Historisch Archief 1877-1940
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND
No. 2461
CHARIVARIA
Naar onze opvatting", schrijft Prof. Zeven
bergen, is het zeer twijfelachtig of de dqodstraf
weer in eere dient te worden hersteld." Naar
onze opvatting is het zelfs twijfelachtig of vol
ledig eerherstel mogelijk is.
AANEENLIJMSELS
Een der noviteiten van het Volkstheater is een
Bruckner-stuk." (Hbl)
..Benoemd tot registratie-inspecteur C. v. d. Linden,
thans registratie-ontvanger." (.Sic.)
De heer B. is onderwijs-wethouder." (Hbl.)
ONZE TEEKENAARS
Het geheele proces is gebracht m liet
der politiek.
(H. D.)
DE MEERLINGEN
Meer bescheiden verhouding." (Hbl.)
Een meer ernstig geval." (O. H. C.)
DE MEERLOOZEN
Maar meneer de Hoofdredacteur, mag dat maar
zoo zonder meer?" (Ing. N.R.C.)
Wij kunnen dat niet zonder meer aannemen."
(M.D.)
DEELWOORDENJAMMER
Leg boven op dien knoop een lus; stevig aange
trokken krijg je dan fig. 2." (O.H.C.)
De brug van het Leidscheplein tegenover de Von
delstraat zal aan elk der zijden niet onbelangrijk
worden verbreed. Door teruglegging van het trottoir
bij het Leidscheboschje, staande op het Leidscheplein
met den rug naar den Stadsschouwburg, aldus rechts
van de brug, zal de rijweg naar de Stadhouderskade
in de richting van den Overtoom worden verbreed."
(Hbl.)
Onze fotograaf slaagde er in de Prinses gearmd met
tal van jonge Zeeuwsche meiskes te kieken." (Hbl.)
De moeilijkste prestatie was niet die van den
fotograaf, maar die van de Prinses.
HET LEVENDE LIJK
De overledene is wanhopig." (N. C.)
DAGBOEK VAN EEN AMSTER
DAMMER
Aan het Bestuur van de Vereeniging
voor den Effectenhandel.
Mijne Meeren,
BRIEVEN Enkele weken voordat het doek
wegAAN viel voor den tympan van uw schoon
OROOTE gebouw, dat het midden houdt tusschen
MANNEN een klooster, een bierbrouwerij en een
gevangenis, verschenen in het
Arnsterdamsche financieele weekblad Middenkoers"
al uw koppen, de een na den ander, en reeds juichte
het in mij: dit zijn de koppen ,die straks, in zand
steen gehouwen, den gevel van het gebouw aan het
Damrak zullen versieren, zoolang Amsterdam
bestaat en het middelpunt van den geldhandel
zal zijn.
Het bleek een dwalen, een zoet dwalen, want
sinds is het doek weggevallen en kunnen wij,
Amsterdammers, het kunstgewrocht aanschouwen
en geen der karakteristieke koppen, die het ge
noemde weekblad verluchtte, vinden wij in het
Veluwsche marmer terug. Doch hoe worden wij
schadeloos gesteld door de symboliek, den dieperen
en diepsten zin der voorstelling!
De beeldhouwer nam als oorsprong van zijn
schepping den driehoek, het meetkunstig figuur,
dat door heel de wereld heen, sinds de oudste tijden
gold als het zinnebeeld van al wat solide was,
is en zal zijn.
In het vlak van den driehoek, die hier niet
anders kan voorstellen dan de drie-eenheid:
Prolongatie-Suppleeren-Executie, heeft de kun
stenaar zijn beelden trapsgewijze gerangschikt
en de zinrijke beteekenis kan niemand ontgaan.
Op de onderste trede zitten in het midden twee
mannen. De een houdt krampachtig de handen
op zijn zakken, en, te oordeelen naar zijn gelaats
uitdrukking, heeft hij klaarblijkelijk pijn in de
buik. De ander zit mismoedig neder naast een
kruik, die leegloopt. Die van de buikpijn is zeer
duidelijk de gokker, die vertrouwen had in
bankprospecti, in ontvangstcijfers en tips. De ander
ziet het water wegloopen en hij staart het somber
na. Het zijn de verwaterde aandeelen van de vele
maatschappijen, die als
watervallen over de Beurs
stroomden en met zich mee
sleurden al wat te goed
van vertrouwen was. Links
van den verwaterden aan
deelhouder zit het zinne
beeld der
goudmijn-aandeelen, terwijl daar naast
een ander op de wereldbol
tevergeefs zoekt naar de
plaatsen waar vele beroem
de goudmijnen en spui
tende oliebronnen zich
hadden moeten bevinden.
Twee vluchtende vrouwen
figuren vullen den anderen
kant. Hoe raak typeerde
hier de beeldhouwer de
vele Naamlooze Vennoot
schappen, die tijdens den
oorlog werden opgericht
en waarvan het kapitaal
met de directies op den
loop zijn, om nooit meer
terug te keeren.
Op de trede daarboven
treffen het oog zes figuren
drie oude wijze mannen
en drie oude wijze vrou
wen. Het zijn onze zes
voornaamste Bankinstel
lingen. Als steunpilaren,
als schutsengelen, als vrij
willige landstormers staan
ze daar in het midden van
den driehoek der Soliditeit.
Zij hebben de handen niet
in eikaars zakken noch in
die van het publiek, doch
deemoedig over de borst
gekruisd. Zij zijn zich van
geen kwaad bewust en zij
richten hun blikken hemel
waarts alsof zij het wilden
uitroepen:
Wat daar beneden en
boven ons gebeurt, gaat
buiten ons om. Wij zijn
onschuldig. Wij hebben een
alibi!"
Want boven hen tronen
twee merkwaardige figuren.
De een houdt een vollen
geldbuidel voor zich uitge
strekt. De ander toont twee
leege handen. In hun rauw
heid spreken deze twee
beelden duidelijke taal: die
der leege handen is het
Kapitaal, dat den vollen
buidel aan den ander, den
Ontvanger'der Belastingen,
heeft moeten afgeven, de
welke de buit zegevierend
in de hoogte houdt, terwijl
in de punt van den drie
hoek, hoog boven allen,
troont een statige figuur,
die aan heel het
Amsterdamsche publiek den bin
nenkant harer handen
ONZE KOLONIËN: Z. W. CELEBES
Teekening voor de Amsterdammer" door J. G. Sinia
Treft men op Java en Bali betrekkelijk veel kunstmatig aangelegde
badgelegenheden aan, op Z. W. Celebes behooren dergelijke inrichtingen
tot de zeldzaamheden. De Boeginees baadt bij voorkeur in de rivier, welke
hem ook zijn drinkwater verschaft. Dit laatste wordt dan voornamelijk door
de vrouwen in aarden potten, lange bamboekokers of kalebassen gehaald.
De schets voor bijgaande teekening, primitieve badgelegenheid in een
bergwoud, maakte ik eens na een zeer vermoeienden marsch, toen moordende
zonnebrand en zwaar bergterrein den geheelen dag samengewerkt hadden
in hun pogingen om de geestkracht van mij en mijn trouw Soendaneesch
troepje tot het laatste sprankje te vernietigen en dit bekoorlijk plekje
helaas, zoo moeilijk in zijn volle schoonheid weer te geven l als ware
redder in nood optrad en ons de zoo hoog noodige lafenis en verkwikking
bracht.
O ! op latere patrouilletochten in dit mooie bergland ontmoette ik
nog wel andere bronnen, waarbij men ook een primitieve badgelegenheid
had ingericht en die, wat belangrijkheid betreft, zeker boven deze eerste
stonden. Daar was b.v. de warme bron bij Kampong Ledja in Soppeng,
welke niet alleen zooveel capaciteit bezat, dat een reusachtig groot
sawahcomplex er door bevloeid werd, maar welks water bij de bevolking
ook als geneeskrachtig bekend stond; doch hoe belangrijk ook op zich
zelve beschouwd al deze bronnen soms waren, wat aantrekkelijkheid
betreft, legden zij het alle tegen mijn eerste af.
Maar . . misschien komt hier ook wel een beetje dankbaarheid bij.
J. O. S I N I A
toont en zij zijn leeg. Dit
beeld kan het iets anders voorstellen dan
de Staat der Nederlanden, die, ondanks den
vollen buidel van den Ontvanger der Belastingen,
toch met leege handen blijft zitten en ze wanhopig
uitstrekt in het ledige?
Nederland, en speciaal Amsterdam, is arm aan
openbare beelden en daarom springt het hart van
vreugde op bij het aanschouwen van dit zinne
beeld in zandsteen, dat gehouwen is als uit onze
harten en onze porte-monnaies.
Gij deed een grootsch werk. Wij danken u er
voor.
JAN LAP AN
INHOUD: 1. Het universitaire leven in Neder
land, door Prof. Dr. Q. W. Kernkamp 2.
Tijdgenooten, door Dr. W. O. C. Bijvanck 3.
Maatschappelijke opvoeding van Indonesische
volken, door Mr. H. O. Koster. De eerste
toenadering van Frankrijk en Duitschland, teeke
ning door Joh. Braakensiek 4. Amsterdamsche
bijzonderheden, door Prof. Dr. H. Brugmans
5. Spreekzaal, door Dr. Willem Royaards en Nico
Rost 5. Oeneraal Snijders contra prof. van
Embden, teekening door Jordaan 6. Bij de nadering
van het proces-Matteotti, door M. Favai-Kievits
Vers,^door_M.[_PoppeIhouwer 7. Uit de Natuur,
door Dr. Jac. P. Thijssc 8. Bijkomstigheden,
door Annie Salomons 9. Nieuwe Franschc
boeken, door Dr. Joh. Tielrooy Alex Paassen,
teekening door B. van Vlijmen 11. Voor Vrou
wen, redactrice Elis. M. Rogge?12. De Olympiade
op Kunstgebied, door Jhr. Jan Feith De
moderne krant, teekening door Oeorge van
Raemdonck 13. Schilderkunstkroniek, door A.
Plasschaert 15. Welthistorische perspektiven,
door Mr. A. Gerdeck?de Waal 16. Kroniek
van den Dans, door J. W. F. Werumeus Buning
17. Boekbespreking door Herman Middendorp
en Dr. M. A. van Herwerden Onze schilders,
teekening door P. P. Koster?19. Op den
Economischen Uitkijk, door Jhr. Mr. H. Smissaert
Dierstudie, teekening door H. Verstijnen 20.
Pietje's paedagogische peinzingen Taaiver
woesting, door Dr. C. F. Haje Goal-Game,
door f Jantje 21. Bioscopy, door Jordaan
22. De moordenaar, door A. Latzko. 23.
Buitenlandsche humor, door Charivarius 24.
Charivaria, door Charivarius Dagboek van een
Amsterdammer, door Barbarossa
Bijvoegsel: De wereld-sneeuwbal rolt, teekening
door Joh. Braakensiek.
Typ. Amst. Boek- en Steendrukkerij, voorheen Ellerman, Harms & Co.