&_DE AMSTERDAMMER,\WEEKBLAD VOOR NEDERLAND No. 2453 f--. i f. Spoors Mosterd :r]r. Cuiemtcro DE AMSTERDAMMER Weekblad voor Nederland kost slechts f 10.?per Jaar Zij geeft de voorkeur aan de bekende Palmitine Zeep HET ANKER", ofschoon ze vrijwel alle toiletzeepen heeft gebruikt. WAAROM? Het harde" water in de stad eischt een fijne doch ook vette toiletzeep die een heilzame wer king o|> de huid uitoefent. Na p het wasschen mag de huid niet v droog zijn, doch moet ze prettig aanvoelen" door haar natuurlijk vetlaagje, dat niet door de zeep wordt verwijderd doch bevorderd. Palmitine zeep voldoet aan de hoogste eisenen welke men aan toiletzeep stellen kan en is boven dien nog zuinig in het gebruik, i Hotel de Maliejan" VIERHOUTEN, Telef. 2. ZEER RUSTIG EN GEZOND BUITENVERBLIJF In de laatste jaren de gezochte plaats. Modern ingericht hotel. 33 Kamers, deels stroomend water. Voor- en najaar f 4.50 p. p. p. d. i H. MOLENAAR. HOTEL-PENSION Café-Restaurant i DECANNENBURCH" VAASSEN. Telef. 4. i] Van ouds het huis ter plaatse Geheel verbouwd Modern ingericht 14 kamers. Ruime zalen. Pracht zitje. \ lederen Zondagmiddag T h D a n s a n t. !$ H. MOLENAAR. sjj VAN HOFLEVERANCIER lever-Éoi?er het ^GfiecCe [and franco Zendt U gaarne ftare dtp^ voorwaarden worOansébaf fing of Jnruif NADERE INLICHTINGEN BIJ f g VAIHKAC.C LHOUTSTR.9 CHOOBSTR.32 \*.I.DERl/wC^ DENHAAG UTRECHT BIJKOMSTIGHEDEN CXXXI Daar zitten we nu met de statistieken van den meneer van De Dageraad", de statistieken, waar van men zegt, dat ze niet liegen"; sexueele mis drijven: protestant 5,1; roomsen-katholiek 7,1; jood 4,1; ongeloovige 1,6. Doodslag en moord: protestant0,4\ roomsen-katholiek 0,6; jood0,5; on geloovige O, l 1). Als je er zoo oppervlakkig even een blik in slaat, krijg je den indruk, dat het voldoende is om te gelóóven, om onmiddellijk aan het moorden en misdrijven te gaan, en dat men met het geloof aan God tegelijk den duivel" heeft uitgedreven. . We begriipen dan ook volkomen de voldoening, waarmee deze gegevens aan den minister van justi tie zijn aangeboden, uit naam van het ongeloovige deel van ons volk", en hoe dat ongeloovige deel" zelf met zelfvoldoening, gemengd met verbazing, van de uitkomsten heeft kennis genomen. Ik wist waarachtig niet, dat 't met onze gedragboekjes er zóó goed voorstond," zal menig atheist" hebben verzucht. Maar, maar . . Ik heb, na mijn eersten schrik, drie verschillende richtingen uitgedacht, en in elke richting een mij zelf bevredigende oplossing voor het probleem der bij uitstek deugdzame" ongeloovigen gevonden.Ik zal u de drie weggetjes van mijn gedachten na el kaar en los van elkaar weergeven, want après tout ben ik maar een vrouw en schrijf ik maar bijkomstigheden"; het systematisch samenvatten, het groot-overzien behoort niet tot mijn competentie. Ik kan maar dom-weg vragen: hoe komen ze aan de opgaven, dat die misdadigers protestant, roomsen, jood of ongeloovig waren? Wel, ik denk, dat ze dat zelf hebben verklaard, en dat de meneer van De Dageraad" zal zeggen, dat dat dan toch zeker wel het betrouwbaarste getuigenis is, dat een mensch kan verlangen . . Goed, maar zouden ze met die verklaring niet alleen willen zeggen, dat ze protestant of roomsch of jood geboren" waren; maar dat ze in den loop der jaren dat geloof waren kwijt geraakt, en nu, in dit supreme uur, zich weer op den troost van hun jeugdreligie bezonnen? Iemand,die in de gevangenis zich ongeloovig" durft blijven noemen, bezit een even zeiden voorkomende consequentie, als iemand, die in het aangezien*: van den dood nog fanfaronneert atheist te zijn. Nood leert bidden"; en nood leert gelóóven". Onge loovig" zijn we, als het ons goed gaat, als we ge zond zijn, als niets ons in den weg staat. Op het ziekbed, in de gevangenis stijgt het percentage geloovigen" met een sprong; op die oogenblikken, als ons innerlijk leven door elkaar wordt geschud, herinneren we ons onze jeugd; wat we toen leer den; wat we zelf hoopten, toen ons leven nog goed was . . In de ziekenkamer en in de gevangenis leert de arme, zwakke mensch, die in het gewone leven heel parmantig en eigenwijs was, zijn on geloof" weer af te leggen, en zich te sieren met den naam van zijn kinder-kerk. En mijn tweede argument: hoe komen de meeste menschen tot hun vergrijpen tegen de maatschap pelijke orde? Door slechte oeconomische omstan digheden. De meeste delicten zullen dus voorkomen in de meest misdeelde milieu's; en noemt men zich daar atheist? Neen, wis en waarachtig niet; men kent het woord er niet en zou het als een gevaarlijke vloek schuwen; ik geloof ook niet, dat De Dage raad" voor haar ideeën propaganda maakt onder de kermisreizigers en de stoelenmatters; maar daar komen de pastoors, daar komen het Leger des Heils en de dominee's, en bederven zoo de statis tiek voor de geloovigen" ! Want in den kenniswagen,waar moord en doodslag gebeurt, hangt een kruisbeeld of een tekst aan den muur, en de pros tituee heeft een altaartje voor Maria, en misschien de troost, dat Christus Maria Magdalena niet ver stiet (ik geloof, dat toendertijd de statistiek ook al niet zoo erg goed voor de Christenen zou zijn uitgevallen !) En mijn derde argument (ze komen allen uit heel verschillende hoeken van de wereld naar me toe waaien), is het woord, waarmee Dirk Coster zijn Marginalia" opent: De groote scheidslijn die de menschheid verdeelt, loopt niet tusschen goed en kwaad, tusschen de goeden en de boozcn, maar tusschen de levenden en de levenloozen. Tusschen hen die haten en liefhebben kunnen, en hen die niet haten noch liefhebhen kunnen. Tusschen hen die toornen en vergeven kunnen, en hen die niet toornen doch nimmer vergeven kunnen. Tusschen hen die misdaden en schoone daden volbrengen kunnen, en hen die noch kwaad noch goed kunnen zijn." Wat voor menschen zijn zij, die zich nadrukke lijk atheïst", die zich glorieus ongeloovig" noemen? Zij hebben niets van de beminnclijkweifelenden, van de wetenschappelijk-afwachtenden, van de ondogmatisch-religieusen; zij zeggen: Wij zien 'm niet, wij voelen 'm niet, we hooren 'm niet, we ruiken 'm niet; dus hij bestaat niet. Kracht en stof, oorzaak en gevolg, klaar als een klontje". Zij zijn de nuchteren, de (om in hun taal te spreken) heldere koppen", die met hun ver stand ook al gauw zullen hebben uitgevonden, dat men van .vergrijpen tegen de openbare orde" zelf de meeste last heeft, en dat men zich het beste binnen de perken houdt. Zij doen ons denken aan het woord van Coster over het maat-houden in het kwaad, dat hij het verderfelijkste van alles noemt. Zij zullen, in hun koel overleg, zich zeker niet laten verleiden tot passioneele" misdragingen, zooals sexueele vergrijpen" en moord en doodslag" beide plegen te zijn. Zij kunnen inderdaad als de F:iarizeeër vóór in den tempel gaan staan en zeg gen : Ik dank u, Heer, (in wien ik zeer bepaaldelijk niet geloof), dat ik niet ben als deze". Maar met dat al missen ze een heele boel; ze zijn misschien bur gers, waar de staat weinig last van heeft, maar ook burgers, waar weinig van uitgaat. Het zijn nog altijd de tollenaars met hun brandende berouw, de levenden, die haten en liefhebben kunnen, die misdaden en schoone daden volbrengen kunnen". in wie het leven ten onder gaat en nieuw geboren wordt; en om wie de wereld bestaat. Want iemand met een schoon strafregister is nog niet een goed mensch; Christus heeft zelf het verband tusschen zondaar en geloof nauwer dan (e voren aangetrok ken en het was een moordenaar, die onmiddellijk na Hem in het paradijs mocht binnengaan. A N N I E S A L O M ONS 1) Ochtendblad B.N.R.C. 10 Juni 1<)24.