Historisch Archief 1877-1940
No. 2464
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND
13
SCHILDERKUNST-KRONIEK
REMBRANDT, STEDELIJK MUSEUM, AMSTERDAM.
Het is misschien niet voorzichtig geweest
van deze vereeniging een' naam te kiezen, die
zóó diepe menschelijkheid vereenigt met zulke
weidschheid; bescheidener voorganger was lichte
te evenaren, en minder groot zou de afstand zijn
tusschen wat de voorganger maakte, en wat de
leden zelf leveren. Het is toch zeker, dat wat in
het Stedelijk Museum hing, geen bewijs geeft van
diepzinnig of picturaal kunnen, noch stoute
verwachting ooit mij wekte. Met andere woorden,
de tentoonstelling Rembrandt", een vereeni
ging van schilders en anderen, is een zwakke ten
toonstelling.
Jan de Boer maakt wat ge noemt schilderijen
met romantische phantasie; schelpen, slakken,
stukken rots zijn getransponeerd materiaal voor
zulke voorstellingen. Het romantische is hem
natuurlijk; zijn natuurstudies bewijzen dat.
Cees Bolding is het beste in zijn glijbaantje etc. (26,
28, 29) Hij benadert daar iets van 't leven, iets
van kleur, evenals in 32, gezicht op de stad en in
45 zijn ets: visscherschuiten. Van Otto Hanrath
was 66, het mansportret iets, van Ton Meyer
vertoonde, de Bloeyende Cactus (86) eenige lenig
heid in het schilderen, een ietwat oorspronkelijk
heid in de keuze. Nanninga is een der meest
d'aandacht trekkenden (98, 100, 101, 106, 107, 114,
115, 116). Hij heeft soms een teedre kleur vol
stemming, als van gestremd klaar licht; soms is
hij iets nuchterder, maar ook afzonderlijk. Max
Nauta is zwakker nog dan ik hem verwachtte;
een gezicht met schepen is slap van vorm, slap van
schildering; slap van teekening, slap van kleur
zijn Slowakysche boerinnen. Wout Schram's Oude
kerk te Haarlem kan genoemd worden (133);
Van der Ven's pakhuizen; Wim Wouters In
gedachte (150); van IJkelenstam twee land
schappen (156, 157), een portret, zóó van Piet
Brouwer een zelfportret, en van du Méeen stil
leven, zwak Suze Robertson (182).
Ik noem deze werken tusschen degene die hier
hangen, maar men begrijpe dit alles wel: de mees
ten zoude ik op een betere tentoonstelling niet
noemen.
Het beste was hier 't werk van den sierkunste
naar Fortuin; ik ken van hem een intérieur, en
enkle der meubels daaruit, waar een zekeren bloey
in de phantaisie is te erkennen, zooals die in
'tOostersch werk sterker en voortreffelijk te vinden
P. DE ZWART, BIJ KLEIJKAMP, DEN HAAG.
Ook hier is al het werk zwak; ik mis harts
tocht en kunde. Een paar portretjes zijn
daartusschen iets beter, zooals een kalende heer (60)
een slapende vrouw (11); een man met bril (in
bruinen). De rest is leeg; er is gten ziel hier
op den achtergrond, en geen treffende
hanteeting van 't penseel- Het is slap impressionisme.
BIJ DE Bois, HAARLEM. Ik hoorde, dat door ver
koop, deze verzameling in belangrijkheid was
verminderd, toen ik haar kwam zien. Eén Vincent
Ie Moulin de la Oaité, heeft op lichter, minder
spasmodische wijs wat Vincent later zwaarder
en meergeschokt zou laten zien. VanKonijnenburg's
studie (bosch) heeft de schelp-achtige manier van
schilderen, hem een tijd eigen. Kruijder en Ie
Faconnier ken ik in subtieler, en werken van
straffer picturalen aard; van der Maarel's portret
van Ph. Zilcken (uit 1879) bewees, dat deze van der
Maarel levender was toen, dan in zijn monotone,
levenlooze deftigheid van later. Mellery's Winter
heeft iets van een getemden van Gogh, de D.
Oyens (27, en 28) hebben, als gewoonlijk, een
smerig schilderen van figuur en licht. Thorn
Prikker, lenig als altijd in zijn lijn, heeft in den
Ankertrekkers iets hinderlijk in de koppen,
Redon was het meest geweken van de wer
kelijkheid, en werkelijk, in de Gouden Eeuw";
het teederst van werkelijkheid in zijn Zee. Rops'
Langs de Maas was eigenaardig, maar niet
belangrijk, Storm van 'sGravesande goed voor
zijn doen in een schilderij van de Schelde bij
Vlissingen. Ten slotte was Toorop's Dageraad uit
^ijn symboiieke periode een eenvoudige sterke
teekening.
PLASSCHAER T
Boekbespreking
FRITZ FRANCKEN. Naar wijd en zijd. Ant
werpen 1924. L. J. Janssens en Zonen.
In dit aardig uitgegeven boekje het is een
?deel van de keur-serie", een verzameling
Vlaamsche boeken, die althans uiterlijk een goed figuur
DE LACHENDE DAME
(blijspel in drie bedrijven door A. Gutro;
opgevoerd door het
Rotterdamsch-Hofstad Tooneel)
Teekeningen voor de Amsterdammer", door
B. van Vlijmen
\ /
Lady Marjorie Colladine
(Lily
FrenkelBouwmeester)
Tafereel uit het Eerste Bedrijf
'SiriHector Colladine
(Th. Frenkel Jr.)
o,
Cynthia Dell
(Jo de Boer-van Walraven)
Esmee Farr
(A. Taitaud-Klein)
Tafereel uit het Derde edrijf
Daniel Farr (J. v. d. Poll)
Sir Harrisson Peter* (Henri Morrien)
maken zijn een aantal vertellingen en schetsen
bij een-gebundeld. Ik begrijp den titel Naar wijd
en zijd" niet goed. Men krijgt bij die woorden een
idee van ruimte, en bij de lezing van het boekje
heb ik dat idee niet gekregen. Ruimte van fantasie
is er weinig in, en ruimte in dien zin, dat de ver
haaltjes ons naar wijd en zijd" over de aarde
zouden rondleiden, zoekt men er ook tevergeefs.
Het zijn vlotte leesbare dingetjes, maar veel
diepte is er niet in. Ze doen wat erg
feuilletonistisch aan, en van verschillende schetsjes krijgt
men den indruk dat hun beteekenis alleen hierin
gelegen is, dat ze het boekje wat dikker helpen
maken. De humor van De erftante" bijv.
verhaaltje van een werkman, die in den vroegen
morgen een suikertante van 't verre station gaat
halen en daar in slaap valt voor de trein aankomt
is toch wel erg vluchtig en oppervlakkig en de
vrijage van Fientje en den schippersgezel in 't vol
gende schetsje gaat ook niet diep.
Het beste lijken mij de legendarisch opgezette
vertellingen. De schoenlapper en de duivel"
bijv. is wel aardig, al is het gegeven oud; ook in
Het zieltje van Rosula" is een zuivere toon. Veel
minder is weer Hilde en Godhelm", met den
doodstekerigen heer Dietwolf. Dat is romantiek
van een cent de el.
HERMAN MIDDENDORP
Het oude Hollandsche schilderij van een bekend meester
en in goeden staat
IS DE BESTE BELEGGING.
De grootste en uitgebreidste collectie in persoonlijk bezit
HUYS VAN JOHAN DE WITT"
KNEUTERDIJK 6 DEN HAAG DORUS HERMSEN