De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1924 2 augustus pagina 3

2 augustus 1924 – pagina 3

Dit is een ingescande tekst.

Men zou der menschheid gevoegelijkde gemoedsschokken van den dagelijfcschen gang van zaken der Londensche conferentie hebben kunnen besparen. Dergelijke gewichtige onderhandelingen geschieden nooit zonder een geheel wisselspel van voorstellen en tegenvoorstellen, van formules en tegenformules. Wanneer men, gelijk in handels- of in financieele zaken, zoo verstandig is ait alles en petit comité" te houden, is van sensatie geen sprake en wordt het publiek niet anders gewaar dan 't resultaat, dat natuurlijk een regeling bevat. De regeeringen' schijnen evenwel met hare internationale-politieke conferentie's een ardersysteem niet te kunnen loslaten. Men behoeft niet te aarzelen dit een verfoeilijk systeem te noemen. Het. is 't systeem van vergaderen a grond orchestre, omringd door een menigte sensatie jagers, intriganten en betweters; de chefs opge zweept door hun persorganen; ontijdig vastgelegd aan voorstellen die door indiscretie's noodeloos worden publiek gemaakt; de geheele atmosfeer in een nerveuzen toestand gebracht. Zoo is het er op 't oogenblik ook te Londen weer uit gaan zien. Men zou den indruk krijgen, dat minstens eens in de twee dagen het probleem de heftigste crisissen doormaakt. Toch is het niet anders dan de vrij normale phase van voorberei ding, die alleen maar gevaren van mislukking oplevert doordat zij op onoverlegae wijze aan de groote klok gehangen wordt. In de techniek van internationale conferenties heeft de menschheid het nog niet ver gebracht. Het beste is dus, de ups en downs van de Lon densche negotiatie stil hunnen gang te laten gaan, en niet aan elk oogenblikkelijk vooistel teveel gewicht te hechten. Men wachte liever op definitieve resultaten. Hiervoor is te meer reden, daar nu wel vaststaat dat verschillende accoorden moeten worden ge sloten. Niet alleen tusschen de geallieerden on^erng, maar ook met de Duitschers. Accoorden betreffende de regeling der Duitsche financiën, betreffende de evacuatie van de Ruhr, en betref fende latere sancties. Daar zal dus ook nog een en ander over te spreken zijn; en het staat te voorzien dat niets van alles wat nu nog uiterst gedecideerd en eenzijdig op 't fornuis is gezet, even absoluut en eenzijdig zal behoeven te worden gegeten ook. Dit geldt zoowel van de pretensieD, zoogenaamd, der bankiers", als wel voor die van sommig? regeeringen. Den eisch van 't opgeven der individueele bevoegdheid tot sanctiè's, zien wij in geen geval vallen; al krijgt die bevoegdheid minder klem, zoodra een goedwillige geallieerde samenwerking den Duitschers de lust tot wanpraestatie zal blijven benemen. Evenmin echter zien wij de almachtige functie van de Commissie van Herstel onaangeroerd voortbestaan. Het is onder het afwachten van den verderen loop der conferentie misschien belangrijk, te wijzen op de twee groote historische verschijnselen, die scherper dan ooit te voren te Londen aan het licht getreden zijn. Het treffendste daarvan is wel de macht, door de internationale haute finance heden ten aage in de internationale staatkunde, en zelfs in de binnenlandsche aangelegenheden van verschil lende landen, uitgeoefend. Te Londen hebben de bankiers gewerkt naar de door de groote democratische richtingen ge wilde tendenties. Anders ware het voor deze rich tingen een schopne gelegenheid geweest, te wijzen op de bevestiging van de marxistische stelling: dat de macht van het kapitaal die van de regeeringsdogma's overtreft. Wat nu te Landen zoo duidelijk aan den dag is gekomen, is een verschijnsel dat reeds in de laatste jaren in geweldige mat^. Europa heeft beheerscht. Heeft niet de democratie van den nieuwen Oostenrijkschen staat een belangrijK deel van het staats program zien opstellen door een internationale financieele commissie, die 't reconstructieplan daarvan- afhankelijk maakte? Heeft Hongarije niet een program van regeeringsmaatregelen moeten aanvaarden, die door internationale finan cieele adviseurs Waren voorgelegd? Terzelfder tijd schikte Polen zich hoewel met meer onaf hankelijkheid, in voorwaarden, voor inter nationaal creaiet gesteld. De Ssvietregeering ziet zich in al harenovermoea beteugelddoordeeischen van wetgevingen rechtspraak,die de internationale credietgevers haar onverbiddelijk voorhouden, en op de soviet-conferentie te Londen gaat de krachtproef tusschen Moskou's machtsgevoel en den wil van de City. Aan Frankrijk zelf is,toende sprongsgewijze daling van de franc was aange broken, ae klern van Morgan's inzichten omtrent de bezuinigingsnoodzakelijkheid niet onthouden. En heeft niet ten onzent de heer Wibaut, ietwat naief, getoornd ornaat de Nederlandsche bank "verdere credieten aan den Staat niet onvoorwaar delijk wenschte te geven? Braziliëziet zijn staats beleid onderworpen aan déuitvoerige kritiek vaneen groep Londensche bankiers. Balkanlanden NEDERLAND OP DE OLYMPISCHE SPELEN Teekening voor de Amsterdammer" door Joh. Braakensiek EIND GOED, AL GOED moeten hun politiek naar bankiersinzichten nuan ceeren. In de Duitsche schadevergoedingskwestie zijn voor, tijdens en na de Dawesperiode de geldmark ten een woord gaan meespreken. Dit is in Londen tot bijzondere uiting, en daarmede misschien- ook over zijn hoogtepunt, hénge komen. Wij brengen het ger^eele verschijnsel hier niet als een aanklacht ter sprake. In de eerste plaats is er trouwens weinig tegen te doen. Er valt nu eenmaal niet economisch te reconstrueeren zonder de medewerking der economische machtsfactoren, en deze regelen zich naar hun belang. Maar bovendien is de invloed der haute finance in de staatsaangelegenheden nooit zoo ongetemperd als het soms lijkt. De haute finance is geen nheid, en zij heeft daarom geen almacht. Te Londen scheen een tijdlang het heft geheel in handen van den gouverneur van de Bank of England, den heer Norman, die als een zeer stroef, insulair en eenzijdig man bekend staat. In 't bijzonder heeft hij een bijna manischen hekel aan alles wat schadevergoedingsschulden" is, en lag 'taan hem, zoo werden de regeeringen spoedig gedwongen daardoor strepen te halen. In 't algemeen gesproken kan men voorts zeggen, dat de groote financieele leiders niet naar over macht streven. Wel doen zij zich gelden, maar de ervaring toont teven;,, dat in die kringen, zeer verstandig, slechts naar een, niet naar den invloed wordt gestreefd. En ten slotte mag er wel op gewezen dat in onzen tegenwoordigen tijd de groote internationale kapitaal-wereld onweersprekelijk de groote deugd heeft, zeer sterk op vrede, rust en herstel van zaken georiënteerd te zijn ! Juist daardoor ook is het haar mogelijk geworden, een zoo gewichtige rol te spelen, dat die rol goeddeels een heilzame is. Een tweede verschijnsel, waarop de Londensche conferentie ons doet wijzen, is de steeds meer veranderende houding van Noord-Amerika. Wij zien de menschen van dat land nu weer actief in SCHEEPS- WINKEL- KAMER. Grootste Meubelfabriek van Nederland internationale Europeesche zaken deelnemen. En wat bovenaien het opmerkelijke van deze medewerking is, is: dat zij zich voltrekt door middel van de band met Groot-Brittanië. Men heeft vroeger van Japan gezegd, dat Holland het venster is geweest, waardoor 't Rijk van den Mikado Europa heeft leeren zien. Op eenigizin. gelijke wijze schijnt nu Noord-Amerika door 't Engelsche venster Europa gewaar te worden. Inmiddels hebben de Bayreuthgangers, tiie de dit jaar hervatte Wagneropvoeringen zijn gaan bijwonen, op den weg naar den schouwburg het No/«/2gzwaard" vinden hangen, tusschen de jaartallen 1914?1918, en met de verzekering er bij, dat Notung weer jong en met nieuwe kracht daar is. De voorstellingen eindigden met het bekende Deutschland iiber Alles". Dat ook de Beiersche kunstwereld zich weer zoo betuigt, maakt zeer stellig Herriot's positie in de Londen sche onderhandelingen en bij de bespreking van de vraag der securité', niet gemakkelijker. BRANDARIS

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl