De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1924 21 juni pagina 12

21 juni 1924 – pagina 12

Dit is een ingescande tekst.

12 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND No. 2453 TENTOONSTELLING VAN TUINPLASTIEK TE BLOEMENDAAL f, * Te Bloemendaal, ten huize van den heer Jac. van den Bosch, werd een tentoonstelling gehouden van werken van leden van den Ned.kring van beeld houwers. Het bestuur van den beeldhouwers kring schreef een zestal prijsvragen uit, waarin alle leden van den kring konden mededingen. In zijn voorwoord van het prijsvraagprogramma schreef het bestuur: Hoewel de tijden voor de kunst minder gunstig zijn, kan juist deze passivi teit der samenleving gebruikt worden voor voor bereidende werkzaamheden om, wanneer de tijd daar is, regeering, gemeente en particulieren van dezen arbeid te doen kennisnemen, en op de ver schillende inge zonden werkstuk ken, zoo mogelijk, opdrachten te verleenen ten algemeenen nutte. Het doel is dus twee ledig: óf een be kroning óf, wat zeker belangrijker is, het volgen van meerdere opdrach ten op het inge zonden werk, daar deze tentoon stelling door be zoekers met de uiteenloopendste belangen bezocht zullen worden." De plastiek in de vrije natuur, waar het licht en de plaats van groote beteekenis zijn en die geheel andere eischen stellen aan het beeld dan in huis, museum of het atelier, maakt dezetoteendienende kunst en is voor ons land vrij wel iets kends, we daarbij kwanti tatief een verge lijking maken met onze in oppervlakte bijna gelijkstaande nabuur België, waar de beelden, vooral in de na-oorlogsche jaren, bij honderdduizenden als paddestoelen uit den grond verrijzen. Zoo florissant gaat het daar met deze buiten-sculptuur, dat men herhaalde malen in de voornaamste Belgische en Fransche bladen groote advertenties kan lezen voor het leveren van gedenksteenen en bronzen en steenen beelden voor den prijs van ± 20.000 francs, een bedrag dat men gaarne voor iets dergelijks schijnt over te hebben. De kwaliteit is doorgaans beneden nul, maar de vraag naar sculptuur het ver langen is voor ons benijdenswaardig. Men heeft uitgerekend dat gemiddeld 5 monumenten per week voor min of meer bekende personen in het Land der Standbeelden" worden opgericht, waarbij dan gevoegd moeten worden de ontelbare gedenksteenen voor Jan en Alleman. L. BOLLE Beton beeld voor een stem mingshof voor een begraaf plaats, 2.18 M. hoog HILDO KROP f' JOHAN POLET Tuinbeeld Moederweelde" Onder tuinplastiek wordt aller eerst verstaan het vrijstaande beeld als sculptuur, dus driedimen sionaal, gedacht, gevoeld [en ge bouwd, niet als ruimtekunst in den zin van om sluiting maar ruimtevullendeof zooals Prof.'jRudolf Belling eens zeide: ,,meine Raumauffassung der Plastik ist, dasEinfangender Luft." Deze ruimte in dringende kunst eischt massa-ver deeling, orde ning van licht en schaduw, het scheppen van vormen plastisch in de ruimte, re kening houdend met haar om geving, om tot een organisch harmonisch ge heel te geraken. Hiervoor ont wierp Joh. Polet zijn monumen tale Moeder in krachtige sculp turale vormen. Dan krijgen we de gebeeldhouwde bloem-, drink en vuilnisbakken ; vazen, welke Willem Brouwer inzond; pompen; lantaarn en fonteinversieringen, zooals Krop's geestig ontworpen fonteintje in het prachtig onvergankelijke materiaal: het lood; weg- en zonnewijzers; balustraden, hekken, afslui tingen, banken; grafsteenen en grafmonumenten, waarvoor Wïtn Harzing een ontwerp inzond waarin gesymboliseerd is: Het nieuwe leven, de vorm verandering. Het vlinder-motief werd hier als graf bedekking gebezigd. 1) . Het is het meubilair der parken", in allerhande materiaal van lood, geglazuurd bak- en natuur steen of beton, dat jaren lang op schandelijke wijze werd verwaarloosd, waarvoor het werk van den beeldhouwer geheel of aanvullend noodig is. Zoo ontwierp de Amsterdamsche beeldhouwer Jansen van Galen het sympathieke beeldje Rood kapje en de wolf" voor een sprookjestuin, hoe paradoxaal dit laatste ook klinken mag. 2) Waar is de beeldhouwer het meest gemeenschaps kunstenaar als juist aan den openbaren weg? Wie Italiëkent 3) weet wat er verloren gegaan is na de middeleeuwen, toen Florentijnen, Romeinen, Si nneezen, Perugianen. Orviëtanen en vele anderen hun steden bouwden vol met beeldhouwwerken in het edele marmer. Het kleine Italiaansche dorpje Viterbo met een paar duizend inwoners, telt alleen wel meer dan 20 prachtig gebeeldhouwde fonteinen op pleintjes, binnenplaatsen, hoven, parken enz. Deze tuinplastiek te doen herleven was het doel van het bestuur met zijn prijsvragen. Een poging, die wellicht smartelijk gevoeld wordt, omdat het enthousiasme bij de massa ontbreekt om vruchtbare resultaten te kunnen bereiken, maar die zeer zeker met uitersten kracht gesteund dient te worden. -"? *- ' Ach ja, ik weet wel men stampt ditfalles niet uit den grond zooals destijds de Fransche ,.opperintendant der gebouwen", Colbert onder Lodewijk den XlVden, hetgeen van korten duur was. Alleen wanneer er aesthetische behoefte is, zal de sculptuur gezond kunnen opgroeien, maar nimmer in deze verwarrende neerdrukkende tijden, want een oneindig veel grooter ramp dan wat rommelige productie verhoudingen en politieke toestanden is voor het menschdom het gemis aan waarachtig levende saamhoorigheidsgevoel, dat zich zou moeten uiten in de van zelf-sprekende zedelijke daad. Het groote probleem der menschheid is niet van ekonomische, maar van psychologische aard, niet de paar honderd verloren miljarden zoo gauw mogelijk in te verdienen, niet de ontwr'c'nte productie, doch de ontwrichte menschenziel te herstellen is de belangrijkste eisch. Zoolang de ziel der maatschappij niet tot eenheid is ge komen, zal iedere katastrofische politiek-ekonomische hervorming ontoereikend zoo niet zinloos en schadelijk zijn. Deze daadlooze tijd stemt droevig bij de her innering aan de Fransche parken van Versailles of Fontainebleau en de Italiaansche van villa d'Este en Albani of villa Borghese te Rome met hun duizende beelden daarin geplaatst. Het h een machtige greep geweest bij den aanleg der Bron uitgevoerd in hard lood op hardsteenen voet Champs Elysées en als eenfprachtig verheven symbool lijkt hier die geheele opzet van het paleis der Lodewijken het enorme Louvre de vele monumenten en beeldhouwwerken, vijvers met gebeeldhouwde fonteinen, bloeiende dreven de schakel te vormen tusschen het goddelijke en het menschelijke, want vér achter den Napoleontischen boog strekt zich het Bois de Boulogne uit, waar het eeuwige mysterie leeft in de ongerepte natuur, terwijl aan de tegenoverliggende zijde achter het paleis der Fransche koningen, naglanzend als een teeder licht, het kerkje St. Germain l'Aux;rois grenst, waaruit de menschelijke beden ten hemel stijgen. «j s? Bij onze vele uitgestrekte parken, plantsoenen en plein- of straatbeplanting, waaraan in den laatsten tijd herhaaldelijk de aandacht wordt gewijd bij uitbreidingsplannen van nieuwe stads wijken, moet eindelijk ook eens aan de sculptuur gedacht worden, die steeds maar daarin geen gelegenheid krijgt. In het Vondelpark staat\geen :-: WIM HARZING Bekroond in de prijsvraag Monument ^ Begraafplaats"

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl