Historisch Archief 1877-1940
No. 2462
DÉAMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND
DE INTERNATIONALE PUZZLE
(Met teekeningen voor de Amsterdammer"
door B. van Vlijmen)
Eind Augustus 1924.
De geheele tegenwoordige periode die de wereld
doorleeft wat de internationale staatkunde betref t,
is als een reusachtige Mount Everestexpeditie.
De voornaamste beteekenis van een overwonnen
moeilijkheid bestaat in het verrijzen van nieuwe..
Ook echter inde mogelijkheid,deze nieuwe hinder
nissen te boven te komen.
Het einde van de Londensche conferentie is
al evenmin een eindpunt. Zij is vóór alles: de
gelegenheid tot een nieuwen aanloop. De beteekenis
van het verrichte werk worde daarmee niet onder
schat. Wanneer wij nog een oogenblik de verge
lijking met den bergtocht volhouden, zoo zouden
wij willen zeggen, dat met veel energie en beleid
een nieuw, hoog kamp is aangelegd. Doch niet
alleen sportieve verleiding is het, die lokt om
verder voort te gaan. Het is de harde noodzakelijk
heid, 't werk te voltooien.
Vier belangrijke punten vooral zijn met de
ter conferentie verkregen resultaten bereikt.
Andere opgaven evenwel blijven voor de deur;
en onvolkomenheden vragen de aandacht, omdat
zij nog tot heel wat tegenslag kunnen leiden.
Hoofdzaak is, in de eerste plaats, dateenaccoord
is bereikt. Accoord over de tenuitvoerlegging van
het Dawes-plan. Accoord ook wat de
RuhrbezetMAC DONALD
ting betreft. Dit beteekent, dat van weerskanten
de pretensie's bepaald zijn, en dus de gelegenheden
tot onbepaalde eisenen en tot onbepaalde uitvluch
ten, tot onbepaalde kwestie's afgesnoeid. Onzeker
heid is door ordening vervangen. Men kan zich
denken wat dit beteekent, zoowel voor het
binnenlandsche beleid der betrokken gouvernementen, met
name der ministers van financiën, die nu den
grond kunnen voelen, waarop zij staan. De vloek,
al was het misschien een onvermijdelijke vloek,
van het Hoofdstuk Réparations" in het
Vredestractaat van Versailles: alles op losse schroeven
te hebben gelaten, is vervallen. Daarmede is tevens
een eeuwige bron van internationale prikkeling
gedicht. Ook de moeilijkheden van de
Ruhrbezetting zijn binnen bepaalde oevers gebracht.
Men meene niet, dat financieel en economisch
reeds alles in het reine is en zal blijven. Minder
nog politiek.
Frankrijk, Italië, Belgiëen de kleinere gealli
eerden zullen op het gebied der te ontvangen
betalingen nog heel wat teleurstelling moeten
beleven.
En Duitschland zal de getroffen regelingen niet
met een tevreden zucht van verlichting aanvaar
den. De besprekingen in de pers en de aanstaande
ontvangst in den Rijksdag, door verschillende
partijen, doen in dit opzicht nog heel wat strubbe
ling zien. Alweer moppert men van dictaat" en
opgedwongen regeling en er zal nog heel wat
gespartel te zien gegeven worden, eer de paraaf die
Marx en Stresemann te Londen gezet hebben,
definitief kan worden geratificeerd. Tengevolge van
allerlei oorzaken blijft nu eenmaal onder het
Duitsche volk het gevoel levendig van steeds
onrechtmatig slachtoffer te zijn. De politieke
propaganda gaat daarop steeds door. Zoo zijn zelfs
de vooruitstrevende en helderdenkende staats
lieden verplicht, daaraan mede te doen. Het heeft
alweer niet geholpen of te Londen Ramsay
Macdonald en de Amerikaansche gezant in duidelijker
woorden op de scheefheid van dezen
gedachtengang hebben gewezen. Wie de nuances van de
tegenwoordige geestesgesteldheid van groote Duit
sche groepen nauwkeurig peilt, weet, dat bij
een nieuw accoord (bijvoorbeeld dat Dantzigweer
aan het moederland hechtte, Polen voor een ver
gissing verklaarde, in Praag weder het
Deutschtum op den troon zette en de koloniën teruggaf, ?
om maar eenige minima te noemen.) altijd weer
van ,,dictaat", afpersing en onaannemelijke be
handeling gesproken zou worden. Ook schier eiken
vooruitstrevenden staatsman ontbreekt de moed,
om zijn volk duidelijk te maken, dat het niet altijd
naar zich toe moet blijven toerekenen en niet
recht heeft op alles waarop het zich laat inbeelden,
recht te hebben. Het zou hem trouwens waarschijn
lijk bij de stembus terstond zijn positie kosten.
Dit is ook weer de verklaring waarom Marx en
Stresemann te Londen de kwestie der
Ruhrontruiming op onevenredige wijze naar voren hebben
geschoven; en wegens de onvoldoende resultaten
deswege nu thuis verbittering oogsten, en wellicht
een strijd met den Rijksdag aan moeten, gaan. Men
moet 't al in hen prijzen, dat zij den verderen stap
hebben weten te bedwingen, en niet ook met de
kwestie van de?Kriegsschuld" zijn aangekomen. In
waarheid moest van de vraag over de wettig- of
onwettigheid der Fransch-Belgische Ruhrbezetting
niet die ophef gemaakt worden, die er aan is gegeven,
om de eenvoudige reden, dat deze vraag voor het
onpartijdige juridisch oordeel, gezien de onduide
lijkheid van het tractaat, onmogelijk beslist te
beantwoorden is. Engeland heeft dan ook zeer
stellig de wijste partij gekozen, door feitelijk in
het fait accompli te berusten. Voor de Fransche
regeering is dat een aangenaam resultaat van de
Londensche bespreking. Dat daarbij tevens de
hooge ongewenschtheid van een nieuwe bezettings
operatie over en weer is beseft, is niet minder duide
lijk komen vast te staan.
Ook in deze opzichten dus, praktisch gesproken:
accoord, met name aan den geallieerden kant.
Wat evenwel aan het verkregen
economischfinancieelen accoord een geheel nieuwe beteekenis
geeft, en dit mag men als het tweede resultaat
van de conferentie boekstaven, is het stelsel
van rechtsmiddelen, arbitrageinstantie's en
scheidsuitspraken, dat voor de doorvoering is ingesteld.
Meer misschien nog dan door de vastgestelde be
palingen zelve, zal hierdoor voor den vervolge
ongestoorde samenwerking worden in de hand
gewerkt. Zulke arbitragebepalingen behoeven niet
zoo heel vaak toepassing te vinden. Maar zij dwin
gen alle partijen bij voorbaat, in hunne pretensie's
en tegenpretensie's, voorzichtigheid en loyaliteit
te betrachten.
In de derde plaats mag men in 't algemeen ver
wachten, dat de Londensche conferentie een zach
tere internationale atmosfeer geschapen heeft,
die voor 't vervolg heilzaam zal zijn. Marx en de
zijnen komen zoo anders uit Londen terug, dan
Brockdorf Rantzau uit Versailles ! En zij hebben
er ook een gansch anderen indruk achtergelaten.
Er kan worden vóórtgewerkt. In die voortwerking
is, een niet minder gewichtige wijziging van de
atmosfeer, ook Noord-Amerika begrepen.
Wanneer men het nut, de noodzakelijkheid van
verdere voortwerking tusschen de regeeringen
inziet, gevoelt men ten slotte ook de waarde, dat
de personen die er thans mede begonnen zijn, er
mee kunnen blijven doorgaan. Het verdere succes
hangt voor een groot deel af van het vasthouden
der nu in Londen aangevangen betrekkingen. Er
is voor de verdere samenwerking nog zooveel
goede wil, goede trouw, goede verstandhouding
noodig, dat nieuwe staatslieden, vertegenwoordi
gers van andere en andersgezinde partijen, de
zaak heel wat achterop zouden kunnen helpen.
Daarom is 't van groote beteekenis, dat de
afgeloopen conferentie de binnenlandsche positie
van mannen als Ramsay Macdonald en Herriot in
belangrijke mate heeft versterkt. Vooral de
Engelsche premier kan dit best gebruiken, want de
parlementaire valkuilen zijn voor hem velerlei!
En de loop der onderhandelingen met de soviets
deed hem geen goed. Herriot heeft zijn examen
goed doorstaan. Hoe Marx en Stresemann hunne
positie in Duitschland zullen vinden, moet blijken.
Vermoedelijk zal ook die sterker worden.
Wie van 't behaalde resultaat in het geheel niet
profiteert, en daar ligt een zekere tragiek in, is
Mussolini. Italiëis er wat buiten gebleven.
Het blijft immers ook altijd in 't bijzonder
geïnteresseerd bij het vraagstuk der intern, gealli
eerde schulden. En hiermede betreden wij het
terrein der ongeregeld gebleven aangelegenheden.
De opengelaten posten, de debetsaldi der conferen
tie, zoo men wil.
Ook daarvoor evenwel zijn punten van begin
gemaakt.
Een nieuwe conferentie zal de verdeeling der
SCHEEPS
WINKELKAMER
BETIMMERINGEN
GROOTSTE
MEUBELFABRIEK VAN NEDERLAND
schadevergoedingsbedragen onder de geallieerden
hebben te regelen. Daarbij zal de groote moeilijk
heid liggen in de al- of niet toelating der
FranschBelgische bezettingskosten op de schadever
goedingsrekening.
De mogelijke compensatie der vorderingen van
sommige geallieerden blijft eveneens aan de orde.
Hier zijn voornamelijk Amerika en Engeland
geïnteresseerd. Engeland schijnt bereid, het fatale
sinds de bekende Balfournota ingenomen standpunt
te wijzigen, en de Duitsche bepalingen nu wél
in n gezichtspunt met.,de intergeallieerde vor
deringen te bezien. Doch Amerika blijft nog teer
gevoelig, en Mac Donald had zijn woord moeten
geven, dat 't er te Londen niet toe komen zou.
Het drijft er evenwel nu toch heen, en ook Amerika
wordt zich bewust dat men het zonder regeling
van dit vraagstuk ook niet af kan maken van de
HERRIOT
kwestie, hoeveel Duitschland in totaal zal moeten
voldoen: een punt, dat nu te Londen opengelaten is.
Voor 't overige blijft dan: de uitvoering van het
Dawes-rapport. Dit wil zeggen: van Duitsche
zijde,na de ratificatie, de\vetgeving voor het vormen
der spoorwegmaatschappij, voor de creëering der
industrieele aandeelen, voor de regeling der
garantie-inkomsten, en.... het plaatsen van de
leening van 800 millioen.
Over laatstgenoemde is en wordt, waarschijnlijk
met politieke oogmerken, meer zwarigheid geopperd
dan gerechtvaardigd schijnt. Zullen de Duitschers,
ingeroeste manipulanten als zij zijn, in dit opzicht
nog weer eens een offensief ondernemen, en in
Februari de bankiers tegen de Londensche beslui
ten te velde voeren? Of zullen zij de zaak rustig
zoeken af te wikkelen?
En wat zal de opzet zijn der komende
handelstractaatonderhandelingen? Groot-industrie en
agrariërs schijnen weer gecompliceerde
tariefplannen te koesteren, naar men zegt.
In al deze opzichten hangt voor de naaste toe
komst ontzaglijk veel af van Berlijn. En hetzelfde
kan men zeggen van de kwestie's der bewapeningen
van de militaire controle en van de veiligheid",
die nu te Genève denkelijk worden geëntameerd.
Wat zullen de uitkomsten zijn van 't door Engeland
en Frankrijk geëischte onderzoek naar de uitvoe
ring der militaire clausules in Duitschland? Zal
daar goede trouw blijken? Zal de vraag naar
garantie worden opgelost?
Hierop komt nog verder zoo veel aan; ook
weer voor de spoedige beëindigingen der Ruhr
bezetting en voor de toeneming der harmonie.
Want alles hangt samen, als In een kring.
BRANDARIS