No. 2446 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND 19 ONZE SPAARKASSEN Het bevorderen van den spaarzin is in het alge meen een groot maatschappelijk belang. Immers is :de voor een gezonde ontwikkeling van het maat schappelijk leven onontbeerlijke kapitaalsvorming in hoofdzaak op die gelukkige menschelijke eigen schap gebaseerd. Staat, gemeente en provincie, ondernemingen van algemeen nut zoowel als die welke zich in dienst van handel en nijverheid stellen worden door de spaarkracht der bevolking in staat gesteld de vereischte geldmiddelen te verkrijgen en waar de bevolking door welke omstandigheid dan ook, zelf niet de gevraagde middelen intoereikende mate kan opbrengen, daar wenden de geld zoekenden zich naar elders, waar wel voldoende spaarkracht aanwezig is. Het gevolg hiervan is dan, dat de vruchten van den arbeid en ondernemings geest der kapitaalzoekenden voor een groot deel aan de buitenlandschc geldgevers moet worden afgestaan. Natuurlijk gaat deze bewering in hare algemeen heid niet ten volle op, daar verschillende bijkomsti ge invloeden afwijkingen van den algemeenen regel ,tqn gevolge kunnen hebben. Zoo komen in de ge schiedenis van een volk tijdperken voor, waarin de bevolking stellig overvloedig spaarkracht bezit, maar zij weinig geneigdheid toont de voor beleg ging beschikbare gelden wederom door welke omstandigheden dan ook aan de openbare li chamen en particuliere ondernemingen van het eigen land toe te vertrouwen. Dan valt een uittocht van de opgespaarde middelen waar te nemen, terwijl de behoefte aan nieuw geld in hetzelfae Isnd dan wel noodzakelijkerwijze in het buitenland moet bevredigd worden. Ons eigen land levert van dit verschijnsel voorbeelden in overvloed, waaruit de vorming van wisselwerkingen in het kapitaalsverkeer zich gemakkelijk zou laten aantoonen. De grondslag blijft echter alom de spaarzin c'er bevolkingen zoo is het begrijpelijk, dat men overal waar een volksgemeenschap haar inkomsten ruimer ziet vloeien dan zij voor haar levensonder houd behoeft, gelegenheden ziet geschapen om den nuttigen vorm, waaronder het egoïsme zich als spaarzin voordoet, dienstbaar te maken aan het belang van individu en gemeenschap. Tot die gelegenhe.den nu behocren ook de.z.g.n. spaarkassen. Bij de groote uitbreiding, die het spaarkaswezen de laatste jaren hier te lande heeft verkregen, is het niet noodig een uitvoerige be schrijving van de werking van zulk een instelling te geven. Daarom zij volstaan met de meüedeeling, dat de spaarkassen, zooals deze hier bestaan, het sedert de 17-de eeuw bekende tontine-stelsel weder in praktijk hebben gebracht, waarbij afgesloten kringen van deelhebbers aan een bepaalde spaar kas worden gevormd, die gemeenschappelijk ge rechtigd zijn totde gedurende een bepaalden tijd be werkstelligde inlagen met c'e daarvan gekweekte rente, terwijl tusschentijdsch o verlijden ot royement beëindiging van de deelgerechtighïid aan de spaar kas ten gevolge heeft. Tegen het risicojvan tusschen tijdsch overlijd'en kan men zich echter verzekeren bij de spaarkas, waarbij in geval van overlijden van den verzekerde aan diens erfgenamen de ge storte gelden met daarop gekweekte rente worden uitgekeerd. Door deze samenkoppeling van spaaiv en verzekeringsbedrijf is het verklaarbaar, dat de spaarkassen nu ook onder het toezicht van de Ver zekeringskamer zijn gesteld, welk eerst onlangs bij de wet in het leven geroepen lichaam het voornemen koestert bepaalde voorschriften, waaraan de publicaties der verzekering- en spaarkasbedrijven moeten voldoen, uit te vaardigen en ook anderszins alle zoodanige maat regelen uit te voeren, die een goed beheer der aan de zorg der betrokken instellingen toevertrouwde gelden zooveel mogelijk zullen bevorderen en in ue hand werken. Is de spaarkas dus in den grond der zaak in hoofdzaak een spaarinstelling, toch mag niet uit het oog verloren worden, dat haar bedrijf van een gansch anderen aard is dan dat der gewone spaar banken. Zoo kan men niet elk willekeurig bedrag inleggen, de gestorte gelden ook niet te allen tijde opeischen en evenmin wordt een bepaalde rente gegarandeerd. Aan den anderen kant wordt toe tredingtot een spaarkas aanlokkelijk gemaakt door het in het vooruitzicht stellen van speciale winst kansen, voortspruitende uit winst bij eventuëelc uitloting van effecten, bij afkoop, royement of overlijden van deelhebbers aan een spaarkas en uit een aandeel in de winst, die door het verzeke ringsbedrijf der onderneming wordt gemaakt. Tegenover de directe opeischbaarheid van het ge storte kapitaal en de gegaran deerde rente van de spaarbanken staat dus de kans op een extra winst bij de spaarkassen. Hierbij springt het meer specu latieve element »an laatstge noemde reeds da delijk in het oog. In ons land met zijn uitne mend ingerichte en beheerde spaarbanken be staat feitelijkdan ook geen rechtstreeksche be hoefte aan de spaarkassen, die het publiek tot deelneming trachten op te wekken door sys tematisch door- ^ gevoerde reclame en een min of meer uitgebreid en veelal kost baar acquisitie systeem. Het kan niet worden ont kend, dat door de werkzaamheid der spaarkassen de spaarzin van velen zal worden opgewekt,die an ders misschien weinig aan spa ren zouden den ken. Daartegen over zullen nu vermoedelijk be langrijke bedra gen aande spaar kassen toevloei en, die anders bij de spaarban ken zouden zijn terechtgekomen, zoodat de pro ductie van eerst genoemde niet geheel als een bate voor het binnenlandsch spaarkapitaal mag worden beschouwd. De onkosten der spaarkassen zijn op grond van de hooge reclame , acquisitie en behecrkosten vrij aanzienlijk. Waar zij echter met een klein vennoot schappelijk kapitaal kunnen volstaan, zijn zij veelal toch in staat bevredigende divicendcn uit te keeren en daarnevens nog ruime reserves te kweekcn. Deze gunstige resultaten zijn voorname lijk te danken aan het principe om het risico der beleggingen geheel aan de deelhebbers aan de spaarkassen over te laten, terwijl dat van het ver zekeringsbedrijf zich beperkt tot de gestorte be dragen plus opgeloopen rente, waartegen de onder nemingen zich kunnen dekken door de vorming van een wiskundig vast te stellen reserve. Bij een zich normaal ontwikkelend bedrijf zullen zich onder goed beheer dan ook niet licht storingen in den gang van zaken voordoen. De groote moeilijkheid blijft evenwel de wijze van beleggen der aan de zorg der spaarkasonder nemingen toevertrouwde gelden. Ongetwijfeld verdient belegging in prima eerste hypotheken, waarbij voor een ruime overwaarde zorg wordt gedragen, voor alle dingen aanbeveling en de goed gefundeerde instellingen houden zich dan ook hetzij geheel, hetzij voor het overgroote ge deelte aan oeze wijze van belegging. Een zeer ge vaarlijk punt vormt natuurlijk de belegging in effecten, al ware het alleen reeds hierom, dat de beheerders der spaarkassen veelal niet over de ondervinding beschikken, welke voor dit moei lijkste deel der beleggingskunst vereischt wordt, De gevolgen blijven aan ook niet uit en zoo stuit men soms bij het doorloopen der waarden, waarin een deel der spaarkassen is belegd, op fondsen, die men daar (geenszins zou verwachten. Teleur stellingen blijven in die gevallen dan ook niet uit. Verklaarbaarder is, dat men in de spaarkassen, die nog van vóór den oorlog dagteekenen, veelal vrijwat buitenlandsche staats- en gemeentelijke leeningen aantrof. Soms gaat men nu nog voort exotische waarden in de beleggingportefeuilles der verzekeringkassen op te nemen. Ongetwijfeld zal de Verzekeringskamer aan dit punt ook haar aandacht dienen te wijden. DIERSTUDIE: JONGE BOSCHUIL Teekening voor d". Amsterdammer" door H. Verstijnen. JU In koude Meidagen Het zou misschien aanbeveling verdienen, dat van Rijkswege een aantal fondsen werd aange wezen, waarin instellingen als de spaarkassen de haar toevertrouwde gelden uitsluitend zouden mogen beleggen, zooals men dat in Duitschland kent met de muendelsichere Werte"en in de Vereenigde Staten met de beleggingenderspaarbanketi. Bij de Rijkspostspaarbankheeft men reeds de eerste schrede op dezen weg gezet door een minuticuse onderscheiding van de hypotheekbanken, in welker pandbricven zij hare middelen alleen wenscht te beleggen. Het nieuwe zou dan ook slechts in het dwingende van den wettelijken maatregel zijn gelegen. Dat men in deze aangelegenheid niet met een zaak van ondergeschikt belang te doen heeft, kan genoegzaam hieruit blijken, dat volgens een zich ,.Worlddtizen" neemenden inzender in het Weekblad Handelsbelangen" hier te lande ongeveer 50 spaarkassen bestaan, terwijl het aan spaarcontracten ingeschreven vermogen, gekapi taliseerd, op ?75 milliccn geraamd wordt. Het is dus wel de moeite waard aan de bclegg'ng van dit deel van het volksvermogen, dat voor een groot deel uit minder kapitaalkrachtige kringen afkomstig is, aandacht te wijden en het kan slechts als een voordeel worden beschouwd, dat de re geering de Verzekeringskamer daarvoor als het officiëele lichaam heeft aangewezen. Hoe nuttigde werkzaamheid der spaarkassen in het algemeen ook zijn kan, zoo blijft de belegging in effecten toch on getwijfeld het zwakke punt dier instellingen,want daaraan moet wel uitsluitend worden toegeschre ven,-dat de uitkeeringen der laatste jaren betrek kelijk gering waren en in vele gevallen zelfs een lager rendement op de gestorte bcdragenoplevcrden dan bij eenvoudig toevertrouwen dier gelden aan een spaarbank zou zijn verkregen, en dan zonder eenig risico van overlijden of royement. P A u i. S A B E L Hotel DUIN EN DAAL CENTR. VERW. PRIVÉBADKAMERS VASTE WASCHTAFELS .ff.