Historisch Archief 1877-1940
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND
No. 2455
(Met teekeningen voor de Amsterdammer"
door den schrijver)
TWEEDE i KINDSHEID
' KAPITEIN BLACKBIRD"?TUSCHINSKY.
ie herinnert
zich niet met
'n soort van
verteederingde
dagen, dat-ie
met gloeiende
wangenenstokkenden adem
de romans van
Aimard,Cooper
of Karl May
las? Dat-ie
leefde, leed en
genoot in die
aanbiddelijke
wereldjvan belangwekkende zeeroovers zuivere,
edoch geschaakte jonkvrouwen edele opper
hoofden en laaghartige half bloeden? Dat z'n on
bedorven fantasie van ganscher harte de schokken
in zoo'n avonturiersbestaan meeleefde argeloos
en hartstochtelijk, zonder aan critiek te denken.
Maar wien valt 't daarbij nog in om zich wér eens
in allen ernst te gaan interesseeren voorde weder
waardigheden der heeren Lederkous, Curumilla
of Valentin Guillois?
;b
En zie, toch doet zich 't merkwaardige feit
voor, dat 'n zaal vol ernstige, belastingbetalende
mannen zelfbewuste, stemgerechtigde vrouwen
in ademlooze spanning 'n verhaal volgen zoo vol
slagen onmogelijk, zoo hopeloos verward, zoo
slordig en onartistiek, dat je je afvraagt hoe 't
mogelijk is, dat menschen die zich aan de goeie
origineelen lang ontgroeid Wanen, genoegen nemen
met deze miserabele imitatie.
Niet dat ik de avonturen-film als zoodanig zoo
vreeselijk vind. Och nee ? ze is pretentieloos en
betrekkelijk onschuldig in tegenstelling met de
society en moraliseerende rolprenten, waar we
't later over
zullen hebben.
Maar waarom
moet ze zoo op
zettelijk slecht
zijn als deze ? Ik
herinner me nog
steeds met ge
noegen, de ver
maarde
WildWestproductions
van den
voortreffelijken
William S. Hart. Ook
hier werd zwaar
geknokt en druk
geschaakt, op
geen d ie peren
psychologischen
grond,danomdat
't blijkbaar zoo
plezierig was.
Maar er zat in
alles 'n zekeren
stijl ??de cowboys, highway-men en sherifs
deden niet onecht aan en waren in ieder geval
kerels, die verrukkelijk paard-reden.
De intrige nou ja, 'n noodzakelijk kwaad,
waarover je maar niet te veel moest piekeren ?
maar die ten slotte aanvaardbaar was. Daarbij
'n ruwe elementaire pogingtotkarakterüitbeelding
en 'n primitieve speelkracht, speciaal bij genoem
den William S. Hart, die vaak verrasten. Enfin
je zag zoo'n film met denzelfden glimlach, 't zelfde
tikje weemoed, waarmee je een ouden avonturen
roman doorbladert.
Nietalzoodeze Kapitein Blackbird". Ze mistde
eenvoud en de onbevangenheid van de Wild
west-story en vertoont integendeel min of meer
onuitstaanbare Jack
Londonallures. Men
spreekt hier
zeerletterkundiglijk van Het
land van Zonneschijn
en Passie" en imiteert
op belachelijke wijze de
atmosfeer en de figuren
uit Tales of the Sou
thern Seas". En dat
alles met een slordig
heid en gebrek aan
artisticiteit, die versteld
doet staan. Zoo wordt
u beleefd verzocht den
desperaten zeerooveren
smokkelkapitein wel te
willen aanvaarden met
'n blanken Schiller
kraag en 'n chique
uniformpet ??? z'n
dochtertje, dat den lan
gen, hangen kruistocht op den Stillen Oceaan
meemaakt, in 't keurig gestreken, wit
matrozenpakje, terwijl de vrouwelijke, wilde bevolking
van 't eenzame eiland Pingo, alvorens gefilmd
te worden, blijkbaar eerst is meegenomen naar
'n Liberty"-magazijn om daar in nette, gelijk
vormige sarongs-op-maat te worden gestoken.
't Verhaal zelf? Laat ik alleen mogen aanhalen,
dat de vrouw van 'n fatsoenlijk, maar eenigszins
over-tijd zijnd zeeman op 't bloote verhaal van
'n wild-vreemde, als zou gezegde zeeman met 'n
inlandsche vrouw in schandelijk concubinaat
leven ergens in Polynesiëdat op de bloote
mededeeling van dit, bovendien zoo ongunstig
uitziend individu, de trouwe echtgenoote zich
laat medelekken". Daarnevens verteltde scenario
schrijver met 'n stalen gezicht, dat de
piratenkapitein besluit de wilde atol Pingo aan te doen
om 'n pop voor z'n dochtertje te koopen !
Zie, dat is toch tébar ! In 't algemeen toont de
Amerikaansche filmmaker op ondubbelzinnige
wijze, dat-ie 't intellect en 't geestelijk niveau
van zijn publiek niet bijster hoog aanslaat.Maar
zooiets is 'n beleediging! 't Is dan ook werkelijk
aandoenlijk en belachelijk tevens, al deze overi
gens normale en flink uit de kluiten gewassen
dames en heeren gade te slaan, die den
pyramidalen onzin in doodelijken enst slikken, zonder dat
iemand zijn stem verheft en de
Goldwijn"directie de vraag stelt: Voor wat voor kaffers
en idioten zie jullie ons ? publiek eigenlijk
wel aan, om ons dit kinderachtige sprookje voor
te durven zetten, dat 'n dronken baker ordelijker
en waarschijnlijker zou hebben verteld?!
Helaas we hebben onze eerste kindsheid
achter den rug en 't heeft er allen schijn van,
dat we aan onze tweede bezig zijn.
Die geen verbetering is !
J o R D A A N
PEDANTE PIETJE'S
PAEDAGOGISCHE PEINZINGEN
(13 jaar)
(Niet gecorrigeerd) (Niew-Nederlants)
IX.
Ze hebbe paa gevraagt om in de redaksie te
zitte van t niewe blad van de neederlanse
musoolieniste maar paa aarselt nog omdattie lid is van de
vreihijtsbond en omdatte de grondreegele van de
vrijheitsbond zich verzette zooas paa zeit teege
alle inmenging teege elks aantasting van
persoonlukke vreihijd. maar k denk dat paa zich zal
laate oover haale want me oudste broer Sjaak
gaat de laatste teit weer zooerreg te keer. verleejc
hadde we egt hurri an taafel omdatte ik in de
krant had geleeze dat jetje roolanthols uit Sjaak
zn partei was getreeje. Sjaak, zeej ik, wie blijve
dr nou nog oover as daavid wijnkop loutje visser
en sneeuwvlied?" nou wor Sjaak alteit direk
vals as je oover zn kemmenistiese kameraade
begin vooral as ie denk dat je m dr tusse wil
neeme en dat wou ik ook. Daarom zeittie me dunk
dat dr nog weimeer sofjetters te vinde zouwe zijn
as we uit moskouw onze alarmroep kreege."
Toen wier paa nijdig omdat die alteit nijdig wor
as Sjaak oover de moskouwse alarmroep begin.
en daar hadje de poppe an t danse. meteen komp
dan diezellefde avon n gehijme kommissie van
aktualiste om paa te spreeke oover de stigting
van n niew orgaan van de neederlanse aktieviste
paa had de deur van zn studeerkaamer op slot
gedaan en gewag tot Sjaak uit was en de heere
spraake zaggies vanweege t draadloze toestel
van me andere broer op ons dak want je kan in de
mooderne tijje waarin we teegewoordig leeve
nooit weete welke muure wél en welleke gén
TUNSPOIT Mij. l O L U H D",
Weesperzljde 94, AMSTERDAM
Telefoon 51271. Tel.-Adres Transport'
VERHUIZINGEN, ook per gesloten auto
verhuiswagens met aanhangwagen. Binnen
een rayon van 80 Km. bespaart men
Hotelkosten.
BEHANGERIJ en STOFFEERDERIJ
Machinale Stofreiniging.
Bewaarplaatsen voor Inboedels
antenneoore hebbe. maar ik zee zoo teege moes of
paas vrinde geen koppie tee boove moste hebben
want ik wou die tee wel zellef naarboove brengen
dan hoor je alteit wat meer dan niks. en toen ik
met me blaadje met tee een koekies boove kom
hoorde ik ze teege paa zegge de neederlanse
staat gaat anders zn ondergang tegemoet en ons
defies luit sje mijntendree" waarop paa weer zee
das alles goetenewel maar waaroover mot ik as
redakteur schrijve?" ik dag bij mneige wat n
vraag tog voor iemant die angesloote is bij de
vreihijtsbond" en zaggies fluister ik paa in zn oor
terwijl ik zn koppie tee naas m neer zet u begin
met n hoofartiekel van 2 koolom op t eerste blad
oover de reis naar lapland en u stel t zoo voor
assof de koningin is motte vlugte naar de laplanse
kouw omdat de sofjetters t ons te heet maake
in ons eige vaaderland." toen keek paa me met n
knipogie an en zee teege die andere heere weet
uwee wat heere k durref me taak wel an." en teege
mij toen ze weg waare nadat ze ellek minstes 3
van paas zondagse siegaare hadde opgerook zoon
damp sting dr zee paa jij ben teminste n jonge
waar wat inzit al ben je pas 13" ik lag op mn
maanier beschijje en zeg paa ken alteit opme
meedewerking reekene" want elleke week niet
meer dan l koolommetje in de groene is veuls te
wijnig voor n jeugdige neederlander die t welzijn
van zn vaaderlant op zn oog hét en waarom zou
ik me ijge an stof niet heHepe voor zn artiekele
in ons aanstaande nieuwe akttialistiese orgaan?
vamorrege an t ontbeit zeit paa teege me die
zaak krijg zn beslag pietje maar plaas n wagter
voor je lippe want as Sjaak as zijnde propegandis
van de sofjetrepebliek t in de smiese krijg dat zn
ijge vaader redakteur wor van t nieuwe needer
lanse orgaan van de aktieve aktuaaliste is Sjaak
instaat om ons huis in de lug te laate springe".
nou is paa nogal angstig uitgevalle inzaake zn
polletieke overtuiginge. daarom zeg ik laat uw dat
maar an pietje oover blaffende honde beite niet en
Sjaak heef wel n grote mond maar ie hét nog niet
t lef om op koningins verjaardag n 7 klapper af te
steeke." zoodat ik maar wil zegge dat ik straks
steeds meer me soernaliesti eke roeping gaa
vervuile, in de groene wijt ik me an de huiselukke
pedagodie en in t niewe blad van paa an de
poeiictiek. zoo houw ik teminste n agter deurtje oope
as ik evetuweel op t lisejum zak. want de rektor
zee laas teege me ik zou weilis wille weete waar
an jij al je teit verpruts behalve voetballe." ik
heb m veragtelluk angekeeke terwijl ik zee
oviedijus hét al in zn teit gezeit dat elleke jeugtznijge
roeping te vervulle hét" waarop de rektor vraag
wat bedoeljje daarmee malle snuiter?" en ikke
mn kleur isjoranje'en groen !" oslo
PIETJE
VAN6LUX6
DER
.MEUBELó,
IÓTOPFEN]
BEHANG
GEHEELE WOON
INRICHTING
DEN HAAG
NODRDEINDE