R.'T. 20 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND No. 2462 'T GEVAL VAN SJORS (Over-Betuwsche Schets) door K- LANTERMANS. Modderwiek leit 'n uur loopes bij ons vandaon. Ze hebbe d'r 'n nijje burgemeester gekrege. 'n Groote, zwaore kjel. 'n lezervreter! Wie 'n bodschap op 't sikketrie het, kumt as 'n hond mitte start tusse de poote werum. Alles mot medèl weze bij hum. Kom daor ien de Betoew 's um ! Wij doen altoos krek as achter Zutfent: zoas 't 't beste geet. En nou mot daor alles medèl. Peters, de ouwe veldwachter, het t'r 'n heelen dol mee um goeje vrinde mit meneer te blieven en toch de minsen ien Modderwiek niet te kulle. De liefde plekt niet en zal daor nooit plekke. De nijje muur neven den hof van 't burgemeestershuus wier umgegooid, saoves. Hij liet 'm wer opmetsele. Den andere merrege lagtie d'r wer. Wer. opgebouwd en saoves trappierde meneer eiges 'n kjel en verbaolden 'm. Getoeter deur 't heele derrep over alles en nog wat. De Groote Geurt, de grutsten boer uut heel Modderwiek, zoveul as hallef en hallef Onze Lieven Heer op 't derrep, had altoos van de gemeente 't gres neve de straot ien pacht en liet daor de schaopen op huje. Dat mos van de nijje burgemeester pebliek verpach worre. De Groote Geurt wies wel, dat gin mins d'r meer veur geve wou of kon as hij, want 't lag veur hum zoo gemekkelik. Dorrum stapten ie 't sikketrie mar 's binne en vond de burgevaoder achter de schrieftaofel. Burgemeester, ik wou 's praoten over de verpachterij van 't gres aon de straot." Wat wou je weten?" Meneer schreef mar deur. As dat pebliek mot goan, bringt 't minder op as nou. We mosten 't mar laote, zoas 't is." De Groote Geurt sting rechtop veur de schrieftaofel opte kouse-zokke en beurde de borst nog wat hogger op, zoodattie over de borst heer mooi umleeg kieke kos en de burgemeester ien de hucht kieke mos, astie wat van Geurt z'n gezicht zien wou. Geurt kan zoo fijn op oe umleeg kieke, of ge 'n klein muuske bint en hij 'n groote kaoter. We mosten 't mar zoo houwe: gimmins gift meer as ikke." 't Belang van de gemeente eischt publieke verpachting !" Juust veur 't belang van de gemeente viend ik beter, dat 't zoo blieft: gimmins kan d'r veur geve, wat ik geef." Daorbij richtten ie z'n eige nog wat meer uutte borst naor bove, want meneer keek 'm krek aon. Daolik dorrop rees den edelachtbaore van de stoel umhoog, rees op, en rees nog mar meer op: wat 'n kjel ! Geurt mos die oog mar naokieke, de heele lange weg van onder naor bove. Daor stond de kjel, host 'n kop grutter as Geurt. Onder 't oprieze had t'r wat ien de burgemeestersooge geflikkerd, wat Geurt wel gezien had en hum de keel zoo heet makte as vuur. Daolik zei de burgemeester, zo koud as 'n iesdere klok: Om 't belang van de gemeente hoef je je niet zoo te bekommeren, boertje. Daar zorgen B. en W. met den Raad voor. Voor zoover ik weet, ben je geen wethouder of lid van den Raad." Boertje? Wat? Boertje? 'k Heb 40 bunder onder de ploeg en 20 onder de heeste ! Boertje? Lid van de Raod of Wethouder bin ik niet, zolang ik nie wil. Hurde wel? Zolang ik nie wil, ikke l Der kumt niet n bod op 't gres, umdat ik 't niet wil, hurde? Ikke \ Ge zult wete wie de Groote Geurt is !" Zonder wiejer gepraot stapte Geurt naor huus toe. De minse bleve allemaol bang veur de nijje burgemeester. De pette gonke gauw genogt af, as hij over de straot kwam. Behalleve dan bij de Groote Geurt. As die 'm tegekwam, drêjden ie krek neven 'm de kop naor den andere kant en spiertste 'n straol ien de sloot; as 't kon, d'r over. Bij alle anderen zat den angst t'r ien. Maar dat is ok veranderd. Dat is gekomme deur 't geval van Sjors. Sjors was 'n oud, krom, scheif kjelje. Hij sleupte 't linkerbeen nao, achter 't karreke, dattie douwde en waordie z'n eige aon vasthiel. Vroeger kwam Sjors ok ien alle durrepe rondum Modderwiek, ok bij ons, mit z'n karreke mit negosie. Laoter kwam die nie mer: hij was te bang veur antemebiele en stinkdeuze. Hij bleef ien Modderwiek, liep daor altoos mit z'n schoen smeer over straot, dat verdreugd was en verkocht nooit wat. Hij wonde ien 'n kamer van een van de huus van de Groote Geurt, veur niks, en dee zijn eige huushouwing. Kwam Sjors aon, dan gooiden ie de deur bij oe los en riep: Is t'r nog wat noodig van Sjors?" D'r was nooit mer wat noodig. Hier kreegtie erdappels, daor bedstrooi, gund 'n stukske spek. Zoo leefde Sjors. 'n Keer zei Peters de veldwachter tegen 'm, dattie op 't sikketerie komme mos. Hij daolik mitte fiesjelante d'r heer. 't Linkerbeen achter aon geslupt en dan 't rechterbeen 'n stepke vin uut, dattie elleke keer 'n douw tegen 't karreke geve kan. Mit snukskes schuuftie over de straot. De kop hingt 'm heel scheif naor rechs, mit 't gezich naor links. Naor rechs kan ie nie kieke. Daorbij de mond mit 't heele gezicht nog scheif, alles scheif naor rechs. Mottie de kar los loate, da i motte stok ien de rechterhand 'm overend houwe. Zoo stingdie veur de schrieftaofel van de burge meester: 'n lange schuunse streep van 't linkerbeen over 't lief en de kop en dan onder 't lief twee steuntjes, te wete: 't rechterbeen en de stok ien de rechterhand. Jij bent Sjors?" Ja meneer!" Daor begon de edelachtbaore burgevaoder hard op uut 'n iezend dik boek te leze. Sjors kon d'r niks van begriepe. Allinnig heurden ie wat van Landlooperij en Bedelarij. Mar meneer de edelachtbaore, ik . . Meneer leesde mar deur, nou nog wat harder. Mar meneer, ik loop nooit over 't land, altoos over de straot. Gebedeld he'k ok nog nooit. Ik goi al wel vieftig jaor mit negosie !" Je hebt 't gehoord !" Meneer ging staon. Mins ! wat 'n verschil, die kjel as 'n paol achter de schrieftafel en dat wrak van 'n mins d'r veur. Je hebt 't gehoord. Ik waarschuw je. Die negosie is maar t'opperij. Je kunt gaan !" Meneer gong wer zitte schrieve en Sjors kos zuchtend vertrekke. Sjors dorst met z'n karreke niet mer op straot te komme, meer dan 'n week. Hij zat mar tuus. 't Ete rakte ok op, nou die nie mer bij de straot was. De minse kommen 't oe nie tuusbringe: ge motte straot op, ache wat verdiene wilt. Hij zat mar te brutsele. De buurlui hadde d'r allemaol 'n errem hart over. Op 'n Zondag schufelden ie naor de kerrek. Onderweegs bleef de roote Geurt bij 'n stoan. Worrum konde nie mer mit negosie bij me, Sjors?" De burgemeester het 't me verboje !" Hettie oe de straot verboje?' Dat nie. Hij zeit: ik bedel en ik loop op 't land." Gij gaot merrege wer rond, ik zeg 't oe. Kumt t'r wat van. motte naor Eist, ik rij oe. Ik betaol, wat t'r van kumt. Gij got merrege wer rond !" Goed boer!" Wel drie dimm liep Sjors rechter op, naor de kerrek toe. Wie houdt 't tegen oe uut, ache de Groote Geurt achter oe het?" De kerrek ging aon, de kerrek ging uut en 't vollek liep naor bute, ok de burgemesster, die nog al 's ien de kerrek kwam. Boven alle minsen ien 't kerrekpad tusse de banke stak zien kop uut. De jonges of de djens of allemoal begonne te dringen achter meneer. Hij keek al 's vuul um, mar dordeur kregc ze d'r nog 's goeje schik mee en dronge zoo hard, dat ze 'm de dikke Janna van Hulst tege de rug aon douwde. Wat de lui daor achter nie zien koste, was, dat Sjors mit z'n scheive been en de stok krek veur den edelachtbaore aon de kerrek uutschufelde. Wel hiel meneer mitte zwaore rug de heele drom terug, mar hij kos toch nie hellepe, dattie elleke keer tege Sjors aongedouwd wier. Die keek mar um mit 'n gezicht as 'n zoerpruum. Krek toe Sjors de stoep afstapte, kreegtie nog 'n zet van den edelachtbaore, d::ttie host veur de wereld gevalle was. Hij hiel zich nog overend en brulde tege meneer, '".K neven 'm op naor bute schoof; zo hard, da* alle minse, die alop 't plein stonte, 't heure koüie: 't Was beter, dache zoo. didng um ien den hemel te komme !" De Groote Geurt, die ok al bute sting, mitte hand ien de zak en de segaor ien 't heufd, begon daorover te laclie, dat 't over 't kerrekplein heerklonK en toe de burgemeester hum verbij kwam en 'm net kassjeweel aonkeek, lachten Geurt, dat 'm de schouwers naor boven en umleeg foeperde. Den anderen dag ree Sjors wer mitte fiesjelant. Hij het t'r nooit mer wat over gehurd. 't Gres wier den eigeste dag verpach ? d'r kwam niet VRAA6T BEKNOPT PROSPECTUS een bod op. De Groote Geurt wou 't laoter ok nie mer hebbe. En nou is den angst veur den iezervreter heeiemaol eweg. De kleinste kiender op straot staon te lache, astie verbij komt. En de gruttere knuppels van jonges hebbe dan deze schandr.oliteit en dan wer wat anders verzonne: as Sjors durreft, durrcve zullie ok wel. Zoo is 't nou al 'n paor weke. As ze 'm treitere kunne, laote ze 't daor ien Modderwiek nie. Meneer kipt geregeld mit 't gelaoje pestool ien de zak, zeit Peters de veldwachter. Peters verwacht nog 'n ongeluk, of aon den ne of aon den andere kant. 't Is finaoi opstand ien Modderwiek. Den edelachtbaore gift 't niet op, geleuf mar vrij, daor istic de kjel nie veur. Mins mins, waor mot dat nog op uut-loope? INHOUD: 1. Tor koopvaardij, door Prof. Dr. O. W. Kernkamp 2. Tijdgenooten, door Dr. W. G. C. Byvanck 3. Internationale Puzzie, door Brandaris, met ttekeningen door B. van Vlijmen 4. Nederlandsche Volkskunde, door Prof. Dr. W. F. Kohlbrugge 5. Psychotechniek, door C. de Clercq Onze koloniën, door G. Sinia. De coalitie hersteld, teekening door Jordaan?ii. Rei/en in Italië, door Constant van Wessem 7. Uit de Natuur, door Dr. Jac. P. Thijsse --- 8. Biikomstigheden, door Annie Salomons 9. Nieuwe Engelsche boeken, door W. van Doorn De Wereldsneeuwbal, teekening door George van Raemdonk 11. Voor Vrouwen, redactrice Elis. M. Rogge 12. J. Hessing, door Dr. S. A. van Lunteren, met teekening door B. van Vlijmen 13. Tooneelteekeiiingeii, door B. van Vlijmen Boekbespreking, door Prof. Dr. H. Brugmans en Herman Middendorp 14. De sportgedachte in de kunst, door Jan Feith Schilderkunstkroniek, door Alb. Plasschaert ---- 15. Hinvelijkspenningen van de V'. A. N. K., door Otto van Tussen broek 17. Financien, door Paul Sabel Dierstudie, door H. V'erstijnen -- 18. Bioscopv. door Jordaan Pietje's Paedagogische pein/.ingen 19. Charivaria, door Charivarius Uit het Kladschrift van Jantje?Feuilleton, duur K. Lantermans. Bijvoegsel: Terug van de conferentie te Londen, teekening door Joh. Braakensiek. VAN DE WEK DAALDERS-EDITIE DEEL 71 DE VERDWENEN DIAMANT DOOR H. COLLINSON OWEN Vertaling van ELLEN ECK Geïllustreerd omslag van 13, VAN MENS Prijs gebonden f 1.50 UITGAVE VAN : VANHOLKEMA & WARENDORF AMSTERDAM Typ. Amst. Boek- en Steendrukkerij, voorheen Ellerman, Harms & Co