No. 2462 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND 17 DE NEDERL. MAATSCHAPPIJ VOOR HAVENWERKEN Deze vennootschap is in 1912 opgericht ter uit oefening van het oud-Hollandsche bedrijf van uit voeren van havenwerken. Reeds dadelijk vond zij hiervoor een loonend arbeidsveld in China, hetgeen in verband is te brengen met de omstandigheid, dat Hollandsche aannemers reeds vóór de op richting der vennootschap zich in China bezig hielden met den aanleg van havenwerken en het reguleeren van den loop van rivieren, zooals van de Yang-tse. Trouwens niet alleen in China, maar ook in Japan hebben onze haven-ingenieurs den Hollandschen naam steeds hoog weten te houden, zoodat de maatschappij zich zeer terecht juist OostAziëals arbeidsveld heeft gekozen. Daar komt nog bij, dat zij aldus ook gemakkelijk entree tot Nederlandsen-Indiëkon krijgen, waar zij dan ook reeds belangrijke werken tot stand heeft gebracht. In China heeft de' Nedérlandsche Maatschappij voor Havenwerken allereerst te Shanghai en te Chefoo werken van beteekenis uitgevoerd. Wat de latere jaren betreft, zoo sloot zij in October 1922 een contract af voor den aanleg van haven werken te Macao, waarmede een bedrag van rond ? 10 millioen gemoeid is en dat de maatschappij voor eenige jaren werk verschaft. Het werk wordt aldaar uitgevoerd voor gemeenschappelijke reke ning met een buitenlandsche groep, maar onder leiding van de Nedérlandsche Maatschappij voor Havenwerken. Van haren kant stelt laatstge noemde al het benoodigde baggermateriëel be schikbaar, waardoor nagenoeg haar geheele vloot, die nog aanmerkelijk werd uitgebreid en verbeterd, gedurende eenige jaren op loonende wijze in bedrijf werd gesteld. Na de noodzakelijke Voorbereidingen werd in Mei 1923 met de uitvoering dezer werken aangevangen, waarbij verschillende technische moeilijkheden te overwinnen waren. Van de Portugeesche autoriteiten werd echter steeds welwillend medewerking ondervonden en de betalingen ge schiedden ook steeds geheel overeenkomstig de contractbepalingen. Aan China blijft de vennootschap bij voort during haar aandacht schenken. Aan de aldaar sinds jaren verworven bekendheid en de eenmaal bestaande relaties heeft zij te danken, dat haar telkens nieuwe projecten ter bestudeering worden aangeboden. Er bestaat dan ook alleszins gelegen heid het arbeidsveld der maatschappij in het Hemelsche Rijk te verruimen. Zoo sloot zij in de maand Juni van dit jaar nog een onderhandsch contract voor den aanleg van een kaaimuur te Hongkong. De plannen daarvoor waren oorspron kelijk ontworpen door Engelsche ingenieurs, doch hun Hollandsche vakgenooten achtten het noodig geheel nieuwe plannen te ontwerpen, waaraan na breedvoerige besprekingen en uitgebreide corres pondentie door de Engelsche autoriteiten te Hong kong ten slotte de voorkeur werd gegeven. Hoewel aanvankelijk nog een aanbesteding van het Engelsche project werd gehouden, waaraan de Nedérlandsche Maatschappij voor Havenwerken toen begrijpelijkerwijze niet wenschte deel te nemen, leidde zulks niet tot bevredigende resul taten en ten slotte werd het ontwerp van de Hol landers toch overgenomen en de uitvoering daar van aan de Nedérlandsche Maatschappij opgedra gen. Dit mag ongetwijfeld als een overwinning van de Hollandsche ingenieurskunst op Engelsch grond gebied geboekt worden. De raming der kosten van dit werk beloopt ongeveer 1.800.000 Hongkong Dollar. Het benoo digde materiaal heeft de maatschappij grooten deels in China beschikbaar, terwijl eenig bijkomend transport-materiaal uit Nederland zal worden toegezonden. De plannen, die op het hoofdkantoor te Amsterdam zijn ontworpen en vastgesteld, worden uitgevoerd onder toezicht van de Public Works Department van Hongkong. In verband met dit belangrijke werk achtte de Nedérlandsche Maatschappij het wenschelijk een eigen kantoor te Hongkong te openen. Maar de vennootschap bepaalt hare werkzaam heid toch geenszins tot China. Ook in Nederlandsch Indiëwist zij zich reeds belangrijke opdrachten te verzekeren. Zoo bouwde zij te Tandjong Priok een aantal havenloodsen, waarvan de aanbouw in begin 1923 werd voltooid. Op Zuid-Sumatra werd een spoorweg van Moeara Enim naar Lahat aangelegd. Beide werken werden blijkbaar voor te i DIERSTUDIE : BRUINE OF SCHABRACK HYAENA schillende onberekenbare Teekening voor de Amsterdammer" door H. Verstijnen factoren buiten beschou wing waren gelaten. Voor den loodsenbouw teTardjong Priok werd van den opdrachtgever een bijslag op de aannemingssom \ erkregen, doch omtrent een dergelijk verzoek, gericht tot het NederlandschIndis<;he Gouvernement, werd tot dusverre nog geen beslissing genomen. Wat de werkzaamheid der vennootschap in Indi overigens betreft, zoo ver luidde eenigen tijd geleden, dat zij haar bedrijf aldaar zou liquideeren. Inderdaad is hier echter niets van aan. Wel is het Indische hoofdkantoor in verband met de beëindiging van den spoorwegaanleg op Zuid-Sumatra naar'Bandoeng verlegd, maar juist / met de bedoeling nieuwe/ opdrachten te zoeken, zoo-1 | dat men met een blijvende V vestiging der maatschappij |" in onze koloniën moet reke- j ning houden. ! Maar niet alleen in Azi ziet men de maatschappij werkzaam. Ook tot Afrika's Noordkust strekt zich haar belangstelling uit. In Fransch Marokko n.l. heeft zij deelgenomen aan de uit voering van eenige kleine havenwerken, waarvan de financiëcle resultaten wel niet aan de verwachtingen hebben beantwoord, maar die uit een oogpunt van reclame voor de onder- U neming toch wel niet H geheel nutteloos zullen zijn geweest. Ten gevolge van DE MILMOENAIRSZOON/DIEEENSWOU ZIEN HOE 'N MCORD op HEM I<I--/\GI-TKUE verschillende omstandig- _____ _______ heden werden deze haven werken door de Cherifijnsche regeering in eigen beheer voltooid. Ook in andere landen bevinden zich momenteel eenige projecten in voorbereiding en bieden daar kans van slagen. De maatschappij heeft het vorige jaar een uit breiding ondergaan door de overneming van de Aanneming Maatschappij Grotius" tegen maxi maal / 2.000.000 aandeden der Nedérlandsche Maatschappij voor Havenwerken, welker kapitaal door deze uitgifte, die in de jaren 1924 en 1925 geleidelijk zal plaats vinden (tenzij zulks door het verkrijgen van nieuwe opdrachten eerder wenschelijk wordt geacht), van ? 2.500.000 tot / 4.50O.OOO zal stijgen. In den loop van dit jaar zijn aldus reeds tweemaal / 500.000 aandeden uitgegeven. zoodat het kapitaal momenteel op / 3.500.000 is gebracht. De nieuwe aandeden worden door de ,,Grotius" voor 2/5 betaald in contanten en voor het restant met door de Nedérlandsche Maatschap pij goed te keuren en te taxeeren baggermateriaal. De reserves bestaan thans uit een statutaire reserve ad / 283.794, een reserve voor werken in uitvoering ad ? 500.000 en een reserve voor deel name in andere vennootschappen ad ? 100.000. totaal dus /8S3.794. Waarde deelneming in andere vennootschappen voor slechts/150.975 op de balans voorkomt en daartegen een reserve van ? 100.000 is gecreëerd, is het risico, dat de maatschappij met deze deelname loopt, van geringe 'oeteekenis. Ten slotte dient nog gememoreerd te worden, dat de Nedérlandsche Maatschappij voor Haven werken relaties onderhoudt met hef Nederlandsen Syndicaat voor China, dat in 1919 door een aantal Nedérlandsche bankinstellingen en industriëele ondernemingen werd opgericht en later den vorm van een naamlooze vennootschap aannam. Dit Syndicaat stelde zich in verbinding met de Bel gische maatschappij, die zich den aanleg van een spoorweg van Lanchow via Sian, Kaifong en Suchow naar de Gele Zee ten doel stelde. In ver band met den aanleg van den Lunghai-Spoorweg werden hier te lande in 1922 / 16.057.000 8 pCt. Chineesche Schatkistbiljetten uitgegeven, aflosbaar in de jaren 1926 tot en met 1930. De Nedér landsche nijverheid heeft reeds in verband met deze financiëele deelneming van hetHollandsche kapitaal belangrijke orders ontvangen en het is geenszins uitgesloten, dat ook de Nedérlandsche Maatschap pij voor Havenwerken in de toekomst vruchten van de nauwe relaties, waarin zij tot het Nederlandsch Syndicaat voor China staat, zal plukken. QQKTFRED:.IROESKE ZANDBLAD - SIGAREN 8 en10 ets Alle teekenen wijzen er dan ook op, dat voor de Nedérlandsche Maatschappij voor Havenwerken een ruim en vruchtbaar arbeidsveld blijft weg gelegd. P i. S A n i: i. NIEUWE UITGAVEN Proeve eener descriptieve, methodiek van liet nndcnvijs in ile Nedérlandsche letterkunde aan de schelen vonr middelbaar en voorbereidend hooier onderwijs in Nederland, door DR. Pu. A. LANSBERG. (Uitgave J. B. Wolters). Deze beschrijvende methodiek richt zich aller eerst tot de leeraren in de Nedérlandsche Letter kunde. Gedurende de jaren, dat de schrijver les geeft in de letterkunde heeft hij in toenemende mate de groote problemen hiervan leeren kennen. Dit ondeiwijs kan alleen gced worden gegeven, wanneer de ieeraar zijn persoonlijkheid doelbewust en geheel daarbij inzet. Dan komt de tweede factor: de letterkunde welke zij hebben te onder wijzen. Deze b.ide" zegt de schrijver moeten wij met elkaar in verband brengen, moeten wij te samen zien: wij willen weten, welke waarde de letterkunde vuor onze persoonlijkheid heelt om dun die waarde op onze leerlingen over te dragen." De schrijver tracht de veelheid van middelen die tot de bereiking van dit doel ten dienste staan eenigszins te ordenen, doch verheelt zicii niet dat zich in dezen eersten druk vele onvolkomen heden zullen voordoen. Tentoonstelling van nieuwe werken door JAN SLUIJTERS van 2 tot 31 Augustus 1924 KUNSTZAAL VAN LIER naast het Postkantoor te LAREN (N.-H.)