Historisch Archief 1877-1940
24
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND
No. 2447
EEN INLEIDING TOT MAH-JONG
door B. M.
Whist werd verdrongen door Bridge; Brie'ge
moest wijken voor Roya! Auction.
ContractBridge volgde op. Zal er nu weer een tijd komen,
dat Contract-Bridge zijn suprematie moet afstaan
aan het oude Chineesche Mah-Jong?
Profetie is gevaarlijk, ik durf er me haast niet
aan wagen.
Dit neemt niet weg, dat ik geloof, dat
ContractBridge nog niet bang behoeft te zijn.
Net zoo min, als Bridge iets zal te lijden hebben
van een nieuwe uitvinding of ontdekking op
Schaak- of Dominogebied, evenzoo weinig zal er
minder gebridged worden door Mah-Jong.
Mah-Jong is fascineerend ! ! ' Het is buitenge
woon gezellig en onderhoudend, maar is het een
wetenschappelijk spel?
Zou dit spel dat in het Oosten door de Chineezen
in doodsche stilte gespeeld wordt hier en daar
afgewisseld door 't sombere Pung dat geschikt
is voor het Oostersche flegma, voor ons ook blijvend
bruikbaar zijn zooals m.i. Contract-Bridge
of een soortgelijke opvolger dit zeker is, als
wetenschappelijk spel?
Ik weet het niet.
Me dunkt, voorloopig zullen beide spelen het
wel naast elkaar uithouden. Mahjong biedt
dan toch in ieder geval dit groote voordeel, dat
men het speelt zonder afhankelijk te zijn van den
fouten-makenden of standjes gevenden partner.
Heel in 't kort zal ik u even een overzicht geven
van het spel, om u een klein beeld te geven van
den eenvoudigen gang van zaken. De rest vindt u
wel in de handleidingen. Ik doe dit, omdat ik
uit ervaring weet, dat er velen zijn, die zich
laten afschrikken door het schijnbaar ingewikkeld
uiterlijk.
Selt u voor een spel van 144 kaarten. Evenals
onze gewone kaarten ingedeeld in een zeker aantal
(36) x vier bijeenhoorenden.
Het gewone aantal deelnemers is vier.
Ieder krijgt 13 kaarten, de gever 14.
Men geeft tegen de wijzers van de klok in.
Het doel van het spel is in handen te krijgen
vier stel van drie kaarten en n paar.
Een stel van drie mag bestaan uit 3 van n
soort (in onze gewone kaartentaal b.v. 3 azen) of
3 opeenvolgende, b.v. aas, heer, vrouw.
Een paar is natuurlijk 2 van n soort; b.v.
2 azen.
De gever legt n der kaarten (van zijn 14)
op tafel, die hij niet gebruiken kan, die alle
medespelenden mogen zien en mogen blijven zien.
De op hem volgende speler mag nu de
weggeworpen kaart opnemen of n nemen van het
pakje resteerende kaarten. Neemt hij de kaart op,
die de vorige speler heeft weggeworpen, dan
mag hij daarbij het Chineesche woord Chow
prevelen, hetgeen echter niet verplicht is.
Hij mag echter alleen dan die kaart opnemen,
als hij daarmee een stel van drie completeert of,
in geval hij daarmee uit is (wint), zijn paar
completeert.
Het winnen van een spel dus 't in handen
hebben van 4 stel + l paar, kan men aanduiden
door de fraaie klanken Mah-Jong of korter Woo te
uiten.
Een der andere spelers kan echter verhinderen,
dat de aan de beurt zijnde speler de weggegooide
kaart opneemt. Als een speler een kaart weglegt
en een der andere spelers twee of drie derzelfde
soort heeft b.v. 2 of 3 azen, (afgezien van het feit
of 't zijn beurt is) en de weggelegde kaart kan
gebruiken, ter completeering van zijn 3 of 4 van
een soort, dan mag de andere pung roepen.
Door 't pung roepen mag de speler, die aan de
beurt is de kaart niet meer nemen, tenzij hij daar
mee het spel direct kan winnen.
Chow mag alleen worden geroepen door den
aan de -beurt zijnden speler.
Wie een kaart op een of andere manier te t
zich genomen heeft, moet er altijd weer een weg
leggen, die hij niet (of minder goed) kan gebruiken.
Verder komt er niets ingewikkelds meer in
het spel voor. Met opzet heb ik alleen de kern
verteld, om door de diverse details die ik
aanneem iemand binnen een half uur te leeren
de menschen niet af te schrikken.
Wie wel eens het z.g. koenkennen gespeeld
heeft vergeef me, als ik het woord foutief
schrijf zal tot de oppervlakkige beschouwing
moeten komen dat 't wel iets weg heeft van Mah
Jong. Toch is dit heel anders.
In de eerste plaats al het groot aantal kaarten
en de mooie Chineesche namen van de soorten:
Draken, winden, bamboe, seizoen, bloem, teeken,
kring.
Door het groote aantal en verschil in waarde
van de diverse kaarten en combinaties begint
men al veel meer onderscheiding te krijgen.
En hier begint juist het mooie van 't Mah-Jong,
dat we ergens anders missen. We krijgen een wik
ken en wegen, wat het voordeeligst is: een stel
te krijgen als aas, heer, vrouw, hier dan b.v.
bamboe l, 2, 3, genaamd, waarmee men wel 't
spe! wint, doch waarvoor men geen loonende
punten krijgt, of hopen op voordeeliger combina
tie? Zult ge wachten totdat uw spel alleen winden
of draken bevat, waardoor ge den vermenig
vuldigingsfactorvan uw winnende punten verhoogt
of zult ge zoo vlug mogelijk u tot Mah-Jong op
werken? Wat is het beste?
Poster zegt injzijn boekje: Men meet trachten het
aangename met het nuttige goed te combineeren.
De raad is niet zoo s!echt, maar ik weet niet
cf dit nu een practische raad is.
Ik geloof dat hier het volgende het beste als
advies kan gegeven worden. Speelt men met
niet al te ervarene spelers, dan moet men maar
zoo vlug mogelijk trachten Mah-Jong te krijgen,
tenzij ge een dusdanig spe! hebt, dat het zich laat
aanzien, dat ge vlug een puntenrijke combinatie
kunt maken. Persoonlijke aanleg en sportiviteit
zullen natuurlijk hier mee moeten spreken.
De eene speler wil a tort et a travers 't spel
winnen 't is inderdaad buitengewoon aanlok
kelijk onder klimmende spanning Woo te kunnen
uitschetteren de ander vindt het verkieselijker
zijn mededinger den Mah-Jong triomf te gunnen en
zelf het meeste punten te maken.
En nu al wil ik u waarschuwen, hoe stiller en
hoe bedaarder er gespeeld wordt, c!es te
fascineerender en boeiender wordt het spe!; onthoudt
u van elk onnoodig spreken. Alleen pung en
chow mogen de stilte van het spel verbreken.
Het lijkt me niet onaardig u als slot van dit
artikel nog even een paar historische gegevens
mede te deelen.
In de eerste plaats dan iets over den oorsprong.
Men vertelt dat het spel dateert van de tijden
van Confucius. Maar er is een legende van nog
ouderen datum.
Toen de Arke Noach op de verlaten water
vlakte dobberde en de inwoners hun tijd niet
wisten zoek te brengen, heeft n der aanwezigen
een schitterende uitvinding gedaan: Mah-Jong.
Gedurende den tijd van gedwongen vaart is
het steeds Oosten-wind geweest. Vandaar de
overheerschende positie van enen wind in het spel".
Poster vraagt zich heel prozaïsch af, of het wel
licht genoeg aan boord geweest zal zijn om de
kaarten te kunnen zien. Er was immers maar
een heel klein raampje. Misschien hebben de
glimwormpjes geholpen?
Hoe ook, ten tijde van Confucius was het spel
in China bekend. Confucius nu wordt ook wel
eens genoemd als uitvinder van het spel. Immers
hij was de ijverige propagandist van de deugden :
Weldadigheid, oprechtheid, kinderliefde.
Diedeugden werden gesymboliseerd in de kleuren, rood,
groen en wit. De draken nu, de roode, de groene
en de witte zouden daarvan een aandenken zijn.
De meest ondeugende verklaring van het spel
is de volgende.
Niet onaannemelijk althans klinkt die, in aan
merking genomen de groote populariteit, die
het spel ook in Westersche landen heeft gekregen.
De Chineesche keizer Wu vandaar de uit
roep Wo" als men het spel gewonnen heeft
zou Mah-Jong aan het hof geïntroduceerd hebben.
Waarom? Och, ook een keizer Wu wil wel eens
meer van het leven zien, dan de enge hofmuren
toelaten. Maar als zijne Hoogheid dan het ge
zelschap der Geisha's prefereerde boven dat van
de hofdames, dan was het noodzakelijk dat de
keizerlijke afwezigheid gecompenseerd werd. In
den tijd dat Z.H. door ambtsbezigheden" elders
werd beziggehouden, kon het hot zich te buiten
gaan aan het spel Mah-Jong, op een dusdanige
manier, dat Wu's afwezigheid niet opgemerkt
werd.
Ik hoop niet, dat vele trouwe echtgenooten dit
voorbeeld zullen volgen en om die reden voor
vrouwlief een Mah-Jong spel zullen aanschaffen.
Niettemin blijft het mogelijk dat de geweldig
groote verkoop in Amerika van de Mah-Jorg
spelen ten nauwste verband houdt met
Wu'straditie.
Een volgend maal hoop ik nog een artikeltje te
besteden aan eenige opmerkingen en adviezen
voor spelers die het spel reeds beoefenen.
INHOUD: l.'De Rijksdagsverkiezingen, door
Prof. Dr. G. W. Kernkamp 2. Tijdgenooten,
door Dr. W.',G. C. Byvanck 3. De internationale
puzzle, door Brandaris België's verzoenings
politiek, teekening door Joh. Braakensiek.
4. De Britsche rijkstentoonstelling te Wembley,
door A. K. van Riemsdijk 5. Spreekzaal .
6. Opleiding voor de koopvaardij, door J.
Oderwald 7. Uit de Natuur, door Dr. Jac. P.
Thijsse 8. Bijkomstigheden, door Annie
Salomons 9. Frank Crane, door H. Holst??
Hendrix Het ambtenaarsrecht, teekening door
Jordaan?11. Herinneringen van Alletta Jacobs,
door M. van Itallie?v. Embden 12. Muziek
in de Hoofdstad, door C. van Wessem Ten
toonstellingen, door Mr. M. F. Hennus 13.
Tentoonstelling van Kunstnijverheid, door Otto
van Tussenbroek Schilderkunstkroniek, door
A. Plasschaert 15. C. S. Adama van
Scheltema f, door Prof. Dr. J. Prinsen J.Lz. Boekbe
spreking, door Mr. F. Erens. Taaiverwoesting,
door Dr. C. F. Haje. 17. Internationale Ten
toonstelling te Parijs 1925, door H. J. M.
Walenkamp Czn. Predikantskinderen, door
Everard Gewin. Leikenspiegel. 19. Op
den Economischen Uitkijk door Jhr. Mr. H.
Smissaert. Dierstudie, teekening door H.
Verstijnen. 20. Uit den Gemeenteraad, door
Barbarossa, met teekeningen door B. van Vlij
men. 21. Dagboek van een Amsterdammer,
door Barbarossa. Pedante Pieije's
paedagogische overpeinzingen, door Pietje. Krekel
zangen, door J. H. Speenhoff. 22. Uit het
Kladschrift van Jantje. Ctiarivaria, door
Charivarius. 23. Feuilleton, door Dr. Andr
Schillings, Voetbal, teekening door George
van Raemdonk. 24. Mah-Jong, door B. M.
Buitenl. humor, door Charivarius.
Bijvoegsel: Na de verkiezingen in Duitschland,
teekening door Joh. Braakensiek.
(London Opinion)
(Punch)
I
i*
l
Zij: Kijk 's mannie, vin je 't niet schattig?"
Hij: ,,Ja, lievert, en een mooi hondje ook l"
De versieringen te Wembley
Het bevestigen van bladeren aan de achterlijke hoornen
Typ. Amst. Boek- en Steendrukkerij, voorheen Ellerman, Haims & Co.