No. ^455 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND 11 Van de school naar het kantkussen Marker kantklossters VROUWEN-VOLKSKUNST TE MARKEN. 't Is druk tusschen de huizenrijen te Marken, vooral in de havenbuurt. De vrouwen in haar kleurige kleedij laten de waschtobbe 't is Maan dag in den steek, ze staan in groepjes te zamen en de Markerjeugd, te jong nog om de school te bezoeken, huppelt in de zware, lange rokken, die tot op de straatsteenen reiken, om de moeders heen. De joggies met 't rozetje op het mutsje joelen en stoeien dat 't een aard heeft. 't Is dan ook een gebeurtenis die Kanttentoon stelling op het eiland en dat die Markermeisjes daar nu zelf zitten te klossen! Kijk P.etertje Zondervan, ze zit daar voor het raam in 't hotel de Jong met het kantkussen vóór haar en ze gooit de klosjes op zoo'n handige wijze dooreen, alsof ze haar heele leven niet anders deed. Mej. Timmer mans doet voor haar niet onder en als straks 't kleine meisje van school komt, dan staat ook voor haar 't kleine kussen klaar, dan zit ze op een geestig geschilderd Marker bankje en een hooge, hemelsblauwe met figuren bont versierde houten Marker doos, is de staander" waarop de paddestoelvorm met de klosjes zijn plaats vindt. Ze kent nog maar de eenvoudige slagen, doch met een gevoel van eigenwaarde hanteert ook zij reeds de klosjesparen. bewaard zijn en die slechts gedragen worden op n jaarfeest, en wel op Pinksteren ! Als ze die roosieskanten" konden leeren maken ! Mevr. de Jager Meezenbroek beijvert zich om in Noord-Holland het klossen van kant voor de kleeding inheemsch te maken. De stichting der kantschool te Wijdenes, waar haar man destijds predikant was, bewijst hoe groot de kans van slagen is, mits de leergang oordeelkundig wordt aangepakt. Op de Kanttentoonstelling is de school van Wijdenes flink vertegenwoordigd, een mooi theebladkleed, kanten en tusschenzetsels voor lakens en sloopen doen nauwkeurig, zuiver kloswerk zien. Ook van de Amsterdamsche cursus, staande onder leiding van Mevr. de Jager is goed werk aanwezig, wel niet van een zuiver oorspronke lijke ornamentiek, doch vrij verwerkt naar be staande gegevens, 't geen de etiketten eerlijk aan geven. Kantwerk vol sentiment en van ware kunst geeft Mevr. de Jager zelf. In een van raffiabast gevlochten fruitmand ligt een rond kleedje Aan den slootkant". Eenpronkje van gevoeligen arbeid is die rand van libellen- met grassprieten-motief. En dan verder het kleedje Molenwieken", waarin de molenkappen als een telkens wederkeerende verzwaring zijn. 't Zijn kantstukken van het Noord-Hollandsche waterland, dat de klosster zóó lief heeft, en waar zij al haar krachten wijdt aan de ontwikkeling van den handenarbeid der Kantjes uit Wijdenes De tentoonstelling is zoo juist geopend, de zaal wordt druk bezocht, de vrouwen verdringen zich eerst vóór de ramen, totdat een ontelbaar aantal zwarte en witte klompen vóór den deur drempel bewijst, dat de tocht naar binnen is onder nomen. En nu loopen ze aanhoudend op de kousen in en op de klompen uit om buurvrouwen of buurtgenooten te halen en in 't dorp te vertellen dat 't daarbinnen de moeite van 't zien waard is. Ze bekijken 't werk goed die Markerinnen. Een nauwlettend oog kan al spoedig bemerken welk soort van kantwerk in den smaak valt. 't Zijn de kanten die streng zijn van patroon met tamelijk dicht fond, waarin het ornament zonder eenig relief verwerkt is, de kanten die verband houden met de mooie breede en smalle opennaaisels van mutsen en huishoudgoed en den strengen bouw van 't kruisjeswerk op lakens en pronksloopen. In een der vitrines achter in de zaal liggen stukjes Oud-Nederlandsche kant met dicht verwerkte bloemcomplexén. De Markervrouwen ontdekken die terstond. Dat zijn de mooie kanten, die nog in zooveel gezinnen op het eiland van ouder tot ouder Noord-Hollandsche jeugd. Nog zijn aan de collectie toegevoegd een groot aantal oude kantstukken in historische volgorde, benevens een verzameling antieke en moderne kant uit de collectie van Mevr. Wertheim-Hijmans. Mevrouwde Jager organiseerde deze tentoonstel ling te Marken met het doel om, waar de dracht van het eiland voor vrouwen en kinderen in groote mate het gebruik van kant vraagt er de aandacht op te vestigen, dat zelf gekloste Nederlandsche kant zooveel hooger staat en meer waarde heeft dan de futlooze machinale prullige Belgische kanten die thans de kleeding sieren. De Marker heeft oog voor goeden handenarbeid, de oude rijkgeborduurde corsetten ze worden trouw in eere gehouden en bij enkele feestelijke gelegenheden gedragen. De kostbare ,,roosieskanten" bergt men als familiestukken zorgvuldig op en pronkt er mede slechts een paar dagen in 't jaar. Waar zóó der vrouwen kunst wordt gewaardeerd, zou daar de kloskant als volkswerk niet kunnen bren gen welvaart in zoo menig gezin? En dit niet alleen door het werken voor eigen dracht maar npersoons wit ijzeren ledikant met staaldraad matras f 14.75 ook voor den verkoop? Want Marken, het schilder achtige visschersdorp, wordt in den zomer veel bezocht door de toeristen. Indien men in de kant weet te brengen een oorspronkelijk Hollandsen accent, als men de bekende Marker patronen, waarmede de Markervrouw vertrouwd is, evenals in Zweden de landspatronen, in de kant weet vast te leggen dan kan men er bijna zeker van zijn dat die kanten, mits ook per ellemaat verkocht en niet enkel als gebruikstukken,hun weg zullen vinden in het buitenland. En is dit het geval dan zullen weldra in den winter als het eiland daar vrijwel afgesloten ligt, vele Markermeisjes de klosjes laten rikketikken, en ze zullen zelf haar eigen patro nen weten te vinden, want ze bemerken dat juist die oorspronkelijke typische kanten gewild zijn; dat daarin de verdienste schuilt, omdat ze ctilturistische volkskunst geven, karakterstukken van het beste gehalte. Te Marken kan, als we ons niet vergissen, geboren worden een kantindustrie, wars van vreemden invloed. De ontwikkeling daarvan vraagt evenwel alle zorg. Ze is echter bij Mevr. de Jager Meezenbroek, de oorspronkelijkste onzer Nederlandsche kantwerksters in uitstekende han den. Dat men haar te Marken met hulp tegemoet komt, dat de heer de Jong haar de zaal voor de expositie gratis afstond, en dat tijdens mijn bezoek te Marken reeds verschillende Markermeisjes zich voor een cursus aangaven, zal haar zeker bemoedi gend stemmen. Moge thans door daartoe bevoegden die poging om Nederland's welvaren te bevorderen door het scheppen van een speciale Nederlandsche Vrouwenvolkskunst gesteund worden. ELI s. M. ROGGE VERZOEKE ALLE STUKKEN VOOR DE RUBRIEK VOOR VROUWEN" IN TE ZENDEN AAN HET SECRETARIAAT VAN DE AMSTERDAMMER" KEIZERSGRACHT 333, AMSTERDAM. Koopt U een gouden ring zonder merk ? Waarom dan wel boter zonder Rijksmerk? Hofstede Oud-Bussem" Kerkstraat 187. Tel. 49344.