De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1924 23 augustus pagina 3

23 augustus 1924 – pagina 3

Dit is een ingescande tekst.

No. 2462 DÉAMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND DE INTERNATIONALE PUZZLE (Met teekeningen voor de Amsterdammer" door B. van Vlijmen) Eind Augustus 1924. De geheele tegenwoordige periode die de wereld doorleeft wat de internationale staatkunde betref t, is als een reusachtige Mount Everestexpeditie. De voornaamste beteekenis van een overwonnen moeilijkheid bestaat in het verrijzen van nieuwe.. Ook echter inde mogelijkheid,deze nieuwe hinder nissen te boven te komen. Het einde van de Londensche conferentie is al evenmin een eindpunt. Zij is vóór alles: de gelegenheid tot een nieuwen aanloop. De beteekenis van het verrichte werk worde daarmee niet onder schat. Wanneer wij nog een oogenblik de verge lijking met den bergtocht volhouden, zoo zouden wij willen zeggen, dat met veel energie en beleid een nieuw, hoog kamp is aangelegd. Doch niet alleen sportieve verleiding is het, die lokt om verder voort te gaan. Het is de harde noodzakelijk heid, 't werk te voltooien. Vier belangrijke punten vooral zijn met de ter conferentie verkregen resultaten bereikt. Andere opgaven evenwel blijven voor de deur; en onvolkomenheden vragen de aandacht, omdat zij nog tot heel wat tegenslag kunnen leiden. Hoofdzaak is, in de eerste plaats, dateenaccoord is bereikt. Accoord over de tenuitvoerlegging van het Dawes-plan. Accoord ook wat de RuhrbezetMAC DONALD ting betreft. Dit beteekent, dat van weerskanten de pretensie's bepaald zijn, en dus de gelegenheden tot onbepaalde eisenen en tot onbepaalde uitvluch ten, tot onbepaalde kwestie's afgesnoeid. Onzeker heid is door ordening vervangen. Men kan zich denken wat dit beteekent, zoowel voor het binnenlandsche beleid der betrokken gouvernementen, met name der ministers van financiën, die nu den grond kunnen voelen, waarop zij staan. De vloek, al was het misschien een onvermijdelijke vloek, van het Hoofdstuk Réparations" in het Vredestractaat van Versailles: alles op losse schroeven te hebben gelaten, is vervallen. Daarmede is tevens een eeuwige bron van internationale prikkeling gedicht. Ook de moeilijkheden van de Ruhrbezetting zijn binnen bepaalde oevers gebracht. Men meene niet, dat financieel en economisch reeds alles in het reine is en zal blijven. Minder nog politiek. Frankrijk, Italië, Belgiëen de kleinere gealli eerden zullen op het gebied der te ontvangen betalingen nog heel wat teleurstelling moeten beleven. En Duitschland zal de getroffen regelingen niet met een tevreden zucht van verlichting aanvaar den. De besprekingen in de pers en de aanstaande ontvangst in den Rijksdag, door verschillende partijen, doen in dit opzicht nog heel wat strubbe ling zien. Alweer moppert men van dictaat" en opgedwongen regeling en er zal nog heel wat gespartel te zien gegeven worden, eer de paraaf die Marx en Stresemann te Londen gezet hebben, definitief kan worden geratificeerd. Tengevolge van allerlei oorzaken blijft nu eenmaal onder het Duitsche volk het gevoel levendig van steeds onrechtmatig slachtoffer te zijn. De politieke propaganda gaat daarop steeds door. Zoo zijn zelfs de vooruitstrevende en helderdenkende staats lieden verplicht, daaraan mede te doen. Het heeft alweer niet geholpen of te Londen Ramsay Macdonald en de Amerikaansche gezant in duidelijker woorden op de scheefheid van dezen gedachtengang hebben gewezen. Wie de nuances van de tegenwoordige geestesgesteldheid van groote Duit sche groepen nauwkeurig peilt, weet, dat bij een nieuw accoord (bijvoorbeeld dat Dantzigweer aan het moederland hechtte, Polen voor een ver gissing verklaarde, in Praag weder het Deutschtum op den troon zette en de koloniën teruggaf, ? om maar eenige minima te noemen.) altijd weer van ,,dictaat", afpersing en onaannemelijke be handeling gesproken zou worden. Ook schier eiken vooruitstrevenden staatsman ontbreekt de moed, om zijn volk duidelijk te maken, dat het niet altijd naar zich toe moet blijven toerekenen en niet recht heeft op alles waarop het zich laat inbeelden, recht te hebben. Het zou hem trouwens waarschijn lijk bij de stembus terstond zijn positie kosten. Dit is ook weer de verklaring waarom Marx en Stresemann te Londen de kwestie der Ruhrontruiming op onevenredige wijze naar voren hebben geschoven; en wegens de onvoldoende resultaten deswege nu thuis verbittering oogsten, en wellicht een strijd met den Rijksdag aan moeten, gaan. Men moet 't al in hen prijzen, dat zij den verderen stap hebben weten te bedwingen, en niet ook met de kwestie van de?Kriegsschuld" zijn aangekomen. In waarheid moest van de vraag over de wettig- of onwettigheid der Fransch-Belgische Ruhrbezetting niet die ophef gemaakt worden, die er aan is gegeven, om de eenvoudige reden, dat deze vraag voor het onpartijdige juridisch oordeel, gezien de onduide lijkheid van het tractaat, onmogelijk beslist te beantwoorden is. Engeland heeft dan ook zeer stellig de wijste partij gekozen, door feitelijk in het fait accompli te berusten. Voor de Fransche regeering is dat een aangenaam resultaat van de Londensche bespreking. Dat daarbij tevens de hooge ongewenschtheid van een nieuwe bezettings operatie over en weer is beseft, is niet minder duide lijk komen vast te staan. Ook in deze opzichten dus, praktisch gesproken: accoord, met name aan den geallieerden kant. Wat evenwel aan het verkregen economischfinancieelen accoord een geheel nieuwe beteekenis geeft, en dit mag men als het tweede resultaat van de conferentie boekstaven, is het stelsel van rechtsmiddelen, arbitrageinstantie's en scheidsuitspraken, dat voor de doorvoering is ingesteld. Meer misschien nog dan door de vastgestelde be palingen zelve, zal hierdoor voor den vervolge ongestoorde samenwerking worden in de hand gewerkt. Zulke arbitragebepalingen behoeven niet zoo heel vaak toepassing te vinden. Maar zij dwin gen alle partijen bij voorbaat, in hunne pretensie's en tegenpretensie's, voorzichtigheid en loyaliteit te betrachten. In de derde plaats mag men in 't algemeen ver wachten, dat de Londensche conferentie een zach tere internationale atmosfeer geschapen heeft, die voor 't vervolg heilzaam zal zijn. Marx en de zijnen komen zoo anders uit Londen terug, dan Brockdorf Rantzau uit Versailles ! En zij hebben er ook een gansch anderen indruk achtergelaten. Er kan worden vóórtgewerkt. In die voortwerking is, een niet minder gewichtige wijziging van de atmosfeer, ook Noord-Amerika begrepen. Wanneer men het nut, de noodzakelijkheid van verdere voortwerking tusschen de regeeringen inziet, gevoelt men ten slotte ook de waarde, dat de personen die er thans mede begonnen zijn, er mee kunnen blijven doorgaan. Het verdere succes hangt voor een groot deel af van het vasthouden der nu in Londen aangevangen betrekkingen. Er is voor de verdere samenwerking nog zooveel goede wil, goede trouw, goede verstandhouding noodig, dat nieuwe staatslieden, vertegenwoordi gers van andere en andersgezinde partijen, de zaak heel wat achterop zouden kunnen helpen. Daarom is 't van groote beteekenis, dat de afgeloopen conferentie de binnenlandsche positie van mannen als Ramsay Macdonald en Herriot in belangrijke mate heeft versterkt. Vooral de Engelsche premier kan dit best gebruiken, want de parlementaire valkuilen zijn voor hem velerlei! En de loop der onderhandelingen met de soviets deed hem geen goed. Herriot heeft zijn examen goed doorstaan. Hoe Marx en Stresemann hunne positie in Duitschland zullen vinden, moet blijken. Vermoedelijk zal ook die sterker worden. Wie van 't behaalde resultaat in het geheel niet profiteert, en daar ligt een zekere tragiek in, is Mussolini. Italiëis er wat buiten gebleven. Het blijft immers ook altijd in 't bijzonder geïnteresseerd bij het vraagstuk der intern, gealli eerde schulden. En hiermede betreden wij het terrein der ongeregeld gebleven aangelegenheden. De opengelaten posten, de debetsaldi der conferen tie, zoo men wil. Ook daarvoor evenwel zijn punten van begin gemaakt. Een nieuwe conferentie zal de verdeeling der SCHEEPS WINKELKAMER BETIMMERINGEN GROOTSTE MEUBELFABRIEK VAN NEDERLAND schadevergoedingsbedragen onder de geallieerden hebben te regelen. Daarbij zal de groote moeilijk heid liggen in de al- of niet toelating der FranschBelgische bezettingskosten op de schadever goedingsrekening. De mogelijke compensatie der vorderingen van sommige geallieerden blijft eveneens aan de orde. Hier zijn voornamelijk Amerika en Engeland geïnteresseerd. Engeland schijnt bereid, het fatale sinds de bekende Balfournota ingenomen standpunt te wijzigen, en de Duitsche bepalingen nu wél in n gezichtspunt met.,de intergeallieerde vor deringen te bezien. Doch Amerika blijft nog teer gevoelig, en Mac Donald had zijn woord moeten geven, dat 't er te Londen niet toe komen zou. Het drijft er evenwel nu toch heen, en ook Amerika wordt zich bewust dat men het zonder regeling van dit vraagstuk ook niet af kan maken van de HERRIOT kwestie, hoeveel Duitschland in totaal zal moeten voldoen: een punt, dat nu te Londen opengelaten is. Voor 't overige blijft dan: de uitvoering van het Dawes-rapport. Dit wil zeggen: van Duitsche zijde,na de ratificatie, de\vetgeving voor het vormen der spoorwegmaatschappij, voor de creëering der industrieele aandeelen, voor de regeling der garantie-inkomsten, en.... het plaatsen van de leening van 800 millioen. Over laatstgenoemde is en wordt, waarschijnlijk met politieke oogmerken, meer zwarigheid geopperd dan gerechtvaardigd schijnt. Zullen de Duitschers, ingeroeste manipulanten als zij zijn, in dit opzicht nog weer eens een offensief ondernemen, en in Februari de bankiers tegen de Londensche beslui ten te velde voeren? Of zullen zij de zaak rustig zoeken af te wikkelen? En wat zal de opzet zijn der komende handelstractaatonderhandelingen? Groot-industrie en agrariërs schijnen weer gecompliceerde tariefplannen te koesteren, naar men zegt. In al deze opzichten hangt voor de naaste toe komst ontzaglijk veel af van Berlijn. En hetzelfde kan men zeggen van de kwestie's der bewapeningen van de militaire controle en van de veiligheid", die nu te Genève denkelijk worden geëntameerd. Wat zullen de uitkomsten zijn van 't door Engeland en Frankrijk geëischte onderzoek naar de uitvoe ring der militaire clausules in Duitschland? Zal daar goede trouw blijken? Zal de vraag naar garantie worden opgelost? Hierop komt nog verder zoo veel aan; ook weer voor de spoedige beëindigingen der Ruhr bezetting en voor de toeneming der harmonie. Want alles hangt samen, als In een kring. BRANDARIS

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl