Historisch Archief 1877-1940
No.2451
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND
EEN VREEMDE GAST
DE LEEUW VAN JUDAH, PRINS VAN JERUSALEM
Er reist een vreemde gast door Europa: het is
de 111-e nazaat van Salomo en de koningin van
Scheba, hij draagt dientengevolge tot titels het
fiere prins van Jeruzalem" en het bijzondere
leeuw van Juda". Maar genoemd wordt hij meest
al ras Tafari, regent van Abessynië(Ethiopië);
en beziet men de portretten van dezen mooien,
melancholischen bronzen Sjoaan, dan voelt men
aan de uitdrukking der oogen dat er wel iets heel
bijzonders hem tot in het hart van Europa (Rome,
Parijs, Brussel en Londen) drijft, want sinds de
koningin van Scheba, de schoone Makheda, is
geen Abessijnsch vorst buiten de landspalen ge
treden. Het zijn inderdaad gewichtige redenen van
binnen- en buitenlandschen aard, welke den ras
Tafari thans tafelredevoeringen doen houden bij
Mussoüni, Millerand en Poincaré, Albert en
Hijmans, en Ramsay MacDondald. Zij zijn geen
Salomo's, al verblinden ze hem met Olympische Spe
len, Wembley-vermoeienissen en all the comfort
of Chequers, en al hebben zij zebra's, leeuwen,
goud en ivoor in dank te aanvaarden: hij en zijn 4
medekoningen komen maar 'ns kijken in Europa,
bedanken voor het met Westersche hulp verkre
gen lidmaatschap van den Volkenbond, en gaan
heen met een latest novelty-auto" en met de
leering dat Addis Abeba (Nieuwe Bloem) zoo op
gehemeld wordt in Europa dat men misschien
wijs doet de keizerin, nicht Judith (Dzjao-ditoe)
te waarschuwen. Het is der pers opgevallen, dat
ras Tafari steeds voorzichtiger glimlacht op de
hoffelijkheden hem toegevoegd, en dat zijn pein
zen met den dag melancholischer wordt . .
Ras Tafari denkt aan de moeilijke tijden die
zijn eemgen zoon Tsjeureuboe (geboren 27 Juli
1916) wachten, n van de zijde der ooms van
Tigréen Godjam, als van de ooms Qeorge, Vittorio,
Emanuele, of hoe ze heeten mogen. Tafari's zorgen
zijn gegrond.
Een blik op de kaart zegt ons, dat als Abessyni
een moderne staat wil worden op moderne wijze
bestuurd, het niet genoeg adem heeft.
En het moderniseert zich snel. Addis Abeba
heeft een spoorlijn naar Dzjiboeti, de
FranschSomalische havenstad in het zuiden van de Roode
Zee; elke plaats van eenig belang heeft reeds tele
foon en telegraaf; vele Ethiopische wegen worden
reeds bevlogen door automobielen (Fransche!);
als de drie prinsesjes en het prinsje van ras Tafari
en de schoone Menenn zich laten kieken, dan is het
telkens in een nieuwere Fransche auto . . De
kleine Tsjeureuboe zit graag en trotsch aan het
stuurrad . . Zou hij al weten, dat zijn toekom
stige rijk ademt door Frankrijk?
Noordoost: Italiaansch Erytrea; oost:
FranschSomaliland met Dzjiboeti; zuid-oost: Italiaansch
Somaliland en het door Engeland net aan Itali
afgestane Juba-land; zuid: Kenya en Oeganda;
west: het met den dag belangrijkere Soedangebk'd,
waar Engeland alle waterstaatsingenieurs laat
zwoegen aan sluis- en bevloeiingswerken die den
Egyptischen Zagloelisten ontzag moeten inboeze
men (de bronnen van den Blauwen Nijl liggen in
Abessynië!); noord: Egyptisch en Engelsch gebied.
Van al de omringende heerschers matigen de
Franschen zich de hoogste huurrechten toe. Wij
zullen nagaan, hoe.
Is niet, vragen de Franschen, in 1623 een zekere
Vermeil uit Montpellier verbonden geweest aan
het hof van keizer Socimos? die er prat op ging,
dat tien eeuwen voordien Sint Frumentius het
Christendom had gebracht aan zijn Ethiopiërs?
Hebben dezen hun Christendom niet weten te
redden en te verdedigen tegen de vloedgolven van
den Islam?
Die Vermeil was apotheker.
In 1843 teekende Roger d'Héricourt namens
Louis Philippe met den koning der koningen"
SahléSélassiéhet verdrag van Angolala, waarbij
handelsfaciliteiten werden verleend aan Fransche
kooplui.
Werd niet in 1897, de stichter van Dzjiboeti de
eerste vertegenwoordiger aan het hof van den Negus
Menelik met wien hij verdrag op verdrag sloot?
waardoor Frankrijk de meestbegunstigde" natie
werd voor de Ethiopiërs? Fransche artsen brach
ten den Abessyniërs de vaccinatie (thans verplicht),
hospitalen, enz. De spoorbaan Addis Abeba is een
Fransche onderneming, al loopen er van de bijna
800 kilometer slechts 90 op Fransch territoir.
Er is een nog oudere relatie, en die is heel wat
aardiger, want die voert ons midden in de . . ro
mantiek, want zij vertelt ons van de schoone ge
liefde van Salomo, van Makheda, de koningin
van Saba. Wij meenen niet het plechtige 9e hoofd
stuk derKronieken (?Toen nu de koningin van Sche
ba de mare van Salomo hoorde . ., kwam zij tot
hem, om hem met raadselspreuken te beproeven,
enz.) Wij bedoelen een leeken-kroniek, die in den
jare 1558 bij Stoffel Plantijn verscheen tot Ant
werpen, In den Gouden Eenhoorn".
De titel luidt (in nieuw-Nederlandsch) Geschied
kundige beschrijving van Ethiopië, bevattende een
nauwkeurig relaas over al de landen en gewesten
van den grootkoning en keizer Jan".
Auteur van dit merkwaardige werk is
Franciscus Alvarez, een priester die op hoog bevel van
Koning Emanuel van Portugal (?a qui Dieu
fasse pardon") naar Ethiopiëvertrokken was in
gezelschap van den aan het Afrikaansche hof
geaccrediteerden Portugees Dom Odoard Galuan.
De goede Franciscus Alvarez heeft letterlijk
alles genoteerd wat hem belangrijk leek. Zijn reis
duurde eventjes 6 jaren !, en begon met de over
handiging van allerlei wonderbaarlijke geschen
ken aan keizer Jan: een sierdegen, vier lappen
damast, een fiuweelen kroonmuts, een vergulden
stormhoed, twee vuurmonden (zonder de noodige
projectielen !), een wereldkaart en een . . orgel.
Aan dit alles had Keizer Jan veel pleizier, het
meest echter aan den hem ook nog vereerde . .
opgezette hagedis.
Het eigenlijke land van de koningin van Scheba
noemt Alvarez Chaxume", en dan schrijft hij:
De ware naam van de koningin van Saba is
Maqueda. Zij was het die kameelen gouds tot Salo
mo bracht, toen deze den tempel van Hierusalem
bouwde.
Ook Chaxume's tempels zijn schoon en edel.
Fameus zijn de kronieken in het Abessijnsch,
welke van Maqueda's wonderlijke tocht verhalen.
Oorspronkelijk waren zij in het Hebreeuwsch ge
schreven, zijn daarna vertaald in het Chaldeeuwsch
en daaruit in het Abessijnsch . .
Toen Maqueda de heilige stad van Salomo was
genaderd werd zij bevangen door een heilige aan
doening en knielde neder.
Eenmaal Salomo zelf aanschouwend werd zij
bevangen door liefde. Uit hun zaad werd, nog tij
dens haar verblijf te Hierusalem, een zoon geboren.
Toen Maqueda den terugweg aanvaardde, liet zij
den vader den zoon.
Het kind ontwikkelde zich onder Salomo's
hoede tot een prachtig en hooghartig jongeling,
die echter tegen de Hebreeërs een toon voerde als
waren zij minder dan slaven. Het volk kwam in op
roer en eischte van Salomo dat deze den jongeling,
die toen 16 jaren telde, terug zou zenden naar de
moeder te Saba.
Salomo deed die eisch leed, maar hij bukte voor
het volk. Hij zond den jongeling heen met alle
verschuldigde eerbewijzen. Hij schonk hem het land
van Gaza ten troost.
Ue moeder ontroerde over den 70011, en beves
tigde hem in haar rechten over Ethiopië. Toen
hij haar opvolgde breidde hij de macht van Ethio
piënaar alle zijden uit; op de Indische Zee voeren
wel 70 oorlogsschepen van hem. Zijn dynastie
bleef regeeren" . .
. . En regeert nog! Zelfs de Afmanach de
Gotha noemt de koningin van Scheba staintn'-eder
EEN PRAKTISCHE
WANDELSCHOEN
Nu plannen worden gemaakt voor
zumeruitstapjes, waarbij voor velen voetreizen, of in elk
geval langdurige wandelingen, hoofdzaak zijn,
vormt een praktische reiskleeding een voornaam
punt van bespreking en overleg. Goed schoeisel,
dat ruim en toch van goeden pasvorm is, zich
gemakkelijk laat dragen, doch tevens voor alle
weersgesteldheden is geschikt, is in de eerste plaats
gewenscht.
De Nederlandsche Reisvereeniging, die zooveel
voor haar leden doet niet alleen op het gebied
van het uitschrijven en uitdenken van reizen
in binnen- en buitenland, heeft, nu zij ook
voor dit seizoen weer eenige voetreizen op het
programma plaatste, de goede gedachte gehad
om haar steun en medewerking te verleenen aan
het in den handel brengen van een wandelschoen
van Nederlandsch fabrikaat. Van den Bergh's
Stoomschoenfabriek te 's Hertogenbosch brengt
dit nuttige onderdeel der reiskleeding op de markt
onder den naam: N.R.V.-Monta wandelschoen."
TRANSPOST Mij. H O L LI H l",
Weesperzijde 94, AMSTERDAM
Telefoon 51271. Tel.-Adres Transport'
VERHUIZINGEN, ook per gesloten auto
verhuiswagens met aanhangwagen. Binnen
een rayon van 8O Km. bespaart men
Hotelkosten.
BEHANGERIJ en STOFFEERDERIJ
Machinale Stofreiniging.
Bewaarplaatsen voor inboedels
en Salomo den stamvader van het huis, waarvan
rasTafari een schitterend vertegenwoordiger wordt,
tenminste als de andere ras' het hem niet onmoge
lijk maken. Van de gevaarlijkste heeft hij mede
genomen: ras Haïloe den militairen potentaat van
Godjam, den dediaz-matsj Gabré(Gabrilc)
Selanyé, ras Goeksa, en den ras van Tigré: Se
Joem.
Oorspronkelijk was ras Tafari goeverneur van
Harrar, toen zijn vader en zijn oudere broer vrij
spoedig na elkander overleden. De vader, ras
Makonnen, moet een merkwaardig man geweest zijn;
men noemde hem den liberaal". Altijd dacht men
dat Makonnen Menelik als negus had zullen op
volgen, daar deze geen zoons had, doch Makonnen
stierf onverwacht. Menelik's kleinkind, de zoon van
prinses Lidj Yassoe en ras Mikhail werd aange
wezen als opvolger. De jongeman bracht er tot
ieders verademing (!) niets van terecht, werd in
1916 van den troon vervallen verklaard en de
keizerlijke macht werd teruggelegd in de handen
van Menelik's andere dochter Dzjao-ditoe
Judith; en ras Tafari, de neef, werd regent en
aanstaand negus. Dzjao-ditoe heeft haast niets te
vertellen, en Tafari moderniseert Ethiopiënaar
eigen inzichten. Hij kreeg het tot lid van den Vol
kenbond, en op zijn aandringen schafte het on
langs alle slavernij af, en stichtte het een Hof voor al
de gesloten en nog te sluiten verdragen met
buitenlandsche mogendheden. Jonge Ethiopiërs met
aanleg zendt hij naar Europeesche universiteiten,
om zich de modernste wetenschappen en dito
inzichten eigen te maken. Hij zendt ze heen, na ze
langzaam en zacht enkele woorden toegevoegd te
hebben. Dan zit hij met gevouwen beenen op den
voorvaderlijken vredes-troon, een rustbed met de
purperen keizerskussens. Als gij moclit
wederkeeren," besluit hij dan, zal ik ir ondervragen over
al wat gij vond t en verloort. Gij zult mij aanzien en
antwoorden, om door mij geoordeeld te worden" !
De jonge Ethiopiërs zullen in de westersche
wereld wel eens duizelen . .
I. W. DL: B o u R
l» K Si HAAM
Lunchroom de Bijenkorf", Wagenstraat 45
Restaurant la Carte. Bekende Keuken
Koude en Warme Schotels!?Geopend tot 12 uur.