Historisch Archief 1877-1940
No. 2450
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND
BOUWT IN HET
OOSTERPARK
TE
BILTHOVEN
IIUCITIIÏEI IEBTIEKT BE DIRECTIE
TEL. INT. :?No. 6538
DE AMSTERDAMMER
Weekblad voor Nederland
kost slechts f 10.?per jaar
?/RAVENSWAAY
f
t'-GORINCHEMHEERENBAAI
VANJCHAICKV
MEUBELTRANSPORT MI :
BERGPLAATSEN v. INBOEDELS
BINNEN-EN BUITENLANDSCME
TRANSPORTEN
OVERBRENGEN
v. MEUBILAIR OOK PER AUTO TAPISSIEBE
BOOTM5TPAAT UTRECHT TEL 163
ZANDYOORT
Hotel d'Orange
Eerste Rang Familiehotel
Vraagt Prospectus
10
'/IS P.K., 4 pi. 15/20 P.K. 6 pi., 20/80 P.K.. 6 pi
f 3500.
f 5200.
J. LEONARD LANG, AMSTERDAM
f 6200.
REUKGRAS
De peren en de appels, de pruimen en de kersen
hebben tegelijk gebloeid en worden op den voet
gevolgd door de lijsterbessen, de meidoorns, de
duinroosjes. Na een verwonderlijk langen, gelijk
matig kouden winter en even koud voorjaar
hebben we nu eenige weken gehad, waarin tempe
ratuur, regenval en zonneschijn samenwerkten,
om een groei te bevorderen, zoo snel, intens,
overvloedig en gaaf als we in jaren niet hebben
gezien. De vogels, waar ik verleden week over
schreef, zitten nu geheel en al in het gras verborgen.
De linden, die ditmaal later dan de beuken waren
en tien dagen geleden pas hun knoppen openden,
staan nu zwaar in 't blad en hebben reeds hun
kleurige knopschubben en vliezige
steunblaadstilte van den avond
en den morgen hoor
den wij het geritsel van
de harde knopschubben,
die opzij geduwd wer
den door de zich ont
plooiende bladeren. Nu
zijn ook d ie knopschub
ben en de zijïge
steunblaadjes met zacht ge
ruisen .gevallen, een
gelijkmatige bedekking
van den boschbodem,
kort van duur, want de
wind veegt die ijle ver
welkende dingetjes
gauw naar de luwe
plaatsen, waar ze mee
rendeels spoedig ver
gaan. Een enkele late
beuk is nog bezig te
ontluiken, maar de eer
sten zijn reeds in het
zomerstadium, de jonge
twijgen richten zich
reeds op en het blad
wordt ondoorschijnend
en hard. Ook de bloei
loopt reeds ten einde;
het ziet er naar uit of
we dit jaar veel
beukenootjes krijgen.
Alles gaat met ver
wonderlijke snelheid en
wij worden de verande
ringen gewaar niet
Het veenreukgras
(Hiërochloa odorata)
alleen door week bij
week te vergelijken of
dag bij dag, maar zelfs
van uur tot uur. Ja,
wie op die dingen heeft
leeren letten en gele
genheid heeft om er
even bij stil te staan
kan in dezen tijd de
schijnbaar
beweginglooze planten in duide
lijke, oogenblikkelijke
actie aantreffen.
Het best gaat dat
in den morgen. Om
half zeven stond ik al
bij het reukgras, dat
deze week in zijn aren
is geschoten en nu
volop bloeit, 't Is een
heel eenvoudig gras je,
dat ge altijd gemak
kelijk kunt herkennen
en dat overal groeit.
De aar bestaat
uitgroepjes van spitse bloemen,
dicht opeen, maar
niet zoo dicht, dat ze
cilinders vormen zooals
vossestaart of timothee.
Het best kenmerk is wel,
dat de meeldraden bij
, , ,. , i ?? UlUClIl. ^.. 111 UC11 V1UCKC11
tweetallen te voorschijn morgen.3. Indenvoormiddag
komen; bij de andere
grassen verschijnen ze altijd in groepjes van drie.
Dat te voorschijn komen van de meeldraden
wilde ik nu juist weer eens zien en dat gebeurt
bij dit gras vroeg in den morgen. Een enkel
stelletje was mij al voor geweest, reeds staken
twee meeldraden op ongeloofelijk dunne en on
begrijpelijk stevige helmdraden hoog boven een
der aren uit. En de andere waren aan het komen.
Hier en daar puilden juist twee paarse helm
knoppen uit de kelkkafjes. Zienderoogen werden
die knobbeltjes langer, paars met geel. Nu de
loupe ter hand genomen, dan wordt het nog
mooier, want dan zie je duidelijk die helmknoppen
omhoog komen, geduwd door de spierwitte helm
draad die zich strekt en strekt tot een lengte van
bijna anderhalven centimeter. Binnen tien minuten
is de heele graspol bezet met tal van mooie strakke
meeldraden, alle naar boven gericht, trillend met
het morgenkoeltje. De helmknoppen staan stijf
in het verlengde van de meeldraden.
Een poosje later ga ik weer eens kijken, dan is
er weer wat nieuws aan de hand. De twee helften
van de helmknop, de helmhokken,
krullenbuitenwaarts om, zoodat de helmknop de gedaante
krijgt van de letter X, een vorm die typisch is
voor alle grassen. Tegelijkertijd gaat de helm
knop zich omkeeren, soms buitelt hij pardoes
om, en komt dan te hangen in plaats van in het
verlengde van de helmdraad te staan. Dan splijten
de helmhokken overlangs open en in het onderste
3.
De bloei van Reukgras
1. Den middag tevoren: de
stempels steken buiten de
bloem. 2. In den vroegen
omgekrulde stuk hoopt zich het droge gele stuif
meel op, gereed, om met elk windvlaagje meege
voerd te worden. Zoo is dan in dezen tijd de lucht
vervuld met stuifmeel van allerlei grassen, tot
groot ongerief van de arme lijders aan hooikoorts.
't Is werkelijk indrukwekkend, om bij windstil
weer dat stuifmeel gereed te zien liggen in de
geopende helmknoppen.
Vandaag echter woei het flink en toen ik om
half een weer bij mijn reukgraspol kwam, waren
alle helmknoppen hun stuifmeel kwijt. Er had
zich geen enkele meeldraad meer gestrekt, dat
wacht weer tot morgenochtend. Wel waren in
de bloempjes de helmknoppen reeds te zien en
ook staken uit die bloempjes reeds de witte
harige stempels naar buiten, want die komen een
dag eerder dan de meeldraden. Zij kunnen nu
bestoven worden met het stuifmeel dat allerwegen
rondwarrelt en de meeste hadden dan ook al
een paar korreltjes beet.
Al deze dingen kan de arme stedeling ook
bij zich thuis bekijken. Pluk maar wat gras,
zet het losjes in een glas en ge zult behoorlijk
op zijn tijd het verschijnsel kunnen waarnemen,
iedere grassoort op zijn eigen tijd. Ge kunt ook
een paar van die grasjes drogen en u verlustigen
aan de geur, die dan het duidelijkst merkbaar
wordt. Ge weet, dat dit ook met Onze Lieve
Vrouwen Bedstroo het geval is, de geurstof,
cumarine, ontwikkelt zich eerst in de verwelkende
planten. Zoo komt het hooi aan zijn geur.
Behalve ons gewone reukgras, dat
Anthoxanthum odoratum heet, hebben wij er nog een,
het Veenreukgras, Hiërochloa odorata. Dit groeit
in groote menigte in moerassige weiden en langs
waterkanten en valtgemakkelijkin hetoogdoorzijn
donker uiterlijk. Het is eigenlijk veel mooier dan
het gewone reukgras want het heeft een mooie
pluim met draadfijne donker gekleurde zijtakken
en daaraan hangen aan gekronkelde steeltjes
breede haast klokvormige bloempakjes. Daardoor
lijkt dit gras dan wel op het bekende trilgras of
bevertjes. Uit elk bloempakje komen op gezette
tijden tweemaal drie meeldraden te voorschijn en
een stelletje stempels. Die meeldraden hebben
niet zoo lange helmdraden als die van het gewone
reukgras en dat is ook niet noodig, want al de
bibberigheid, die vereischt wordt om met alle
windjes mee te waaien komt hier al tot stand door
de dunne steeltjes der bloempakjes. Op uw
wandelingen in het schoone Amsterdamsche
Polderland zult ge dit gras in overvloed vinden;
langs de Winkel groeit het in gezelschap van het
Trilgras waar het oppervlakkig wel wat op lijkt.
Ze verschillen echter zeer veel en als ge nu eenmaal
op grassen gaat letten, dan zult ge zien, dat er in
deze schijnbaar zoo eenvormige familie een ver
scheidenheid bestaat, die u met bewondering
moet vervullen. En ze hebben alle hun eigen
uurtje van meeldraden strekken of kafjes openen,
zoodat de liefhebber en kenner aan de
grassenklok kan zien, hoe Iaat het is. Een leuk
padvinderswerkje om dat eens te leeren.
JAC. P. T n i j s s E