gebracht. Roemeniëzal in de toekomst, met zijn geweldige uitbreiding aan grondgebied, waartegen het misschien staatkundig nog niet geheel opgewassen is, als een internationaal Schwerzenskind" voortgroeien. Maar met Hon garije, dat zooveel territoor en voik aan Roemeni verloren heeft, is tenminste vooralsnog een pacifi catie bereikt. Doch wat Rusland aangaat. En dan voorts te bedenken dat in Duitschland een strooming voortbestaat, die voor Berlijn alle andere internationale verhoudingen ondergeschikt blijft maken aan de broederschap met Soviet-Moskou. Nog dezer dagen sprak de ambassadeur Brockdorf Rantzau haar met veel nadruk uit. En telkens wordt er hier en daar op gezinspeeld. Een desperate fantas tische, schier een perverse politiek, zou men zeggen. In geallieerde kringen schijnt men ge neigd te zijn te verklaren: een hiuf. En mis schien is dat. ook voor DuitschlanJ zeil', de beste opvatting. Maar de diplomatieke ti'e-tand blijft gecompliceerd. BRAND \ R i s VANNELLESVARINAS GOUDZEGEL 5O ets. pe P Pa kj e. M Een aangename Bezuiniging een HALF ONS vervangt vele GOEDE SIGAREN II