No. 2446 -AMSTERDAMMER, WEEKBLAD <VOOR NEDERLAND 13 Lubov Tchernicheva KRONIEK VAN DEN DANS VI Het Russisch ballet Wat het Russische ballet ons ook brengen moge, het zal in ieder geval wel de beste balletgroep met klassieke scholing zijn die West-Europa thans herbergt. Het Zweedsche ballet is technisch veel zwakker, het Fransche ballet, dat in de laatste jaren schijnt te herleven blijft ons onbekend en wat er uit het Russische.moederland aan nieuws komt, wijst er bijna steeds op dat het revolutio naire tooneel wel zeer vooruitstrevend, maar het revolutionaire ballet van een keizerlijke behoudend heid is. Men moet echter bij deze Diaghilewgroep geen enkele van de groote dansers en danseressen meer verwachten, wier namen en portretten op vreemde wijze het eerste prospectus voor de Nederlandsche opvoeringen versierd hebben. Noch Karsavina, noch Fokine, noch Pavlova, noch Massine, noch Nijinski maken meer deel van de groep uit, ook Trevilova, de prima ballerina van eenige jaren geleden, is niet aanwezig en Stanislas Idzikovski danst met Lopokova in Londen. Wij krijgen dus Nijinska, Nijinski's zuster als de ballerina in Petrouchka" als wij Petrouchka" tenminste in Amsterdam te zien krijgen, wat met het oog op decorvervoer nog niet zeker Dans der boogschutters uit ,,Prince Igor" schijnt wij krijgen Nemtchinova en Tchernicheva en Sokolova en als dansers Wilzak, Woizikovsky en Zverew, allen dansers van goeden roep en voor zoover ik ze ken van goed ambacht, maar zonder den glans van den eersten rang. Wij krijgen dan uit de eerste jaren van dezen groep Les Sylphides", dat de charmes van het oude ballet kan hebben en de voortreffelijke dansen uit Borodines opera Prince Igor" die, in het type der Russische volksdansen, van een prachtige drift en vaart zijn. Wij krijgen dan wellicht Car naval", lief, maar wat schraaltjes, en Sheherazade", het zeer Bakstiaansche Oosten als bewegend schilderij, misschien Petrouchka", dat ieder die de Russen kent wel op zijn verlanglijstje zal zetten, de Femmes de Bonne Humeur" een gedanste Ooldoni, (hopelijk een gedanste Callot) dat ik niet ken, evenmin als Pulcinella", voor zooverre te ontdekken valt het eenige werk uit de cubistische periode en tenslotte Le Mariage d'Aurore", een beperkte bloemlezing uit Tchaikowsky's La Belle au Bois Dormant", door Nijinska verlucht met eenige nieuwe choregrafie tusschen de honderd jaar oude van Marius Petitpa. Van de nieuwste of vooruitstrevende balletten Le Sacre^ du Printemps", Noces", Chout", Parade". Contes Russes" en de nog recenter werken blijven wij dus gespeend, wat ten deele aan de moeilijkheden der orkest-begeleiding ge weten mag worden, maar een overzicht over het repertoire onvolledig maakt en het doet betreuren dat wij nu uit de laatste constructieve" periode weinig of niets te zien krijgen. Ter oriëntatie *) diene dat Les Sylphides", Carnaval" en Le Mariage d'Aurore" het dichtst bij de klassieke school staan, de dansen uit Prince Igor" en een deel van Petrouchka" het dichtst bij de volksdansen. Sheherazade" is vooral decoratief, Pulcinella . uit den tijd dat de moderne richtingen in ds schilderkunst op dit ballet ge-ent werden. In Le Mariage d'Aurore" zal men dan o.a. het beroemde adagio der septdemoisellesd'honneur en den pas de deux" vinden. Voor zooverre de Amsterdamsche toeschouwers in de laatste jaren geschoold zijn in het zien van ander dansen, zijn hier vergelijkingen te maken die het bezoek der Russen dubbel boeiend doen zijn. De eerste indruk van het ballet is groote bekoring: de zekerheid waarmede gedanst wordt, de tech nische gaafheid, is van te voren verzekerd. Men kan het ballet vaak verwijten dat het de langzame bewegingen, de zuivere eenvoud van gaan en staan, niet dansen kan; daar tegenover staat dat de finales in een roes van kleur en beweging hun indruk zelden missen. Men kan het verwijten, dat de bewegingen vaak zeer keurig en strak ge danst worden als figuur, maar dat de bezieling in die beweging wel gemist wordt, men kan alles wat lichtvoetig, charmant, kunstig en sierlijk is prijzen en de tegenstanders aan het woord laten als zij dit dansen de tragische accenten ontzeggen. Er is zoo een volledige critische boekhouding op te maken waarvan slechts een en ander genoemd mag worden, niet om de Russen bij voorbaat te critiseeren, maar om enkele gezichtspunten te openen uitjden strijd voor en tegen het ballet. De Russen zelf zullen ons doen weten hoe ze ditmaal beslist moet worden. De trouwe aanhangers van de Diaghi lewgroep prijzen de nieuwe eenheid van dans, muziek en ensceneering die zij hier bereikt achten ;$de tegenstanders ontkennen die eenheid en meenen dat er al te veel kunstmatigs in is; dat men op de klassieke balletschool wel andere begrippen van beweging, andere muziek, andere decorschildering heeft toegepast, maar dat deze veelzijdige pogingen vaak een zeer ongelijksoortig geheel opleveren waarin een en ander geenszins is samengegroeid. De voorstanders spreken van het ballet als dans van dezen tijd en alle tijden, de tegenstanders achten het nog steeds gebonden aan zijn vorste lijke afkomst: een smaakvol schouw spel, een boeiende kunstvaardigheid die de bezieling van de andere dans kunst niet kan evenaren. Gewonnen aan kracht heeft het de laatste jaren niet; de voorstanders meenen dat Diaghilew toch steeds kracht genoeg zal bezitten om, al verliest hij dansers, zijn werk voort te zetten en te vernieuwen, de tegen partij spreekt van verval en een lief hebberij voor snobs. En om een laatste en belangrijke tegenstelling te noemen: zij die den balletdans blijven bewon deren achten haar tot alle mogelijk heden in staat, zij die aan haar twijfelen noemen haar, vergeleken [met de jongere GOUDEN HBERENANKBR-HORLOQE RECLAMEPRIJS f 36. V IJZELSTRAAT 83 TEL. 40464 DILLNED dans-techniek, een dansmechanica, waarin de figuren zich telkens herhalen, waarin de schakeerin gen zeer beperkt zijn, waarvan de inhoud, de ge voelswaarde, gering is. Daarmede zijn genoeg vraagstukken aan de orde gesteld om een verhandeling in drie deelen te schrijven, maar tenminste ook genoeg om ons eenige avonden vol spanning en aandacht te bezorgen en er is hopelijk niet te veel objectief stof opgeworpen om de hoofdzaak uit het oog te verliezen: namelijk de komst van het Russisch ballet, al dan niet op oude kracht, wat Jeen gebeurtenis is, waarover het oordeel volgen moge, maar die een allermerkwaardigst talrijk publiek op de been brengt. Het ware te wenschen dat deze twee volle zalen Vera Nemtchinova volgende op die volle, zaal van Oertrud Leistikow's afscheid, een tijdvak van sterke algemeene belangstelling voor den dans inluiden: wij hebben nog kennis te maken of te vernieuwen met Mary Wigman en anderen, met haar dansgroep en die van Laban, met het Zweedsche en het Fransche ballet, de Bode-school en waarom toch eigenlijk niet met meer dansers van Java of Bali? J. W. F. W E R U M E U S BUNING *) N.B. Zaterdag 3 Mei houdt M. H. Prunières een oriënteerende lezing over het onderwerp. Leekenspiegel Mevr. B. L. te M. Zoudt U mij ook eenige adres sen kunnen opgeven van een herstellingsoord in Limburg, Gelderland of het Gooi, waar een meisje van elf jaar, dat buitenlucht noodig heeft, de maanden Mei en Juni opgenomen zou kunnen worden1? 't Moet een protestantsche omgeving zijn, waar ook andere meisjes zijn opgenomen, en waar een zuster of een andere dame aan het hoofd staat, die tijd heeft voor de meisjes te zorgen. Wij kennen alleen een tweetal, als door U bedoelde, gelegenheden in het Gooi, n.l. het Kinderherstel lingsoord Erica" te Huizen, dat geëxploiteerd wordt door de Luthersche Diaconessen-Inrich ting te Amsterdam, en het Kinderpension Zonn hoek", Tafelbergweg te Laren, dat staat onder directie van de dames Kieft. LAAT UWE CENTRALE VERWARMING EN BIJKOMENDE INSTALLATIES AANLEGGEN .DOOR DEKONFABR.F.W.BRAAT-DELFT EN GE ZULT TEVREDEN ZIJN.