Historisch Archief 1877-1940
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND
NÖ. 2447
BIJKOMSTIGHEDEN
CXXIV
Het is een zeer oude grief, dat menschen, die op
een zeker gebied iets presteeren, de macht van hun
naam misbruiken door hem bij andersoortige
questies gewicht in de schaal te laten leggen,
terwijl ze in dat opzicht miss'chien geenszins
competent zijn. Want zij, die iets bereiken, die
een in-het-oog-vallende plaats innemen in de
wereld, zijn veelal de eenzijdigen, die, in wijze
beperking, al hun energie slechts op n punt
hebben gericht en de verdere wereld maar lieten
draaien, zooals ze wilde. Hugo Stinnes zou in
kunstzaken een minder gefundeerd oordeel hebben
kunnen uitspreken dan de eerste beste middel
matige meneer, die, naast zijn rustige bureauwerk,
ook nog tijd genoeg heeft om een boek te lezen en
schilderijen te gaan zien; en het feit, dat iemand
een groot bouwmeester is, of een welsprekend
raadslid maakt het nog heelemaal niet wenschelijk,
dat hij met adressen" zijn meening omtrent
schouwburg-questies den volke kond doet, want
wie zijn héle leven aan de bevordering van
stedeschoon of aan de politiek heeft gegeven, leeft
allicht minder mee met de geheimzinnig-boeiende,
altijd-weer-veranderende wereld achter het voet
licht, dan het ? kantoormeisje met hooge hakjes
en gepoederd neusje, dat, in de engelenbak, elke
' première keurend mee geniet.
Het zou dan ook wel erg goed zijn, als we op
de een of andere manier tot mos" konden maken,
dat men nooit over iets een uitspraak mocht doen,
als men er niet zelf aan gewerkt had en dus wer
kelijk wist, wat er aan vastzat; en dat, als men zijn
loslippigheid toch niet had kunnen bedwingen
en er iets uit had geplapperd over dingen, waar
men volkomen buiten stond, men door de commu
nis opinio gedwongen kon worden, dat zaakje,
waarover men zoo'n groot woord had, dan maar
eens zelf op te knappen. Want wat worden we
zacht in ons oordeel en verontschuldigend en be
grijpend, als we hier en daar eens een kleine questie
met al haar voor's en tegen's, haar onverwachtsche
verwikkelingen en haar telkens weer nieuwe
aspecten hebben moeten oplossen en naar analogie
daarvan eenigszins kunnen bevroeden, wat er
aan werkelijk groote gevallen vast zit, en hoeveel
wijs inzicht en voorzichtig overleg er misschien
tenkoste zijn gelegd aan een probleem, dat ten
slotte toch nog verkeerd is uitgevallen Wie
dan ook zoo erg nadrukkelijk over incompetente
leiders" kunnen schelden, moesten eigenlijk maar
eens in hun binnenkamers bedenken, dat in zeke
ren zin niemand heelemaal voor zijn taak is bere
kend; dat er eigenlijk alleen sprake kan zijn van
mér of minder incompetent, omdat de
maatscnappelijke machine al lang vél te gecompliceerd
is geworden om nog door iemand heelemaal naar
wensch bediend te kunnen worden; en het zou
dan ook wel goed zijn, als we ons als levensregel
aanwenden, ons den heelen dag door met dank
baarheid te verbazen, als de dingen goed en vlot
van stapel loopen, en van zelfsprekend te achten,
als het hier en daar hokt en hapert.... Dat zal
op den duur een veel dragelijker en geschikter
houding blijken te zijn, dan wat bevredigend gaat,
onopgemerkt te laten en bij elke fout op te springen
alsof de hemel instortte.
Als ons heele wereldsche bedrijf in al zijn onvol
maaktheid toch tamelijk wel in gang blijft, dan
moet daar met eindeloos veel vernuft en toewijding
en energie aan zijn gewerkt, en daarvoor is een
beetje waardeering van onzen kant zeker niet
misplaatst.
Daar is nu bijv. de post: altijd leest men inge
zonden stukken over brieven, die te lang onderweg
zijn gebleven; nooit komt iemand zich eens in de
courant verbazen, dat een couvert, met een zeer
onvolledig adres, toch nog zijn bestemming vond.
Nu heb ik van mijn jeugd af een soort van
bewonderende liefde voor het genus
brievenbesteller" gehad, omdat, in het afgelegen huis,
waar ik mijn eerste versjes schreef en mijn eerste
groote emoties beleefde, alle geluk mij door
zijn handen pleegde te worden geschonken. In
die felle jaren van gespannen verlegenheid, als
de nadering van een mensen ons hart ineen
schrompelen doet van schaamtevollen angst,
was het slechts het klapje van de brievenbus,
dat zielengemeenschap en gevoelsuiting beloofde.
O, nog eens op stormige lente-avonden alleen
te zitten met de gedichten van Lenau, in de
schemering, met een hart, dat zelf niets dan storm
en knoppend leven is, en te luisteren, te luisteren,
tot er even iets ritselde, beneden in de bus, en
dan het kleppen en de zich verwijderende stappen;
en het bloed, dat beierde in de ooren, als je in
n ren de trap afsnelde, en blindelings greep,
en vasthield; en het geluk beleefde in dien nen
greep
Maar al heb ik dan steeds spontaan en intuitief
de post" vereerd als een schinker alles goets",
de laatste jaren is er meer redelijkheid" in mijn
waardeering gekomen, sinds ik eens eenige
herfstZij geeft
de voorkeur J
aan de bekende Palmitme Zeep
HET ANKER", ofschoon /.e vrijwel
alle toiletzeepen heeft gebruikt.
WAAROM?
Het harde" water in de stad
eischt een fijne doch ook vette
toiletzeep die een heilzame wer
king op de huid uitoefent. Na
liet wasschen mag de huid niet
droog zijn, doch moet ze prettig
aanvoelen" door haar natuurlijk
vetlaagje, dat niet door de zeep
wordt verwijderd doch bevorderd.
Palrmtine zeep voldoet aan de
hoogste eischen welke men aan
toiletzeep stellen kan en is boven
dien nog zuinig in het gebruik.
VAN
HOFLEVERANCIER
leuert ouer hoi gchecte farad franco
wordansebaf f ing of Jnmif
NADERE INLICHTINGEN BIJ
CC WJI^ApC l.HOUTSTR.9 CHOORSTR.32
.r.DERl/l/Ci^ DEN HAAG UTRECHT
ONDER REDACTIE
VAN
Prijs per jaarg
120.
lianco per post i 21.60
Proefnummer
gratis
op aanvrage.
Men abonneert
zich bij lederen
boekhandelaar.
Uitgave van
Van Ho'kema & Water dort
Amsterdam
m
avonden achter elkaar pogingen heb gedaan mijn
eigen brieven aan de juiste adressen kwijt te raken.
Het was in den tijd van mijn meeste werk- en
ondernemingslust; ik hield dat najaar niet
alleen een groote serie lezingen, maar ik had
zelfs nog energie over om zelf een cursus te
organiseeren, zelf circulaires te laten drukken
en bovendien diénog zelf bij de menschen te gaan
rondbrengen. Mijn familie vond deze laatste
bezigheid aanmerkelijk beneden mijn waardigheid,
maar ik zette door, omdat er toch in wezen niets
verwerpelijks in gevonden kon worden, en omdat
na een dag gespannen geestelijk werk, niets zoo
uitrust en afleidt, als buiten te loopen en op
straatnamen en huisnummers te moeten stndeeren.
Toen ik echter met mijn collega's in het
rondbrengbedrijf kennis maakte, moest ik wel bekennen,
dat deze branche" weinig in aanzien schijnt
te staan en dat haar bedienaren veelal een louche
uiterlijk en een onaangenamen reuk bezitten.
Maar nu denkt u zeker, dat het een eenvoudig
werk is, om, als je naam en adres weet, de enve
loppen op de juiste plaats te brengen ! Ik wil er,
om niet al te uitvoerig te worden, niet eens over
spreken, dat Den Haag straten bezit, die vrijwel
van Delft naar Leiden loopen; dat men met de
nummering zoo willekeurig is te werk gegaan,
dat men aan den eenen kant al aan de driehonderd
toe is, als de andere kant 41 schrijft; ik wil niet
klagen over de hooge stoepen, waar opeens zes
nummers tegelijk uitmonden, zoodat men. zich
bij het opklimmen altijd vergist en een nieuwe
bestijging moet wagen.... Ik wil in dit verband
alleen spreken over de brievenbussen. Vroeger
had iedere deur behoorlijk in haar linkervleugel
een brievenbus, een brievenbus niet een klepje.
.... Later maakte men ze in den linkermuur,
horizontaal of vertikaal.... nog later maakte
men ze overal, waar de architect een leeg plekje
vond; ze zitten op de hoogte van lilliputters en
op de hoogte van reuzen, rechts, links, in het
midden, dwars, van binnen, van buiten.... Ze
zijn aan elk huis een raadsel, een boeiend geheim,
een onvindbaarheid, een obsessie ten slotre.
En als ik daar dan onder den besterden avond
hemel in den herfstigen tuin van de een of andere
moderne villa stond, dan voelde ik maar n
wensch: normalisatie van de brievenbus. En tege
lijk groeide mijn eerbied voor die groote schare
van ijverige loopers, die geduldig zich in tk' cou
rant aanmerkingen naar het hoofd laten slingeren,
en die nooit in een ingezonden stuk hebben
geantwoord: Nu moest jullie eerst maar ee:-:s
weten wat een last wij met de brievenbussen
hebben."
A N N l E S A L O .M (.' N S