DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND No. 2465 DE TWEEDE JOODSCHE WERELDHULPCONFERENTIE TE EARLSBAD n r. De eerste Joodsche wereld-hulpconferentie, die in 1920 te Karlsbad is gehouden, was een nobele gedachte. Ontegenzeggelijk is het, dat de Joden in Oost-Europa tengevolge van den oorlog en diens naweeën hongersnood, pogrom, ziekte, gods dienstige onverdraagzaamheid ??ontzettend heb ben geleden, mér nog dan andere lagen der be volking in de verschillende deelen van het oude Rusland; een edele gedachte was het dus van de organisatoren in 1920, een samenkomst bijeen te roepen, waar de middelen tot leniging der ellende zouden worden overdacht en besproken. Veel meer dan een manifestatie dezer nobele gedachte is intusschen de eerste conferentie niet geweest; haar resultaten waren uiterst poover. Waarschijnlijk zou ook thans na vier jaar de nobele gedachte nog niet tot een daad of liever tot het streven naar een daad hebben geleid, als zich niet een acuut probleem had voorgedaan, welks oplossing urgent is en wel de aanneming van de Johnsonbill door den Amerikaanschen Senaat, tengevolge waarvan de immigratiemogelijkheid is gedaald 'van 100 tot circa 6. Voor de Oost-Joden is deze beperking het meest fataal, daar de Oost-Joodsche emigratie naar Amerika reeds sinds tientallen van jaren een permanent verschijnsel is en gedurende dien tijd massale afmetingen heeft aangenomen. Op het oogenblik bevinden zich in de verschillende havensteden van Europa p:m. 10.000 Joodsche emi granten, die ten gevolge van de houding van Ameri ka niet kunnen emigreeren en, daar zij al hun bezittingen hebben verkocht, ook niet meer naar hun vaderland terug kunnen. Het komt ons voor, dat het ontzettend probleem, wat met deze menschen aan te vangen, een der onmiddellijke oorzaken is, die geleid heeft tot bijeenioeping dezer tweede conferentie, waaraan 87 gemeenten en organisaties, verdeeld over 22 landen hebben deel genomen. Ter conferentie hebben zich ter oplossing van het probleem drie richtingen doen kennen: de Zionistische, vertegenwoordigd door de Zio nistenleiders Ussischkin en Yellin, die uitsluitend in de immigratie naar Palestina de oplossing van het probleem zagen; de, laat ons zeggen, anti-1.C.A. Argentijnsche richting, die ook Argen tiniëals emigratieland wilde handhaven, doch los van de I(ewish) C(olonization) A(ssociation). Deze richting werd vertegenwoordigd door Chassanowitsch van de O.R.T. (organisatie tot bevor dering van ambacht en landbouw onder de OostJoden). Deze richting zag naast Palestina ook in Argentiniëmogelijkheden voor Joodsche neder zettingen, doch wenschte in geen geval samen werking met de I.C.A., die het millioenenkapitaal van baron de Hirsch administreert, doch wegens haar ondemocratisch beheer, waarvan nooit iets tot de openbaarheid doordringt, alsook wegens haar kolonisatiesysteem, dat den kolonist eerst na 40 jaar arbeid in het bezit stelt van zijn land, het vertrouwen dezer richting heeft verloren. De derde richting, waartoe ook de president der conferentie, Leo Motzkin behoorde, wenschte Palestina en Argentiniëin samenwerking met de I.C.A. Vraagt men, welke van de drie richtingen heeft over wonnen, dan komt het ons voor, dat de derde richting de zege heeft behaald. Nadat immers ter conferentie was gebleken, dat er reeds met de I.C.A. onderhandelingen aan den gang waren, hetgeen door Chassanowitsch c.s. heftig werd becritiseerd, deelde de voorzitter mede, dat deze onderhandelingen niet gevoerd waren door de Welthilfskonferenz, doch door de Emigdirekt (Emigrations-Direktorium) als welks woordvoerder Dr. Ben Nathan optrad. Dit Emigdirekt is een combinatie van circa 30 organisaties, waartoe de Welthilfskonferenz eveneens behoort. Deze mededeeling luwde de oppositie eenigszins. Ten slotte werden omtrent de emigratie drie resoluties aange geven. De eerste draagt de Executieve der Welthilfs konferenz op, de Emigdirekt te steunen en mede te werken tot verdere ontwikkeling van dit instituut op demokratischen grondslag. Uit deze resolutie blijkt dus, dat de samenwerking met de I.C.A. Emigdirekt heeft zich immers reeds met de I.C.A. in verbinding gesteld wordt gesanctionneerd. De tweede resolutie erkent Argentiniëals eines der wichtigsten Emigrationslander" en draagt de Executieve op, een commissie te benoemen tot onderzoek van den algemeenen toestand in dat land en de verhoudingen der Argentijnsche kolo niën, alsook.de immigratiemogelijkheden te onder zoeken. De derde resolutie erkent de noodzakelijk heid, om van alle mogelijkheden tot landbouwkolonisatie ten behoeve der Joodsche emigratie massa's partij te trekken en maakt de Joodsche openbare meening in 't bijzonder opmerkzaam op de kolonisatiemogelijkheden in Erets Israël. Aan alle emigranten, die wat betreft hun leeftijd en hun ontwikkeling voor den landbouw geschikt zijn, moet de mogelijkheid verschaft worden naar Palestina te gaan. Wanneermen niet al te zeer den nadruk legt op de tegenspraak, die eigenlijk in de verschillende resoluties ligt als immers alle geschikte kolo nisten naar Palestina worden gedirigeerd, is het toch niet noodig, ook Argentiniëte onderzoeken ziet men in dezen trits besluiten het streven, om met de I.C.A. samen te werken wat gezien het millioenenkapitaal dat zij bezit ook alleszins ver klaarbaar is en tevens van de Palestijnsche kolonisatie te maken, wat er redelijkerwijs van gemaakt kan worden. Andere kolonisatielanden als Mexico, dat tracht een Joodschen kolonisatiestroom tot zich te trekken, komen voorshands ten minste niet in aanmerking. Heeft dus voor de emigratie de conferentie ten minste eenig positief resultaat verkregen, ook de Nodorl. Munt Holland* *??*? W oontm mtammr verhouding tot de Algemeene Joodsche Volks bank", die verleden jaar met zetel te Londen is opgericht, werd geregeld. Deze bank dient om de onervaren emigranten, die tot dusver door allerlei gewetenlooze agenten werden uitgebuit, op de goedkoopste wijze te voorzien van scheepskaarten en verleent haar bemiddeling bij het overzenden van gelden door emigranten aan hun achterge bleven familiebetrekkingen. De bank zal haar werkzaamheden uitbreiden en credieten op langen termen verstrekken aan gevestigde immigranten en aan kleine kooplieden en handwerkslieden. Hiertoe staat zij in verbinding o.a. met de Ukrainische Coöperatieve Bank. Op de conferentie wenschten sommigen van de bank een coöpera tieve instelling te maken; dit denkbeeld werd echter afgewezen, omdat de coöperatieve idee nog niet door de Joden in 't algemeen wordt gehuldigd. Het zou anders een Oost-Joodsche instelling de Oost-Joden immers, zijn voorstanders der coöperatie?zijn geworden. Men wil er echter een, algemeene volksbank van maken. Men heeft be sloten tot de uitgifte van 50.000 aandeelen, terwijl er zullen zijn 100 oprichtingsaandeelen,die zullen blijven in handen van den Centralen Raad der Hulpconferentie. De 100 oprichtersaandeelen zul len een even groot stemmenaantal vertegenwoor digen als de 50.000 gewone aandeelen, zoodat de leiding blijft bij den Centralen Raad der Hulp conferentie, die men dan als den mandataris van het Joodsche volk heeft te beschouwen. Als derde resultaat is te boeken het denkbeeld tot de stich ting van een Joodschen Wereldbond voor Sociale hulp; de Executieve is gemachtigd de stichtings vergadering van dezen bond bijeen te roepen. Verder is gesticht een Joodsch Reddingsfonds waaruit steun zal worden verleend bij groote rampen, die de Jodenheid mochten treffen. Besloten is ook tot de stichting van een centraalinstituut voor de statistiek der Joden, dat zich zal hebben bezig te houden met het verzamelen van het materiaal over de demographische, maatschap pelijke en sociale verhoudingen der Joden in alle landen. Bij het bureau der Executieve zal een secretariaat voor kinderhulp en jeugdwerk worden ingesteld. Ook zal een dergelijk bureau worden opgericht voor steun aan de Joodsche intellectueelen en studenten op profane en religieusc onder wijsinrichtingen. Ziehier, naast anderen arbeid, die wij thans niet zullen bespreken, een rijk program, dat de arbeids kracht der nieuwe Executieve op een zware proef zal stellen, doch waarvoor zij zal blijken niet terug te deinzen. Mr. D. L. S T A ,\ i. MODE SHOW WEILL OP DINSDAG 16 SEPTEMBER A.S. = IN HET GEBOUW DER HAARLEMSCHE KEGELBOND TEMPELIERSTRAAT 35 PLAATSBEWIJZEN a F 1 PER PERSOON INCL. STED. BELASTING VERKR. BIJ A. WEILL BARTELJORISSTRAAT 26-28 HAARLEM