De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1924 7 juni pagina 3

7 juni 1924 – pagina 3

Dit is een ingescande tekst.

No. 2451 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND DE WEIGERING VAN DE SOC. DEM. EN COMM. KAMERLEDEN OM 5 pCt. VAN HUN TRAKTEMENT AF TE STAAN Teekening voor de Amsterdammer" door Joh. Braakensiek Snel en zeker werkend tegen Wat de anderen doen, kan ons niet schelen. Al is er ook te weinig, wij de volle portie!" DE INTERNATIONALE PUZZLE Begin Juni 1924 De aanslag op het leven van den Oostenrijkschen Bondskanselier Dr. Seipel zal waarschijnlijk niet, zooals nu 10 jaren geleden de moord op den Oostenrijkschen troonopvolger, een oorlog ont ketenen. In Weenen ligt gelukkig op het oogenblik geen brandstof voor een wereldstrijd. Maar een treffend feit blijft deze aanval op den man, die er met wijs beleid naar gestreefd heeft, het nieuwe Oostenrijk tot een levensvatbaar nationaal bestaan te brengen. Laconiek en nuchter geestelijke, die in menig opzicht aan Dr. Nolens doet denken,?heeft deze prelaat-staatsman een uiterst gewichtig werk gedaan. Een werk ook van Europeesch belang. Door de Oostenrijksche bevolking den weg te wijzen uit den chaos, uit de wanorde, uit het tumult en den ondergang, door de leiding te nemen in het herstel van orde, zuinig heid en zelfstandig staatsbeheer, heeft Seipel Midden-Europa voor een dreigende verzakking behoed, en van alle conflicten die daaruit dreigden, toen hij de hand aan 't werk sloeg, scheen wrijving tusschen staten als Italiëen Czecho-Slowakije, elk met hunnen aanhang, aangaande het Oosten rijksche cadaver bijkans onvermijdelijk. Het Beiersche pangerrnanisme stak de handen uit. Thans is Oostenrijk veeleer een welverzekerd en zelfstandig rustpunt geworden; te vaster nu Bethlen een zelfde coup voor Hongarije heeft toegepast. 't Is waar, dat Seipel's werk tegen twee belangenstroomingen in moest gaan, die beide wellicht nu in den moordenaar een instrument der wrake hebben gevonden: de groot-duitsche be weging en het socialistische staatsruif-regime. Het was voor Seipel niet altijd gemakkelijk de los-van-Duitschland-politiek vol te houden; noch, de ontzaglijke bezuinigingen door te zetten waartoe hem het reconstructieplan verplichtte en die vele persoonlijke slachtoffers maakten. En toch was de Bondskanselier naar sommiger oordeel in zijn bezuinigingen nog niet ver genoeg gegaan. Toch werd hem verweten, het herstel van 't financieel evenwicht vooral in het, zooveel gemakkelijker, opvoeren der belastingen te hebben gezocht, zich meer partij-politiker dan staats man te hebben getoond. Hieruit was in den laatsten tijd vaak hooggaand verschil met den heer Zimmerman voortgevloeid, die waken moet tegen de bloedarmoede waartoe eenzijdige belastingpolitiek voor de economische ontwikkeling van het nieuwe Oostenrijk dreigde te voeren. Het is het dilemma waarvoor zich de regeeringsmannen in zoo menig land geplaatst zien. Poincaréheeft, nog den dag voor zijn heengaan, het reddende gebaar gemaakt van de uitvaardiging der bezuinigingsdecreten op groote schaal, waar door hij Herriot stellig geen ondienst heeft gedaan. Engeland zucht onder de economische weeën van een al te eenzijdig doorgevoerde zware belastingpolitiek zonder 't tegenwicht van bezuiniging; en geen der partijen weet precies, wat met het unemployments"-\raagstuk aan te vangen, waarover politieke confectiehandelaren een oogen blik gemeend hadden Max Donald te kunnen doen vallen. En trouwens, zien wij ook niet den heer Colijn tusschen de rotsen van bezuiniging" en belasting", op de baren van het onherstelde financieele evenwicht voortdobbcren? Het dilemma tusschen Controleur en Kanselier zou juist dezer dagen op de vergadering te Qenève zijn afgehandeld. Nu is de kanselier buiten gevecht gesteld, en het zal in de algemeene zaken stellig worden gevoeld, dat er een man minder is in de Europeesche werkplaats. En er zijn reeds zooveel mannen te min ! Het getob met de regeeringsformatie in Duitschland geeft daarvan helaas een wanhopig blijk. In den grond bezien, moet men den gang van zaken daar zeer tragisch opnemen, omdat het allen schijn heeft dat men vooreerst met een Duitschland met ruggegraat en vaste lijn niet te doen zal hebben. Toch ware dit voor 't be reiken van een doe! door onderhandelingen een onmisbaar vereischte. Ook van het standpunt der buitenstaanders; ook van dat der tegenpartij. De minst bevredigende oplossingen krijgt men in die negotiatie's, waarin een der partijen geen partij biedt. En dit is te vreezen van de nieuwe Duitsche regeering. Zij zal geboren worden uit compromis, opportunisme en onbeslistheid zonder waarachtige lijn. De nationalistische groepen zien wij vervuld van 't streven om twee vliegen te slaan in n klap: de regeermacht in handen te krijgen, n hun verkiezingsleuzen waar te maken. Die verkiezingsleuzen waren tégen hetDeskundigenrapport. Regeeren evenwel is voor Duitschland niet doenlijk dan volgens dit rapport. Op de waarschijnlijkheid dat 't toch zal worden opgevolgd berust thans het nog overgeblevene Duitsche crediet, de mogelijkheid van een te herwinnen prestige. Maar hoeveel meerbelovend zouden deze er voor gestaan hebben, wanneer de regeerings formatie te Berlijn aanstonds houvast geboden had. Wel mag men concludeeren dat het Duitsche volk nog door zeer harde staatkundige levens lessen heen zal moeten. Met hoe weinig opgewektheid deze toestand aan den overkant is bezien, blijkt wel uit het curieuze feit dat de, in zichzelvetochonmogelijke, kanselierscandidatuur van Tirpitz in de geallieerde wereld niet eens met dat verzet is vernomen 't welk zij inderdaad oproepen moest. Tirpitz is inderdaad een der best hated men" voor Duitschland's wederpartijen; hij verpersoonlijkt een régime van rücksichtlosigkeit", geweld, en zelfs van onoprechtheid. Maar toch scheen in Londen en Parijs, en zelfs in Washington, ook de gedachte een oogenblik mede te spelen: dat zou ten minste een richting zijn waarvan men wist wat men er aan had. Extra moeilijk zal overigens een Duitsche regeering, mits zij eieren weet te kiezen voor haar Rheumatiek Hoofd- en Zenuwpijn Verkoudheid Griep Influenza Togal-tabl. bij alle Apoth. en Drog. verkrijgb. geld, het niet hebben. Zij vindt een gemoedelijke verhandelingsatmosfeer, zoowel in Downingstreet, als aan het Quai d'Orsay als in 't Palazzo Chigi. Die atmosfeer te hebben vastgelegd, is ook nog het blijkbare oogmerk van de gepubliceerde brieven tusschen Poincaréen Ramsay Macdonald. Op het eerste gezicht heeft deze publicatie wat raadselachtig geleken. Maar bij nadere verklaring vormt zij een blijvend gewichtig feit. Van geallieerd standpunt heeft zij een zeer soliede band tusschen Engeland en Frankrijk openlijk vastgelegd, waar door dus ook ieder ander weet waaraan zich te houden. Van Britsch standpunt heeft men van Poincarébijzonder toeschietelijke verzekeringen gekregen; en dit is van veel belang, want Poin caréis niet wég"; hij zal in den Senaat, in de Revue des Deux Mondes en met zijn aanhang een belangrijke rol blijven spelen, zóó belangrijk, dat men misschien uit vrees daarvoor een deel van de actie die nu tegen Millerand gevoerd wordt, verklaren moet. Van den Franschen kant heeft men echter ook heel wat verkregen, en Poincarélaat zijnen opvol ger een menigte verkregen punten" na. Overeen stemming is immers geconstateerd in zake: a. aanvaarding der Ruhrbezetting als fait accompli; b spoedige opheffing daarvan zoodra de Duitschers aan uitvoering" beginnen; c. mogelijkheid van collectieve sanctie's ingeval van niet-nakoming; d. praktische regeling van de spoorwegregie in 't Rijn- en Ruhrgebied in overleg met Duitschland. Daarnevens is gedecideerd overleg verkregen in zake de doorvoering van de eischen voor de controle op de Duitsche bewapeningen. En voor de toekomst teekent zich zelfs een veiligheids garantie aan Frankrijk af, gegeven in het kade* van den Volkenbond", hetgeen waarschijnlijk de aan Duitschland te stellen voorwaarde vaa toetreding in zich sluit. Zoo ziet, niet alleen wat macht betreft, maar ook in moreele stelligheid, Duitschland op 't oogenblik een zeer sterke tegenpartij voor zich. Zeker is, dat van Duitsche zijde goede wil daartegenover het meeste zal vermogen. Of men die zal weten te praesteeren? En in vast beleid om te zetten? Daarvan zal meer te verwachten zijn dan van alle nationalistische of duistere mystieke kronke lingen, alle verholen oefeningen in den wapen handel, geheime genootschappen enz., alle zaken die misschien zeer beantwoorden aan den zin voor romantiek en die veel onrust kweeken, maar geen hout snijden. En toch is het de roeping van West-Europa rust te brengen. Er zijn nog genoeg brandpunten van onrust. In den Balkan kan de yougoslavische staat zich nog maar niet op evenwichtige grond slagen vestigen. De crisis duurt er door. Kroaten en Serven kunnen geen eenheid vestigen. De bevolking wordt verhinderd een natie te vormen. Patschisch en Pribitschevitsch leven op de crisis en permanence". In Albaniëkookt het weer. Italië, dat daar altijd naar specialen invloed heeft gestreefd, en de andere groote mogendheden die die willen tegengaan, werken er eikander tegen. Bessarabiëblijft het teere punt bij uitnemendheid; Roemeniëvoelt zich geïsoleerd. Verderaf nog, is in de Arabische wereld, in Mesopotamië, veel gisting aan den gang. De Vereenigde Staten stootenjapan voor het hoofd in zake de immigratie. Tokio protesteert. De fatale tegenstelling tusschen wit en geel accentueert zich weer eens. Er moet dus heel wat sterke, evenwichtzoekende kracht werken om alles in rust te houden. Die kracht moet komen van de hoofdsteden in WestEuropa. B R A N D A R i s Ringfers* Kersen' Pralines J Bijzonder frisschei .aangename smaalS *?'?:.':'??$?

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl