Historisch Archief 1877-1940
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND
No. 2452
VIJF EN TWINTIG JAAR
ZIONISME IN NEDERLAND
AMSTERDAMSCH ALPINISME
Teekening voor de Amsterdammer" door Jordaan
feNadatde?Judenstaat"van Herzl tot het eerste
Zionisten-congres aanleiding had gegeven en het
programma van de politieke beweging der Joden
met Jiet doel: den Jodenstaat te verkrijgen,
op dit Congres tot stand was gekomen, begon de
groote actie om in alle landen het Zionisme ingang
te doen vinden.
Het Nederlandsche Jodendom was geheel en
al los geraakt van de groote stroomingen die
het internationale Jodendom bewogen. Het gods
dienstige reveil der Reformbeweging had hier
geen bodem gevonden, en evenmin als de actie
der moderniseering van den Joodschen Godsdienst
had de reactie van de verdieping van de Jood
sche orthodoxie door Hirsch hier eigenlijk diepen
invloed gehad.
Het Nederlandsche Jodendom heette orthodox,
en breede kringen volgden ook inderdaad de
godsdienstige traditiè'n, maar in zeer grooten
kring waren de traditiën afgebrokkeld, en de
eigenlijke leiding van het Kerkgenootschap was
in handen van menschen, die in hun persoonlijk
leven de traditiën niet of nauwelijks volgden,
doch die bij de leidingjvan de Kerk gewoon waren
geheel naar de traditiën te handelen.
In geestelijk opzicht stond de leiding van het
Jodendom onder den ban van het politieke
liberalisme. Alle solidariteit met de Joden der
wereld uitte zich in de philantrophie, die door
het opkomen der Jodenvervolging in Rusland
en de andere landen van Opst-Europa veel werk
te doen vond. De beweging der Vrienden
van Zion", de Chowewei-Zion-beweging, die
in bijna alle landen, tot zelfs in Duitschland,
succes had gehad met haar streven om de kolo
nisatie van Palestina door Joden te bevorderen,
had hier een onvruchtbaar veld gevonden.
Doch anders heeft het Nederlandsche Jodendom
op het Zionisme gereageerd. Toen de beweging
door Jacobus Karn en enkele anderen hier werd
geïntroduceerd, vond zij aan den eenen kant
heftige bestrijding, doch aan den anderen kant
werkte zij ook sterk in juist op het jonge geslacht.
Degenen, die den aanvang, of bijna den aanvang
van de beweging hier te lande hebben mede
gemaakt, kunnen nog met trots eraan denken
hoe zij een kwajongens-beweging werd genoemd.
Zij hebben zich toen ermede getroost, dat Jeugd
een geneeselijke kwaal is, en zij hebben zich met
het lan van de jeugd in den strijd geworpen.
Gemakkelijk was die strijd niet. Niet minder
dan de banvloek zij het dan ook in een wat
gematigder en moderner vorm werd door
de Rabbijnen tegen de beweging geslingerd. Alleen
de bekende Rabbijn Dr. Dunner, de primus inter
pares, zag het wonder der hergeboorte van het
Joodsche Volk, dat het Zionisme was, in. Behalve
de Rabbijnen stond ook heel de kring der zooge
naamde assimilatie, die in de Alliance Isra
lite" georganiseerd was, tegenover de jonge be
weging en zij had elders het wapen van de ver
dachtmaking, hier dat van den spot tot haar
beschikking. Doch den spot kon men zich laten
welgevallen; men had het sterke geloof dat alleen
door het politieke Zionisme een eind aan de ver
volging en de verdrukking der Joden gemaakt
kon worden. Men had den steun van de groote
politieke successen van Herzl bij zijn verschil
lende onderhandelingen; men had het optimisme
van de jeugd, en den tijd diende Jeugd wachten
kan, vóór boven de tegenstanders.
De Zionistische beweging in Nederland is
ondanks den ban en den tegenstand tot een
zeer sterke partij in het Nederlandsche Jodendom
gegroeid. Zij heeft niet afgelaten steeds scherper
de nationale basis van het Zionisme te
accentueeren, en zich niet op eenig compromis met de
philantropische strooming ingelaten, die geneigd
scheen tot samenwerking, als het Zionisme bereid
zou zijn de zuiverheid van zijn programma op
te geven.
De invloed van het Zionisme in het Nederland
sche Jodendom steeg. Langzamerhand bleek dat
ieder, die eenig positief werk in Nederland voor
het Jodendom doen moest, op de individueele
hulp van de Zionisten was aangewezen. Het Zionis
me was naast een politieke beweging een geestelijk
réveil geworden. Het Nederlandsche Jodendom
werd sterker door de actie der Zionisten. Terwijl
voor een twintigtal jaren met zekeren schroom
men zich Israëliet liet noemen, werd het de Zio
nistische traditie zich nimmer anders dan Jood
te noemen. Inplaats van een in stilte gedragen
last werd het Jodendom een vol trots gedragen
cocarde, die toonde, dat men tot een der oudste
cultuurvolkeren van de wereld behoorde.
En niet alleen de Zionisten namen deze houding
aan, het geheele Nederlandsche Jodendom werd
in deze richting getrokken.
Toen in den oorlog Engeland met de
BalfourZonsopgang in de Utrechtschestraat
verklaring het streven van het Zionisme tot een
internationaal belang maakte, en de politieke
beteekenis ervan erkende, reageerde het Neder
landsche Jodendom krachtig, nu het bewerkt was
door de actie van de jarenlange Zionistische pro
paganda.
Een indrukwekkende vergadering in het Con
certgebouw te Amsterdam gehouden, vroeg
in een motie drie punten ten bate van het Joden
dom, Die punten waren: de Emancipatie in de lan
denwaarde Joden verspreid leven; de
minderheidsrechten in landenwaarde Joden als gesloten minder
heden leven; en den Jodenstaat in Palestina voor
het geheele Jodendom. Geen gebeurtenis kan meer
dan deze vergadering toonen dat onder den
vloed van de actie der Zionisten het Nederlandsche
Jodendom, politiek rijp geworden, de solidari
teit met de Joden der wereld herkregen had. ?
Thans staat het Jodendom door het mandaat
over Palestina voor de taak van den opbouw
der Joodsche gemeenschap. Ook in Nederland
heeft de oproep om door het verschaffen van
middelen krachtig mede te werken tot dien
opbouw weerklank gevonden en breede kringen
van het Nederlandsch Jodendom werken mede
tot het uiterste van hun kracht. Ook uit Neder
land zijn Joden naar Palestina gegaan om aan de
langzaam opbloeiende gemeenschap mede te
werken en hun kracht aan hun volk te geven op
de plaats waar die het noodigst is. Het zijn de
voortrekkers die gegaan zijn, maar er staan velen
bereid hen te volgen.
Zoo heeft de Zionistische beweging in Neder
land den geest herschapen en van een Jodendom
dat onder een kwijnend liberalisme voort vege
teerde, een krachtig levend, op arbeid voor het
Joodsche Land georiënteerd, Jodendom gemaakt.
O R N s T E i N
SPREEKZAAL
EEN VREEMDE GAST
E. J. VAN SCHAICK
MAKELAAR
Korte Jansstraat 25b" - Utrecht
WONINGBUREAU
ASSURANTIES
TELEFOON 125
Daar ik een paar maal in Djibouti, havenstad van
Abessynië, was, interesseerde mij het stuk van den
heer J. W. de Boer over Ras Tafari, (opvolger van
den Negus Menelik) wat ik met genoegen las.
De heer de Boer schrijft o.a.
Menelik's kleinkind, de zoon van prinses Lidj
Jassoe en Ras Mikhail werd aangewezen als op
volger.
Hier worden dus de dochter van Menelik, Lidj
Yassoe geheeten, en de naam van den kleinzoon
van Menelik in 't geheel niet genoemd !
De kleinzoon heet echter Lidj Jeassu (Jussoe) en
zijn, intusschen overleden, moeder heette
Schoagasch, die dochter van Menelik heette dus
Schoagasch en niet Lidj Jeassu, welk laatste de naam
van haar zoon was.
Djibouti werd gesticht door deFranschen, omdat
zij het strategisch een beteren tegenhanger van
Aden vonden, dan Obok, dat dien rang verloor.
De Arabieren noemden Ethiopië, Beled el
Habesch, Hasbesch beteekent: mengelmoes van
volken, dus van daar 't woord Abessynië.
De zoon van Salomo en van de koningin van Saba
heette Menelik; de Negus die in 1895 de Italianen
bij Adoca versloeg, noemde zich Menelik II en
regeerde tot 1908.
Door vele geschiedschrijvers wordt het hoogland
Sernien in Abessynië, voor de oorspronkelijke
verblijfplaats van de Semieten gehouden. Daar
vormden zich onder eigen vorsten kleine Joodsche
staten, opgericht door Joden, die met den eersten
Menelik in het land waren gekomen. Van hier
stamde ook de beroemde prinses Judith, die om
streeks 't jaar 900 de toen reeds Christelijk gewor
den Salomo'sche dynastie trachtte te vernietigen.
N. v. G.
VANNELLESVARINAS
GOUDZEGEL
3O ets. per Pakje.