Historisch Archief 1877-1940
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOORIN EDE R LAND
No. 2449
GROOTE DAGEN
l
l.
Dit zijn de twee uitersten: De Weizmann's for
mule voor de Vredesconferentie: Palestina zoo
Joodsch als Engeland Engelsch is". En de Koning
van Hedjèz: Vrijheid en Verbond van alle
Arabische landen". De Arabieren beschouwen
Palestina als een Arabisch land. De geschiedenis?
Wanneer Palestina Joodsch is, dan is Andalusi
Arabisch. Tusschen de beide uitersten van den
Mekkaschen Koning en van den Zionistischen
Leider beweegt zich de geschiedenis. Van het Zio
nistische ideaal af en naar het Mekkasche ideaal
toe. Maar er kan stilstand komen en zelfs een keer.
Men moet de dingen durven zien en zeggen zooals
ze zijn. Er wonen nog geen negentig duizend Joden
in Palestina. In December kwamen
driehonderdvijftig Joden het Land binnen. Men verliest in
Engeland het vertrouwen op een Zionisme, dat
zich zóó zwak verwezenlijkt. Maar er kan eene ver
betering komen.
Het Koningshuis van Mekka. In 1908 werd
Hussein Sherif van Mekka. Een klein Turksch
vazalvorst met een millimeter-gebied. Gedurende
den wereldoorlog hadden Engeland en zijn
bondgenooten een Mohammedaanschen vorst noodig
tegen de Duitsch-Turksche pogingen om den Heili
gen Oorlog los te laten. Hussein was misschien
minder machtig dan de Imam van Yemen of Abdul
Aziz Ibu Sand,de Emir van Negd. Maar hij was de
Koning van Mekka en Medina. Afstammeling van
den Profeet. En goed bekend met de Europeesche
politiek, daar hij jaren lang in Constantinopel
had gewoond.
Hussein werd de bondgenoot. Men beloofde
hem. Wat precies? Vrijheid voor alle Arabische
landen. Ook Syrië'? OokdeLibanon? En Palestina?
Voor Palestina dacht men toen nog aan een
internationaal bestuur met een deel voor Rusland.
Halfa zou Engelsch worden. Beloften aan de Zio
nisten waren nog niet gedaan.
Koning Hussein kan niet klagen. Voor zijn
Het Paleis te Amman
tweeden zoon Abdallah heeft Engeland Transjor
daniëvan Palestina afgescheiden en onafhankelijk
gemaakt. Zijn derde zoon Feioil werd Koning van
Mesopotamiënadat hij door Generaal Gouraud
uit het Emiraat van Damascus verdreven was.
Maar de Koning wil zijn volle deel: Vrijheid en
Verbond van alle Arabische Staten. Een blok op
Engeland's landweg van Egypte naar Indië. Am
man, de hoofdstad van Transjordanië, is een be
langrijk Engelsch vliegstation. Akabah, aan de
Noordelijke Golf van de Roode Zee, wordt het.
Er zijn vaste auto-diensten van Haïfa en Beirouth
naar Bagdad. Een brief van Londen naar Bagdad
doet er negen dagen over.
i- Engeland wildit gebied onder zijn invloed houden.
Voor vriendschap met de Arabieren worden de
belangen van de Zionisten eenvoudig opgeofferd.
Zoo gaat het in de geschiedenis. De Engelsche
vinden eene rechtvaardiging in het feit,dat de
Zioni?te»-te weinig in Palestina hebben gedaan.
Eri de Zionisten beweren, dat zij meer zouden heb
ben bereikt, wanneer Engeland maar meer had
geholpen. Of zelfs maar minder had tegengewerkt.
De 'Geschiedenis beweert geheel en al niet. Maar
gaat haar gang.
Amman is eene kleine stad. Het oude Bijbelsch
Rabbath-Ammon in een dal en op heuvelen. Er
zijn goedbewaarde gedeelten van een Romeinsch
amphitheater, met duizenden zitplaatsen op veer
tig rijen van steenen banken, gehouwen en gebouwd
in een rotsheuvel. Juist tegenover het amphithea
ter is het kleine, witte, paleis van den Emir Ab
dallah, waar alles gebeurt, wat Amman nu tot
een groote stad .maakt.
De oude Koning van Mekka is gekomen. Hij is
vijf en zeventig jaar. Maar nogverstandigensterk.
Hij rijdt kameel en paard door weer en wind.
Hij wisselt van^paard zonder af te stijgen.
De Koning komt
In een groote, rijke kamer ontvangt hij. Hij zit op
een troon, zooals Oosterlingen zitten: op de
saamgevouwen beenen. Maar voor de bezoekers staat
hij op. Hij is mild en genaakbaar, gelijk de Profeet
en de eerste Chaliephen waren. Maar hij is absoluut
afgesloten. Hij doet alles zelf. Hij laat zich door
niemand raden. Daardoor is ook het geheim van
de tegenwoordige onderhandelingen met Engeland
bewaard. Zoudt Ge mij uw staatsgeheimen ver
tellen, indien Gij Koning waart?" zei de wijze
Koning zachtmoedig, toen ik hem de zijne vroeg.
Onvermoeid, van den ochtend tot den avond,
ontvangt hij gezantschappen uit Egypte, Syrië,
Palestina, ledereen heeft hem lief. De jongere
afgezanten aanbidden hem. Dat is reeds veel voor
de eenheid van alle Arabische landen.
Sir Herbert Samuel is naar Amman gekomen
met zijne voornaamste raadslieden: Generaal
Clayton en Generaal Storrs. Er was een middagmaal
bij den Koning. En een avondmaal bij den
Engelschen resident van Transjordanië, kolonel Philby.
Er waren vele conferenties. Zeker was het een
politiek bezoek. Er waren verscheidene
oogenblikken, die men gerust momenten noemen kan. Sir
Herbert was natuurlijk kalm en beheerscht. Zijn
glimlach is een deel van zijn toilet. Maar tegen al
die waardige Arabieren leggen al die waardige
Engelschen het af. Zij hebben niet meer dan de
macht.
Ik had een brief voor den Koning van R.
Chaïm Sonnefeld, den opperrabijn van de ortho
doxe Gemeente van Jeruzalem, waarin de Koning
wordt verzocht zijnen invloed aan te wenden ten
gunste van de Joden van Yemen. De koning be
looft het. Hij zegt vriendelijke woorden over de
orthodoxe Joden en onvriendelijke over de Zio
nisten. Hij zegt, dat de politiek van de Zionisten
in Palestina het leven en de rust van de Joden in
gevaar brengt in alle Arabische landen van Marocco
tot Yemen. Er wordt eene delegatie van Zionisten
verwacht. Ik zal hun precies hetzelfde zeggen,"
verzekert de Koning mij: ik heb maar ne
waarheid en maar n woord".
JACOB ISRAËL DE HAAN
Hotel des Pays Bas
Den Haag Wagenstraat 102
KAMER MET DEGELIJK ONT BIJT VAN AF f 3.
NIEUWE UITGAVEN
De Man die gezocht werd, detective geschiedenis
door J. STOKER CLOUSTON, hollandsche bewer
king van J. Lourens, Rotterdam, Nijgh en van
Ditmar's Uitgevers Mij.
Privaatrecht, handleiding bij de studie van het
Nederlandsch privaatrecht door Mr. Dr. JAC.
KALMA. Deel I. a. algemeene inleiding; b. burger
lijk recht. N. V, Uitgevers Mij. v. h. G. Delwel,te
Wassenaar.
Er bestaat een behoorlijk aantal handboeken
voor de studie van het handelsrecht, maar die
schenken weinig aandacht aan het privaatrecht
in het algemeen, waarvan het handelsrecht een
speciaal gedeelte is. De schrijve'r geeft hier een
inleiding tot de studie van het handelsrecht.
Dit eerste deel zal worden gevolgd door een
tweede: Handleiding bij de studie van het Handels
recht. Alleen de hoofdzaken zijn behandeld en wel
in 't bijzonder die onderwerpen, die van veel
belang zijn voor de studie van het handelsrecht
Bedrijfshuishoudkunde, een boek ten dienste
van leerlingen van handelsscholen en van hen,
die zich voor de acte handelskennis voorbereiden,
door Dr. C. HUYSMAN, oud-leeraar eener H.B.S.
en accountant. Uitgevers Mij. v. h. O. Delwell
Dr. Huysman bespreekt in dit werk een aantal
verschijnselen op het gebied van het bedrijfs
leven.
Tentoonstelling van een zeer fraaie partic.
collectie antieke Jap. en Chin. schilderingen
(Kakemono's, Makimono's). 3 Mei tot
l Juni 1924. Dagel. ook des Zond. geopend.
KUNSTZAAL VAN LIER
naast het Postkantoor te LAREN (N.-H.)
? 12 3 4
De tweede van links is de Emir Abdallah van Transjordanië(1). Naast hem de Emir Hussei,,
-ibu Nazir (2) en diens vader Naz ir ibu Ali (3).Met de wille hoofdctek: De Kcning Htissein (4).